زبان ادب و فرهنگ کردی مسائل مربوط به زبان و ادبیات و فرهنگ کردی از قبیل شعر داستان نوشته نقد بیوگرافی و ....
kurdish culture |
02-11-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
چوارهمین قربۆق
له قه راخ ئاويكا له ميرگيكي خوش و پرگول و گيا دا بنه ماله يه كي قربوق ئه ژيان. هينده زور بوون له بژاردن نه ده هاتن . شه وانه قيره قيرو قووره قووريك بوو ، زنه قدار زه نه قي ئه چوو . ئاو پونگي خواردبووه گوميكي گه وره و چه ن گوميلكه ي بچوكي ساز كردبوو كه له ميژ بوو ئاويان تيا قه تيس مابوو . ناو گوم وگوميلكه كان پر له جرو جانه وه رو ميش ومه گه س بوون ، هينده زور كه ئه گه ر بيگانه و غه يرو غه واره لي بگه رايه تن، به شي قربوقاني ده كردو ليشيان زياد بوو. كه شه و داده هات قربوقه كان ده ر ئه كه وتن بو جه وله. كايه كردن و رمبازين له گه ل ده ر كه وتني هه وه ل ئه ستيره ده ستي پي ده كردوو تا كازيوه ي به ياني درژه ي هه بوو . كه ميك دوورتر له ئاوه كه سه دان ديراو دارميوي به به رو رازاوه ده ستيان دابووه ده ستي ئه و سروشته جوانه ي قربوقه كاني تيا ئه ژيان . بنه ميوو ناو ديراوه كان باشترين جيگه بو چاو شاروكي بوون . ئه م باخه هين ئاده ميزاديكي زك زلي چاو سوور بوو. ئه و پياوه ره زا گرانه له لاي ژوروي باخه كه وه خانوو ييكي بي درگاو په نجه ره ي دروست كردبوو. پيره قربوقه كان له بيريان نه ده هات كه نگي ئه م ماله ساز كراوه به لام ده يان زاني له و ژووره دا ئاوي جادوي لي يه و ئــــــــه و ئاده ميزادانه ي پاريزگاري ئه م باخه ده كه ن ئه و ئاوه به ر هه م دينن. گ سالـــي له و ئا خري هاوين و هه وه لي پاييزه دا پيره كان په ندي جوانه كانيان ده دا و داستاني به ناو بانگي سي قربوقيان بو ده گيرانه وه و ئه يان ترساندن له وه ي مه با بچن خويان له ئاوي جادوي پياوي چاو سوور خه ن يان لي بنوشن. به لام . . . به دريژايي ميژوي قربوق ئه م قسانه كرابون ئه م په ندانه درابون ئه مما هه ميشــــــه پيچه وانه كاريان ده كرده سه ر قربوقه جوانه كان. هه ميشه دواي بيستني ئه م په ندو داستانه چه ن پرسياريك له ميشكي ئه واندا ئه خولقا : بله ي ئاوي جادو چ بيت؟ چي ئه كات له قربوق ؟ ئه مه چ ئاويكه هه ر قربوقيك خواردبيتي يان خوي پي شورد بيت ئيتر نه گه راوه ته وه و بي سه رو شوين رويشتوه ؟ بله ي چيان به سه رهاتبي؟ دواي ئه م پرسيارانه كه ميشكي قربوقه لاوه كان و زور جاريش زه يني گه وره كان و تاقمي له پيره كانيشي ده هاروژاند ، زور قربوق بوون كه به زگه خشكي، به ترسو خوف ، جارجاريش به قه له مبازو به بي سه ر لي كردنه وه خويان ئه گه يانده ئاوي جادو. ئه م جاره ش سي قربوق كه شانوي ئه م داستانه ي ئيمه ئه گيرن، پيكه وه به مانگه شه ويكي خوش هاو ده نگ بوون و خويان له يه كتر ئاشكرا كرد كه ته مايانه بچنه سه ر ئاوي جادو . ئه م سي قربوقه كه يه ك ره نگو يه ك شكل و يه ك شيوه بوون به يه كتريان گوت: ئه م ئاوي جادوه وهسه مردن . كه س دواي مردن زيندو نه بوه ته وه كه چي كتيب كتيب قسه و باســي دواي مـردن ئه گيرنه وه ئه له ي خويان مردون و زيندو بوونه ته وه . يان وا باسي ئاوي جادو ئه كه ن ئيــــــژي ههمويان ليان خواردوه .كورينه با مه ردانه بچين و مه له ي تيا بكه ين و تيري لي بخوين، ده س له ده س و قه وه ت له خوا . هه ر چي ئه بي با ببي خوله مردن به و لاوه نيه! قربوق يه ل ري كه وتن . به پيچ و په نادا به ناو درك و دالا به قه له مبــــــــازو به زگه خشكي تا باخه ميوي كابراي زگ زلي چاو سووريان لي ده ر كه وت. له ژوور باخه كه وه خانووييكي تاريكي لي بوو درگاو ده ربيجه پيوه نه بوو. وتيان به قسه و په ندي پير و پيشينيان گوماني تيا نيه كه ئيره كانگاي ئاوي جادوه. به ترسه ترس چونه پيشه وه و وه ژوور كه وتن چاويان به گه لي كيته له و كوپه له و ديزه و گوزه كه وت. هه مو قوول بوون و وي ده چو خو تي خستنو هاتنه ده ره وه هاسان نه بيت . له پاش ئان ته گبيريان كرد و به ئاكامه گه ييشتن كه خويان باوينه ناو ئاوي ئه و ته شته گه وره وه كه له سه ر عه رزه كه دانرابوو.
قربوقي هه وه ل يه كو دووي نه كرد خوي هاويشته ناو ته شته كه هه ركه تواني سه ر بينيته ده ره وه، هاواري كرد نه يه ن كورينه ئه مه ئا ويكي سووري بون ناخوشه. قربــوقي دوو هه م وتي : كوره قســه ده كه ي بو خــوت خواردوته ره نگه حــه ز نه كه يت ئيمه لي بخوين. من رفيقي نيوه ريگه نيم بمري هه مو بژي هـــه ر هه م . ئه م
قسه ي كردو خوي هه لاويشت بو ناو ئاوي جادو .دواي ئه وه ي يه ك دوو قولپي خوارده وه ئه ميش هاواري كرد . نه يي نه يي زور ناخوشه. قربوقي سي هه م له تاسه وه چوو تاويك هه ر وا ده مي به تاق ويـــستا ، كه ميك به ده ورو به ري ته شته كه دا هاتو چوي كرد و به گوماني ئه وه ي كه ره فيقه كاني شتيكيان به سه ر هاتوه به دله خورپي وه له ژوره كه هاته ده ره وه .ته مـاي بـــوو بگه ريته وه به لام ئه و قسه ي پير و پيشينياني بير كه وته وه كه ئه وه ي له ئاوي جادوي خواردبيته وه نه گه راوه ته وه.ئه ونه ئه م بيره وه ريه له سه ري كاريگه ر بوو تواناي نه ما بگه ريته وه. كه م كه م هيـنده ترس به سه ريا زال بوو ، جگه له هه لاتن هيچ شتيكي به ميشكدا نه ده هات . هه لاتن و گيان ده ر بردن له هه مو شتيك گرينگ تر بوو.له نزيك ميرگ وگولاوه كاني ماله قربوقان له بن گرالكيكي زلدا خوي حه شار دا . رووي ئه وه ي نه بوو بچيته وه ناو خزم و خاو خيزاني . به خوي وت چه ن كاتيك ليره ده مينمه وه تا بزانم چون ده بيت .له م لاوه قربوقي هه وه ل كه له ئاوي جادوي خواردبووه گيژوو ور هاته ده ره وه به خو خيش كردن هاته ده شت و هه وه ل شتيك كه سه رنجي را كيشا دار ميويك بوو كه وه ك ره ش مار خــوي هه ل سپاردبوو به ديره گي ديراويكا له وه ده چوو خوي له قربوقيك ملاس دابي. جاري جاران به ديتني شتي وا ته زو مچوركه به له شي دا ده هات و هه وه ل بير و هه وه ل كاري هه لاتن بوو . په كوو له ئاوي جادو ! ترسي چي و شتي چي ؟ هه ر چي مه ترسي بوو له ميشكي هاويشتبويه ده ره وه . خوي لي ببوه قاره ماني مه يدان. ماري هه ر به هيچ نه ده زاني . به خوي وت : ماريش قربوقيكي زلي دريـژه كه ده ستو پايشي نيه ! جانه وه ريكي بي ده ست و پا كوا بو ئه وه ده بي لي بتر سيت . هــه ر قربوقيك به م خزه نه رم و شل و خاوو خليچكه بگيري حه قي خويه تي بــــه خواردن چيت . هه ر كه ئه م نه ترسيه ي له خويدا شك برد ريگه ي گوري . ميشكي پر بوو له فيكري په ريشان . مه يلي له ميش و ميشوله خواردن نه مابوو.هوشيكي هه ر به لاي ماره وه بوو . وه تي له بيري بوو مار سيبه ري سامناكي خستبوه سه ر ژياني ئه م و ته واوي گه لي قربوق . به لام هه ميشه ترسابوو ته نيا ئه مجاره كه له ئاوي جادوي خواردبوو چ ترسيكي له دلدا نه مابوو . نه له مارو نه له له قله ق . له پر وه ك شتيكي تازه ي دوزيبيته وه ، شتيكي به نرخ ، شتيكي وا كه بو هه ميشه ئه م سيبه ره شوومه له سه ر جه ماو ه ري قربوق لا به ريت . ئا شتي . . . . به لي ئاشتي . به خوي گوت : ئه ري به راست بوچي من هه وه ل قربوق نه بم كه له گل مار دا ئاشتيم كردبيته وه ؟ ئه ري تا كه ي ئه م دوژ منايه تيه له به يندا بيت؟ ئيتر به س نيه ؟ من قه تم نه ديوه ماريك قربوقيكي خواردبيت ! من كه له هه مو قربوقان ئا زاتر و زاناترم ، ده چم وره ييسي ماران ده بينم و بانگيشتنيكي ده كه م بو مالي خومان . له ته ك جه ماوه ري ماران ده بينه مال له يه ك و براده ر . ئه منيش ده بمه قاره ماني ئاشتي و براده ري .گوميلكه و ميرگ ئه كه ن به ناومه وه و تاجي سه ر به رزيم له سه ر ده نين. ئه م خه ياله هه ليت و پليتانه وه ها ده روني هاروژاند دليشي پر بوو بو ئه و هه مــوه ساله ي به ناخوشي و رقه به ري تيپه ر ببوو . به ده م ئه م ورينانه وه ده ستي كرد به قه له مباز دان و قووره قوور ، بي ترس و خوف خوي گه يانده شاري ماران. زوري نه خاياندتووشي ماريكي كز و لاواز بوو باريك و دريژ و بوره لوك . هه ر وا كه ده چوه پيشه وه به ده نگي به رز وتي : كاكي مار سلاويكي به دريژايي ته مه ني گه لي قربوقت پيشكه ش ئه كه م . به رواله تــــدا له وه ناچي تو گه وره ي ماران بيت به لام وي ده چي بتواني بمبه يــــته لاي گه وره ي ماران . كه ميكي تر چوه پيشه وه . خوي حازر كرد بو قسه ي زل كردن. هه ناسه يه كي هه ل كيشاو چاوه زه قه كاني خومار كردو وتي : ئه من په يامي ئاشتيم هيناوه . ئيتر تاكو كه ي دوژمنايه تي . من هه تا ئه م دوژمنايــه تيه ته واو نه كه م، ناگه ريمه وه. گه وره و به ر پرسه كه تانم پيشان ده با ناوي توش له ميژوي ئه م ئاشتيه دا بنوسريت قربوقي هه وه ل گه رمي قسه ببوو. له پر وه ك هه وره تريشقه ي خستبي ولات روشن بوو. دواييش تاريك هه ل گه را . ئيشيك ته واوي گياني دا گرت .