گیاهان آکواریومی، اصول پرورش و نگهداری گیاهان آکواریومی، انواع گیاهان آکواریومی و آبزی

[چرو]

گیاهان آکواریوم :

گیاهان آکواریوم نقش بسیار مهمی در ایجاد تعادل اکوسیستم آکواریوم بازی میکنند . گیاهان آکواریوم درست مثل درختان عمل میکنند و محیط آکواریوم رو زیباتر و سالم تر میکنند . دی اکسید کربن و گازهای زیان آور را از آب میگیرند و اکسیژن پس میدهند . محلی برای مخفی شدن بعضی گونه های ماهی ایجاد میکنند و محرکی هستند برای تولید مثل بیشتر ماهی ها . مواد معلق در آب راجذب میکنند و باعث شفاف شدن آب میشوند . بعضی از باکتریهای مضر و معلق در آب راهم جذب میکنند و باعث سلامتی محیط آب میشوند و بطور کلی نقش مهمی در ایجاد و پایداری اکوسیستم یک آکواریوم زیبا و سالم ایفا میکنند . برای کاشتن گیاهان از یک بستر ماسه ای یا شنی استفاده میکنند . بهتراست بجای استفاده از ریگ یا ماسه های کنار دریا , از ماسه های درشت و صیقلی به درشتی 5 میلیمتر استفاده سود تا ریشه ها بتوانند در داخل این بستر نفوذ کنند . استفاده از گلدانهای سفالی هم برای کاشت گیاهانی که نیاز به خاک غنی دارند و یا دارای ریشه های ترد و شکننده و یا پراکندگی زیاد ریشه هستند مفیداست. این اواخر هم سبد های پلاستیکی کوچکی ساخته شده که ریشه گیاهان رادر داخل آن قرار میدهند و بعد سبد راداخل ماسه فرو میکنند .

گیاهان آکواریوم در کل به سه دسته تقسیم میشوند :

گیاهان رو آبی .
گیاهان میان آبی .
گیاهان زیر آبی .

گیاهان رو آبی :

که در سطح آب شناور هستند , قابل کاشتن نیستند و روی سطح آب رشد میکنند و نیاز به نور شدید دارند و از ذرات معلق در آب تغذیه میکنند . این گیاهان مناسب برای تولید مثل ماهی های زنده زا هستن و بچه ماهی ها در لای برگها و ریشه های نازک و کوچک آنها مخفی میشوند و محیط مناسبی برای زایمان ماهی های بالغ فراهم میکنند و از طرفی هم سطح آب را تمیز و پاک نگه میدارند به علت قرار گرفتن در سطح و جذب مواد آلی سطح آب . این گیاهان در واقع به نوعی انگل و مزاحم هم به حساب میاند چون در مدت کوتاهی تمام سطح آب رو میپوشانند و مانع از رسیدن نور و اکسیژن به عمق آب و گیاهان دیگر میشوند نمونه این گیاهان انگل Azolla هست که در تصویر مشاده میکنید . بهتراست هر چند وقت مقداری از این گیاهان رو دور بریزید و یا از ماهی های گیاهخواری مثل سیلور دالر و یا گورامی ها هم جزو ماهیهاهایتان داشته باشید تا این نوع گیاهان رو کنترل کنند . در ایران تنها یک نوع از این گیاهان فروخته میشود به اسم " کرفسی " یا Wisteria که گیاهی بسیار زیبا با رشدی فوق العاده ست . کافی است یک بوته کوچک از آن را روی آب آکواریوم بندازید تا در مدت خیلی کوتاهی تمام سطح آب رو بپوشاندو زیبایی خاصی به آکواریوم بدهد . یکی از گیاهان دیگر که بیشتر مخصوص برکه ها است گیاه نیلوفراست که آن هم زیبایی خاصی دارد و میشوددر حوض هایی که ماهی طلایی نگهداری میکنند آن را پرورش داد .

[چرو]

گیاهان رو آبی

گیاهانی که در لایه های میانی آب قرار دارند :

گیاهانی هستند که ریشه آنها چندان عمیق نیست و بیشتر در لایه های میانی آب معلق هستند و تا سطح آب رشد میکنند . نیاز به مواد آلی مغذی برای تغذیه ندارند و این مواد راتوسط ریشه هایشان از خود آب دریافت میکنند و نیاز به بستر مناسب ندارند .

