ژیاننامه‌ و به ر هه مه کانی هیمن.....

**behnam5555** · #1 09-19-2010

ژیاننامه‌ و به ر هه مه کانی هیمن.....

هێـمن نازناوی شاعیریی، نووسه‌ر و شاعیری مه‌زنی كورد سه‌ید محه‌مه‌د ئه‌مینی كوڕی سه‌ید حه‌سه‌نی شه‌یخولئیسلامی موكرییه و له ساڵی 1921دا له گوندی "لاچین"ی نزیك شاری مه‌‌هاباد له كوردستانی ڕۆژهه‌ڵات چاوی ژیانی هه‌ڵێناوه.

سه‌ره‌تای خوێندنی له‌لای مامۆستا سه‌عید ناكام ده‌ست پێكردووه، ئینجا باوكی ناردوویه‌تی بۆ شاری مه‌هاباد و له قوتابخانه‌ی "سه‌عاده‌ت"دا له‌به‌ر خوێندنی فه‌ڕه‌میی داناوه تاكو ته‌واوكردنی پۆلی چواره‌می به‌ زیره‌كی ده‌رچووه، ئینجا باوكی له‌و قوتابخانه‌یه‌ی ده‌ریهێناوه و بردوویه‌تیه به‌ر خوێندنی مه‌لایه‌تی له خانه‌قای شێخ بورهان و چوار ساڵیش له‌و خانه‌قایه‌ی خوێندووه و له ته‌مه‌نی 17 ساڵیدا ده‌ستی له خوێندن هه‌ڵگرتووه و بووه‌ته لاوێكی خوێنده‌واری هۆشیار و له‌ وێژه‌ی كوردی و فارسی شاره‌زایه‌كی باشی په‌یدا كردووه و له سا‌ڵی 1941ه‌وه به‌هره‌ی شاعیری له‌لا خوڵقاوه و ده‌ستی به‌ هۆنینه‌وه‌ی شیعری كردووه و له‌سه‌ره‌تادا لاسایی شاعیره مه‌زنه‌كانی پێش خۆی كردۆته‌وه و له دوایشدا بووته خاوه‌نی ده‌نگی تایبه‌تی خۆی.

هێـمن له‌گه‌ڵ دروست بوونی كۆمه‌ڵه‌ی "ژ.ك" له 1942.09.16دا بووه‌ته ئه‌ندامی ئه‌و ڕێكخراوه ڕامیارییه‌ی كورد و كاتێكیش كه ناوی ئه‌و كۆمه‌ڵه‌یه‌ له 1945.08.16دا كرا به پارتی دیموكراتی كوردستانی ئێران، هێمن بووه ئه‌ندامێكی ئه‌و پارته شیعری نه‌ته‌وه‌یی و وتاری به‌نرخی بڵاوده‌كرده‌وه و كاتێكیش كه كۆماری دیموكراتی كوردستان به سه‌رۆكایه‌تی پێشه‌وا قازیی محه‌مه‌د له 1946.01.22دا دامه‌زرا، هێـمن شیعری له‌و بۆنه پیرۆزه‌دا خوێنده‌وه و له‌گه‌ڵ هه‌ژاری شاعیر دا بووه شاعیرێكی خۆشه‌ویستی پێشه‌وا و كاتێكیش كه ئه‌و كۆماره ساوایه‌ی كورد له 1946.12.17دا ڕووخێنرا، خۆی له‌به‌ر چاوی سازمانی ئاسایشی شاهه‌نشاهی ون كرد و كاتێكیش كه هه‌واڵی له سێداره‌دانی قازی محه‌مه‌د و هه‌ڤاڵانی بیست خۆی گه‌یانده كوردستانی باشوور، تاكو باری كوردستانی ڕۆژهه‌ڵات هێور بووه‌وه، ئینجا گه‌ڕایه‌وه گونده‌كه‌ی خۆی و ماوه‌یه‌كیش له مه‌هاباد ژیا.

