ته‌ندروستی و..... - صفحه 12

**behnam5555** · #**111** 04-22-2012

توو بۆ مێشك باشه‌

لێكۆڵینه‌وه‌ پزیشكییه‌كان ده‌ریانخستووه‌، خواردنی‌ توو به‌به‌رده‌وامی‌، خانه‌كانی‌ مێشك ده‌پارێزێت‌و له‌دۆخێكی‌ باشدا ده‌یانهێڵێته‌وه‌، له‌ژماره‌یه‌ك نه‌خۆشی‌ خراپیش ده‌یپارێزێت.
به‌گوێره‌ی‌ هه‌واڵێكی‌ ڕۆژنامه‌ی‌ (ئه‌لوه‌فد)، له‌ئاكامی‌ لێكۆڵینه‌وه‌ پزیشكییه‌كاندا ده‌ركه‌وتووه‌، به‌هۆی‌ بوونی‌ ڕێژه‌یه‌كی‌ به‌رز له‌ماده‌ دژه‌ئۆكسیده‌كان له‌توودا، ئه‌م خۆراكه‌ زۆر سودمه‌نده‌ بۆ پاراستنی‌ خانه‌كانی‌ مێشك‌و دوورخستنه‌وه‌ی‌ له‌نه‌خۆشییه‌كان، پاراستنی‌ خانه‌كان له‌ له‌ناوچوون، كاركردنی‌ خانه‌كانی‌ مێشك باش ده‌كات، لێپرسراوه‌ به‌رامبه‌ر به‌پاراستنی‌ له‌هه‌وكردن.
به‌گوێره‌ی‌ هه‌واڵه‌كه‌، له‌لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی‌ پێشتردا ده‌ركه‌وتبوو، توو چه‌ند ماده‌یه‌كی‌ ڕووه‌كی‌ تێدایه‌، كه‌ زۆر سودمه‌نده‌ له‌به‌رگریكردن دژ به‌شێرپه‌نجه‌، به‌تایبه‌تی‌ تووی‌ ڕه‌ش، ڕێژه‌یه‌كی‌ به‌رز له‌ماده‌ی‌ (ئانسوسیانین)ی‌ تێدایه‌، كه‌ له‌دژایه‌تیكردنی‌ شێرپه‌نجه‌ی‌ (كۆڵۆن‌و بۆری‌ سورێنچك‌و پێست) زۆر كاریگه‌ره‌.

سەرچاوە/ سەرچنار

**behnam5555** · #**112** 06-07-2012

بۆچی منداڵ پەنجەی خۆی دەمژێت

زۆر جار دایکان نیگەرانن کە دەبینن منداڵەکانیان پەنجەیان دەمژن، وای بۆ دەچن کە زیانی ھەیە بۆ سەر تەندروستی، بەڵام ئایا لە راستی دا ئەم خووە زیان بەمنداڵەکە دەگەیەنێت یان نا، یان بۆچی منداڵ پەنا دەباتە بەر مژینی پەنجەی.
پسپۆڕان پێیان وایە منداڵ کاتێک پەنجەی دەمژێت ئەگەر ھەیە ببێتە ھۆی برینداربوونی پوک، ھەروەھا کاریگەری خراپ دەکاتە سەر گەشەی ددانەکان، ھەربۆیە داوا لە دایکان دەکەن کە رێگری بکەن لە منداڵەکانیان ئەو کارە نەکەن، رێنمایی ئەوەش دەکەن کە نینۆکی منداڵ بەبەردەوامی کورت بکرێتەوە، بۆ ئەوەی میکرۆبی نەچێتە ژێر.
پسپۆڕان رێنمایی دەکەن کە، جۆرە مادەیەکی تام ناخۆش بکرێت بەسەری پەنجەی منداڵەوە بۆ ئەوەی ھەستی ئەوەی لا دروست بێت کە ئەو کارەی دەیکات تامێکی ناخۆشی ھەیە، ھەروەھا داوا لە دایکان و باوکان دەکەن کە گرنگی بەمنداڵەکانیان بدەن و بەردەوام قسەیان لەگەڵ بکەن ھەرچەندە لە قسە تێناگەن، بەڵام پەرچە کرداریان ھەیە بەرامبەر ئەو دەنگە.
سەبارەت بەھۆکاری مژینی پەنجە، پسپۆڕان ئاماژە بۆ حاڵەتی دەروونی ئەو کۆرپەیە دەکەن دوای لە دایک بوونی، کە پەنا دەباتە بەر ئەو خووە وەک ئەوەی ھەست بەئارامی و جێگیری دەروون بکات.