گیاه " الودئا " Elodea :

این گیاه در ایران هم فروخته میشودو بصورت ساقه ای تُرد با برگهای ریز و فر خورده و زیباست . خیلی سریع رشد میکند و تکثیر میشود و کافی است وقتی بلند شد آن را قطع کنیم و دوباره بکاریم . این گیاه باعث شفاف شدن سریع آب آکواریوم میشود و ذرات معلق در آب رو به سرعت جذب میکند . در شرایط مناسب از گیاه ریشه های درازی تا سطح آکواریوم رشد میکند و اونو زیباتر میکند و در فصل تابستان هم گل میدهند .

خانواده : Hydrocharitaceae

اقلیم : بین المللی
قلم رو : بین المللی
متعلق به کشور : کانادا
ارتفاع : 100-40 سانتی متر
پهنا : 5-3 سانتی متر
میزان نور : متوسط و خیلی زیاد
دما : 20-10 درخه سانتی گراد
میزان سختی : خیلی نرم و خیلی سخت
میزان پی هاش : 10-5
میزان رشد : بسیار سریع
سختی نگه داری : آسان

[چرو]

گیاهان زیر آبی

گیاهانی که ریشه آنها در خاک یا ماسه و بستر آکواریوم قرار دارد :

جزو زیبا ترین و با دوام ترین گیاهان آکواریوم هستند . متاسفانه در ایران گیاهان آکواریومی تنوع چندانی ندارند و به چند نوع خاص محدود شده اند . در ایران فقط چند نوع با دوام از این گیاهان فروخته میشود . این گیاهان مثل گیاهان آپارتمانی دارای ریشه هستند و رشد خوبی دارند و زیبایی فوق العاده ای به محیط ماهی ها میبخشند . از مواد آلی موجود در بستر آکواریوم بعنوان کود و خاک تغذیه و استفاده میکنند و با جذب این مواد باعث زلال شدن آب و بهینه سازی محیط آکواریوم میشوند .

بعضی از معروفترین این گیاهان شامل گیاهان زیر هستد:

گیاه " کریپتون " Cryptocoryne :

مشهورترین و بهترین و مناسب ترین این گیاهان آکواریومی است که خیلی مناسب برای آکواریوم است. گیاه زیبا و با دوامی است که رشد خوبی دارد و خیلی خوب تکثیر میشود . این گیاه برتری ای که نسبت به دیگر گیاهان آکواریوم دارد این است که توسط ماهی های گیاهخوار و یا حلزونها خورده نمیشود. دلیلش هم این است که برگها و ساقه این گیاه تلخ است و ماهی ها رغبتی به خوردن آن پیدا نمیکنند . در ضمن این گیاه در نور کم و متوسط و دمای بالای آب هم بخوبی رشد و نمو میکند و زیبایی خاصی دارد و گل های زرد رنگی در زمستان میدهد که بسیار معطرو خوش بو هستند . در صورتیکه بقیه گیاهان آکواریومی برای بیشتر ماهی ها غذا به حساب میاند و خورده میشوند و از طرفی گرمای آب و نور کم آنها را از بین می برد. نکته ای که در پرورش گیاه کریپتون باید در نظر بگیرید این است که این گیاه با بعضی از انواع گیاهان نمیتواند رشد کند و گیاهانی که در کنار این گیاه کاشته میشوند , بزودی خشک میشوند . یکی از این گیاهان گیاه والیس Vallisیا همان گندمی نام دارد که اگر با گیاه کرپتون کاشته شود , سریع زرد و خراب میشودو از بین خواهد رفت . دلیلش هنوز مشخص نیست و این دو گیاه با هم همزیستی ندارند . گیاه کریپتون تا سطح آب رشد میکندو برگهای مواج و زیبایی دارد و اگر در نور طبیعی قرار بگیرد حتی گل هم میدهد . در شرایط مناسب گاه به ارتفاع یک متر رشد میکند . تکثیر آن از طریق پاجوش هایی هست که از خود گیاه خارج میشود و در مدت 6 ماه یک آکواریوم بزرگ را بطور کامل میپوشاند و بسیار زیبا میکند. جزو گیاهان گران قیمت به حساب میاید و یک بوته کوچک آن بین 3 تا 5 هزار تومان قیمت دارد . خیلی خوب است که این گیاه را در گلدانهای سفالی سوراخ دار و یا گلدانهای پلاستیکی مشبک مخصوصی که مثل سبد هستن بکارند تا موقع عوض کردن آب آکواریوم ریشه اش آسیب نبیند و در ضمن زیاد از حد در زیر ماسه پراکنده نشود.