له‌دوای هه‌ڵگیرسانی شۆڕشی ئه‌یلوولی ڕزگاریخواز له كوردستانی باشوور هاته ئه‌م به‌شه‌ی كوردستان و چووه پاڵ شۆڕشگێڕان و له‌دوای ڕێككه‌وتننامه‌ مێژووییه‌كه‌ی 11ی ئاداری 1970شدا ماوه‌یه‌ك له به‌غدا وه‌ك په‌ناهه‌نده‌ ژیا و له‌گه‌ڵ به‌رپابوونی شۆڕشی گه‌لانی ئێران له شوباتی 1979دا گه‌ڕایه‌وه كوردستانی ڕۆژهه‌ڵات و گۆڤاری سرووه‌ی ده‌رچوواند تاكو له ڕۆژی 17ی نیسانی 1986دا كۆچی دواییكرد.

له‌سایتی خۆزگه‌ وه‌رگیراوه‌

**behnam5555** · #2 09-19-2010

فریشته‌ی په‌ڕیوه‌

‌Hemin

سه‌رنجم گه‌ر ده‌بڕمه‌ به‌ژن و باڵات
کچی جوان! بۆچی ڕووگرژی چه‌ قه‌یدی ؟
منم ئه‌و شاعیره‌ جوانی په‌رسته‌
که‌ چاوی من جگه‌ له‌ جوانی نه‌یدی
.....
به‌ منداڵی که‌ په‌روه‌رده‌ی چیا بووم
که‌وم دی، پۆڕ و سوێسکه‌ و ئاسکم دی
به‌ لاوچاکی له‌ شاری کورده‌واری
کچم دی، نازه‌نین و ناسکم دی
.....
گه‌ڕاوم چۆم و نواڵه‌ و مێرگ و بژوێن
به‌ ماه‌ و زه‌ردی ئه‌سته‌م هه‌ڵگه‌ڕاوم
ته‌ماشا‌ی سوێسن و به‌یبوون و شللێر
به‌ دینی جوانی ڕاهێناوه‌ چاوم
.....
له‌به‌ر تاوێ له‌ سه‌رپشت ڕاکشاوم
له‌ ده‌م جۆگه‌ له‌ سه‌ر فه‌رشی وه‌نه‌وشان
له‌سه‌ر گوێسوانه‌ کردم چاوه‌بڕکێن
له‌گه‌ڵ گه‌وره‌کچی به‌رده‌رکی حه‌وشان
.....
به‌ ڕۆژی سارد و ساو دیومه‌ به‌ زستان
تروسکه‌ی به‌فری به‌ر تیشکی هه‌تاوێ
شه‌وی هاوین له‌ نێو ئه‌ستێره‌کاندا
گه‌لاوێژم ده‌دی پڕشنگی داوێ
.....

له‌ ناو گۆم و گه‌رمک و چۆم و قۆپی
به‌ پۆلم دین قورینگ و سی و هه‌ڵه‌تانج
له‌به‌ر بێر و له‌ هاوێر و له‌ پاراو
گه‌لێکم دیوه‌ کیژی شۆخی کرمانج
.....
له‌ مه‌یدان دیومه‌ نێسکه‌ی ئه‌سپی خۆشبه‌ز
له‌گه‌ڵ ده‌ست و جلیتی شۆڕه‌ سواران
گه‌ڕی شاییم له‌ پێش چاوی گه‌ڕاوه‌
له‌ره‌ی مه‌م، سووکه‌ ڕه‌وتی گوێ به‌ گواران
.....
خوڕینی شوور و بازی مامزم دی
شه‌پۆڵی گۆم و که‌ف هه‌ڵدانی تاڤگه‌
به‌ مێڕۆژ و سیاسووتی به‌هارێ
گه‌لێک شه‌و ماومه‌وه‌ تا ڕۆژ له‌ ڕاوگه‌
.....
له‌سه‌ر دوندی چیای سه‌ربه‌رزی هه‌ڵگورد
ڕه‌وی هه‌ورم له‌ ژێر پێمدا به‌دی کرد
ته‌ماشای دیمه‌نی سه‌وزی وڵاتم
منی سه‌رسام و شاگه‌شکه‌ و خه‌نی کرد
.....
به‌هه‌شته‌ کورده‌واری من، به‌هه‌شته‌
فریشته‌م من ، فریشتێکی په‌ڕیوه‌
به‌ جوانی تۆ ده‌ژیم له‌م دوور وڵاته‌
وه‌ره‌ لێم مه‌بڕه‌ ئه‌و ته‌نیا بژیوه‌
.....
به‌ڵێ تۆ کیژی، نازداری، له‌باری
منیش پیرێکی زورهان و دزێوم
به‌ڵام شیرنتره‌ له‌و شه‌کره‌ لێوه‌
وشه‌ی کوردی که‌ هه‌ڵده‌ڕژێ له‌ لێوم