ئيشيك دل ته زين و سه ر ته زين . ئيتر نه زماني ده گه را نه ده ست و لاقي چركه ي ئه كرد . هه ر ئه وه نده ي زاني خه ريكه به قوروي ماره كه دا ئه چيته خواره وه و ئيتر هيچ . كه سيش ئاگاي له م كاره ساته نه بوو . هيچ كه س ! قربوقي دوهه م كه هه ر خه ريكي مه له كردن له ئاوي جادوا بوو ئه وه نده حالي گورا بوو كه ئيتر نه يده تواني خوي به سه ر ئاوه كه وه به ند كات . ئاخري هه ر چونيك بوو له وژوره وا ئاوي جادوي لي بوو خوي هاويشته ده ره وه . . ئه ميش نه ختيك له ده ورو به ري خوي رواني . بو ئــه وه ي ئه رخه يان بيت هاوريكاني له وي ماون يان نا چه ن جاريك قره قري كرد ، به لام چ جوابيكي نه بيسته وه . هه نگاوي هه ل گرت به ره و مال بيته وه . كه چي به ديتني تووله خه لفيكي ميو له جيگه ي خوي را وه ستا . له وه ي كه دانه چله كا بو سه ري سور ما هه ر ئه م كاره ساته به س بوو بو ئه وه ي ماري بير بكه ويته وه . مار ،ئه م حه يوانه سامناكه كه سيبه ري ترس هينه ري ئه و ژيني جه ماوه ري قربوقي خستبووه مه ترسييك كه هه رگيز دوايي نه ده هات. ديتني خه لفي دار ميو ،سامناكي مارو دوژمنايه تي ميژينه ي گه لي قربوق و بنه ماله ي ماريه لي بير خسته وه . ئيستيك له دار ميوه كه مون بوه وه و به كه ناريدا تيپه ري . زوري پي سه ير بوو جگه له رق و كينه سه باره ت به مار هيچي له دل و ميشكدا نه بوو. هازا له نيسكي ترس! تا ده رويي رقه سوورترو بي ترس تر ده بوو، بيري ته نيا له لاي مار بوو . له به ر خويه وه ئه يوت: مار ، دريژ ، باريك ، خز ، دوژمن، قاتلي قربوق ، به راستي ئه م به لايه چيه له م نيشتمانه ي ئيمه دوور ناكه ويته وه؟ ئاخه ر چي له گياني ئيمه ئه ويت؟ به دريژايي ميژوي قر بوق مار جه ماعه ت هــــه ر ده ردو ره نجو خه ته ر بوون بو ئيمه . باوكو باپيرمان و دايكو داپير مان كوژراوو دل سوتاوي ده ست مار بوون. ئيستاش كه ئيستايه له ترسي ئه م سكه رويه نه مان توانيوه دو قه له م بازي به دلي خومان بده ين ، يان پر به گه رومان گوراني بليين .
ئه وه تا دونيا دونيايه و قربوق قربوقه روله ي وه ك من ئازاو به جه رگ نه بينراوه، به راست بوچي نه چم شمشيريك هه ل گرم و ئاوقه ي شاي ماران بم و توله ي هه مواني لي بكه مه وه ؟ ئه گه ر كوژرام منيش وه ك هه زاران قربوقي ترو ئــــــه گه ريش مام و نه مردم و شاي مارانم كوشت ، ئه وه هه ر چي مــــاره حه سابي ديته ده ست و له تاوي گيانيان له م ولاته كوچ ئه كه ن بو هه نــده ران . له م ته گبيرو رايه دا بوو كه دڕكه ته ننزيكي هاته به ر چاو دڕوه كه به قه د بالاي قربوقي دوهه م دريژ بوو وه ك خه نجه ر تيژو وه ك شمشير ده سكيكي پر به مشتي بوو كاتي قربوق چنگي له دروه كه قاييم كرد هينده ي تريش غيره تي بزوت ئيتر هيچي به خه يال دا نه ده هات غه يري مار كوشتن ئه ويش شاي ماران. به م رايه كه گه يي به قه له مباز دان روي كرده مالي ماران . قه له مبازيكي زوري دا كه مي هيلاكيش ببو . له پر چاوي به شتيك كه وت كه له مار ده چوو . ئه مجار خوي دي كه له به ر ده مي ماريكي ره شي مل باريكي سه ر قه ويدا گيرساوه ته وه . قربوق دوهه م سنگي ده ر په رانــــــد ، قر خه يه كي كردو هه تا تواني ده نگي نير كرد و وتي : من يه كه پالـــه واني گه لي قربوقم . ئه م رو روژي مه رگي شاي مارانه به م شمشيره له ت و كوتـتان ئه كه م ، ئه تان كوژم ته ركي ئه م ولاته تان پي ئه كه م . بو هه ميشه گه لي قر بوقان له ده ست ئيوه ي نا مه رد رزگار ئه كه م. قربوقي دووهه م قــــــــه تي نه ويــرا بوو ئه م قسانه به سرته ش به كه س بليت چ جايه روو به روي ماريكي ره شي ئاوا سامناك! خوي له م دليرييه ي خوي پر به پيستي خوشحال بوو ، تا راده ييك كه خه ريك بوو شا گه شكه بيت. چاوي خومار كرد وغه وغه وي پر كرده وه له باو ويستي كه ميكي تريش به سه ر ماره كه دا بقيريني كه . . . . هه وره تريشقه ييك يان شتيكي وه ك هه وره تريشقه داي له ملي . ئيشيكي دلته زين و سه ر ته زين ته واوي له شي دا گرت . په نجه ي شل و بوو . دركه كه ي له ده ست كه وته خواره وه . تواناي چ ته كانيكي نه مابوو. زمانيشي نه ده گه را كه هاواريك بكات. هه ر ئه وه نده ي زاني كه خه ريكه به گه روي ماره كه دا ئه خزيته خواره وه. كه سيش ئاگاي له م كاره نه بوو ، هيچكه س.
قربوقي سي هه م. له نيو ريگا دا زور چاوه رواني هاوريــــــــكاني كرد به لام هيچـــيان نه گه رانه وه قسه ي پيرو پيشينيان له گويچكه يدا زرينگاوه كه سه دان جاريان وتبوو هه ر كه س له ئاوي جادوي خواردبي ئيتر نه گه راوه ته وه . به خوي وت : ئه گه ر بچمه وه ناو خيلي قربوقان وكاره ساته كه بگير مه وه به ترسه نوكو خويـري ده ر ئه چم و گيرا نه وه ي ئه م به سه ر هاته ش هيچ ده رديك ده وا ناكات .وا چاكه به ينيك خوم بخافلينم جا برومه وه ناو خيل .سبه ي شه و وه ك هه مو شه وه كاني تر شه و نشيني قربوقان بوو. قووره قووريك بوو بيگانه تيا سه ر سامي ئه گرت . قربوقي سي هه م به خوگيلي قه لا نه قه لانه چوه ناو مه جليسه كه وه له قولينچكيك هه ل تروشكا . ته ماشاي كرد ئه وه پـيره قربوقـيكي چاو زه ق خه ريــكه حه كايه تيكي ئاشنا ئه گيريته وه: سي قربو ق جوون له ئاوي جادويان خوارده وه يه كيان ئاره زوي ئاشتي كردوو چوو بو لاي شاي ماران و نه گه راوه . يه كـيان ئاره زوي شه رو توله سه ندني كردوو نه گه راوه . يه كيــــــــان له ئاوي جادوي نه خوارده وه و گه راوه ئه مما كه س نازاني كي بووه . به لام منالينه روژيك قربوقي چواره م ديت به جوريك كه ئيمه نازانين چون، ده ره قه تي دوژمني گه لي قربوق ديتوو هه موان رزگار ئه بن. بروا بكه ن كه روژيك ئه و قاره مانه ديت.
چه ن سالاني دوورو دريژ به سه ر كاره ساته كه دا تيپه ري. قربوقي سي هه م پير ببوو . شه ويك مندالان ده وريان گرت و هه ليان پيچا بو داستان . ئه ميش كه چيروگي تري نه ده زاني ، به يتي سي قربوقه كه ي بوگيرانه وه . هه ر ئه وه نده ي لي گورا . به جيي ئه وه ي بلي منيش هاتمه وه له ويــرا كاله م درا هيچــــم پي نه برا، وتي : ئيمه ئاخري ده ره قه تي خيلي ماران دين. به س خوزگه مناله كان قربوقي چواره م له ناو ئيوه دا هه ل كه و تايه!!
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید
|
|
03-22-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
تهنانهت بۆ ساتێکیش
- ئهوه چۆن بوو لهم لایانهوه؟!
لام نهکردهوه. دهنگم ناسییهوه. بۆردهکهم ئهخوێندهوه. شهممه... یهکشهممه...
نزیک بۆوه. سڵاو عهرز ئهکهین
ئاوڕم نهدایهوه. عهلهیکه سهلام
- مهگهر تهواوت نهبوو؟
- با
دێمهوه. دووشهممهی حهوتووی داهاتوو. له رۆژمێرهکهمدا یادداشتم کرد.
- بۆ چی مهگهر...
- کهوتوومهوه
بێ ئهوهی ههست به گۆڕانێ له دهنگیدا بکرێ وتی: له چیدا؟
سهرم له سهر رۆژمێرهکهم ههڵ نهبڕی. کهسایهتی، کهسایهتی ناسی.
- پهح! سێ دانه لهدوای منهوهی. من له چوار دهرسدا کهوتوومهوه.
خوایه! دیسان قسه کردنی وهک جاران خۆش بوو و له دڵ ئهنیشت. ئهگهر لام ئهکردهوه، چاومان به چاوی یهک ئهکهوت. رۆژمێرهکهم لێک نا. سهری رهواننووسهکهم ئهنایهوه، له دهستم داکهوت. نهیهێشت فریا کهوم ههڵی گرهمهوه. دانهویهوه. خۆی بۆی کڕیبووم. سێ ساڵ لهمهو بهر....
له بهر ئاوخۆری ناو ساڵۆنهکهدا بووم، هات پێی دام... پێی دام و رۆیی...بێ ئاگا دهستم درێژ کرد و لێم وهرگرت.
- جوانه...
دهستم کێشا دواوه. سپاس
- له مناڵهکانم بیست. ئهو چهند رۆژهی لێره نابووی... له مناڵهکانی زانکۆی خۆمانه؟
- نا
کهل و پهلی ناو کیفهکهمم ههڵ ئهشێوان. خۆشم نهمئهزانی بۆ چی ئهگهڕێم. خوا خوام بوو هیچی تر نهڵێ... هیچ!
