ریز اتفاقات 68 سال زندگی علی پروین
در میان چهرههای ماندگار فوتبال ایران کمتر فوتبالیستی پیدا میشود که در بین هواداران استقلال و پرسپولیس از محبوبیت بالایی برخوردار باشد. مرحوم ناصر حجازی یکی از این مردان بود که با وجود استقلالی بودن، پرسپولیسیها هم به او علاقه داشتند. نمونه دوم علی پروین است، مردی که از او به عنوان چشم تیلهای فوتبال ایران نام برده میشود و سوم مهر زادروز تولدش است.
به گزارش مشرق، سوم مهر 1325 روز تولد مرد چشم تیله ای فوتبال ایران است. علی پروینی که جدای از فوتبال بسیار جذاب است و مردمی. تعجبهایش، تبخالش، چشمهای رنگیاش علی زاغی را از کودکی با دیگران متفاوت می کرد. او هم مثل همه همنسلهایش در کودکی حرفه ای را پیش گرفت و طلاساز شد اما فوتبال و عشق به توپ او را از دیگران متمایز کرد و حرفه اش را هم فراموش. پروین وقتی 18 سال بیشتر نداشت از کریستال پالاس پیشنهاد 500 هزار دلاری داشت تا شاید یکی از گرانترین و اولین لژیونرهای ایران شود و اتفاقا حاج احمد (پدر علی پروین) هم با این ماجرا موافقت کرد اما مامان نصرت خدابیامرز گفت: نه علی جان اونجا تو غربت تنها میمونی و دیوانه می شوی! علی هم که روی حرف مامان نصرت حرف نمی زد دیزیها و کله و پاچههای آن خدا بیامرز را با انگلستان عوض نکرد و اینگونه بود که این فرصت برای همیشه از دست رفت.
علی پروین در روز سوم مهر ۱۳۲۵ در تهران، محله بازار، کوچه غریبان به دنیا آمد. او پنجمین فرزند یک خانواده پرجمعیت 10 نفره است.
علاقه پروین به فوتبال از همان سالهای کودکی شکل گرفت. در همان سالها خانوادهاش به محله دولاب (خیابان عارف) نقل مکان کردند. این جابجایی در افزایش علاقه او به فوتبال تاثیر بسزایی داشت زیرا محله دولاب به خاطر داشتن زمینهای خاکی فراوان مثل زمین نادر، زمین منبع، زمین عارف و ... مورد توجه علاقهمندان به فوتبال بود.
وی در مهرماه ۱۳۳۲ وارد دبستان شد و از مدرسه توحید، تحصیل را آغاز کرد ولی علاقه شدید او به فوتبال مانع پیشرفت او در زمینه درسی شد. پروین فوتبال را به طور جدی از دوازده سالگی و از زمین عارف واقع در خیابان ۱۷ شهریور و محلات شیوا و غیاثی آغاز کرد. اولین تیمی که او به عضویت آن درآمد تیم عارف بود که با همت و تلاش جعفر بیگی تاسیس شده بود.
باشگاه کیان
پروین در جوانی به تیم البرز که در واقع تیم دسته دوم باشگاه کیان بود پیوست، تیمی که توسط علی الهی و داود معروف اداره می شد. درخشش او و بازیهای قابل قبولش باعث شد تا در سال ۱۳۳۴ به تیم کیان که آن زمان منصور امیرآصفی را به عنوان مربی در اختیار داشت بپیوندد. وی دو سال در باشگاه کیان عضویت داشت.
حضور در تیم ملی جوانان
پروین در این زمان به تیم ملی فوتبال جوانان ایران دعوت شد و این تیم را در مسابقات ۱۹۶۶ فیلیپین همراهی کرد و تا مرحله نهایی صعود کردند ولی تیم به مقام قهرمانی دست نیافت. پروین در این دوره بازیها ۵ گل به تیمهای ژاپن و سریلانکا زد.
باشگاه پیکان
پس از تشکیل باشگاه پیکان در سال ۱۳۴۶ ، پروین به این تیم پیوست. وی در سال ۱۳۴۷ مرد شماره یک تیمش بود و در سال ۴۸ علیرغم پیوستن بازیکنان بزرگی مثل همایون بهزادی که از پرسپولیس به پیکان آمده بودند باز هم بهترین بازیکن تیم بود و موفق شد با پیراهن پیکان به مقام قهرمانی برسد.
