تحلیل: ۵ علت از دست رفتن پادشاهی نوکیا در دنیای موبایل

[hossein]

تحلیل: ۵ علت از دست رفتن پادشاهی نوکیا در دنیای موبایل

در عکس سمت چپ سیستم عامل سیمبین را می بینید که سریعا راه نابودی را پیمود و در سمت راست لومیا را با سیستم عامل ویندوز فون، در ابتدای راه موفقیت.

سامسونگ در فروش موبایل از نوکیا پیشی گرفت و به پادشاهی ۱۴ ساله نوکیا بر دنیای موبایل پایان داد. بر اساس آمارها در سه ماهه اول ۲۰۱۲ نوکیا ۸۳ میلیون موبایل فروخته است، در حالی که سامسونگ ۹۲ میلیون. در دنیای پر تلاطم موبایل ۱۴ سال در مقام اول قرار داشتن، کاری بس مشکل و شگفت انگیز است، اما کاهش تدریجی نوکیا در سال های اخیر دلایلی بسیار خاص دارد. پس در ادامه با ما باشید تا اشتباهات نوکیا - یا از طرف دیگر کارهایی که سامسونگ به خوبی از پس شان بر آمد - را بررسی کنیم.

نوکیا بسیار کند عمل کرد

نوکیا یک پیشگام در بازار موبایل های هوشمند بود. در حقیقت او بود که معنای اسمارت فون را با سری ۶۰ سیمبین خود در سال ۲۰۰۲ به دنیا فهماند. اما پس از آن، روند رشد سیستم عامل بسیار کند دنبال شد. طی پنج سال سیمبین تغییر چندانی نکرد و امکان خاصی به آن اضافه نشد.

در سال ۲۰۰۷، ناگهان اپل، آیفون را معرفی کرد. یک موبایل با صفحه نمایش کاملا تاچ و یک سیستم عامل بر معنای اپلیکیشن. آیفون بسیاری از تعریف ها و انتظارات را راجع به یک اسمارت فون، تغییر داد.

زمانی که نوکیا نتوانست در مقابله با آیفون تغییر خاصی در سیستم عاملش بدهد، مشتریان متوجه شدند که نوکیا توان مقابله با اپل را ندارد و شروع به جابجایی به سمت اسمارت فون های واقعا هوشمند کردند. با گذشت چند سال، پلتفرم سیمبین پیر و پیر تر شد. سالخوردگی او هنگام مقایسه اش با iOS و اندروید بیشتر توی چشم می زد. از طرف دیگر دنیای موبایل با سرعت زیادی در حال رشد بود (و هنوز هم هست). مشتریان دیگر به موبایل به چشم یک تلفن قابل حمل با یک مرورگر درب و داغان برای وبگردی نگاه نمی کردند، آنها یک مینی کامپیوتر واقعی می خواستند.

وین لم، تحلیلگر برجسته IHS می گوید «زمانی که اپل با آیفون وارد شد، به همه نشان داد که یک شرکت چگونه باید یک اسمارت فون را بسازد. نوکیا باید در پاسخ به آیفون سریع تر عمل می کرد. آنها تا سال ۲۰۱۱ هیچ کاری نکردند و بالاخره به ویندوز فون رو آوردند. حالا آنها دارند چوب پاسخ کندشان را می خورند.»

از طرف دیگر، سامسونگ حرکت سریعی در بازار تلفن های هوشمند داشت. سامسونگ به سرعت ضعف خود را در سیستم عامل شناخت و روی آن پافشاری چندانی نکرد. اما از آنجایی که نوکیا یک سیستم عامل نسبتا موفق داشت، حاضر نشد آن را رها کند و این کار یک اشتباه بزرگ بود. (همان اشتباهی که ریم با نگه داشتن سیستم عامل بلکبری در حال انجام آن است.)

الکس اسپکتور، تحلیلگر آمار (Strategy Analytics analyst) می گوید «اگر به چند سال قبل نگاه کنید، می بینید که سامسونگ هیچ جایی در اسمارت فون ها نداشت، چنین رشدی برای او بسیار مشکل تر از نوکیایی بود که سرامد شرکت های موبایل زمان خود محسوب می شد.

اندروید (برای سامسونگ) رایگان است و ویندوز فون (برای نوکیا) پولی

سرعت عمل سامسونگ تنها علت برتری نبود. برتری دیگر چند سیستم عاملی بودن این شرکت بود. سامسونگ علاوه بر اندروید و ویندوز فون، برای روز مبادا، بادا (Bada = سیستم عامل متعلق به خود سامسونگ) را نیز زنده نگه داشته. اما فعلا اندروید رایگان و کارامد، برگ برنده اصلی سامسونگ است.

آقای اسپکتور می گوید «سامسونگ اندروید را در زمان درستی انتخاب کرد و از تکامل آن سود زیادی برد. با توجه به اینکه سامسونگ بازیکن اصلی فضای اندروید است، بخش اعظم موفقیت اندروید متعلق به سامسونگ شد.

از طرف دیگر، نوکیا زمان زیادی را با تمرکز روی سیمبین - تا دوستی اخیر با مایکروسافت - تلف کرد. از طرف دیگر، آنچنان که از آمارها بر می آید، گل سرسبد موبایل های ویندوز فونی نوکیا، لومیا، هنوز فروش کافی را برای بالا نگه داشتن شرکت نداشته است.