**behnam5555** · #3 09-19-2010

ئاره‌زووی فڕین

ژین به‌ یه‌خسیری و دیلی بێ که‌ڵکه‌

بۆیه‌ له‌مێژه‌ له‌ ژینم تێرم

گوزه‌ران بۆ من له‌ناو ئه‌م خه‌ڵکه‌
سه‌خته‌، ناخۆشه‌، چۆنی ڕابوێرم
.....
هێزم لێ بڕا تاکه‌ی ده‌ربه‌رم
له‌ ناو مه‌ینه‌ت و ده‌ردی سه‌رزه‌مین
ئه‌وه‌ به‌ینێکه‌ که‌وتۆته‌ سه‌رم
بیری ئازادی و ئاره‌زووی فڕین
.....
به‌لام داخه‌که‌م نیمه‌ باڵ و په‌ڕ
که‌ بفڕم ، بڕۆم خۆم بده‌م نه‌جات
بچمه‌ شوێنێکی لێی نه‌بێ به‌دفه‌ڕ
له‌ باوه‌ش بگرم نۆبووکی ئاوات
.....
ئه‌ی سروه‌ باکه‌ی به‌یانی! وه‌ره‌
به‌ شنه‌شن و، پشووی خۆت توند که‌
له‌سه‌ر ئه‌و دونیا نه‌ویه‌م لابه‌ره‌
هه‌تا ده‌توانی ئه‌من بڵند که‌
.....
نا نا هه‌وه‌ره‌ ڕه‌ش! ئه‌وڕۆ نه‌وی به‌
له‌و به‌رزانه‌وه‌ وه‌ره‌ به‌ره‌و خوار
که‌م که‌مه‌ وه‌ره‌ ڕێکی زه‌وی به‌
له‌سه‌ر پشتی خۆت ئه‌من بکه‌ سوار
.....
ئه‌وجار هه‌سته‌وه‌، بڕۆ به‌ره‌و ژوور
مه‌وێسته‌ هه‌تا ته‌شکی ئاسمان
بمبه‌ره‌ نێزیک ئاسۆی جوان و سوور
نه‌جاتم بده‌ له‌ کاولی خه‌مان

Hemin

شیلاناوێ 1328

**behnam5555** · #4 09-19-2010

ئاره‌ق و تین

پێش ئه‌وه‌ی گزنگی هه‌تاو
ترۆپکی چیا بنگێوێ
پێش ئه‌وه‌ی شنه‌ی به‌یانی
بسکی به‌ره‌زا ببزێوێ

.....

پێش ئه‌وه‌ی قاسپه‌ی خاسه‌که‌و
له‌ زه‌رد و ما ده‌نگ داته‌وه‌
پێش ئه‌وه‌ی بولبول بخوێنێ
خونچه‌ ده‌می بکاته‌وه‌

.....

پێش ئه‌وه‌ی سێڕه‌ی هه‌ڵۆیان
په‌رده‌ی بێده‌نگی دادڕێ
پێش ئه‌وه‌ی چوڕه‌پۆپنه‌کی
به‌ره‌و ڕوناکی بفڕێ

.....

پێش ئه‌وه‌ی شه‌می سه‌رچاکی
ئاخر فرمێسکی هه‌ڵوه‌رێ
پێش ئه‌وه‌ی گژه‌بای تووڕه‌
ژیله‌مۆی په‌پووله‌ به‌رێ

.....

پێش ئه‌وه‌ی لاوی به‌خته‌وه‌ر
ده‌م ڕاگوێزێ له‌سه‌ر خاڵان
پێش ئه‌وه‌ی شه‌وگه‌ڕی دڵته‌ڕ
وه‌ڕه‌ز بێ له‌ ماڵه‌و ماڵان

.....

