دستاوردهای غرور آفرین ایران درحوزه هوافضا در سال 90

[رزیتا]

به مناسبت سال جهاد اقتصادی،

دستاوردهای غرور آفرین ایران درحوزه هوافضا در سال 90


تهران- پرتاب ماهواره رصد، ماهواره دانشجویی نوید علم و صنعت، رونمایی از ماكت شهرك فضایی و رونمایی از 'سند سیاست گذاری هوافضا' از جمله دستاوردهای ایرانیان در حوزه هوافضاست كه ثمره هزاران ساعت - نفرفعالیت دانشمندان، استادان دانشگاه، دانشجویان و كارشناسان حوزه های مرتبط با این صنعت را در خود جای داده است.

بكارگیری فناوریهای فضایی در حوزه هایی چون مخابرات، كشاورزی، هواشناسی، اكتشافات معدنی، نجوم و حفاظت محیط زیست توانایی بشر را در شناسایی و درك او از محیط اطراف دو چندان می كند اما با وجود قابلیتهای فناوریهای فضایی در جوامع مختلف، همچنان این فناوریها در انحصار چند كشور معدود است كه در این شرایط درك صحیح از واقعیتها و تلاش برای تولید و بومی سازی فناوری های فضایی می تواند ایران را در زمره كشورهای صاحب این فناوری قرار دهد.

در این راستا در چند سال اخیر با تلاش پژوهشگران كشورمان جمهوری اسلامی ایران به باشگاه كشورهای دارای فناوری فضایی و نیز هشت كشور دارای فناوری پرتاب ماهواره پیوسته است .

در سال جاری كه در ابتدای آن به سال پرتاب ماهواره های ایران معروف شد؛ دو ماهواره
توسط ماهواره برها و ایستگاه پرتاب زمینی بومی پرتاب شد.

پرتاب تنها دو ماهواره از نظر تعداد شاید كم به نظرآید اما درپس این دو پرتاب جمهوری اسلامی ایران گام های جدیدی در حوزه فناوری فضایی برداشته است و بسیاری از دانشمندان كشور را به گام نهادن فضانورد ایرانی به فضا امیدوارتر كرده است


ماهواره رصد
................
در روز25 خرداد ماه خبر قرار گرفتن ماهواره 'رصد' در مدار لئو زمین به گوش جهانیان رسید.

این ماهواره نخستین ماهواره تصویر برداری ایران بود كه تمامی مراحل طراحی، ساخت، تجمیع ، تست و آماده سازی برای پرتاب آن در داخل كشور انجام شده است.

این ماهواره 15.3 كیلوگرمی در كلاس ریزماهواره قرار داشت و برای تزریق در مداری با ارتفاع 260 كیلومتر طراحی شد و هر شبانه روز 15 بار به دور زمین چرخید.

ماموریت ماهواره رصد، برقراری ارتباط با ایستگاه های زمینی، دریافت فرامین از ایستگاه های زمینی ، تصویربرداری از زمین و ارسال تصاویر به همراه اطلاعات تله متری به ایستگاه های زمینی در نظر گرفته شده بود..

توسعه زیرساخت های كارگاهی و آزمایشگاهی برای ساخت و مونتاژ و انجام آزمایش های عملكردی و محیطی برای ماهواره های كوچك ، ایجاد بستر های نرم افزاری و توسعه نیروی انسانی برای طراحی ، ساخت و تست ماهواره و بومی سازی شبكه ایستگاه های زمینی و كنترل ، ارسال و دریافت تصویر از دیگر دستاوردهای این طرح بود.
براساس این گزارش، با انجام موفق این اقدام گام بلند دیگری برای تثبیت حضور جمهوری اسلامی ایران در فضا صورت گرفت و چهار ایستگاه رهگیری ، ایستگاه تله متری و فرمان ، ایستگاه مركزی و ایستگاه متحرك ، عملیات ره گیری ، هدایت و كنترل و دریافت اطلاعات از ماهواره بر سفیر رصد با موفقیت عملیات آن انجام شده و همچنان عملیات آنها ادامه دارد.

این ماهواره مشخصات یك ماهواره سنجشی بزرگ عملیاتی كاربردی از قبیل زیرسیستم، مدیریت توان الكتریكی، وجود صفحات خورشیدی و تامین كننده توان، سامانه كنترل وضعیت تركیبی غیرفعال، مدیریت داده و فرامین، گیرنده و فرستنده اطلاعات، كنترل دما و بخصوص بحث تصویر برداری و ارسال تصاویر به پایگاه های گیرنده این تصاویر در ایستگاه های زمینی و دیگر موارد را دارا بود.