دهنگی ئهمیبردهوه بۆ ئهو دهم. دڵی پر ئهکردم. بۆ چی ئهگهڕێی؟
ئارهقم کردبوو. له گیرفانی ساکهکهی دهسرهیهکی دهرهێنا. هانێ...، هانێ...
لێم وهرگرت. وهک ههمان رۆژ. ئهو دهمهی وهک ئازیزمهرده له تاقیگه هاتینه دهرێ. چاومان یهکێک و فرمێسکمان ههزار. ئێستاش وهک ئهوکات... دهسرهیهکی... له ساکهکهی دهرهانی.
دایکم چاوهڕێمان بوو. چاوی که پێم کهوت حهپهسا: خێره؟!
له بیرم نیه حامید چی جواب دایهوه؛ بهڵام ئێستاش دهنگی دایکم له گوێمدایه: "ئهگهر دوای دوو مناڵی نوقسان بتانزانیایه باش بوو؟"خهریک بوو شێت ئهبووم ..نهمئهتوانی...نا...له بیرم نهئهچۆوه... مهقنهعهکهم رێک و پێک کرد. دڵم نهئههات بڕۆم. ئهویش ههر وهتر...بهڵام...هاتم دهم بکهمهوه دیسان هاته گۆ: با بڕۆین ئیتر، ببهخشه وهختم گرتی!
سهرم ههڵ نههێنابوو. بۆچی ئهبێ وای لێ بێ؟ وهمزانی نهیبیست. زۆر سووک وتم؛ بهڵام پێموا سهرێکی بۆ لهقاندم. چوو بۆ لای ئاوخۆرییهکه. دانهوی و ئاوی خواردهوه. پشتی له من بوو. ئاخری سهرم ههڵبڕی. ههر ئهو کراس و شهرواڵه، ههر ساکهکهی جارانی... چهنده تاسهیم کردبوو.
...وتم گهر ئاوڕ بداتهوه حهتمهن تماشای ئهکهم. چش با دهست بکهمه گریان. خواحافیز. رێکهوت بهرهو کلاس. ئاوڕی نهدایهوه... تهنانهت بۆ ساتێکیش.
سهرچاوه: رۆژنامهی جامی جهم 9/9/1381
نووسهر نهرگس ئهسغهری
وهرگێڕان: ههژان بابامیری
http://www.meko.xazir.com/viewtopic.php?id=3005
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
03-31-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
چاهڕوانی سوپاس مهکه.. پیاوێكلە كەناری دەریایەكدا دانیشتبوو، دەیڕوانیە شەپۆلەكانیو چێژی لە تیشكەئەرخەوانیەكەی خۆر وەردەگرت، لەو كاتەدا بینی منداڵێك لەو پەڕی بێ هیواییدا لەگەڵا شەپۆلەكانی دەریاكە دەجەنگێو خەریكە رووبەڕووی مەرگ ببێتەوە،ئەویش بەخێرایی خۆی هاویشتە ئامێزی دەریاكەو بەرەو پیری منداڵەكە چوو،تا گەیشتە لای منداڵەكەو باوەشی پێدا كردو بەرەوە كەناری دەریا كەمەندكێشیكردو لەسەر لمی كەنارەكە دایناو لە خنكان رزگاری كرد، هەرچەندە منداڵەكەبێهۆشو تەواو شەكەتو ماندوو ببوو، فریاگوزارییە سەرەتاییەكانی بۆئەنجامدا تا هاتەوە هۆش خۆیو چاوەكانی هەڵهێناو پاشان هەستاو دووركەوتەوەو ئەو شوێنەی جێ هێشت، پاش ماوەیەك بینی منداڵەكە لەگەڵائافرەتێكدا بەرەو لای ئەو دێن، لە دڵی خۆیدا وتی: بێگومان ئەوەدایكییەتیو بۆ سوپاس كردنی هاتووە، چونكە كوڕەكەیم لە خنكان رزگار كردووە!
ئافرەتەكە نزیك بووەوەو لێی پرسی: تۆ كوڕەكەمت لە خنكان رزگار كرد؟
ئەویش بە خاكییەكەوە وتی: بەڵێ خانم.
ئافرەتەكە وتی: ئەو كاتژمێرەی لە دەستی دا بوو چی لێ هات؟!
بێگومان هەموو لەم هەڵوێستە سەرسام دەبنو دەزانن ئەوپیاوە لەو كاتەدا چ هەستێكی ناخۆشی هەیە، لەبری سوپاسو پێزانینودەستخۆشی لێكردن لێپرسینەوەی لەگەڵدا دەكرێت!
لەوانەیە وا بیر بكەیتەوەو بڵێیت ئیتر هەرگیز ئەم پیاوەبیر لە یارمەتیدانی كەس ناكاتەوە، تۆ بڵێی ئەگەر ئەو رووداوە دووبارەببێتەوە، ئەم كەسە هەمان هەڵوێستی ببێت؟ بێگومان لای مرۆڤی چاكەكارو خۆنەویست، وەڵامەكەی بەڵێیە! چونكە ئەو جۆرە مرۆڤانە چاوەڕوانی سوپاسیبەرامبەر ناكەنو درێغیش لە كردنی چاكەو پیاوەتی ناكەنو ئەم جۆرەهەڵوێستانەش كاریان تێناكاتو لە یارمەتیدانی خەڵكی ساردیان ناكاتەوە!
كەواتە نابێت چاوەڕێی سوپاس بین لەبەرامبەر هەستان بەكارێكهەرچەندە قورسو گرانیش بێت، گرنگ ئەوەیە تۆ بتوانیت ئاسانكاری بۆبەرامبەرت بكەیتو یارمەتی بدەیت، چونكە پاش ئەوەی كارێكی باش بە ئەنجامدەگەیەنیو سودێك دەبەخیشتە كۆمەڵگەكەت ویژدانت ئاسوودە دەبێتو دەروونتدەحەوێتەوە ئەوەش دیاریو سوپاسی خوای گەورەیە بۆمان كە زۆر لە سوپاسیبەندەكان بەنرخترو گەورەترە كەواتە بێ هیوا مەبەو بەردەوام هەنگ ئاساشرینی ببەخشە با سوپاسیش نەكرێیت.
پێنەزانینو سوپاس گوزار نەبوون سروشتێكی كۆنی مرۆڤەولەدێر زەمانەوە بوونی هەیە، ئیمپراتۆری رۆمانی (ماركۆس ئۆرلیس) 1700 ساڵاپێش ئێستە نووسیویەتی: "ئەمڕۆ چاوم بە چەند كەسێكی خۆپەرستو پێنەزاندەكەوێت، ئەوەش سەرسامم ناكات چونكە ژیان خاڵی نییە لەو كەسانە!" ماركۆسخۆی راهێناوە بۆ قبوڵا كردنی ئەو كەسانە هەتا توشی خورپە نەبێتو نائومێدیباڵ نەكێشێ بەسەریدا!
بۆ ئەوەی نەبینە مایەی هەراسان كردنو بێزاركردنیبەرامبەرەكانمانو نائومێدیان نەكەین، تا نەبینە هۆكاری وازهێنانیان لەكاری باشو یارمەتیو ئاسان كاریی یەكانیان، پێویستە هەموو كات سوپاسیانبكەین...
زانایەك دەڵێت: "ئەگەر كارێكی بەسودت بۆ هەركەسێك كرد،ئاگاداربە بیری نەخەیتەوە، بەڵام ئەگەر كەسێك سوودی پێ گەیاندیت ئاگاداربەبیرت نەچێتەوە!".
مەبەستی ئەوەیە ئەگەر هەستای بە راپەڕاندنی كارێك بۆهەركەسێ ئامان بیری مەخەرەوە تا سوپاست بكات، بەڵام ئەگەر ئەو كارە بۆ تۆكرا هەرگیز بیرت نەچێتەوە سوپاسی بكە.
بۆچی ناتوانین سوپاسی بەرامبەر بكەین؟
بۆچی كارە باشەكانی بەرامبەر لە بیرخۆمان دەبەینەوە؟
خۆ ئەوە زۆر ئاسانە هیچ ماندوو بوونی ناوێ! ئەی بۆ پێی نازانین؟
سوپاس كردن یەكێكە لە نیشانەكانی كەسی هۆشیار... یەكێكە لە ئاكارەكانی كەسانی نەرمو نیانو پێشكەوتوو بە وەفا.
سوپاس كردن پەیوەندی بە دروستی كەسایەتی سوپاس كەرەوەهەیە، چونكە هەست بە هیچ كەم بونێك ناكات بەرامبەر ئەوەی كە سوپاسوپێزانینی خۆی دەردەبڕێت... بێگومان كەسانی پێزانو ستایش كەری كارەكانلەناوكۆمەڵگەدا سەرەڕای ئەوەی ئاستو پلەیەكی بەرزیان هەیە لەگەڵا ئەوەشداخۆشەویستو رێزلێگیراون، بە پێچەوانەی ئەو كەسانەی كە پێنەزانن، چونكەمافی بەرامبەریان پێشێل دەكەن.
پێشێل كردنی مافیش دەبێتە مایەی ناڕەحەتی سەرەڕای لەدەستدانی رێزو خۆشەویستی بەرامبەر، كەواتە بۆ ئەوەی خۆشیان بوێیت، تا بەهاوڕێیەتیت ئاسوودە بن، ئەوا چاوەڕێی سوپاس مەكە، بەڵام سوپاس كردنت بیرنەچێت..
سایه فارس
له گۆڤاری بڕیار بڵاو کراوهتهوه
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
05-06-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
تاڵترین چیرۆكی دنیا
به منداڵی لهگهڵ دایك و بابم بۆ سهردانی خزمێكمان چووینه بهندهرعهباس. لهوێ، رۆژێك كه ههوای خۆش بوو، خزمهكهمان ئێمه و ژن و منداڵهكهی خۆی سواری بهلهمێكی ماسیگری كرد و بردینیه دهریا. به دهریایدا گێڕاین و لهبارهی دهریاوه بۆمان دوا و گوتی: "جار جاره دهریا زۆر باشه، بهڵام كه دوورتر دهڕۆین، زۆر خراپ و دڵڕهق دهبێ. بۆیه هیچ دهریایهك جێی متمانه نییه، تهنانهت ئهوی ههره چاكیان." دهوری سهعاتێك، ههروا كه هێدی هێدی سهوڵی لێدهدا، باسی دهریای كرد، تا ماندوو بوو و وازی له سهوڵ لێدان هێنا. ژنهكهی سفرهیهكی لهسهر لاقی پان راكرد بۆئهوهی ئهو نان و سهوزه و پهنیر و خورمایهی لهگهڵ خۆی هێنابوو، بهسهرماندا دابهش بكات.
من ههروا له رووی كونجكۆڵی و ههوهسی خۆمهوه، پهلكه نانێكی بچووكم بۆ ماسییهكی بچكۆلهی جوان هاویشته دهریاوه. بهر لهوهی ماسیهكه خۆی بگهیهنێتێ، پۆلێك ماسیی دیكه تێی وهرووكان. زگم پێ سووتان و پهلكه نانێكی دیكهشم بۆ تێهاویشتن و كاتێ دیتم ماسییهكان ژمارهیان زیاتر بووه، ئهوهنده نانهی پێم مابوو دامنێ. تهنانهت نانم له دایك و بابم و ژن و منداڵی خزمهكهشمان وهرگرت و بۆم خستنه دهریاوه. لهوهی كه نانم دهدا به ماسییان، ئێجگار خۆشحاڵ بووم و بزهم له لێو لانهدهچوو. حهزم دهكرد توانیبام نان بدهمه ههر ههموو ماسییهكان.