پێش ئه‌وه‌ی بێری شل و مل
چاوی خه‌واڵووی هه‌ڵبێنێ
پێش ئه‌وه‌ی شوان مه‌ڕی شه‌وێن
وه‌گێڕێ، به‌ردا ده‌سبێنێ

.....

پێش ئه‌وه‌ی پۆلی نه‌شمیلان
شل شل داگه‌ڕێن بۆ کانی
پێش ئه‌وه‌ی سه‌رکانی و ده‌راو
ژاوه‌ی بێ له‌ په‌ری جوانی

.....

پێش ئه‌وه‌ی حاجی سه‌له‌مخۆر
هه‌ژارێک هه‌ڵنێ به‌ ته‌مال
پێش ئه‌وه‌ی ڕێچکه‌ ببه‌ستن
بۆ مزگه‌وتێ شان به‌ به‌رماڵ

.....

پێش ئه‌وه‌ی ده‌روێشی چڵکن
په‌نجه‌ی خه‌ڵیفه‌ی کوشیبێ
پێش وه‌ی شێخ وه‌ک تارمایی
به‌ره‌و خانه‌قا خوشیبێ

....

پێش ئه‌وه‌ی گزیری به‌دفه‌ڕ
له‌ دیوه‌خان پاروو بادا
پێش ئه‌وه‌ی خاتوونێک به‌ناز
په‌رده‌ی کۆشکی ئاغا لادا

.....

من کاوی خۆم له‌ کار دیوه‌
من جه‌رگی زه‌ویم دڕیوه‌
من شێله‌گه‌م هه‌ڵبڕیوه‌
من یه‌کسه‌ریم ئاخنیوه‌

.....

من ڕێزه‌ سواڵه‌م داناوه‌
شه‌غره‌ وێنجه‌م پێوه‌ داوه‌
من گاگێره‌م تێر کراوه‌
یاخۆیانم وه‌رگێڕاوه‌
هاوین و پایز و به‌هار
هه‌تاو لێی نه‌داوم بێکار

.....

من جوتیارم، من جوتیارم
من له‌گه‌ڵ هه‌تاو هاوکارم
من به‌ ئاره‌ق و ئه‌و به‌ تین
دامان ڕشتووه‌ بناغه‌ی ژین
باسکی من و تیشکی ئه‌وی
بژیوده‌ستێنین له‌ زه‌وی
گه‌ر جوتیار ئاره‌ق نه‌ڕێژێ
گه‌ر هه‌تاو تیشک ناوێژێ
دانیشتووی ناو کۆشک و قه‌ڵا
ده‌خۆن نانی گه‌ڵا گه‌ڵا؟

.....

به‌لام حه‌یف ئێستاش لێره‌
من برسیم و که‌سێک تێره‌
نه‌ قه‌ت ئاره‌قی ئه‌سڕیوه‌
نه‌ قه‌ت گه‌وزی هه‌ڵبڕیوه‌
نه‌ مه‌چه‌کی جه‌مام بووه‌
نه‌ چۆڵه‌مه‌ی له‌ جێ چووه‌
نه‌ ئه‌نگوستی ڕاگیراوه‌
نه‌ داسۆ له‌ چاوی داوه‌
نه‌ دڵی پێی دڕ دڕ بووه‌
نه‌ بن هه‌نگڵی خڕ بووه‌
نه‌ که‌فی ده‌ر دا به‌ کڵۆ
نه‌ په‌نجه‌ی ده‌ری کرد دڵۆ
نه‌ ده‌ستی پاشباره‌ی ناسی
نه‌ ساوێکی دا له‌ داسی
نه‌ به‌ گه‌رما داهێزاوه‌
نه‌ خه‌وی له‌ چاوی زاوه‌
نه‌ به‌ سه‌رمایه‌ ته‌زیوه‌
نه‌ له‌ کای پایز خزیوه‌
نه‌ نووسه‌که‌ی پێوه‌ نووسا
نه‌ له‌ به‌ر بارانێ خووسا
نه‌ زوقمی به‌سه‌ر دا باری
نه‌ له‌ قوڕ دا که‌وت باری
نه‌ دی شه‌و و شه‌ونخوونی
نه‌ چێشتی ده‌ردی نه‌بوونی

.....