**behnam5555** · #**113** 06-13-2012

بۆچي‌ پياز فرمێسك له‌چاو ده‌هێنێت؟

له‌كاتي‌ له‌تكردني‌ پياز ئه‌نزيمي‌ (ئه‌ليناز) ڕووبه‌ڕووي‌ ده‌بێته‌وه‌، ئه‌و ئه‌نزيمه‌ش ڕاسته‌وخۆ (ئولفۆكيس)ه‌كان ده‌گۆڕێت بۆ سركه‌ي‌ (سولفێنيك)، ئه‌و ئه‌نزيمانه‌ له‌خۆيانه‌وه‌ شێوه‌ي‌ نوێ‌ وه‌رده‌گرنه‌وه‌و هاوكاري‌ دروستبووني‌ فرمێسك ده‌ده‌ن، كه‌ به‌هۆي‌ ئۆكسيدي‌ (پرۆپانيتياڵ)ه‌وه‌ دێته‌ كايه‌وه‌، ئه‌وه‌ كارلێكه‌ نزيكه‌ي‌ (30) چركه‌ ده‌خايه‌نێت‌و له‌ماوه‌ي‌ پێنج چركه‌شدا، كاريگه‌رييه‌ كيماوييه‌كه‌ي‌ له‌ناوده‌بات، له‌به‌شي‌ ده‌ره‌وه‌ي‌ چاو، چينێك هه‌يه‌ كه‌ چاو له‌كاريگه‌رييه‌ فيزياي‌‌و كيمياوييه‌كان ده‌پارێزێت، هه‌ر ئه‌و به‌شه‌ سيستمي‌ توڕه‌ي‌ ده‌خاته‌ كارو به‌شێوه‌ي‌ شله‌مه‌ني‌، ماده‌ زيانبه‌خشه‌كاني‌ ناو چاو فڕێده‌داته‌ ده‌ره‌وه‌، واته‌ وه‌كو فرمێسك ئاو به‌چاوماندا دێته‌ خوارێ‌ له‌كاتي‌ له‌تكردني‌ پياز.

**behnam5555** · #**114** 07-14-2012

بیبه‌ر چاو ده‌پاریزێت له‌ ئاوی سپی

توێژینه‌وه‌یه‌کی پزیشکی نوێی فه‌ره‌نسی ئه‌وه‌ی روون کرده‌وه‌ که‌ بیبه‌ر که‌ ده‌وله‌مه‌نده‌ به‌ ڤیتامین "سی " ده‌بێته‌ هۆی پاراستنی مرۆڤ له‌ چه‌ندین نه‌خۆشی به‌تایبه‌تی دوورخستنه‌وه‌ی چاو له‌ توش بوون به‌ نه‌خۆشی

به‌ گوته‌ی پزیشکه‌کان بیبه‌ر چاو ده‌پارێزێت له‌ "ئاوی سپی "و هه‌روه‌ها تۆڕی چاو باشتر ده‌کات و چالاکتری ده‌کات ، له‌ هه‌مان کاتتدا پارێزگاری ده‌کات له‌ چاو دژی نه‌خۆشیه‌کانی تر و هه‌روه‌ها توش بوون به‌ که‌م و کورتی بینین و چاو کزی

**behnam5555** · #**115** 07-14-2012

فراوله‌ ( توت فرنگي ) مرۆڤ ده‌پارێزێت له‌ نه‌خۆشی شه‌کره‌ و دڵ

توێژینه‌وه‌یه‌کی نوێی پزیشکی ئه‌مه‌ریکی ئه‌وه‌ی روون کرده‌وه‌ که‌ فراوله‌ ده‌بێته‌ هۆی پاراستنی مرۆڤ له‌ چه‌ندین نه‌خۆشی به‌تایبه‌تی نه‌خۆشی شه‌کره‌ و دڵ به‌ گوته‌ی پزیشکه‌کان له‌ زانکۆی " نیۆیۆرک " ئه‌وه‌یان روون کرده‌وه‌ که‌ به‌ هۆی بوونی چه‌ند ماده‌یه‌کی سودبه‌خش و سروشتی له‌ فراوله‌ وا ده‌کات که‌ مرۆڤ دووربخاته‌وه‌ له‌ نه‌خۆشیه‌کان .