با استفاده از تصاویر دریافتی از ماهواره رصد خدمات مختلفی در حوزه های كشاورزی، نقشه برداری، هواشناسی، پزشكی از راه دور، مدیریت بلایای طبیعی، مراقبت از جنگل ها و مراتع كشور ارایه شد.

پرتاب ماهواره رصد توسط ماهواره بر ' سفیرامید2 ' بود كه طول آن 13 برابر قد یك انسان یك و هفت دهم متری (22 متر) و قطر آن یك متر و 25 سانتیمتر و دارای وزن 26 تن بود.

این ماهواره بر دومین ماهواره بر ساخت جمهوری اسلامی ایران بود كه قادر است میكروماهواره های 16 كیلوگرم را تا ارتفاع 260 كیومتری سطح زمین (یا مدار لئو) قرار دهد.

سرانجام این ماهواره در تیرماه سال جاری با برخورد به جو و با عمل به تمامی ماموریت های خود نابود شد.



رونمایی از سند سیاست گذاری فضایی
.............................................
همزمان با مراسم بزرگداشت روز ملی فناوری فضایی در روز 20 بهمن ماه سند سیاست گذاری هوافضای كشور نیز با حضور رئیس جمهوری رونمایی شد.

دبیر ستاد توسعه فناوری هوافضای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در باره نحوه تدوین این سند گفت: بیش از 450 نیروی متخصص و نخبه كشور به مدت 2 سال در تدوین سند چشم انداز هوافضای كشور نقش داشته اند.

''سید مهدی فرحی'' افزود: سند هوافضای كشور تدوین شده است براساس این سند توسعه هوافضایی در عرصه های مختلف تا افق 1404 در نظرگرفته شده است

فرحی گفت: با مطالعه وضع موجود هوافضای كشور و وضع مطلوب براساس سند توسعه هوافضای كشور ره نگاشت پیشرفت كشور در عرصه هوافضانیز مشخص شده است.

وی اظهار داشت: بیش از 450 نفر طی 2 سال سند هوافضای كشور را در چهار كمیته هوایی، هوانوردی، فضایی و سایر فناوری‌های مرتبط انجام شده است.

دبیر ستاد توسعه فناوری هوافضای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خاطرنشان كرد: میانگین سنی افراد دخیل در ایجاد سند سیاستگذاری هوافضای كشور بیش از 20 سال است كه نشان دهنده این است كه بخش عمده نخبگان كشور در بخش هوافضا در تدوین این سند سهیم بوده اند.

وی افزود: سند سیاستگذاری هوافضای ایران در 27 پنل تخصصی و 5 پنل ویژه تلفیق ایجاد و 33 كارگروه ذیل این سند تشكیل شده است.

فرحی گفت: بیش از 12 هزار صفحه سند جامع هوافضای كشور در عرصه سیاستگذاری ایجاد و در نهایت یك سند 30 صفحه ای تدوین شد و در حال تصویب از طریق مبادی قانونی است.

وی گفت: حدود 200 عنصر در كشور در عرصه هوافضا وجود دارد كه ایجاد هماهنگی با این عناصر یكی از بندهای موجود در سند هوافضای كشور است.



رونمایی از ماكت شهرك فضایی ایران
...............................................
همزمان با برگزاری روز فناوری فضایی در 20 بهمن ماه، ماكت شهرك فضایی ایران نیز رونمایی شد.

این ماكت نشان دهند بخش های مختلف شهرك فضایی است كه قرار است در آینده ای نزدیك كلنگ احداث آن زده شود.

رییس سازمان فضایی ایران با بیان این كه مكان یابی برای احداث شهرك فضایی در داخل كشور مطالعه شده است گفت: دولت اصرار داشته و دارد كه این شهرك در خارج از استان تهران احداث شود.

دكتر حمید فاضلی اضافه كرد: سازمان فضایی كشور در این زمینه سعی كرده است تا بر فضای مورد نیاز برای احداث این شهرك متمركز شود و بر این اساس حدود 10 نقطه مورد مطالعه قرار گرفته است كه امیدواریم احداث این مركز بزودی در مجاورت استان تهران آغاز شود.

وی یادآور شد: جمع بندی ها در این زمینه تهیه و در اختیار دكتر محمود احمدی نژاد رییس جمهوری قرار گرفته و رییس جمهوری موافقت ضمنی خود را در این زمینه اعلام كرده است.

رییس سازمان فضایی كشور با بیان این كه برای احداث یك شهرك فضایی مدرن و امروزی حداقل به فضایی در حدود 100 تا 140 هكتار نیاز است اظهار داشت: فضایی كه هم اكنون در اختیار داریم حدود 40 هكتار است كه نیاز به توسعه آن داریم.

