مصرف دخانیات، نوش یا نیش ؟!

[رزیتا]

به بهانه هفته بدون دخانیات/

مصرف دخانیات، نوش یا نیش ؟!


كرمانشاه - براساس آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت، در هر شش ثانیه یك نفر در دنیا جان خود را به دلیل مصرف دخانیات از دست می دهد كه این آمار در ایران به هر 10 دقیقه یك نفر كاهش می یابد.

در نگاهی به تاریخچه رواج و مصرف مواد دخانی در دنیا متوجه می شویم كه حدود 100 سال پیش (1912 میلادی) برای نخستین بار، سیگار به عنوان یك ماده تسكین دهنده در آمریكا وارد بازار شد و مصرف آن هم چنان گسترش یافت.

پس از گذشت 20 سال از رواج این ماده دخانی یعنی در سال 1932، پزشكان دریافتند كه مصرف این ماده سبب ایجاد عوارض ریوی و بیماری های مزمن ریوی در مصرف كنندگان می شود.

در سال 1950، بازاریان متوجه سودآوری فروش این ماده دخانی شدند و به دنبال آن، تبلیغات فروش سیگار را در رسانه های جمعی آغاز كردند كه نتیجه آن افزایش مصرف سیگار در میان جوامع بود.

این روند تا سال 1980 ادامه یافت تا در این سال میلادی، دانشمندان و پزشكان دریافتند كه سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار به بیشترین میزان سرطان در بین مردان و زنان تبدیل شده است و براین اساس، تمهیداتی اندیشیدند تا مصرف مواد دخانی را در بین عموم كاهش دهند.

متولیان حوزه سلامت بر این باورند كه از 30 سال گذشته تا به امروز، تلاشهای فراوانی برای كاهش مصرف دخانیات در میان جوامع صورت گرفته كه در بعضی جاها موفق بوده و در جاهایی نیز آن چنان كه باید جواب نداده است.

در كشور ما نیز در مدت یاد شده تلاشهای فراوانی درخصوص این مهم صورت گرفته، تا جایی كه هم اكنون مصرف دخانیات در اماكن عمومی، ادارات و ... ممنوع شده است اما مصرف این مواد هم چنان در اماكن خصوصی قربانی می گیرد.

طبق گفته پزشكان ابتلا به برونشیت مزمن و التهاب در راه های هوایی بدن، كمترین عارضه استفاده از مواد دخانی از قبیل سیگار ، پیپ و قلیان است.

یك پزشك فوق تخصص ریه می گوید: در هریك از مواد دخانی، حدود پنج هزار ماده شیمیایی وجود دارد كه به دنبال هر مصرف، دستگاه تنفسی فرد را به شدت تحریك می كند.

دكتر علی معینی روز یكشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: حداقل 30 ماده از این پنج هزار ماده، سرطان زا هستند و منجر به موارد برونشیت مزمن ، نارسایی تنفسی در ریه و در برخی مواقع سرطان ریه می شوند.

وی با بیان این كه سرفه، خلط و تنگی نفس از جمله عوارض كوتاه مدت استفاده از دخانیات است افزود: مصرف دخانیات عوارضی را در درازمدت بر سلامت افراد ایجاد می كند كه به راحتی به چشم نمی آید.

دكتر معینی ابتلا به پوكی استخوان، بیماری های گوارشی، زخم های معده و اثنی عشر ، نارسایی های تنفسی و بیماریهای قلبی عروقی را از جمله عوارض بلند مدتی عنوان كرد كه فرد مصرف كننده دخانیات دیر یا زود به آنها مبتلا خواهد شد.

وی تصریح كرد: این در حالیست كه متاسفانه امروزه علاوه بر افزایش مقادیر مصرفی، سن استفاده از مواد دخانی در جهان كاهش چشمگیری یافته و حتی به زیر 11 سال رسیده است.

این پزشك كرمانشاهی، ناآگاهی از ضررهای مصرف دخانیات و تبلیغ های متعدد استفاده از این مواد در عصر كنونی را از جمله علل كاهش سن مصرف دخانیات عنوان و اضافه كرد: اگر مردم درخصوص اثرات سوء مصرف این مواد آگاه شوند، هرگز آنها را مورد مصرف قرار نمی دهند.

وی گفت: اگر در سال 2012 میلادی (سال جاری شمسی) فردی به استفاده از دخانیات روی آورد، نشان می دهد كه هیچ اطلاعی از اوضاع و احوال پیرامون خود ندارد ، یا به عبارت عام تر ، فردی نادان است.

معینی عنوان داشت: هم اكنون كشورهای عضو اتحادیه اروپا متحد شده اند كه تا سال 2025 (تا 13 سال آینده) تولید، توزیع و مصرف مواد دخانی از جمله سیگار را به طور كامل در این كشورها قطع كنند.

همچنین كارشناس برنامه دخانیات دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه نیز گفت: در پیش گرفتن سیاست های غلط تولیدكنندگان مواد دخانی، وجود خلاهای قانونی در برخورد با مجرمان و وجود مواد دخانی به صورت فراوان در جامعه از جمله كاهش سن مصرف دخانیات در میان جوانان و نوجوانان است.

مهندس ' ارسلان شیرزادی ' روز یكشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: نه تنها در جهان، بلكه در كرمانشاه و دیگر استانهای كشور نیز سن استفاده از این مواد به 12 سال كاهش یافته است.

وی شیوع استفاده از دخانیات در میان جوانان و نوجوانان را آسیبی جدی برای سلامت جامعه خواند و گفت: با كنترل قاچاق سیگار و دخانیات، همكاری بیشتر مسوولان و همراهی مردم و خانواده ها برای كنترل فرزندانشان می توان گام های موثری در راستای پیشگیری از استعمال مواد دخانی از جمله سیگار برداشت.

شیرزادی با بیان این كه هم اكنون ارایه آموزش همگانی در خصوص مضرات مصرف دخانیات توسط مدارس و دیگر نهادها در حال انجام است گفت: هم باید تلاش كنیم تا فرزندانمان در خصوص ضررهای استفاده از مواد دخانی آگاه شوند.

وی در باره مراكز مشاوره و ترك مواد دخانی در استان نیز اظهار داشت: در سال های گذشته در هریك از شهرستان های استان یك مركز و در مركز استان نیز دو مركز مشاوره و ترك مواد دخانی وجود داشت كه این مراكز هم اكنون به دلیل استقبال كم رنگ مردم و خروج پزشكان دوره دیده از این مراكز، تعطیل شده اند.

شیرزادی در پایان با بیان این كه مسوولان ایرانی در مقایسه با مسوولان دیگر كشورها در سال های گذشته اقدامات مفیدی برای گسترش این معضل اجتماعی در میان جوانان و نوجوانان برداشته اند افزود: اراده مسوولان به تنهایی كافی نیست و مردم نیز باید در این زمینه كمك كنند و این مهم جز با آگاهی خانواده ها درخصوص ضررهای استفاده از دخانیات امكان پذیر نیست.