له‌لایه‌کی تر فراوله‌ ده‌بێته‌ هۆی چالاک کردنی جۆره‌ پرۆتینێک له‌له‌ش که‌ ناسراوه‌ به‌ " ئێن ئار ئێف 2 " که‌ یارمه‌تی ده‌ره‌ بۆ ئامێری به‌رگی له‌ش دژی نه‌خۆشیه‌کان و وه‌ک دژه‌ نه‌خۆشیه‌ک کارده‌کات له‌له‌ش

**behnam5555** · #**116** 07-14-2012

که‌م خه‌وی ده‌بێته‌ هۆی قه‌له‌و بوون

توێژینه‌وه‌یه‌کی نوێی زانستی ئه‌وه‌ی روون کرده‌وه‌ که‌ که‌م خه‌وتن ده‌بێته‌ هۆی توش بوونی مرۆڤ به‌ چه‌ند کێشه‌یه‌کی ته‌ندروستی و هه‌روه‌ها توش بوون به‌ زیادبوونی کێشی له‌ش .

کۆمه‌له‌ توێژره‌ێکی ئه‌لمانی و سوێدی گه‌یشتنه‌ ئه‌و باوه‌ره‌ی که‌ که‌م خه‌وی ده‌بێته‌ هۆی یادبوونی کێشی له‌ش ئه‌مه‌ش له‌ کاتێکدایه‌ که‌ مرۆڤ ئه‌گه‌ر که‌م بخه‌وێت زیاتر هه‌ست به‌ برسیه‌تی ده‌کات و له‌ هه‌مان کاتتدا په‌نا ده‌باته‌ به‌رخواردنی به‌ردوام و به‌مه‌ش پله‌ی گه‌رمای لش به‌رزده‌بێته‌وه‌ و ده‌بێته‌ هۆی قه‌له‌وی
به‌ گوته‌ی توێژه‌ران که‌م خه‌وی ده‌بێته‌ هۆی زیادبوونی هۆڕمۆنی "ghrelin" که‌ ناسراوه‌ به‌ هۆرموونی برسیه‌تی .