تاکه‌ی وابم، تاکه‌ی وابم
ده‌س به‌تاڵ و ڕه‌نج به‌ با بم
تاکه‌ی ڕه‌نجی شان و پیلم
بۆ دوژمن بێ، بۆ من دیلم؟
نا، نا ، تازه‌ ڕاپه‌ڕیوم
ناتوانن بده‌ن فریوم
ڕێبازی شۆڕش به‌رناده‌م
مه‌ودا به‌ داگیرکه‌ر ناده‌م
له‌ شان و باهۆی خۆم ڕادی
هه‌ڵگرم ئاڵای ئازادی

‌Hemin

**behnam5555** · #5 09-19-2010

ئاواتی به‌رز

‌
لاگری سوڵحه‌ ته‌واوی ڕه‌نجبه‌ری وشیاری کورد
چاوه‌نۆڕی ده‌رفه‌تێکه‌ خه‌ڵکی لادێ و شاری کورد
کوندی شوومی شه‌ڕ له‌ زه‌ندۆلان خزی به‌ دزی و فزی
کۆتری سوڵح و ئاشتی نیشتووه‌ له‌ سه‌ر دیواری کورد
.....
ده‌ستی دا ده‌ستی برای و هاته‌ ناو کۆڕی خه‌بات
کیژی نه‌شمیل و له‌بار و شۆخ و گوێ به‌گواری کورد
کورد گوتوویه‌ سوار هه‌تا نه‌گلێ قه‌ت نابێ به‌ سوار
ئێسته‌ چابوک سواره‌، چونکه‌ زۆر گلاوه‌ سواری کورد
.....
فێری زۆر ده‌رسی به‌که‌ڵک و باشی کرین تێشکان
جا ببینه‌ ڕاپه‌ڕین و شۆڕشی ئه‌مجاری کورد
به‌یت و بالۆره‌ی هه‌زار جار بۆ بڵێ کۆنه‌په‌رست
تازه‌ وێژینگێکی نادا دیده‌که‌ی بێداری کورد
.....
ڕۆژ به‌ ڕۆژ قایمتره‌، مه‌حکه‌متره‌، بڕوایه‌که‌ی
ده‌م به‌ ده‌م چاکتر ده‌بێ ، باشتر ده‌بێ، ئاکاری کورد
بێ وچان ده‌ڕواته‌ پێش و ڕێگه‌ ده‌بڕێ بۆ هه‌ده‌ف
زۆر له‌ ساڵان ڕوونتره‌ ئه‌وساڵه‌که‌ ئه‌فکاری کورد
.....
کورد به‌زینی بۆ نه‌بوو، ده‌ستی نه‌دا، با دوژمنیش
ڕانه‌وه‌ستابێ له‌ تاڵان و بڕۆ و کوشتاری کورد
ئه‌و له‌ ئازار و شکه‌نجه‌ی قه‌ت نه‌بوو خافڵ، به‌ڵام
کوردی کردۆته‌ سماته‌ جه‌زره‌به‌ و ئازاری کورد
.....

