7 درس از زندگی ترانه علیدوستی، به بهانه 22 دی‌، سالروز تولدش

[hossein]

وقتی كه پایش به سینما باز شد، نه آموخته چندانی در این حوزه داشت و نه خانواده هنرمندی كه در یاد گرفتن این اصول به او كمك كنند. اما او در فیلمی با نام خودش، توانست به‌عنوان یك نوجوان موفق در سینما شناخته شود. برای ترانه موفقیت در این فیلم كافی نبود. بعد از این، او به موسسه سینمایی امین‌تارخ رفت، تا بتواند با آموختن ریزه‌كاری‌های بازیگری، آن‌طور كه می‌خواست و می‌بایست در این حوزه ماندگار شود. به بهانه 22 دی‌ماه و بیست و هشتمین سال تولدش، نگاهی به كارنامه او در این چند سال می‌اندازیم.

انتخاب‌های درست و دقیق

گرچه نقش‌هایی كه ترانه بازی كرده، یكدست و یك‌شكل نیستند اما او ترجیح می‌دهد به جای بازی در فیلم‌های متعدد با تیم‌های متفاوت، در كارنامه 10 سا‌له‌اش تنها 6 فیلم بازی كند اما آنطور كه می‌خواهد و دركنار كسانی كه می‌خواهد بازی كند. او یك بازیگر جوان است اما حتی به قیمت تجربه كردن هم حاضر نشده در نقش‌هایی كه گمان نمی‌كرده آنطور كه می‌خواهد از آب در بیایند بازی كند. او تا‌كنون پیشنهاد فیلمسازان بزرگی مثل فرهادی و مهرجویی را رد كرده است. كاری كه كمتر بازیگر جوانی به انجامش راضی می‌شود اما او توانسته در همین كارنامه كم برگ هم موفقیتی نسبی را از آن خود كند.

فرار از كلیشه‌ها

بازی در جایگاه دختری كه در یك خانواده تنگ‌دست به دنیا می‌آید و با باردار شدنش در 15 سالگی، امكان تغییر پایگاه اجتماعی‌اش را از دست می‌دهد، نخستین اجرای موفقیت‌آمیز ترانه بود. او كه در نوجوانی‌اش و بدون داشتن تجربه‌های رنگارنگ ناموفق، به دنیای سینمای حرفه‌ای وارد شد، تنها به حضور در چنین نقش‌هایی اكتفا نكرد. برخلاف بسیاری از بازیگران كه قالب یك نقش را به‌خود می‌گیرند و تا بسته شدن كارنامه هنری‌شان در نقش‌های مشابه می‌مانند، در «چهارشنبه سوری» ظاهر یك دختر خوشبخت كارگر را به خود گرفت كه از دور ناظر زندگی ناموفق مرفهان بدبخت شهری بود و در «كنعان»، نقش دختری تحصیل‌كرده كه به‌خاطر درگیری‌های روشنفكرانه‌اش می‌خواست از زندگی مرفهش بیرون بیاید. شاید به همین دلیل برای دیدن فیلم‌هایش همیشه اشتیاق داریم؛ به‌این خاطر كه همیشه برای كشف چهره او در یك فیلم جدید كنجكاو می‌مانیم.

دنبال كردن آرزوها

ترانه در مورد حرفه‌اش و آینده‌ای كه در آن دارد می‌گوید:«ازالا‌ن نمی‌توان برای آینده تصمیم گرفت ولی این را می‌دانم كه شغل من بازیگری است و خود را یك بازیگر می‌دانم. از ترجمه و نوشتن لذت می‌برم و امیدوارم كتاب چاپ كنم و بنویسم ولی بازیگری شغل من است و همیشه آرزو داشتم بازیگر باشم. این فكر را هم نمی‌كنم كه هنر ناقصی است و با رفتن سراغ فیلمسازی یك پله پیشرفت كرده‌ام. در بازیگری نمی‌توان به كمال رسید چون هیچ روزی در آن نیست كه خودتان را تكرار كنید. كسی كه خطاط است سال‌ها الف را می‌نویسد تا استاد شود ولی الفی در بازیگری نداریم كه از روی آن بنویسیم و به كمال برسیم، در نتیجه بازیگری در نوع خودش هنر منحصر به فردی است.»