خانواده : raceaeA

اقلیم : آسیا
قلمرو : جنوب شرقی آسیا
متعلق به کشور : تایلند
ارتفاع : 60-15 سانتی متر
پهنا :20-15 سانتی متر
میزان نور : کم و خیلی زیاد
دما : 28-20 درجه سانتی گراد
میزان سختی : نرم و خیلی سخت
میزان پی هاش : 9-5
میزان رشد : متوسط

سختی نگه داری :آسان

[چرو]

گیاه " والیس " Vallisneria :

جزو یکی از گیاهان زیبای آکواریومی است که در شرایط مناسب مثل آبی با جریان ملایم و نور زیاد سریع رشد میکند. برگهای آن باریک و نواری شکل هستند و گاه پیچ خورده هستند و تا سطح آب رشد میکنند . سریع تکثیر میشوند و پاجوش هایی که از گیاه خارج میشود در مدت کوتاهی میتواند آکواریوم رابپوشاند . این گیاه در آب سرد بهتر رشد میکند و در فصل پاییز رنگ برگها کمی متمایل به قرمز میشود !! نوع دیگری هم از این گیاه وجود دارد که برگهایش پیچ خورده نیست و کاملا صاف و نواری شکل هستند و رشد سریعتری دارد و بصورت انبوه رشد میکند . این گیاه گونه های زیادی داره و طول و پهنای برگها در انواع مختلف آن متفاوت هستند . اما شرایط رشد همه آنها یکسان است .

Hydrocharitaceae خانواده :

اقلیم : آسیا

قلمرو : جنوب شرقی آسیا

ارتفاع : 15-10 سانتی متر

پهنا : 15-5 سانتی متر

میزان نور : کم و خیلی زیاد

دما : 28-20 درجا سانتی گراد

میزان پی هاش :

میزان سختی : نرم و سخت

میزان رشد : متوسط

سختی نگه داری : متوسط

[چرو]

گیاه " لودویژیا " , Ludwigia :


در ایران به این گیاه سیوی گفته میشود و 2 نوع برگ پهن و برگ قرمز آن فروخته میشود . جزو گیاهان متداول آکواریوم است . برگهای نازک و ترد و سبز روشنی داردو رشد سریعی پیدا میکند . وقتی که به سطح آب رسید کافی است که ساقه آن را از وسط قطع کنیند و دوباره بکارید . در مدت کوتاهی ریشه میدهد و به گیاه جدیدی تبدیل میشود ! بهتراست این گیاه در آکواریومی باشد که ماهی های گیاهخوار وجود ندارند چون به علت داشتن برگهای ترد , مورد علاقه ماهی هاست و برگهایش را بزودی از دست میدهد و توسط بسیاری از ماهی ها خورده میشود !! نوع برگ قرمز این گیاه بصورت بوته کاشته میشود تا بواسطه برگ های قرمز رنگش دکور آکواریوم را زیبا تر کند .

خانواده : Onagraceae
اقلیم : آمریکای شمالی
قلمرو : مرکز آمریکا
ارتفاع : 50-20 سانتی متر
پهنا : 15-5 سانتی متر
میزان نور : کم و خیلی زیاد
دما : 30-15 درجا سانتی گراد
میزان سختی : خیلی نرم و سخت
میزان پی هاش : 8-5
میزان رشد : سریع
سختی نگه داری :خیلی آسان

خانواده : Onagraceae

اقلیم : آمریکای شمالی
قلمرو : شمال آمریکا
ارتفاع : 50-30 سانتی متر
پهنا : 8-5 سانتی متر
میزان نور : متوسط و خیلی زیاد
دما : 26-15 درجا سانتی گراد
میزان سختی : خیلی نرم و سخت
میزان پی هاش : 5/8-5
میزان رشد : سریع

سختی نگه داری :خیلی آسان

[چرو]

گیاه " کابومبا " , Cabomba :

این گیاه با برگهای بادبزنی و زیبای خودش جزو یکی از گیاهای ظریف و زیبای آکواریوم به حساب میاید . بهتراست این گیاه بین گیاهان دیگر کاشته شودچون گیاه ترد و ظریفی است و به سادگی میشکند و خراب میشود. رشد سریعی دارد و در شرایط مناسب و نور زیاد برگهایش بزرگ میشودو جلوه خاصی پیدا میکند . چون ریشه هایش عمیق نیست بهتراست که در کوزه یا گلدان سفالی کاشته شود .