وی گفت: شهرك فضایی باید به مراكز تحقیقاتی و صنعتی نزدیك باشد و دانشمندان بتوانند در آنجا استقرار داشته باشند، ضمن این كه این شهرك باید از نظر زیرساخت های ارتباطی و مواصلاتی به محل پرتاب ماهواره ها و بزرگراه ها نزدیك و در مجاورت راه آهن بنا شود.



ماهواره نوید
...............
ماهواره ایرانی 'نوید علم وصنعت' طی مدت 24 ماه با مدیریت یكپارچه سیستمی سازمان فضایی ایران و با همكاری دانشمندان و جوانان ایران اسلامی در دانشگاه صنعتی علم و صنعت، طراحی و ساخته شده است و در روز 14 بهمن ماه پرتاب شد.

پرتاب ماهواره نوید با استفاده از ماهواره بر' سفیر نوید' از كلاس ' ماهواره بر سفیر 1-B' كه در سازمان هوا فضای وزارت دفاع توسعه یافته است انجام گرفت. این ماهواره با ابعاد 50*50*50 سانتی‌متر مكعب و جرم 50 كیلوگرم، به منظور استقرار در مدار بیضوی با ارتفاع 250 تا 375 كیلومتر و زاویه انحراف‌مداری 55 درجه طراحی شده‌است.این ماهواره دارای طول عمر مداری دو ماهه بوده و هر شبانه روز 6 بار از فراز میهن عزیزمان عبور می‌كند و در دید ایستگاه های زمینی قرار می‌گیرد.

ارتباط ماهواره با ایستگاه زمینی از طریق سه فرستنده وگیرنده در باندهای وی‌اچ‌اف و یواچ‌اف برقرار است و تامین انرژی آن نیز توسط صفحات خورشیدی نصب شده بر بدنه جانبی سازه ماهواره در كنار باتری و بهره‌گیری از تنظیم‌كننده‌ها و مبدل‌های ولتاژ صورت گرفت.

ماموریت سطح یك ماهواره نوید علم و صنعت، تصویر برداری از سطح زمین در طیف مرئی با قدرت تفكیك مناسب برای ماموریت محوله و ارسال تصاویر و اطلاعات پایشی سیستم در مدار لئو LEO به ایستگاه های زمینی بود.

این ماهواره از جمله ماهواره های سنجش از راه دور است كه ماموریت آن تصویربرداری از زمین با دقت تصویربرداری مناسب است.

ماهواره ملی نوید علم وصنعت در مدار بیضوی و در ارتفاع 250 تا 375 كیلومتری و با زاویه انحراف مدار 55 درجه قرار گرفت و وزن آن با كیلوگرم ارتقا نسبت به ماهواره دوم ایران به 50 كیلوگرم رسید.

این ماهواره دارای كاربردهای مختلف عملیاتی در حوزه های جوی و علوم هواشناسی، مدیریت بلایای طبیعی، بررسی رطوبت و دمای هوا و مواد شیمیایی جو، بادها، برف و باران و اقیانوس هاست.

عمرد مداری این ماهواره نیز مانند ماهواره های كلاس ریزماهواره ها 2 ماه در نظر گرفته شد.

وجه تمامز ماهواره نوید نسبت به دیگر ماهواره ها استفاده از عملگرهای مغناطیسی است.

این ماهواره همچنین دارای زیرسیستم الكترونیك روی برد كه شامل كامپیوتر مركزی ، فرماندهی ، بخش تله متری و دارای كامپیوتر روی برد و قابلیت صدور فرمان از ایستگاههای زمینی است.

ماهواره بومی نوید علم و صنعت هر 90 دقیقه یك دور به دور زمین می چرخد و دوربین نصب شده روی آن كه از رزولوشن مناسبی برخوردار است به گرفتن عكس از روی ایران و ارسال آن به ایستگاه های زمینی می پردازد .

'سفیر' حامل این ماهواره از قدرت پیشران بالایی در مقایسه با ماهواره برهای پیشین كه در پرتاب ماهواره های امید و رصد استفاده شده اند، برخوردار است و 20 درصد به قدرت پیشران آن افزوده شد.

ماهواره نوید علم وصنعت در مقایسه با ماهواره های قبلی پرتاب شده از تكنولوژی كنترل وضعیت جدیدتری بهره مند و پایداری آن چرخان بوده و سیستم رزولوشن تصویر برداری آن افزایش یافته و سیستم توان آن نیز از طریق سلول های خورشیدی انرژی مورد نیاز آن را تامین می كند.

این ماهواره را دانشجویان دانشگاه علم وصنعت زیر نظر دكتر حسین بلندی مدیر این پروژه و عضو شورای عالی فضایی ساختند.

این ماهواره توسط تركیبی از 60 دانشجوی مقاطع دكترا و ارشد و اساتید دانشگاه علم و صنعت، در مدت 4 سال و در مركز تحقیقات فضایی این دانشگاه طراحی و ساخته شده است.