دواتر كه گهوره بووم، گوندهكهی خۆمانم بهجێ هێشت و بۆ كار چوومه بهندهرعهباس. چهند ساڵێك له ئهسكهله سندووق و فهردهم باركردن و داگرتن. ماسییهكانیش لهوێ بوون. بهڵام دهرفهت و تاقهتی ئهوهم نهبوو نانیان بدهمێ. چهندین ساڵ دواتر، به هۆی داهاتی كهمهوه وازم له كۆڵكێشی هێنا و بووم به ماسیگر. لهوهبهولا، تۆڕم دهخسته دهریاوه، ماسیم پێوه دهكردن، له ناو بهلهمدا بهسهر یهكمدا ههڵدهڕشتن و دهمبردنه لێواری دهریا و له بازاڕ دهمفرۆشتن بۆئهوهی نان بكڕم.
سهرچاوه: فتح الله بینیاز،داستان همشهری
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
ویرایش توسط behnam5555 : 05-09-2011 در ساعت 07:04 PM
|
05-09-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
سیبه ر
سێبهری خهمۆکیهکی قووڵ
رهنگه کهم کهس ههبن وهک من له خۆیان بترسن.ئهرێ....له خۆیان.من له خۆم دهترسم.زۆریش دهترسم.نازانم له ترسی خۆم روو له کوێ کهم.بچمه کوێ خۆم له وێ نهبم؟ترس له خۆ،خهراپترین ترسه.
ئهوه نه یهکهم جار و نه دهیهم جار بوو که له بێ دهنگی نیوهشهو دا به دهنگی لرفه و خیسکه و جارجارهش قاقای خۆم وهخهبهر دههاتم.تارمایی خۆم لهو بهر پهنجهرهکهوه دهدیت،به چاوی پڕ له خوێن و لووت و گوێی بڕاوهوه که به دهستمهوه گرتبوون.به دهم لرفه و خیسکهوه به عهزڕهتهوه دهمڕوانیه خۆم.ههتا هێزم ههبوو چریکاندم و پهردهم کێشا.به پهله چوومه بهر ئاوێنه. وهک ههموو جارێ جگه له خۆم وێنهی کهسێکی تریشی تێدایه.به دهست و دهم و چاوی خوێناویهوه تێم رادهمێنێ و پێم پێدهکهنێ.له پڕ را ئاوڕ دهدهمهوه،دایکمه .به بهرههڵبێنه و چارۆکه رهشهکهیهوه.
کوڕم تۆ شێت بووی؟بۆ له خهو دا هاوار دهکهی؟ به خوا وا نابێ.دهبێ نووشتهت بۆ بکهم.
نازانم چ دهڵێ.چاو له چاوی دهبڕم.له چاوانی دا ئاور دایسێ.به کونه لووت و گوێیانی دا دووکهڵ دێته دهر.بهرهو رووم دێ. به بوارێک دا دهردهپهڕم.خۆ له هاڵهکه دهکوتم.دایکم بهرماڵهکهی راخستووه و خهریکی نوێژ و تهلیلهیه.
به راستی دایکێکی سهیرم ههیه.ههر دوێنێ بهیانی بوو که له پهنا دهرگای ژووره جهههننهمیهکهم خۆم لێ گرتبوو،سهماوهری دهدواند:سهماوهر گیان،ههر که زانیت دوا ههناسهی ژیانت ههڵدهکێشی،خۆت بسووتێنه.ئهوه یهکهم جار نهبوو که دایکم له گهڵ شت و مهکی ناو ماڵ بدوێ.قهدهرێک لهوهی پێشیش سهری به سهر مهشکهکه دا رۆ گرتبوو،حیت حیت پێی پێ دهکهنی:من پێم سهیره.تۆ خۆت کهر کردووه ،خۆت بۆو خهڵکه دهدڕێنی.پاشانیش بێ ئهوهی چاوهڕوانی وهڵام بێ،رووی گرژ کرد و گوتی من چهندین ساڵه ئهوهی تێگهیوم.
که سڵاوی داوه و له زیکر و تهلیله بۆوه،مۆڕهیێکی له من کرد و بۆڵهیێکی لێ هات.هێشتا تاریک بوو.قوڵتهی سهماوهر و پرخهی دایکم و ترسی من،جێیان به یهک لێژ دهکرد.
بیرم له خۆم دهکردهوه،منی خوێندهواری به قسهی خۆم رۆشنبیر،ئهوهی که هیچ باوهڕم پێی نهبوو،به زهق و زیندوویی به سهرم دههات.دایکم دوای نوێژی بهیانی نووستبۆوهو دهستی به وڕێنه کردبوو:ئهرێ کوڕی خۆم،من چهندین ساڵه مردووم.بهڵام ئهو گیانه ماندووهم،ئهو سهرشێته،دهست له جهستهم ناکێشێتهوه.ئهرێ...کوڕی خۆم..... .
نهمدهوێرا سهر ههڵێنم.دهمزانی چاوهکانی دیسان ئاگریان....ویستم ههڵێم بۆ کۆڵان یان لانی کهم بۆ حهسارێ،که چی دهرگا گاڵه درابوو.دایکم وهک پشکۆ گهشاوه.لێفه و دۆشهک و ماڵهکهش ئاگریان لێ ههڵدهستا.پهنجهرهم شکاند.خۆم فڕێ دا دهر.تازه ههتاو زهردهی دهدا.
رۆڵه تۆ هار بووی؟پهنجهرهی دهشکێنی دهچیه دهر؟دهرگا بهو زهلامیهی ئاوهڵایه.
ههموو جارێ دهڵێم دهڕۆم.دهڕۆم و ئهو ماڵه نهفرهتاویه به جێ دێڵم.بهڵام ههر ههموو جارێ فرمێسکی دایکه کڵۆڵهکهم بهرههڵستێکی گهورهیه و پێی ناوێرم.
دایه با ئهو خانوویه بگۆڕین...
دهمت داخه ئهمه یادگاری باوکته...ئهمه...
دایکم نازانێ من چی دهکێشم.لێکدا لێکدا له بهرهکهت و بهسهردابارینی رۆژ به رۆژی ئهم خانوویه،له سهردهمی باوکم دهدوێ. گوێی لێ ناگرم.ههمووی دووپاته و چهند پاتهیه.
ههڵدهستمهوه.بهرهومووچ دهکهومه رێ.بههارێکی مژاوی دونیای له باوهش گرتووه.له دهرهوهی ئاوهدانی ،لهسهر جۆگهی گهوره، لهسهر رێی ئاغا،خۆم دهبینمهوه.جۆگه نێڵهی دێ. دهمهوێ بازدهم.ناتوانم،بواری نیه.به ناچاری پێوه کهوشێکم دهردێنم بۆ ئهوهی به ههنگڵه شهله له جۆگهکه بپهڕمهوه.له نێو جۆگه دا لاقم له شتێک دهگڵێ.دهمهو لهپ شڵپه له ئاوهکه دێنم.کهوشهکهم ئاو دهیبا.بێ ئهوهی بیر له کهوشهکهم بکهمهوه،لهو شته نهرمه دهگهڕێم که لاقم تێیهوه گڵا.به پێ کوته دهیبینمهوه.له بهر ڵێڵی ئاو باش دیار ناکا.دهستم دهبهمه ژێر ئاو و دهمهوێ دهریکێشم.له ڵێڵی ئاو کهم دهبێتهوه.تارمایی جهنازهیێک له بن ئاوهکه بهدی دهکرێ.ناسیاره. لێی ورد دهبمهوه. دهیناسمهوه: بۆخۆمم.دهستێک رۆ دهبێته لاقم،دهچریکێنم.خۆ رادهپسکێوم.دیسان شڵپهم له ئاو هێنا.پهله قاژهم کرد. ئاوهکه له خوێن دا سوور بوو.ژانێکی توانا پڕووکێن ههموو لهشمی داگرت.سهرم له ئاوهکه دهرهێنا،ههناسهیێکی قووڵم ههڵکێشا.به ههموو هێزمهوه،به دهست و پێ کوتان،خۆم له خۆم کردهوه.به قوونهخشکه له ڵێڵاوهکه وهدهر کهوتم.خۆم گهیانده بن تاقهدارهکهی سهررێی ئاغای.برستم لێ بڕابوو.زۆری نهمابوو خۆم...خۆم بخنکێنم.بێ ئهوهی بوێرم چاو له ئاوهکه بکهمهوه،بهرهو ماڵ بوومهوه. مهنگ و گێژ،تهڕ و قوڕاوی،خوێناوی،پێوێک کهوش له پێ دا و لاقێک پێخواس. بهرهو ئاوهدانی بوومهوه.خهڵکی ئاوهدانی کهس به دهرهوه نهبوو یان رهنگه من کهسیانم نهدیتبێ.به کۆمه کۆم خۆم گهیاندهوه ماڵ.دایکم کێردێک بهدهست،له پشت دهرگای حهسار خهریکی کهوڵ کردنی من بوو.له لاقه پێخواسهکهم را دهستی پێ کردبوو.چارۆکه رهشهکهی دهلهریهوه.چهناگه و لووتی هێندهیتر درێژ ببوون.پشتاوپشت گهڕامهوه.بێ ئهوهی چاوم لێ بکا،بانگی کردم:
بۆ له وێ راوهستاوی...وهره ئهو مریشکهم بۆ بگره.ئهمشهو تاس کهبابت بۆ لێ دهنێم...
چاوم له خۆم کرد.له ههموو لهشم پهڕ و پۆی مریشک روابوو.دهستهکانم ببوونه باڵ و دایکم به کێردهوه به عهزڕهتهوه تێی دهڕوانیم...
ئاخۆ دایکم له لاقه پێخواسهکهی منی پرسی بوو؟ یان ههر نهیدیبوو؟
له سهری نهڕڕاندم:ئهوه تۆ چته؟بۆ زهق چاوت له تاس کهبابهکه بڕیوه و داماوی؟
وه جووڵه کهوتم.ئهوهی له پێش من بوو،لاقه پێخواسهکهی خۆم بوو.
دایکم له داخان دهگریا:رۆڵه تۆ شێت بووی؟من چی بکهم له دهستانت؟
پهرۆشم بوو.من به دهست مۆتهی خۆمهوه دامابووم،ئهویش به دهست منهوه.
ئهو ئاکارانهت بوونه هۆی ئهوهی نهشمیل بڵێ ئێمه بۆ یهک نابین.
نهشمیل....وهبیرم هاتهوه،نهشمیلیش لێم رهویهوه.ناحهقی ناکهم ئهو جۆرهی من خۆم دهبینم،ئهو بمبینێ....
دایه خانوهکه نافرۆشین،تێکی دهڕووخێنین و سهر له نوێ چاکی دهکهینهوه.
باشه کوڕی خۆم.