سه‌د هه‌زار به‌رگێڕه‌وه‌ی با بێته‌ سه‌ر ڕێ، ئاخری
هه‌ر ده‌گاته‌ مه‌نزڵی ئاوات و خۆشی باری کورد
مافی کوردی هه‌ر ده‌بێ بستێندرێ، بستێندرێ
دوژمنی کورد تێ گه‌یشتووه‌ ناکرێ باشاری کورد
.....
وا گزینگی دا به‌یانی جوانی ئازادی به‌شه‌ر
ڕۆژی ڕوناکه‌، نه‌ماوه‌ زوڵمه‌تی شه‌وگاری کورد
نایه‌وێ یاریده‌دان و کۆمه‌کی ئه‌سڵی چوار
جووجه‌ڵه‌ی ئاغای (ترۆمن) وێی که‌وت پللاری کورد
.....
هه‌رکه‌ تووشی بوو ده‌ڵێ: ( یانکی گۆهۆم، یانکی گۆ هۆم)
تازه‌ ده‌ستی ئه‌جنه‌بی ناتوانێ بگرێ زاری کورد
تووڕه‌یی خه‌ڵکی که‌ دی وا کلکی گرته‌ ناو گه‌ڵۆز
دوژمنی خوێڕی، وه‌کوو ڕێوی له‌ ترسی داری کورد
.....
دێته‌ سه‌ر ڕێبازی ڕاست و دێته‌ ناو کۆڕی خه‌بات
خواره‌پێچه‌ی لێ بڕاوه‌ پیاوی خێچ و خواری کورد
هێزی بێگانه‌ی‌ له‌ پشت خۆی دیبوو، بۆیه‌ وای ده‌کرد
باری هێلکان نابزێوێ خاینی لاساری کورد
.....
دانه‌نیشێ گه‌ر له‌سه‌ر ئه‌و په‌تک و سینگه‌ بێگومان
تۆ له‌ ئه‌ستۆیدا ده‌بینی په‌تک و گوێله‌وساری کورد
تێک ده‌ده‌ن کۆشکی بڵیندی مفته‌خۆری زگ زه‌لام
پاڵه‌ و جوتیاری برسی، کارگه‌ری بێکاری کورد
.....
دیوته‌ چۆن خۆی شارده‌وه‌ خوێڕیانه‌ وه‌ک ئاغایه‌که‌ی!
ئه‌و گزیره‌ به‌دفه‌ڕه‌ی ده‌نگی ده‌دا بێگاری کورد
خۆی له‌به‌ر لافاوی قینی توندی گه‌ل ڕاناگرێ
دوژمنی وه‌حشی و ده‌ڕنده‌ و زاڵم و زۆرداری کورد
.....
ده‌چته‌ سه‌ردارێ له‌ ڕۆژی ئینتیقام و تۆڵه‌دا
ئه‌و که‌سه‌ی کوشتی به‌ ناهه‌ق پێشه‌وا و سه‌رداری کورد
نایه‌ڵن ئادار به‌سه‌ر پاداری ئه‌و ده‌رباره‌وه‌
چونکه‌ ده‌یگوت نایه‌ڵم ئاداری کورد، پاداری کورد
.....
"پاش قڕانی مودده‌عی ده‌س پێده‌که‌ن ته‌عمیری موڵک"
دێته‌ دی ئاواتی به‌رزی "ئه‌حمه‌دی موختاری کورد"
"ڕێگه‌یی ئاسن ده‌چێته‌ شاخی هه‌ورامانه‌وه‌"
هه‌رکه‌ که‌وته‌ ده‌ستی کوردی چاره‌نووس و کاری کورد
.....
مه‌دره‌سه‌ و دانیشکه‌ده‌ بۆ شار و لادێ داده‌نێن
خوێنده‌وار بێ تاکو ڕۆڵه‌ی زیره‌ک و ئازادی کورد
ئه‌و زه‌مانه‌ شیرنه‌ی ئێمه‌ په‌ره‌ی ده‌گرێته‌وه‌
نادڕێ چیدی کتێب و ده‌فته‌ری ئه‌شعاری کورد
.....
بێ بره‌و نابێ مه‌تاعی کورده‌واریمان ئیتر
ڕه‌ونه‌قی په‌یدا ده‌کا ئه‌و جاره‌که‌ بازاڕی کورد
داده‌مه‌زرێنن له‌ گشت شاری وڵات کارخانه‌یه‌ک
تا به‌ ده‌ستی خۆی ڕه‌نێو بێ به‌رهه‌م و کرگاری کورد
.....
به‌ر ده‌ده‌ن گاجووتی له‌ڕ، سواری تڕاکتۆران ده‌بن
دێته‌ ده‌ر بووره‌ و به‌یار و به‌نده‌ن و نیساری کورد
کشتوکاڵ و جووت و گامان دێته‌ سه‌ر باری له‌بار
پڕ ده‌بێ تێڕ و جه‌واڵ و مشت ده‌بێ عه‌مباری کورد
.....