بازی خوب پروین به همراه تیمش برابر تیمهای یاد شده موجب شد تا پیکان آوازه ای داشته باشد. همچنین این تیم در یک دیدار تدارکاتی دو بر یک مغلوب تیم ملی امید استرالیا شد. گل پیکان توسط پروین به ثمر رسید.
سال ۱۳۴۹؛ حضور در پرسپولیس و تیم ملی
در بیست و چهار سالگی توسط محمد بیاتی (مربی وقت) به تیم ملی دعوت شد و در روز ۱۵ شهریور ۱۳۴۹ و در رقابتهای جام عمران منطقه ای در مقابل تیم ملی فوتبال پاکستان در نیمه دوم به جای علی جباری به میدان آمد و یکی از هفت گل ایران را نیز به ثمر رساند.
وی دوازده روز بعد (۲۷ شهریور) برای اولین بار با پیراهن پرسپولیس به میدان آمد و این تیم را در مصاف با عقاب یاری داد. در روز سوم مهرماه در دیدار دوستانه با استقلال (۳-۲) یکی از دو گل تیمش را زد و به همراه تیم پرسپولیس قهرمان تهران شد و به مسابقات لیگ منطقه ای راه یافت که بازیهای خود را در کرمان پیگیری کرد.
پرسپولیس پس از صعود از گروه اول (زیر گروه) در مرحله دوم با تیمهای پاس و برق تهران و استقلال شیراز همگروه شد و به عنوان تیم دوم گروه خود به مصاف تیم اول گروه دیگر استقلال رفت و در حالی که بازی تا دقیقه ۷۵ یک بر یک مساوی دنبال می شد، قرمزها در اعتراض به نحوه قضاوت، زمین بازی را ترک کردند! فدراسیون وقت نیز پرسپولیس را ۳ بر صفر بازنده اعلام کرد.
سال ۱۳۵۰، قهرمانی در لیگ
پروین در قالب تیم پرسپولیس، قهرمانی در لیگ را تجربه و در این بازی ها۶ بار گلزنی کرد. در این سالها پرسپولیس که از نظر مادی در وضع خوبی بسر می برد در برابر باشگاههای خارجی بسیاری حاضر شد.
* پرسپولیس ۲- هامبورگ آلمان ۲
* پرسپولیس ۱- گوارانی برزیل صفر
گل: علی پروین
* پرسپولیس ۲- القادسیه کویت ۱
گلها: علی پروین
* پرسپولیس ۲- کروزیرو برزیل ۴
* پرسپولیس ۱-کریستال پالاس انگلستان ۵
* پرسپولیس ۱- کلودبن دانمارک ۱
* پرسپولیس ۱- ناسیونال اروگوئه صفر
* پرسپولیس ۱- اسلوبو یوگسلاوی صفر
در این سال پروین در دو دیدار پرسپولیس برابر استقلال به میدان رفت که حاصل آن یک تساوی برای دو تیم و یک پیروزی ۴ بر ۱ برای پرسپولیس بود. در این سال رقابتهای جام بینالمللی کورش نیز برگزار شد و با قهرمانی تیم ملی فوتبال ایران خاتمه یافت.
سال ۱۳۵۱، صعود به المپیک
تیم ملی فوتبال ایران در این سال درگیر مسابقات مقدماتی المپیک ۱۹۷۲ مونیخ بود و در پایان موفق شد مجوز حضور در المپیک را بدست آورد. یک هفته بعد از صعود به المپیک، تیم ملی فوتبال ایران عازم بازیهای جام برزیل موسوم به جام جهانی کوچک شد و ۴ دیدار حساس رابرگزار کرد.
* ایران ۱- ایرلند جنوبی ۲
* ایران صفر – پرتغال ۳
* ایران ۱- اکوادور ۱
* ایران ۱- شیلی ۲
در شهریور ۱۳۵۱، بازیهای المپیک مونیخ برگزار شد و تیم ملی ایران با دو شکست سنگین در برابر مجارستان و دانمارک و یک پیروزی دلچسب در برابر برزیل در دور اول حذف شد. در بازیهای مقدماتی و نهایی المپیک و همچنین جام برزیل، علی پروین یکی از بازیکنان ثابت تیم بود که در کنار پرویز قلیچ خانی، جواد قراب و محمد صادقی خط میانی تیم ملی را تشکیل می دادند و به تناوب بازیکنانی مثل مناجاتی، علی جباری و کارو حقوردیان در کنار آنها بازی می کردند.