دایکم چوو نووست.من مامهوه و تاریکی.دهمهوێ بنووم.کێرد...لاقێکی پێخواس..خوێن..نیوه خهو نیوه بێداری... دیسان لرفه و خیسکه و دیسان زیقه و هۆڕه و دیسان بۆڵهبۆڵی دایکم.... . عهلی سۆهرابی
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
ویرایش توسط behnam5555 : 05-09-2011 در ساعت 07:03 PM
|
05-09-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
ریکاوێر
ههزار تف و لهعنهت له ریکاوێر.ئهگهر ریکاوێر نهبا،من ئهم گۆبهندهم به سهر نهدههات.ئێوهارهیه. میراوێ به جێ دێڵم.ههر چهند رێگا وهک بهری دهستم شارهزام،له دوایین کهس که دهیبینم،دهپرسم: ههتا سنوور چهند سعات رێیه؟
- له ههوای خۆش و بێ بهفر دا دوو و نیو ههتا سێ سعات رێیه.
ههتا ههوار بهستێ بهوپهڕی خۆشیهوهر رۆیشتم.له وێڕا دوو رێگا بۆ سنوور ههیه:یهکهم شهتره که رژد و چهتوون و پێچ پێچه.ئهویتر رێگای کانی روون ڕوونک که باوێشه و دوورتره.له حاڵێکدا نیمه بتوانم لهگهڵ خۆم کێشه بکهم.رێگای کانی روون ڕوونک ههڵدهبژێرم.وردهورده ههوایهکهی دهگۆڕی. زریان ورشهی دێ.به هانکههانک دهگهمه کانی روون ڕوونک.قومه ئاوێک له گۆی مهمکی دهخۆمهوه.کانی روون ڕوونک له ناو بهفر وسههۆڵێ دا ههڵم دهکا.پرچه زێڕینهکانی بهرهو خهرهند و لاخڕ شۆڕبوونهتهوه.به دهیان جارلێی رابردوومه.تینوایهتی وماندوویهتی هاوینی له روو سڕیومهتهوه.
زۆر دلۆڤانانه باوهشی بۆ رێبواری تینووی ههرهس هێناو دهکاتهوه.
باسکی شاخه ڕهش وهک ئهستهمترین و رژدترین بهشی رێگا له بهر دهممه.ههر ئهو رژدیه ببڕم ئیتر تا غهڵێ بایزی باوێشه.باسکی شاخهڕهش له کانی روون ڕوونک را بهرهو باشووڕ تێ ههڵدهکشێ. رژد و چهتوون.به لای باکووڕهوه رهوهزێکه که به سهر خهرهندێکی ههزار به ههزار دا دهنواڕێ. ههر پێم ههڵخلیسکێ،ههپڕوون به ههپڕوون دهبم.رهنگه ریکاوێر بۆ زۆر کهسی باش بێ.شتی دهگمهنی بۆ دۆزیبنهوه.ئهو شتانهی تۆزی رۆژگار دایپۆشیون.یارمهتی باشی به زۆر کهس کردووه.بهڵام بۆ من، بۆ منی کڵۆڵ،له چارهرهشی زێتری پێ نهبوو.ههمووی ئهو شوێنهونکانه،سڕینهوهی ههر ههموو شوێن پێیهکانی لێ زهق و زیندوو کردمهوه.ئهو شتانهی که تهنانهت به نێزیکترین و خۆشهویستترین کهسی خۆشم نهگوتبوو.واته نههێنی پارێزیم کردبوو.
سهری له دیوار کوتام.راست ئهو جێگایهی چهندین جاری دیکهشی له دیوار کوتابوو.ئاوسابوو. تهنانهت خوێنیشی تێزابوو.ههمووی ئهو شتانهی وهک رۆژی روون له بهر چاوی من و وان زهق دهچوون وهدرۆم خستنهوه.له کورسیلهیێکی ئاسنیان گرێ دام.سهری سیمێکیان له قامکی شایهتمانی دهستی راستم گرێ دا و سهرهکهی تریشی له کهڵه قامکی لاقی چهپهم.ئهو قامکهی چهند رۆژ لهوه پێش به زهبری پێلهقهی شکاو و خوێناوی بوو.رهنگه به ئانقهست له برینهکهی بهستبێ بۆ ئهوهی شوێنهواری زیاتر بێ.له پڕ ههموو لهشم به ههموو هێزیهوه ههڵدهتهکێ.دوو باره و سێ باره و چهند باره.ههست دهکهم دهم و لێوم خوار بوونه.شان و پیلم رهق ههڵاتوون.ههست دهکهم ههموو چرکان کهلڵهی سهرم دهتهقێتهوه.لهشی نیوه گیانم تووڕ دهدهنهوه نێو سلووله سارد و بۆگهنهکه.کازیوه نهئهنگوتوه دهمبهنه دهر.ههر دوو دهستم له پشتهوهڕا فهلاقه دهکهن.به دهستی فهلاقهکراو ههڵم داوهسن. تهوژمی سهرما،له ژانی باهۆیهکانم پتر ئازارم دهدا.شهش کاتژمێر ئاوا له حهوشه فهلاقه دهکرێم.که لێم دهکهنهوه،دهمبهنهوه ژوور و هیچم نیه پێیان بڵێم،دههریتر دهبن.له سهر تهختهخهوێک دهمهولهپ رامدهخهن.ههر چوار پهلم گرێ دهدهن.وهک ئهوهی خوری بشۆن له دوولاوه به کابڵ بهر دهبنه گیانم.... .
باسکی شاخهڕهش چهتوونه.زۆر زهحمهت پێیدا ههڵدهگهڕێم.کڕێوهی دهکا.وردهورده ههست به سڕبوونی لاقهکانم دهکهم.ورهم بهرزه بهقهد سیاکێو.دڵ له دڵێ نادهم.ههنگاوم خۆشتر دهکهم. ههڵدهخلیسکێم،به بنه گوێنیهک خۆ دهگرمهوه.گوێ نادهمه ئهودڕوانهی دهپهنجهم رۆچوون:خۆزگه زام ههر دڕوو با.کڕێوه له سهر و چاوم دهدا.دوا کهس که دیتم پێی گوتم پیاوی چاک به وادهی سهفهر نیه. چهند رۆژێک خۆت حهشارده.بهشکوو ههوای خۆش کات.بهڵام من که خۆ حهشار دان و دیتنهوه و رهپێچهک دانم لا یهک بوو،ههر بیریشم له قسهکهی نهکردهوه.ئێستا تێدهگهیشتم که به راستی وادهی سهفهر نهبوو.بهڵام کاکی خۆم کهسێک له شهڕ نهبێ شیری تیژه.ئهو نهیدهزانی ئهگهر بگیرێمهوه، رهنگه ئیدی قهت ههلی وام بۆ ههڵنهکهوێتهوه.به ساتمه بردن و ههڵخلیسکان و کهوتن و ههستانهوه باسکی شاخهڕهشم بڕی.که گهیشتمه باوێش ههوا تووشتر بوو.بۆران نهیدههێشت پێش چاوم ببینم. ساتمهم دهبرد و خۆم دهگرتهوه.به سێ کاتژمێرونیو گهیشتمهغهڵێ بایزی.ئهو جێگایهی رێگای شهترهش تێکهڵ ئهو رێگایه دهبێتهوه.ئێوارهیه درهنگانه...چۆڕاوی رۆژ داچۆڕاوه و کلووکلوو شهو دهبارێ*.دهرمانی رێیه رۆیشتنه.بهرهو کێلهشین تێ ههڵدهبم.له کهندهکان تهندوورهی دهکا.دهست و پێم به تهواو مانا چوونه.خۆ دهکوتم زووتر بگهمه سهر سنوور.سێ دوژمنی سهرهکیم ههنه که رهنگه ههر سێکیان له سهر سنوور چاوهڕوانم بن:کڕێوه،گورگ و مین.پاسگای کێلهشین وهک مۆتهی سهر رێگا لێم وهدهر دهکهوێ.تۆ بڵێی بهو کڕێوهیهکهسیان بهدهرهوه بێ؟حهسکۆ دهیگوت دهستووری تیریان ههیه.
پاسهوانهکه تێی نهخوڕیم.ئاخۆ دیتوومی و خۆی له گێژیه داوه یان سهرما و کڕێوه ئهو بوارهیان پێ نهداوه؟به بهر دهمی دا تێپهڕیم.رهنگه ئهویش بهو سێ دوژمنهی منی زانیبێ.زهردیێکی هاتبیتێ و له ژێر لێوانهوه گوتبێتی:زۆری نهماوه به یهکجاری بحهسێتهوه.که گهیشتمه سهر سنووربه تهواوی تاریکایی داهاتبوو.ئیتر هیچ کوێم لێک نهدهکردهوه.رێ و لاڕێم نهدهناسی.یهکهم دوژمنم له باسکی شاخهڕهشهوه دهگهڵ بوو.دوهم دوژمنیشم به لوورهلوور خۆی پێ ناساندم.ههستم کرد لهوه ماندووترم بتوانم له بهریان ههڵێم.ههر ههتا کانیهخۆمارۆیه شارهزا بووم.بهفر ههتا ئهژنۆم هاتووه.به نائۆمێدی دهیبڕم.کانیه خومارۆ به مێرگ و کانیاوهکانیهوه له ژێر بهفرێکی قورس دا خرپ خهوتووه.جێ جێ لێره و لهوێ بهفر دهرهقهتی ئاو نههاتووه و دیار دهکهن سهرچاوهنه
له خۆم دڵنیام.باش دهزانم قفڵی زبانمیان پێ نابیتهوه.زیاتر له چل رۆژه له ژێر سهختترین جهزرهبه داخۆم راگرتووه ودانم به هیچ شتێک دانههێناوه.دهگهڵ ئهوهیکه دهیان بهڵگهیان به بهرهکهتی ریکاوێر له بهر دهست دایه،خۆم بۆ شل نهکردوونه وهیچم وهستۆ نهگرتوون.زامی پێم سارێژ بۆتهوه.بهڵام پێم وانیه زامی دڵ و مێشکم تهنانهت له ژێر خاکیش سارێژ بێتهوه.باش له بیرمه که بازپرسهکهبه پانیهی پۆتینهکهی له سهر پهنجهی پێم سووڕا،گوێم له قرچهی ئێسکی پێم بوو.رۆژی دواتر یهکێک هات تیماری کردم.به راوێژێکی گهرم و برایانه دهیدواندم.پێی دهگوتم چی دهزانم پێیان بڵێم و خۆم رزگار کهم.ئهگینا دهیان جۆر جهزرهبهی دیکه چاوهڕێم دهکهن.دهیگوت بهزهییم پێتدادێتهوه،کۆزت ساوایه.تۆ بڵێی ئهوانهش دایک و بابیان ههبێ؟ژن و منداڵیان ههبێ؟ تۆمهز ئهگهر یهکێک منداڵێکیان ئازار بدا چ بکهن؟ چاوبهندلهچاودا، سهرێکی دهسبهند له مهچهکی راستی من دا و سهرهکهیتریشی له دهستی پاسهوانهکهم دا به پێبلیکانهکاندا وهسهریان خستم.هێنایانمه خوار.بردیانمهوه سهر.هێنایانمهخوار.
- بۆلای راست بسووڕێ.