خه‌سته‌خانه‌شمان ده‌بێ، دوکتور و ده‌رمانیش فره‌
ناکه‌وێ تازه‌ له‌ کوچان خه‌سته‌ و بیماری کورد
به‌ختیار و خوێنده‌وار و ساغ و تێر و پڕ ده‌بێ
دێته‌ ده‌ر ماکه‌ی نه‌هاتی و نه‌گبه‌تی و ئیدباری کورد
.....
ده‌ست له‌ ئه‌ستۆی یه‌ک ده‌که‌ن ئازاد و شاد و به‌خته‌وه‌ر
کیژ و کوڕ، لاو و گراوی ، دلبه‌ر و دڵداری کورد
بۆنی ڕزگاریت له‌ شیعری دێ چ جوانت هۆنده‌وه‌
ئه‌ی هه‌ژار، ئه‌ی شاعیری تێکۆشه‌ری ناوداری کورد
.....
(کۆتری پیکاسۆ که‌ موژده‌ی هێمنی هێنا، گوتی
مرد، به‌سه‌رچوو، ڕۆژی ئیستیعباد و ئیستیسماری کورد
ئه‌ی مه‌لی خۆش خوێنی ئاواره‌ و ته‌ره‌ و بێ ئاشیان
موژده‌ بێ زوو دێیه‌وه‌ ناو میلله‌تی ڕزگاری کورد
بولبوله‌ سه‌رمه‌سته‌که‌ی باخی موکوریان ئه‌و چه‌لیش
تێر بخوێنه‌، ده‌نگ هه‌ڵێنه‌ تۆ له‌ناو گوڵزاری کورد
.....
خۆشه‌ویستی میلله‌تی خۆتی له‌بیر چۆن ده‌چییه‌وه‌ ؟
چاوه‌ڕێته‌ ئێسته‌کانه‌ شاری بێ ئه‌غیاری کورد
ئه‌وژیانه‌ی بێ تۆ ڕای ده‌بوێرێ "هێمن" مردنه‌
بێکه‌سێکه‌ پاشی تۆ و پاشی سه‌ره‌ک کۆماری کورد

مه‌هاباد 1332
Hemin

**behnam5555** · #6 09-19-2010

ئاپۆلۆی ماچ

به‌ حیجابی ئیسلامییه‌وه‌ دیم جوانێ
ماڵه‌بابم ئای له‌و خه‌له‌ و خه‌رمانه‌
نه‌مدیبوو مانگی چارده‌ وا ڕوناک بێ
به‌ ساوی پاک له‌ نێو جه‌غزی خه‌رمانه‌
.....
گوناح نه‌بوو، تێم هه‌ڵڕوانی، نه‌ترسام
له‌ چه‌مۆڵه‌ و جنێو و بۆڵه‌بۆڵی
ئه‌وی جوان بوو له‌ ڕووی ئه‌ودا به‌دیم کرد
هه‌نیه ‌، کوڵمه ‌، دیده ‌، برۆ ، مژۆڵی
.....
که‌ دین نه‌بێ ، دینی ده‌گۆڕێ بۆ تۆ
ئه‌و ته‌رسایه‌ی بێ ترس ڕایموسی خاچ
کچی شه‌رمین به‌ ڕووسوری ده‌نیشێ
له‌ سه‌ر ڕووی تۆ شه‌وێکیش ئاپۆلۆی ماچ