ترکیب ثابت پرسپولیس در این سال (۱۳۵۱)عبارت بود از: طاووسی، کاشانی، وطنخواه، آشتیانی، شاهرخی، معینی، علی پروین، ادیبی، بهزادی، کلانی، ایرانپاک و خوردبین.
سال ۱۳۵۲، قهرمانی در اولین جام تخت جمشید
در این سال بازیهای مقدماتی جامجهانی فوتبال ۱۹۷۴ آلمان برگزار شد و تیم ملی فوتبال ایران که در دور اول درخشان ظاهر شده بود در مصاف با قهرمان قاره اقیانوسیه (استرالیا) با بدشانسی مواجه شد و با مصدومیتهای ناشی از برگزاری دیدار دوستانه با زلاندنو که چند روز قبل از دیدار با استرالیا انجام شده بود و اعمال نظرهای غیر مسئولانه، عدم تدارک کافی و سیستم دفاعی و محافظه کارانه برابر استرالیا شکست سنگینی را متحمل شد. یک هفته بعد در تهران، ایران با دو گل استرالیا را مغلوب کرده ولی به خاطر گل زده کمتر، از جام جهانی خداحافظی کرد. در این رقابتها پروین یکی از اعضای ثابت و کلیدی ایران بود.
سال ۵۲ اولین دوره جام تخت جمشید برگزار شد و تیم پرسپولیس در اوج قدرت خود با کسب ۳۷ امتیاز و بدون باخت و با داشتن بهترین خطوط دفاع و حمله قهرمان شد. نتیجه حیرت انگیز ۶ بر صفر این تیم در مقابل تاج تهران نیز در همین سال به وقوع پیوست.
همچنین در این سال پرسپولیس درحالی که از بازیکنان بزرگی سود میبرد و علی پروین را در اوج می دید در چارچوب دیدارهای بینالمللی و دوستانه به مصاف حریفان رفت. نتایج این بازیها به شرح زیر است:
* پرسپولیس ۱- چلسی انگلستان صفر
* پرسپولیس ۳- هندون انگلستان صفر
* پرسپولیس ۱- جوانان سائوپائولو صفر
سال ۱۳۵۳؛ قهرمانی در بازیهای آسیایی
در سال ۵۳، تیم پرسپولیس نایب قهرمان دومین دوره جام تخت جمشید شد. ترکیب اصلی پرسپولیس در این سال عبارت بود از: مودت، کاشانی، الله وردی، معینی، وطنخواه، سلیمانی، علی پروین، ادیبی، ایرانپاک، کلانی و حاج رحیمی پور.
در شهریورماه همین سال بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ در تهران برگزار شد و ایران با غلبه بر تیمهای پاکستان، برمه و بحرین به مرحله یک هشتم نهایی صعود کرد و در آنجا اسیر خط دفاعی و بازی بسته تیم مالزی شد تا اینکه علی پروین با گل سرنوشت ساز خود راه صعود ایران را هموار کرد. در مرحله بعدی نیز ایران با گذر از سد تیمهای کره جنوبی و عراق به فینال رسید و در نهایت با شکست رژیم اشغالگر قدس قهرمان آسیا شد.
در روز ۲۹ آذر در دیدار با چکسلواکی، پروین که در آن زمان ۲۸ ساله بود برای اولین بار بازوبند کاپیتانی تیم ملی را بر بازو بست.
سال ۱۳۵۴؛ صعود به المپیک و قهرمانی در جام تخت جمشید
در این سال بازیهای مقدماتی المپیک ۱۹۷۶ مونترال برگزار شد و تیم ایران با گذشتن از سد تیمهایی چون عربستان، عراق، بحرین و کویت مجوز حضور در المپیک را اخذ کرد. در این رقابتها علی پروین کاپیتان تیم ملی بود.
در این سال جام تخت جمشید نیز سومین دوره خود را انجام شده دید و تیم پرسپولیس با کسب ۴۲ امتیاز بالاتر از تیم هما قهرمان شد. ترکیب اصلی پرسپولیس در سال ۵۴ : مودت – ذوالفقار نسب – آشتیانی – حاج رحیمی پور – علی پروین – دادکان – سلیمانی – ایرانپاک – فتاحی – ادیبی – دستجردی.