سووڕام.دهم و لووتم له دیواریدا.ههر ههموو یهکڕا تریقانهوه.
- کوڕه حهیوان من دهڵێم بۆ لای چهپ،بۆ لای راست دهسووڕێی؟سهرت نهوی که.بڕۆ پێش، بسووڕێ،لهسهر کورسیله دانیشه.
دهمهوێ لهسهر کورسیله دانیشم،لهسهر قوون بهر دهبمهوه،پاشکهسهرم وهدیواری دهکهوی،کورسیلهی لێ نیه.دیسان دهتریقێنهوه.
- سبهی بهڕێ دهکرێیه دادگا،نه جهزرهبه کراوی،نه قسهی خهراپیان پێ گوتووی.بازجوویێکی سادهت لێ کراوه.تێگهیشتی؟لهوه زیاتر بڵێی ئێسکی لهشت دههاڕم.یهڵڵا بیبهنهوه.
پاسهوانهکهم زڕتهزهلامێکه دهرچوون له دهستی ئاستهمه.له هۆڵی دادگا داوای لێ دهکهم بمباته ئاودهست.به بێ بڕوایی چاوم لێدهکا.چل و چوار رۆژ تێرنهخواردن و لێدان و کوتان بڕستی لێ بڕیوم. لهوهی بێ هێزترم دهبینێ بتوانم له دهستانی راکهم.دهسبهندهکهم بۆ دهکاتهوه و له دهرگای ئاودهستهکه دهچهقێ.ههر که چوومه راڕهوی ئاودهستهکه پیرهپیاوێکم دیت دهچۆ دهرهوه.دهستم گرت:مامه نایهی پاڵتۆ گۆڕینهوهی؟ئهوه دوا ههلمه.
تێم گهیشت.بزهی هاتێ.له چهند چرکه دا پاڵتۆمان گۆڕیهوه.کڵاو وجهمهدانیهکهی له سهری کردهوه،له سهری نام.رواڵهتم گۆڕا.
-مامه مهیه دهر تامن دهردهچم.
ههمووی خولهکێک پێ نهچوو له ئاودهستهکه هاتمه دهر.بێ ئهوهی چاو له پاسهوانهکهم بکهم،له نێو حهشیمهت خۆم ون کرد.تۆ بڵێی مامهپیره له سۆنگهی منهوه تووشی گۆنگهڵ نهبێ؟ئهو پیاوهپیره کێ بوو؟بۆ یارمهتی دام؟تهنانهت نهیدهزانی چ تاوانێکم کردووه.یان باشتره بڵێم نهیدهزانی به چیهوه تاوانبار کراوم که چی له پێناو بهزه و شهڕهف و پیاوهتی دا ئهو ئهرکهی وهئهستۆ گرت.
تاکسیهکه له دهرگای ماڵێی دانام.ههر که ژنهکهم دیتمی،ههمووشت تێگهیشت.باوهشم به منداڵهکان داکرد.چهند به ئاواتهوه بووم جارێکی تر بیانبینم.له خۆشیان ههر ههموومان دهگریاین.
-خۆت دهرباز که و بڕۆ.دهبهرت مرم ههتا دانهڕژاونهته ماڵهکهمان.ههسته،خهمی ئێمهت نهبێ.خودا بۆ ئێمه کهریمه.
بهدهم قسهکردنهوه نان و پێخۆر و شمهکی گهرمی بۆ دهپێچامهوه.من هێشتا تاساوی دیتنهوهی منداڵهکانم بووم.به پهله پڕووزێ خۆم له منداڵهکانم کردهوه.ئهو بڕه پووڵهم له ژنهکهم وهرگرت که بهدهم ههنیسکهوه بۆی راداشتبووم.
-خۆت دهرباز که ههتا نهگهیشتووتنێ.
تۆ بڵێی ئهو پیره پیاوه چهندی پاسهوانهکهم غافڵاندبێ؟تۆ بڵێی چی به سهر بێ؟دهنگی له گوێم دهزرینگاوه:راکه رۆڵهم،تا دهتوانی دوور کهوه.
هێدی هێدی لوورهی گورگهکان نێزیک و نێزیکتر دهبۆوه.خۆش خۆش ئاوڕم له دواوه دهداوه. له دوورهوه تارمایی و رهشایهتیهکم بهدی کرد.دوعام دهکردههڵهته بن یان وا زووم نهگهنێ. بیرم له قسهکانی مستهفا دهکردهوه که گوتبووی له گادهری سێ شهو و رۆژان له بهر تهوژمی کڕێوه خۆم له کونه ورچێک خزاند که سێ ورچی تێدا نووستبوون.گهرمای لهشی ورچهکان له مردنی رزگار کردم. من ئهو کات بڕوام پێ نهکرد بهڵام ئێستا لهم دۆخه دا ئهگهر کونه ورچێکم دیتباوه،گومانم لهوه دا نهبوو خۆم تێدهخزاند.کڕێوه نهیدههێشت سهر ههڵێنم.چاوم ههتهری نهدهکرد.چهند به دهوری خۆمدا سووڕابوومهوه؟ گورگهکان لێم نێزیک ببوونهوه.یهکهم شت که ههناوی سارد و برسی گورگهکانی گهرم کردهوه،پرێسکهی نان و پێخۆرهکهم بوو که تا ئهو حهله ههر بابۆڵهیێکم لێ خواردبوو.هیواداربووم بهو زوانه پرێسکهکهیان پێ نهبێتهوه که ههر ههموویان تێی وهرهاتبوون.بڕیارم دابوو رانهوهستم. چونکه راوهستان و سههۆڵ بهستنم یهک بوو.بۆیه تا هێزم تێدا ههبوو بهرهو پێش خۆم دهکوتا.ئیتر دهستم له کار کهوتبوون.تا دههات ههناسه ههڵکێشانم بۆ سهختتر دهبوو.سمێڵم سههۆڵیان بهستبوو.چهند چووبوومه پێش؟ههموو دونیا بهفره و هیچ کوێ لێک ناکهمهوه.ئهوهی دڵنیام زۆر له سنوور دوور کهوتوومهتهوه.شهو راشکاوه و من هێشتا له گهڵ بهفر و با دا سهما دهکهم.بێ تامترین کایه،کایهی بهفر و بایه.ئهو کاتهی وا له بهر چاوت گهمه به گیانت دهکهن و هیچت له دهست نایه.دیسان گورگهکان له دوامن و لوورهیان دێ.وا دیاره پرێسکهی نانهکهم بهشی هیچ کوێی نهکردوونه.جێ جێ بهفر ههتا سهر ئهژنۆیانم دێ.تهواو هیلاکی کردوومه.وهک دوا فیشهک لۆیهکی پشتێندهکهم لێ دهکهمهوه. شوێنهواری پشتێندهکه له سهر بهفرهکه که زۆریشی پێ ناچێ رهش دهبێتهوه،گورگهکان دهترسێنێ. گۆرگهکان نهختێک لێم دوور دهکهونهوه.بهڵام وا دیاره له وهی برسی ترن به هاسانی دهستم لێ ههڵگرن.
-دهڕۆم،تا ئهو پهڕی هێزم دهڕۆم.تا بڕستم بی،تا ههناسهم بێ.
بهرهبهره دونیا رووناک دهبێتهوه.شل و کوت دوایین ههنگاوهکانم دهنێم.لاقم له دوو نایهن.له پهل و پۆ کهوتووم.بهر دهبمهوه.ههر ئێستایه و گۆرگهکان بگهنه سهرم.سیمای منداڵهکانم،ژنهکهم،پیرهپی او و پاسهوانهکهم،هاوبهندیهک نم یهک یهک به بهر چاوم دا دێن و دهڕۆن.ژنهکهم منداڵهکانی له باوهش کردووه و بهبێ دهنگی دهگری.دهسبهندی پاسهوانهکهم له دهستی مامه پیره دایه.چاوهکانی پڕ له هیوان.بزهی دێتێ.دهمهوێ پێیان بڵێم نهگهیشتمه ئاوات.پێێان بڵێم بمبوورن ئاکامهکهم ئهوه بوو.زمانم سههۆڵی بهستووه.هیچم پێ ناگوترێ.هێدی هێدی چاوم دهکهونه سهر یهک.خۆم بۆ مردن به دهستهوه دا.غهڵبهغهڵبێکم گوێ لێ دهبێ.توانام نیه سهر ههڵێنم.یان لانی کهم هاوار بکهم.دهگهنه سهرم.چهند تارمایی رهش له سهر سهرمن.ئیتر تهواو.گورگهکانن و ئێستا به زیندوویی تێم رۆدێن.پێڵوهکانم یاریم ناکهن چاو ههڵێنم بیانبینم.
-ههڤال زندیه.
-راکهن بینن.
ههڵیانگرتم.نازانم نهشهوه،نهرۆژه.جارجار له هۆش دهچم و جارجارهش وههۆش دێمهوه.له ژوورێکی نایلۆنی دا خۆم دیتهوه.ئاخۆ ئێره بهههشت بوو؟بهههشت بوو،بهڵام دڵنیابووم بهههشتهکهی من نهبوو. ئهو وڵاته،وڵاتی بهههشتان بوو.
-ههڤال سڕێ بریه.
-ت دزانی باب و باپيريد مه چ ل سڕێ بریا دکرن؟
-ئهرێ ههڤال.
-هونژی هۆ لێبکهن.
دهست و پێم،ران و سمت و سینگ و سهر وتهنانهت ههناسهکانیشم سههۆڵیان بهستبوو.رووت و قووت لهو دیوه نایلۆنیه درێژیان کردووم.دوو دیواری گۆشتن له دوو لاوه را پاڵیان وێداوم.دوو لهشی گهرم و ناسک دهیانهوێ گیانێکی گهرم وهبهر ئهو جهسته سڕه بێننهوه که خوێن له دهمارهکانی دا بهستبووی. چ لهوهی خۆشتره گهرما له لهشی ئافرهت بدزی؟ئهگهر مهسیح دیبای چۆن ئهو دوو ئافرهته گڕگڕ گهرمای لهشی خۆیان بهقوربانی رووحی من دهکهن؟من سهرم سوڕمابوو.تا ئهوکاته من حهمامی ژنانم تهنیا له چیڕۆکی عهنتهری ههرکیان**بیستبوو.که چی ئێستا خۆم لهو حهمامه دا له ناو ئێسک و گۆشت و خوێنی گهرم و زیندوودا مهلهم دهکرد.بهرهبهره خوێن له دهمارهکانم گهڕا.ئهوانه کێ بوون؟ دایکم بوون؟خوشکم بوون؟کێ بوون که وا رووحی ههڵڕژاومیان چۆڕچۆڕ دهڕشتهوه ناو کۆلکهی لهشم؟که زیندوو بوومهوه،تا ئێستاش قهت ئهو دوو ئافرهتهم نهناسین که وادایکانه گیانیان وهبهر هێنامهوه.من جارێکیتر زیندوو ببوومهوه و دهبوایه بهرهو چڵهپۆپه تێ ههڵچمهوه بهرهو بهههشتهکهی خۆم.ئێره بهههشتی من نهبوو.ئهو بهههشته دیوارێکی رووخابوو که وا ههر ههموویان له پشت ئهو دیواره رووخاوه خهریکی خواردنی بهرێکی حهرام کراو بوون.