خانواده : Cabombaceae

اقلیم : آمریکای جنوبی
قلمرو : امریکا
ارتفاع : 80-30 سانتی متر
پهنا :8-5 سانتی متر
میزان نور : متوسط و خیلی زیاد
دما : 26-18 درجا سانتی گراد
میزان سختی : نرم و سخت
میزان پی هاش :7-4
میزان رشد : سریع
سختی نگه داری :متوسط

[چرو]

گیاه " اکینودوروس " , Echinodorus

گیاه بسیار زیبایی است که در نور زیاد و بستری با املاح معدنی زیاد بصورت انبوه و بسیار سریع رشد میکند . دارای ساقه ها ترد و شکننده است و در نور کم گیاه ضعیف میشود . به آبی با درجه اسیدی نیاز داردو بهتر نمو میکند . در شرایط مناسب از پای گیاه پاجوش هایی بیرون میاید و به این ترتیب زیاد میشود. ریشه های این گیاه خیلی پراکنده میشود و بهتراست در گلدان کاشته شودبرای جلوگیری از صدمه دیدن .

خانواده : Alismataceae

اقلیم : آمریکای جنوبی

قلمرو : جنوب آمریکا

ارتفاع : 30-15 سانتی متر

پهنا :30-15 سانتی متر

میزان نور : کم و خیلی زیاد

دما : 30-20 درجا سانتی گراد

میزان سختی : خیلی نرم و خیلی سخت

میزان پی هاش : 8-5

میزان رشد : متوسط

سختی نگه داری : خیلی آسان

[چرو]

گیاه " اسپاتی فیلوم " , SpathyPhillum :

یکی از گیاهان نه چندان متداول آکواریوم است که خیلی شبیه گونه آپارتمانی این گیاه است که در گلدان و خاک نگهداری میشود ! این گیاه برای آکواریوم چندان مناسب نیست ولی بعلت ارزان بودن و برزگ بودن آکواریومیست های کم تجربه اونو خریداری میکنند و بعد از مدتی آب را آلوده میکند و خراب میشود چون گیاهی مردابی است و نباید بطور کامل زیر آب باشد و نیاز به بستری غنی از مواد آلی و هوایی با رطوبت خیلی بالا دارد. برگهای بزرگ و ضخیمی داردکه حتی بیرون آب هم رشد میکند . در شرایط مناسب گلهای درشت و سفید رنگ خیلی زیبایی میدهد که بوی خوبی دارند .

بقیه گیاهان آکواریومی چون مناسب نیستند و باعث خرابی آب آکواریوم و بد نما شدن آکواریوم میشوند, بدلیل خورده شدن توسط ماهی ها میشوند , شرح داده نمیشود.

نکته !! در موقع کاشت گیاهان باید توجه کنید که گیاهان را بهتراست در قسمت دیواره عقبی و ته آکواریوم و یا دیواره های کناری بکارید و قسمت وسط را برای شنای ماهی ها باز بگذارید تا هم دید و جلوه بهتری داشته باشد و هم ماهی ها بین انبوه گیاهان محو نشوند .

[چرو]

فواید گیاهان در آکواریوم

1-جذب دی اکسید کربن موجود در آب
2- تولید و رها سازی اکسیژن
3- جذب مواد آلی حاصل از تجذیه فضولات و پسماندهای غذایی
3- تزیین و زیبا سازی محیط آکواریوم
4- ایجادمخفیگاه و محیط طبیعی برای ماهیها و بچه ماهیها


مواردی که قبل از خرید گیاه باید به آن توجه شود :

1- حالت قرارگیری گیاه در آکواریوم ( گیاه غوطه ور و شناور در سطح خزنده است ...)
2- میزان نور مورد نیاز گیاه
3- درجه حرارت و سختی آب مورد نیاز گیاه
4- طبیعت گیاه
5- نحوه رشد و میزان رشد گیاه