آقای لم می گوید «روی کاغذ همکاری دو شرکت خوب است، اما شروع این همکاری - دو سال بعد از ورود آیفون و اندروید - برای تصاحب بازار خیلی دیر بود.

عدم جلب رضایت هیچ یک از طبقه های بازار

نوکیا نه تنها در دنیای اسمارت فون ها کند عمل کرد و طبقه بالا را از خود رنجاند، که طبقه میانه و پایین بازار را نیز در نظر نگرفت. سایر شرکت های رقیب مانند اچ تی سی، هوایی و ZTE با هدف قرار دادن طبقه میانه و پایین مانند بازارهای چین ضربه سخت دیگری به نوکیا وارد کردند.

آقای اسپکتور می گوید «نوکیا به خرده فروشی ها هم توجه چندانی نکرد. این فروشندگان گرچه سود چندانی نداشتند، اما با رها کردن آنها و رانده شدن به سوی رقبا، به یک خطر دیگر برای نوکیا در بازار طبقه پایین بازار تبدیل شدند.

نوکیا با کلاس نیست

گرچه موبایل های پاره آجری قدیمی نوکیا - و بازی مار (Snake) روی آنها - حس نوستالژی آدم را بالا و پایین می کند، اما این مسئله هم یک مشکل دیگر نوکیا است. مشتریان، خصوصا نوگراها، نام نوکیا را چیزی متفاوت از تکنولوژی حس می کنند. و در دنیای حاضر، داشتن جدیدترین و درخشنده ترین گجت اهمیت اصلی را دارد.

آقای لم می گوید «نوکیا یک جور برند قدیمی است و با آن احساس جدید بودن ندارید. امروزه نام سامسونگ با نوگرایی عجین شده است. نوکیا مانند یک چمدان قدیمی است که تلفن های پاره آجری سنتی را درون خود نگه می دارد.»

نوکیا در بازار جدید یک نوگرا نبود. اقدام مخترعانه بزرگی انجام نداد. حداقل نه تا زمان ورود موبایل های ویندوز فون.

نوکیا مرد عمل نبود

یکی از برتری های اصلی سامسونگ و سایر شرکت ها نسبت به نوکیا عکس العمل های سریع شان بود. سامسونگ با موبایل سرامد زمان خود، گالاکسی اس توانست پاسخ خوبی به امکانات آیفون بدهد. اما نوکیا هیچ وقت در برابر برگ های برنده و موبایل های خاص شرکت های رقیب، چیزی رو نمی کرد و حرفی برای گفتن نداشت.

آقای اسپکتور می گوید «اگر به عملکرد اپل نگاه کنید، می بینید که تلفن شرکت را فقط تحت برند آیفون عرضه کرد. نامی به یادماندنی و خاص که مشتریان برای ورودش لحظه شماری می کنند. سامسونگ هم روش بسیار مشابهی برای تلفن های اصلی اش پیش گرفت. مشتریان می دانند که هر سال باید منتظر یک گالاکسی اس جدید باشند. این انتظار تقاضای خرید را افزایش می دهد.»

از طرف دیگر، سامسونگ یک طیف گسترده از اسمارت فون ها دارد و بسیاری از آنها زیر ۲۰۰ دلار قیمت دارند. به این ترتیب طبقه ای که توانایی (یا قصد) خرید موبایل های گران قیمت شرکت را ندارند، نیز دست خالی برنمی گردند. در اینجا سامسونگ از روند تولید سخت افزار خود - برای کاهش هزینه تولید و در نتیجه کاهش هزینه تمام شده موبایل هایش - به خوبی بهره برده است.

آقای لم می گوید «برخلاف سایر شرکت ها، سامسونگ توانایی تولید تمامی سخت افزارها از جمله نمایشگر، پردازنده و … را دارد.»

اما چندان نگران و نامید نباشید. اگرچه اوضاع ظاهری نوکیا در سال های اخیر بهم ریخته، در گوشه رینگ گیر افتاده و شرکت ها قصد دارند از رویش رد شوند، آب برایش در دنیای اسمارت فون ها حسابی گل آلود شده و سامسونگ هم به زیبایی در حال ماهی گرفتن است، اخیرا هم کرسی پادشاهی کل موبایل ها را به همان سامسونگ داده است و در درون شرکت هم، سیمبین عزیزش در کنجی خزیده و نفس های آخر را می کشد، گرچه مجبور شده است ۱۰ هزار نفر از کارمندانش را اخراج کند، چند شرکت اش را تعطیل کند، چند مدیرش را تعویض، گرچه همین چند روز پیش ۱۰ درصد سهامش کاهش یافته است، اما به معنی این نیست که این شرکت با ویندوز فون ها برنمی گردد، هنوز هم طراحی های لومیایش خیره کننده اند، هنوز هم دوربین پیورویوی او برای بقیه شرکت ها دست نیافتنی و برای کاربران شگفت انگیز است و از همه مهم تر او تجربیات تلخی دارد که در پیمودن ادامه راه با ارزش ترین راهنمایش هستند.

آقای لم می گوید «نوکیا و مایکروسافت ضعیف نیستند، آنها برای خودشان سرمایه ای هستند. ما اعتقاد داریم که نتیجه خوبی در این دوستی است و در طولانی مدت ویندوز فون موفق خواهد بود. در سال مالی آینده، این شرکت بسیاری از مخارج خود را کاهش می دهد و واقعا روی چیزهایی که به سود شرکت است تمرکز می کند.