روخساری منداڵهکانم،چاوه پڕ فرمێسکهکانی ژنهکهم،کڵاو و جهمهدانی مامه پیره و بیر و باوهڕم ههر ههموویان پاڵیان پێوهنام جارێکیتر بهرهو ههورازی بهههشتهکهی خۆم تێههڵچمهوه.
عهلی سۆهرابی
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
ویرایش توسط behnam5555 : 05-09-2011 در ساعت 08:21 PM
|
05-12-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
شاعر
ئهو قسهیهمان چهن جار لهدهمی بیستبوو(ئیتر ناتوانم درۆتان
لهگهل بکهم)). دوای خوێندنهوهی ههر شێعرێکیش ئهو ووتهیه
دووپات ئهکردهوه،بهلام ئێمه نهماندهزانی چ درۆیهکی کردووه.دوای
نیمهڕۆیهک لهسهر شهقام چاوم پێی کهوت، ویستم بڕۆمه
پێشهوهوسڵاوی بکهم، بهڵام به پهله بوو، ههستێک له دهروونهوه
هانیدام شوێنی بکهوم، به چهن ههنگاو له دواترهوه شوێنی کهوتم
چهن ههنگاوی مابوو له قاوهخانهیهک نزیک بوهوه ههنگاوهکانی
ئارام بوونهوه و لهسهرهخۆ چوهناو قاوهخانهکه، لهسهر کورسی
یهک که ئهتوت تایبهت به ئهو دانراوه دانیشت ، دهستی کرد به
گیرفانی راستی چۆخهکهیدا پاکهته سیگارو شهمچه و قهڵهم و
دهفتهرهشێعره کهی دهرهێنا سیگارێکی داگیرساند، ژێرسیگارهکهی
کهمێک له خۆی نزیک کردهوه و چاوی بڕییه قۆڕی سهر
سهماوهرهکه. کابرای قاوهچی چایهکی بۆ هێنا له بهردهمی داینا و له پاڵیهوه
دانیشت، دهستیان کرد به ئاخاوتن، دهفتهرهکهی کردهوهو دهستی
کرد به نووسین ماوهی دوو سیگارکێشانی پێ چوو ههستا که بێته
دهرهوه له کابرای قاوهچی خواحافزی کرد، منیش چهن ههنگاو له
دوورترهوه ڕاوهستام.
دهفتهرو قهڵهم پاکهتهسیگارو شهمچهکهی خستهوه گیرفانی
چۆخهکی، هاته دهرهوه، زۆر کهیفی ساز بوو سهری بهرز گرتبوو
ههنگاوهکانی زۆر بهمتمانه بوون وهک، شاکارێکی تازهتری
خوڵقابێ!
له ساعهتهکهی سهرمهچهکی روانی منیش چاوێکم له
ساعهتهکهی دهستم کرد ساعهتی چواری دوای نیمهڕۆ بوو. بهرهو
ئهنجوومهنی ئهدهبی کهوتهڕێ.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
05-18-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
زبیل
له دنیادا یهکێ له تایبهتمهندییه سهرهکییهکانی ههر شارێک " شێته" کانییهتی. تابڵۆ، دووکان، کۆڵان و شهقامهکان، ههموو له پهستا دهگۆڕدرێن. درگای ماڵهکان زوو زوو رهنگهکانیان تازه دهکهنهوه. شارهکانیش ههر تاوێ به لایهکدا پهڕههڵدهخهن و خۆیان بڵاودهکهنهوه. مرۆڤهکان له ههزار جۆر دهگۆڕێن و چاک خراپ دهبێ و خراپهکان دهبنه چاک- که ئهمهیان له رۆژگاری ئهمڕۆدا زۆر دهگهمهنه!- راستهکان زۆر کهمن و له ههزاران ههزار یهکێک راست دهمێنتهوه، ئهویش ههمیشه "کهڵکی" نییه، ئهویش ههمیشه له ناو شاردا شتێکی "سهیره" و ههمیشه به "جۆرێک" باسی دهکرێ! ئهو راستهکانیکهش، یهک یهک و دوو دوو خوار دهبنهوه و خوارهکان به هیچکهس و به هیچ پێغهمبهرێک راستنابنهوه. دزهکان بهردهوام دزن و مرۆ پهستهکان له پهستا پهستتر دهبن و خۆیان بۆ نانهرهقیش دهفرۆشن. ئهوی له شاردا ههرگیز ناگۆڕدرێ و ههمیشهی خودا وهک خۆی وایه، له سهرما، گهرما و له بهر چاوی ههموو حکومهتێکدا ههر ئهوهیه وا ههبوون و دهبن، شێتهکانی شارن. ئهوان ههر وهک خۆیان قانع و ههر وهک زوویان لیباسه شڕێک و جووتێ کهوشی ههڵقڵیشاو، سهر و چاوێکی چڵکن و دووکهڵاوین. ئهوان ئهگهرچی له بهر چاوی خهڵک هیچ نین بهڵام بێ ئهوانیش شار شتێکی کهمه. ئهوان نهبن منداڵهکان به چی له شهقام و کۆڵان سهرقاڵ بن؟ ئهوان نهبن جنێو بدهن، خهڵک به چی پێبکهنن؟ ئهوان نهبن.......... خهونبازی خۆشهویست(کاک عهلی غوڵامعهلی) چهندێک لهوه پێش، شتێکی له سهر کاک "ئهحمهد زبیل" نووسیبوو، ئهوسا منیش قهولمدا شتێک له بارهی ئهو پیاوهوه بنووسم. من به هۆی ئهوهی لهگهڵ کاک ئهحمهد ماڵمان له گهڕهکێدا و زۆر لێک دوور نهبوون، ههر له منداڵییهوه، لهو کاتهی که زۆر چکۆله بووم دهمناسی. یانی ئهوه دهگهڕێتهوه بۆ زهمانی شا. ئهووهخت من ههر زۆر چکۆله بووم و ئهویش خاوهنی تهنیا داشقهکی داری بوو. پیاوهکی زۆر شێت نهبوو، یان رهنگه ههر بهو جۆرهی شێتهنانیتر شێت نهبوو. پیاوێکی نهدوێن وکهم قسه و مۆن. ههمیشه سهرنجی به تهپۆڵهکه و جۆگهلهکانهوه بوو. ئهوکات زۆری لێدهترسام چونکه دهیانکوت زللهیهک له ههر کهسدا تازه نابێتهوه به شهر! برایهکی بوو زۆر جوانچاک بوو، باڵا بهرزو تیژکهڵهی سپی پێست، جوان چاکێکی چاونهترس. مێشێنی چاکی دهکرد و تهقریبهن به هۆی کاکییهوه بڕێک مهیلهو کهڵهگای گهڕهک بوو. کاک ئهحمهدیش ئهگهر مهسهلهن پیاوێکی وانهبایه دڵنیا بووم له جوانی دا بێ وێنه دهبوو. چونکه بهو حاڵهش ئهگهر سهرنجت بدایهتێ له جوانیدا عهیبی نهبوو. سهوزهیهکی تایبهت و چاوهکانی رهش رهش و بڕێک بادامی. کوڵمهو لووت و نێوچاو و چهنی عهیبی تێدابوو. پیاوێکی ههیکهلی و به خۆوه نهبوو بهڵام ههتا بڵێی به هیز و حهرهکهت. ههر بۆیهش رۆژگاری خۆی ئاوا به ناوبانگ بوو. ئهو ههمیشه به خۆیی و داشقهدارهکهیهوه له لای دووکانی کهریم سالمی و قاوهخانهکهی وهستا ئهکبهر ی بابۆڵهفرۆش رادهوهستا. ئهو قهت ژنی نههێناو قهتم نهدی لهو دۆخهی ساڵانی سهرهتایی خۆی بگۆڕێ و رۆژێ جیاواز خۆی بنوێنێ. لهم ئاخریانهدا چهند جارێ قسهم لهگهڵ کرد زۆر له دهس ئهو برایهی وهڕهز بوو، گوایه ئهو دایک برای بوو؛ له ماڵهکهی وهدرینابوو، زۆری عهزاب دابوو، تهواو دیار بوو ئهو دڵه ناسک و بێ خهوشهی ئێشاندووه. دوایهش زۆری جنێو به وهستا ئهکبهر دهدا، که نهمزانی ئهمهیان لهبهر چی بوو. له ساڵهکانی دهبیرستاندا رۆژێک مامۆستای بێ وێنه و دڵسۆزمان، میرزا عهبڵڵای کهریمی که لای من، ههمیشه مامۆستایهکی گهوره و بێ وێنهیه؛ له باسی "کهسایهتییه نهخۆشهکان"دا شتێکی گێڕاوه پهیوهندی به زبیلهوه ههبوو. ئهو رووداوه دهگهڕاوه بۆ ساڵه سهرهتاییهکانی شاری بۆکان. ئهووهخت شهقامی سهرهکی شار خیابانی کۆنهی ئێستا بووه. گوایه ههموو بهیانییهک که خهڵک چوون بۆ دووکان، لهم سهر ههتا ئهو سهری ئهو دووکانانه، قوفڵی تهواویان گواوی بووه. ئیدی ئهو کاسبه بهدبهختانه ههر ئهوهڵی بهیانی به جنێو و ئاخ و تف و نارهحهتییهوه دووکانیان کردۆتهوه. ههموو دێنه راوتهگبیر که چ بکهن؟ دهڵێن ئهو کاره به ئهحمهد زبیل نهبێ جێ به جێ نابێ . چونکه کهس لهو ئازا و رهشیدتر و به هێزتر دهسناکهوێ. ئهحمهد زبیل بانگ دهکهن و قهرار و بڕیار دهبڕنهو. ئهویش چهندها شهو له سهر سهربانی حهمامی کۆنه، که له بهینی خیابانی کۆن و ئهو ئاودهستانهدا بووه وا ئهو پیسییهیان لێوههیناوه، ههتا بهیانی خۆی مات داوه بهڵام کهسی بۆ پهیدا نهبووه. ئهو شهوانهش دیسان بهردهوام قوفڵهکان پیس کراون. خهڵکهکه بێ زارتر و بڕێکیش له ئهحمهد زبیل ناهومێد دهبن. بهڵام ئهو ههروا شهوانه ههتا بهیانی به کاری خۆی درێژه دهدا. ئاخری وای لێ دێ بهڵێن دهدا ههتا تاو نهکهوێ ئهو مهتهرێزه به جێ نههێڵێ. ئاخر خۆ له غهیبهوه نایه. ئهو بهیانهیه له دوا دهقیقهکاندا دهبینێ ئهوه کابرایهک به سهتڵێکی پڕ له پیسییهوه له ئاودهستهکانهوه بهرهو لای خیابانی کۆن دێ. به ئهسپایی دهیگرێ، سهتڵهگووهکهی دهکا به سهردا و دهیبا لهوێ رایدهگرێ با ههموو ئهو خهڵکه تووڕه و بێزاره بیبینن و بزانن کێیه. سهیر ئهوه بووه تهواوی ئهو خهڵکه لهڕێوه ناسیویانهتهوه، چونکه ئهو کهسه ههموو ئهورۆژانهی وا ئهوان نارهحهت بوون و جنێویان داوه بهو کهسه وا ئهو کارهی کردووه، ئهویش وێڕای ئهوان تووڕه بووه و جنێوی داوه.