[چرو]

راهنماي استفاده از گياهان آكواريومي

گياهان آبزي مجموعه متنوعي است كه در اصل از مناطق گرمسير و آبهاي گرم و شيرين به كشورهاي اروپايي ،امريكا، ژاپن، و برخي كشورهاي ديگر انتقال داده شده است و به طوره صنعتي تكثير مي شود ، و براي استفاده در آكواريوم هاي زينتي در اختيار مصرف كننده قرار مي گيرد.كاشت اين گياهان در آكواريوم هاي بدون ماهي نوعي گلدان ابزي به شمار مي رود كه طراوت و جلوه خاص خود را دارد ، و در آكواريوم هاي داراي ماهي علاوه بر زيبائي چشمگيري كه دارند همچنين نوع تعادل زيست محيطي براي ماهيان ايجاد مي نمايند ، از جمله اينكه فضولات ماهيان را به عنوان كود مورد استفاده قرار داده و درمقابل اكسيژن داخل آب را تنظيم مي نمايد . و اگر تعادل تعداد و نوع ماهي با مقدار گياه و حجم آكواريوم به درستي رعايت شود ، آنگاه خدمات لازم جهت ماهيان اعم از تغذيه ، بهداشت ، تصفيه آب و ... به صورت چشمگيري كاهش مي يابد .

مواردي كه آگاهي به آن ضروري است عبارتند از :

- 1 نحوه كاشت :

برای گاشتن گياهان آبزي را در آكواريوم مي توانيد به جاي آنكه تمامي كف آكواريوم را بستر دهيد ، ضروفي مانند طشت ، يا گلدان ، به اندازه هاي دلخواه آماده كنيد و بستر مربوط به كشت گياه را در آن طشت ها و گلدان ها آماده كنيد سپس آن را در آكواريوم قرار داده و انتهاي ساقه گياهان را با كمك انگشت در شن يا همان بستر مربوطه فرو كنيد .

-2 نوع بستر :

برا ي تهيه بستر لازم نيست راه دوري برويد كافي است به مقداره كافي شن معمولي كه براي مصارف ساختماني به كار مي رود در اختيار داشته باشد ( فقط دقت كنيد شن ها آلوده به مواد خارجي نباشد ) . همچنين لازم نيست كه تمامي شن ا مورد نظر را شستشو دهيد زيرا املاح موجود در آن براي ريشه گرفتن گياهان لازم است ، اما پس از كف آكواريوم را به قطر سه سانتيمتر از شن ناشسته بستر داديد مجددا با يك لايه ديگر (حدود سه سانتيمتر) از شن كاملا شسته شده ولاي گرفته روي بستر قبلي را پوشش دهيد تا گل ولاي موجود در شن ، آب آكواريوم را گل آلود نكند .

-3 شرايط نگهداري :

گياهان آبزي به همان آب و دمايي احتياج دارند كه ماهيان زينتي آكواريومي احتياج دارند ، منظور ماهيان گرم آبي هستند كه در آب شيرين زندگي مي كنند . دماي 22 درجه تا 27 درجه و Ph خنثي براي نگهداري مطلوب است ، همچنين نور طبيعي مناسب تر از نور مهتابي است ، به ويژه آنكه نور طبيعي چرخه منظم خواب و بيداري را براي گياه و ماهي حفظ مي كند و بديهي است كه گياه زنده در شرايط طبيعي بهتر از هر كس و هرچيزمي تواند خودش را ترميم كند .


نکته بسیار مهم : يكي از مهمترين عوامل پوسيدگي گياهان در آكواريوم هاي خانگي استفده از دارو هاي گوناگون و به ويژه نمك در آب آكواريوم است كه براي درمان يا نگهداري ماهي هاي بيمار به آب اضافه مي كنند . لذا بايد ضمن آنكه ماهي را از فروشگاه قابل اطمينان تهيه مي كنيد همچنين در صورتي كه يكي از ماهي ها گرفتاره يكي از بيماري خاصي شد آن را از محل آكواريوم به ظرف ديگري منتقل نمود و پس از درمان كامل و طي دوره قرنطينه مجددا به آكواريوم اصلي باز گردانيد .