هر روز درس تازه‌ای گرفتن

گرچه ترانه با نخستین فیلمش به شهرت و البته محبوبیت رسید اما او یك‌شبه بازیگر نشد. همیشه آرزوی بودن در این حرفه را داشته. او درمورد آموخته‌هایش قبل و بعد از ورود به این حرفه می‌گوید: «من از هنرجویی شروع كردم. 2 سال خیلی درخشان در كلا‌س‌های بازیگری داشتم كه اكنون می‌فهمم چقدر به من كمك كرد. 2 تئاتر روی صحنه كار كردم و در حال بازی كردن در ششمین فیلم سینمایی‌ام هستم و هر روز چیز تازه‌ای از بازیگر بودن یاد می‌گیرم.»

اعتماد به تیمی كه با آن كار می‌كند

كار تیمی و البته كار با تیمی كه برایش آشنا و قابل اعتماد هستند، یكی از دلایل او برای چنین انتخاب‌هایی است؛ تا جایی كه در مصاحبه‌اش گفته بود:« من موافق كار تیمی هستم. كار كردن در یك گروه شما را بعد از چند فیلم به زبانی مشترك می‌رساند، فضایی خلا‌قانه در اختیارتان می‌گذارد و می‌دانید كه هیچ‌یك از اعضای گروه نمی‌خواهند تجربه‌های قبلی را تكرار كنند و قصد دارند نوآوری داشته باشند. تا اینجا هم فكر می‌كنم كارهایی كه با حقیقی و فرهادی انجام داده‌ام اگر با غیراز ما انجام می‌شد به این خوبی از كار درنمی‌آمد.»

به فكر اجتماع و آدم‌هایش بودن

ترانه جوان است؛ یك بازیگر جوان اما پیش رفتن در حرفه‌اش تنها دغدغه او نیست. او به اجتماعش هم نگاهی دقیق دارد. از آن درس می‌گیرد و برایش دل می‌سوزاند. ترانه در یادداشتی كه به نام «شهلا، ناصر عشق و اعدام» نوشته بود، گفته بود:« كسانی كه از نعمت بخشیدن برخوردار نیستند را نمی‌توان سرزنش كرد. بعید است كه بشود. سرزنش كسی، برای قرار گرفتن در وضعی كه خود در آن دخیل نبوده و پیش‌بینی‌اش نمی‌كرده منصفانه نیست. هیچ صاحب حقی انتظار پامال شدن حقش را نداشته كه بتواند خود را برای روبه‌رو شدن با آن آماده كند. هیچ كس نمی‌خواسته در وضعی باشد كه سیاهی انتقام گرفتن بشود تنها مأمن زخم‌های دلش. دل زخمی راه زیادی دارد تا برسد به آن قرار و سكوتی كه برای بخشیدن لازم است.»

بهترین استفاده از حمایت‌های خانواده

كمتر پیش آمده كه عضوی از خانواده ورزش، به دنیای فیلم و سینما وارد شود اما ترانه یكی از استثناهاست. ترانه علیدوستی در خانواده‌ای هنرمند به دنیا نیامد. پدر او یك فوتبالیست حرفه‌ای بود و گرچه خانواده فیلم بینی بودند اما سنت همیشگی داشتن ظاهری متفاوت یا خانواده‌ای هنرمند او را به دنیای سینما وارد نكرد. در یادداشتی كه مدتی پیش یك روزنامه‌نگار در موردش نوشته بود، آورده شده:«ترانه یك «فیلمباز» واقعی بود یعنی حتی اگر خودش هم نمی‌خواست به واسطه پدرش، حمید علیدوستی ناگزیر فیلم‌های زیادی از تاریخ سینما دیده بود و آرشیوفیلم‌های پدرش به تنهایی معلم خوبی برای او بود.»