نوسه ر: ؟
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
05-18-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
دادگایی ئهو رۆژهی له دادگاوه نامهیان کردبوومه سهرم له ماڵێ نهبووم، هاتمهوه و چاوم پێی کهوت بڕێک نا و زۆریش سهرسام بووم؛ شهڕ و شۆڕێکم نهکردبووم، ئههلی دز و حیزیش نهبووم؛ ئهی دادگا و قازی چی؟ بهیانی به کاسی و وڕی بهرهو دادگا وهڕێ کهوتم. پاش ماتڵ بوونێکی زۆر بردمیانه ژوورێ. ئاغای قازی بڕێک له تووڕه دهچوو، منیش لهوانه بوو له ترسان زراوم بچێ؛ تفم له زاردا ویشک ببوو. له پهستاش له خۆمم دهپرسی بڵێی چی قهومابێ؟ پاش بڕێک تهماشا کردنی چهند پهڕه کاغهزێک رووی کرده ئهو لای منهوه که کهسیشی لێنهبوو، دهستی کرد به قسهکردن:" ئهو دهورانه به سهر چوو وا کۆمهڵێ کهسی راژۆر و دهسهڵاتدار ههرچی پێیان خۆش بوایه دهیان کرد و خهڵکانی فهقیر و ههژاریان دهچهوساندهوه! دهیان کوشتن و دهیان بڕین. من ئهگهر قازی بم ههقتان دهستێنم و به خودا سهد کهسی دی پێوه تهمێ دهکهم! من ههرچی روانیم کهسم نهدی و نهمزانی جهنابی قازی لهگهڵ کێ قسه دهکا. بهڵام دوای قسهکانی قازی دهنگه دهنگێکی سهیر له سهر یهکێ له چوار پاچکهکانی رووبهرووی قازییهوه هات. من به دزییهوه بڕێکم خۆ ههڵێنا وتهماشا کرد بهڵام کهسم نهدی. پاشان قازی وهک میرغهزهبێک رووی تێکردم :" تۆ! ئهی ئینسانی زاڵم که هێنده هیچ وپووچی زوڵمت له بنهماڵهی مێروولهیهک کردووه. ههی ئینسانی زاڵم !" له نهکاوسهرم له گێژهوه هات وئیدی نهمزانی چم بهسهرهات. نازانم دوای چهنده وههۆش هاتمهوه وههموو گیانم تهڕوبڕ، ئاوی لێدهچۆڕاوه. لهم لاو لام روانی دوومهئمووری یهکێ کز و یهکێ قهڵهو دهسیان دابووه ژێرباڵم. نهمزانی ئهو دیوه کوێیه، بهڵام لهوێوه راپێچهکیان دام و دوای بڕێک گهیشتینهوه بهردهمی جهنابی قازی. ئهو ئارهقهی کردبوو. له پهستا باسی خۆشهویستی جڕوجانهوهری دهکردو یهک به هۆڵهدهکه دهیگوڕڕاند که یاسا له تاوانی ئهوانه خۆش نابێ وا دژ بهوان بن یان له جێگایهکهوه زوڵمێک له ئاژهلێک بکهن! منیان راست برده رووبهرووی و ئهویش به دیتنی من راوهستا، دهستێکی کرده کۆڵهکهی چهنهیی و دهستهکهی کهی به تهوسهوه بۆلام راداشات و هاواری کرد:" فهرموو بزانین دهفهرمووی چی! فهرموو!" حهپهسابووم؛ خودایه من چی و مێرووله چی؟ ئیستا چی جواب دهمهوه؟ به بڕێک پاڕانهوهوه کوتم:" نازانم مێروولهی چی جهنابی قازی! وهڵڵاهی من ساڵههایه مێروولهم مهگهر له تهیزیۆندا دیبێ." قازی دیسان ههڵچوو:" تهماشای ئهو بنهما فهقیرو لێقهوماوه بکه ودابڕزێ! بمره! ههی زاڵم! تازه دهورانی زووڵم تهواو بووه تهواو! تازه ههرکهسێک خۆی بکا به گهورهو تڕهماش و مافی ئینسانهکانیکه نا بهڵکوو مافی ههر ئاژهڵ و گیانلهبهرێکیکه وهژێر پێ بخا به سزای تاوانی خۆی دهگهیهنین و ئهگهر گوناحی گهورهشی کردبێ به دڵنییایی وه له داری دهدهین و خاشهی دهکێشین!" له ترسا دڵم پڕ ببوو، تهماشایهکی دواوهم کرد، چهند مێرووله له سهر چوارپاچکهیهک کز دانیشتبوون. به گریانهوه کوتم:" ئاخر من کهی زوڵمم له ئێوه کردووه؟ کهی من ئێوهم دیوه؟ کهی ئێوه دهناسم؟ " رووم کردهوه قازی ههروا به گریانهوه هاوارم کرد:" وهڵڵاهی جهنابی قازی من زاڵم نهبووم وقهتیشم زاڵم خۆش نهویستووه، من دڵنیام ئیستا من به جێگای کهسێکیکه دادگایی دهکرێم! قازی کوتی:" ههموو خهتاکاران ئهم شانۆیه دهگێڕێن! مهگهر ههر تۆ نهبووی سی و دووسال وچوار مانگ و بیست وحهوت رۆژ و شهش سهعات لهمهوبهر چووی ئاوت کردۆته ماڵی ئهم بنهماڵهوه؟ ئهم بێچارانه لهو ساڵهوه بهڕێوهن و تازه دوێنێ گهیشتوونهته دادگا". بڕێک راوهستام، بهڕاستی گێژ وکاس ببووم. فیکرو خهیاڵ ههڵیگرتم؛ راست وابوو، ئهو ساڵه من زۆر بچووک بووم و چووبووینهوه بۆ ماڵی مامم له ئاوایی و قهزائهن ساڵێکی زۆر خۆشیش بوو. بڕێک ههناسهم هاتهوه بهر و به پێکهنینهوه کوتم:" ئاخر ئاغای قازی ئهو کات من ههر زۆر بچووک بووم، نهمدهزانی ئهوه خهریکی کارێکی خراپم. تازه خۆ به خوا من نهمدهزانی مێرووله زمانی ههیه و رۆژێک له رۆژان دهمکێشێنه دادگا و شکاتم لێدهکهن. ئێستاش ئهگهر ئاوایه من حازرم به دڵ و به گیان ماڵێکی زۆر زۆر خۆش له نێوهڕاستی شاردا بۆ ئهم بنهماڵه بهڕێزه بکڕم. دوایهش من حازرم ساڵێ چهند تهغار گهنمیشان بۆ بکڕم و مانگێ جارێ یان ههچهندێک دادگا دهستوور بدا دهعوهتیان دهکهم بۆ ماڵی خۆمان و ههتا ههتا وهک کهسانی خۆشهویستی خۆم له خزمهتیاندام ورێزیان له سهر چاومه.
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
05-18-2011
|
|
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی
|
|
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172
3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
|
|
نهخۆشی
دهڵێن کابرایهک له ئاوایی نهخۆشییهکی زۆر خراپی تووش ببوو ئهویش گووی بۆ نهدهکرا. دوکتوریش دهیکوت تۆزێک بکا چاک دهبێ . خهڵک زۆری بۆ پاڕانهوه بهڵام هیچی بۆ نهکرا. دهڵێ رۆژێک مامۆستا له مزگهوت رایگهیاند حاڵی "مام هۆمهر" زۆر خراپه و بهشکم دۆعای بۆ بکهن خۆا ئیمانی داتێ تهواو بێ.
دهڵێ کابرایهکی ئاقڵی قسه خۆش راست بۆوه کوتی : ئهرێ ئهوه بهڕاسته مامۆستا ؟ ئێمه ئهم ههمووه له خوا پاڕاینهوه دمهجاوێ گووی بداتێ پێی نهدا ئێستا ئیمانی بهم گهورییه چۆن دهداتێ؟
ئێمهش رۆژانێک دهمانویست کاری گهوره بکهین و ئێستاش ههموو رۆژێک له رۆژههڵات و رۆژئاواوه قسهمان ههیه ههتا دهگاته زۆر جێگا، بهلام ههتا حهوت دێڕ له وێبلاگێگدا دهنووسین حهوت کفن دهدڕێنین؛ که وێبلاگی هێندێک له دوستانیش حهوت مانگه تازه نهبۆتهوه. ههڵبهت من ئهم رۆژانه بهڕاستی له کفنهوه نزیکم و بهردهوام به نهخۆشینهوه خهریکم . نزیک به ساڵه له بهختانمهو وهک ههڵۆ دایم نهخۆشییهکم به سهرهوهیه، که جاری وایه یهک دهبێ به سێ و دهبێ سهعاتی سێ و چواری بهیانی ههڵێم بۆ نهخۆشخانهو....
جارێک مارسێل پروست به فهخر و شانازییهوه، وهک مامۆستایهک له ئاندره ژید دهعوهت دهکات بچێ بۆ لای؛ پڕوست رێزی مامۆستایهکی گهورهی لێدهنێ و ماشێنێک دهنێرێته دووی و زۆر خۆشحاڵ دهبێ که ئاندره ژید چۆته لای. ژید دوایه باس دهکا که ههر سهرم برده ژوورێ وهمزانی چوومهته ناو نهخۆشخانهیهکهوه، چونکه هاڵاوی سهدان دهرمانی جۆراو جۆر هات به سهرما؛ دهڵێ دیتم پڕوست ههمه جۆره نهخۆشینێکی خراپ و بێ دهرمانی ههیه. پڕوست کوتویهتی : شهوانه ههتا بهری بهیان کار دهکهم و دهنووسم ، بهری بهیانیش که دهنووم جاری وایه بۆ چهند سهعات له بهر نهخۆشی و ئازارهکانی ناوێرم کهلهکه بگۆڕم .
مهنزووم دهرده داری و هێندێک ئازاری لهشه که دهرهتانت لێدهبڕێ و هیچ شتێکت پێ ناکرێ. ئێستا که ئهمه دهنووسم سهعاتی پێنجی بهیانی تازه له نهخۆشخانه گهڕاومهتهوه و بهداخهوه ههر ههموو پهرستار و دوکتورم له خهو ههستاند. ئهمهی ئهمشهویش دهردێک بوو که به حهیاتم به لامدا نههاتبوو، ئێستاش بڕفێن بڕفێن سهعاتی چواری بهیانی خۆتی بۆ بگهیهنه لای حهکیم .
هیوادارم ئێوه هیچکامتان نهگهن بهم رۆژه و ئاواتان لێنهیه که تهنانهت نهتوانن چهند دێڕ بۆ وێبلاگهکهتان بنووسن. بهڵام دیسانیش دهبێ بنووسرێ، ئهی پڕوست بهو ههموو دهردهوه، چونکه ههر له منداڵییهوه رووح و لهشی ئاوێتهی ئازارو دهرد بووه، چۆن توانیویهتی " گهڕان به دووی کاتی له دهس چوودا " بنووسێ ؟؟
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن
دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی
خالید حسامی( هیدی )
|
کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
|
|
مجوز های ارسال و ویرایش
|
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
اچ تی ام ال غیر فعال می باشد
|
|
|
اکنون ساعت 02:21 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.
|