**behnam5555** · #**117** 12-07-2012

سودە تەندروستیەكانى هەنجیرى ووشك كراو

هەنجیر لە عەرەبستانەوە هاتووەتەكایەوە، لەو ناوچە گەرمانەى كە هاوینیان ووشكە و زستانیان فێنك و باراناویە بە باشترین شێوە گەشە دەكەن.هەرچەندە وەك میوە حسابى بۆ دەكرێت، بەڵام بەگوێرەى دەستەى ڕاوێژكارى هەنجیرى كالیفۆرنی لەڕاستیدا هەنجیر گوڵێكى پێون كراوە و تۆوەكانى ناوى بە میوە ئەژماردەكرێن. میوە بێت یاخود گوڵ، خۆراكى دەوڵەمەندى هەنجیرى ووشك كراو دەتوانێت یارمەتی دەربێت لە پڕكردنەوەى ئەو خۆراكە گرنگانەى كە پێوویستن بۆت و هەروهەا سەلامەتى زیاتر بۆ سیستەمى خواردنت دابین دەكەن. بەرزى ریشاڵ
بڕى نیو كوپ لە هەنجیرى ووشككراو 7.3 گرام ریشاڵى تێدایە. هەبوونى ریشاڵى زیاتر لە ناو سیستەمى تایبەتى خواردنت، دەتوانێت یارمەتى دەربێت لە كەمكردنەوەى مەترسیەكانى نەخۆشیە درێژخایەنەكانى وەك نەخۆشی دڵ و شەكرە. هەنجیرى ووشك كراو هەردوو ریشاڵى تواوەو نەتواوەى تێدایە. ریشاڵى تواوە هەرس خاو دەكاتەوە بۆ ئارەزووكردنى خواردن و دەست بەسەرداگرتنى شەكرى خوێن و هەروهەا یارمەتى دابەزاندنى رێژەى كۆلسترۆڵى خوێن دەدات. ریشاڵى نەتواوە قەبارەى پیسایى مرۆڤ زیاد دەكات و كردارى ریخۆڵەكان باشتر دەكات. ئافرەتى پێگەیشتوى سالم رۆژانە 21 بۆ 25 گرام ریشاڵى پێویستە، پیاوى پێگەیشتوش 30 بۆ 38 گرام ریشاڵى پێوویستە ڕۆژانە.
بەسودە بۆ ئێسكەكانت
هەنجیر لە زۆربەى میوەكانى تر كالیسیۆمى زیاترى تێدایە، بەگوێرەى دەستەى راوێژكارى هەنجیرى كالیفۆرنى لە بڕى نیو كوپدا 121 ملى گرام كالیسیۆم هەیە. بڕى وەرگیراوى كالیسیۆمى پێویست یارمەتى گەشەو تەندروستى ئێسك دەدات و مەترسى گەشەسەندنى نەخۆشى فشەڵى ئێسك كەم دەكاتەوە. مرۆڤى پێگەیشتوو ڕۆژانە 1,000 بۆ 1,200ملى گرام كالیسیۆمى پێویستە.بەشى یەك ژەم لە هەنجیرى ووشك كراو بڕى 12٪ ى ئەو كالیسیۆمە دابین دەكات كە ڕۆژانە پێویستە هەتبێت، بەزۆرى هاوشێوەیە لەگەڵ یەك كوپ لە پەنیرى دەرەێنراودا .هەبوونى ئەو خۆراكە جۆراو جۆرانەى دەوڵەمەندن بە كالیسیۆم – وەك هەنجیرى ووشك كراو – دەتوانن دڵنیایى ئەوە بدەن كە لاشەت پێویستیەكانى رۆژانە بەدەست دهەێنیت.
فشارى خوێن كەم دەكاتەوە
بەكاربردنى هەنجیرى ووشك كراو دەتوانێت یارمەتى دەربێت لە دەست خستنى ئەو پۆتاسیۆمەى ڕۆژانە پێویستە هەتبێت، هەروهەا یارمەتى كەمكردنەوەى پەستانى خوێنیش دەدات. بڕى نیو كوپ لە هەنجیرى ووشك كراو 507 ملى گرام پۆتاسیۆمى تێدایە. پۆتاسیۆم كانزایەكە یارمەتى پاراستنى ەاوسەنگى شلە دەدات. زیادبوونى بڕى وەرگیراوى پۆتاسیۆمى ڕۆژانەت دەتوانێت یارمەتى كەمكردنەوەى كاریگەریە تیژەكانى سۆدیۆم بدات و یارمەتى دەریشە لە دابەزاندنى فشارى خوێندا. ناوەندى یەكێتى دڵى ئەمریكى دەڵێت سیستەمێكى خواردنى تەندروست پێویستە رۆژنە ,7004 ملى گرام پۆتاسیۆمى تێدابێت لە رێگەى خۆراكە سروشتیەكانەوە. بڕى یەك ژەم لە هەنجیرى ووشك كراو، دەتوانێت یارمەتى بەدەست ەێنانى 10٪ ئەو پۆتاسیۆمە بدات كە پێویستە ڕۆژانە هەتبێت. سەرچاوەى باشى ئاسنە
هەنجیرى ووشك كراو دەتوانێت یارمەتیت بدات لە دەستخستنى ڕێژەى ئەو ئاسنەى كە پێویستە هەتبێت. بڕى نیو كوپ هەنجیرى ووشك كراو 1.5 ملى گرام ئاسنى تێدایە. ئاسن یەكێكە لەو كانزا گرنگانەى كە پێویستە بۆ یارمەتى دانى گواستنەوەى ئۆكسیجین لە خوێندا. نەبونى ئاسنى پێویست لە سیستەمى خواردنتدا، گەشتنى ئۆكسیجین بۆ ناو خانەكانت كەم دەكاتەوە و وات لێدەكات هەست بە ماندوێتى و لاوازى بكەیت و پەتاش زوو كارت لێدەكات. ئافرەت و كوڕى پێگەیشتوو تا سەرو تەمەنى 51 ساڵیش رۆژانە 8 ملى گرام ئاسنیان پێویستە، ئەو ئافرەتەى تەمەنى لە نێوان 19 بۆ 50 ساڵدایە رۆژانە 18 ملى گرام ئاسنیان پێویستە.