‌Hemin
ورمێ
2ـ4ـ1363

**behnam5555** · #7 09-19-2010

بابرده‌ڵه
‌
له‌به‌ر ئازاری ژینی ناله‌باری
ده‌ناڵێ بولبولی شه‌یدا به‌زاری

به‌ سۆز و داخه‌وه‌ ده‌یگوت فه‌قیرم
په‌ڕ و پۆم هه‌ڵوه‌ری، بێ واده‌ پیرم

مه‌لێکی فێری دارستان و لێڕ بێ
قه‌فه‌ز پیری ده‌کا با شووی له‌ زێڕ بێ

ته‌لار و سه‌رسه‌را و کۆشک چ دێنێ
که‌ کۆیله‌ وه‌رهه‌می تێدا هه‌ڵێنێ

له‌ گه‌ڵ کازیوه‌ بۆی نه‌فڕم چڵاو چڵ
نه‌بینم گوڵ، چلۆن ئارام ده‌بێ دڵ

چ خۆشه‌ عیشق و سه‌رمه‌ستی، چ خۆشه‌
چ خۆشه‌ ژین به‌ سه‌ربه‌ستی، چ خۆشه‌

چ تاڵه‌ کۆیله‌تی و دیلی، چ تاڵه‌
به‌ که‌م بێ ژینی وا پڕ ئاه‌ و ناڵه‌

من و کونجی قه‌فه‌ز ئه‌ی داد و بێداد
ئه‌من دیلم، قه‌لیش سه‌ربه‌ست و ئازاد

له‌ سوێی هێلانه‌که‌م له‌ت له‌ت بوو جه‌رگم
له‌ تاوی گوڵ نه‌مام، نیزیکه‌ مه‌رگم
ده‌بێ چه‌ند به‌رد له‌ هێلانه‌م کرابێ ؟
گوڵی سوورم چلۆن په‌ڕپه‌ڕڵ کرابێ ؟

ده‌بێ چۆن فێر کرابێ باڵ بکا کل
له‌ به‌ر پللاری دوژمن بێچوه‌ بولبول

ده‌سا ئه‌و ڕاوکه‌ره‌ کوێر بێ له‌ چاوان
منی خسته‌ قه‌فه‌ز بێ سووچ و تاوان

چ ئینسافه‌ ئه‌من به‌و ده‌نگی خۆشم
ئه‌سیر و دیل و زیندانی و خه‌مۆشم

به‌ڵام ئێستا قه‌لی ڕووڕه‌ش له‌ گوڵزار
به‌ قاڕه‌قاڕ ده‌دا گوێی خه‌ڵکی ئازار

گوتم ئه‌ی بولبولی خه‌مگینی دڵمه‌ند
مه‌ناڵێنه‌ له‌ ده‌س داو و له‌ ده‌س به‌ند

بزانه‌ تۆ، ئه‌وه‌ی ئه‌هلی هونه‌ر بێ
ده‌بێ یا ده‌س به‌سه‌ر یا ده‌ربه‌ده‌ر بێ

هونه‌رمه‌ند و ژیانی خۆش مه‌حاڵه‌
هونه‌رمه‌ند ڕه‌نجه‌ڕۆیه‌، ژینی تاڵه‌

ورینگه‌ خۆشه‌که‌ت بۆ تۆ به‌ڵایه‌
ئه‌تۆ خۆش خوێنی حاڵت بۆیه‌ وایه‌

ئه‌گه‌ر نه‌تبا ورینگه‌ و ده‌نگی وا خۆش
به‌ڕه‌ڵڵا بووی وه‌کوو ئه‌و ڕوو ڕه‌شه‌ تۆش
منیش ئه‌ی بولبولی به‌ندی وه‌کوو تۆم
وه‌ها دوورم له‌ هیلانه‌ و گوڵی خۆم

منیش وه‌ک تۆ له‌ کیسم چوو گوڵی سوور
منیش هێلانه‌که‌م لێکراوه‌ خاپوور

منیش بابرده‌ڵه‌ی به‌ر گێژه‌ڵووکه‌م
ده‌مێک له‌و قوڵکه‌، تاوێک له‌و چڵووکه‌م

منیش زۆرداری پرزه‌ی لێ بڕیوم
منیش به‌دکاری بواری لێ ته‌نیوم

منیش بێدادی شاباڵی شکاندم
به‌ ناکامی له‌ خوێناوی تلاندم

منیش چونکه‌ بڕێک خاوه‌ن هونه‌ر بووم
هه‌میشه‌ ڕه‌نجه‌ڕۆ بووم، ده‌ربه‌ده‌ر بووم

هه‌زار گۆوه‌ند و سه‌د په‌ندم به‌سه‌ر هات
له‌ ئامێزم نه‌گرتوه‌ بووکی ئاوات

هه‌زار سوڕکه‌م له‌ بن هه‌نگڵ دراوه‌
ده‌مم گیراوه‌، چاوم به‌ستراوه‌

له‌ ئامێزی گه‌رم بێ به‌ش کراوم
وه‌کوو تۆ تووشی ڕۆژی ڕه‌ش کراوم

ژیانم پڕ له‌ ڕه‌نج و ده‌رد و داخه‌
ئه‌وه‌ گیرساومه‌وه‌ له‌و کێو و شاخه‌
که‌سێک نه‌ی پرسی ، نه‌یزانی چلۆنم
له‌ یادان چوومه‌وه‌، چیرۆکه‌ کۆنم

به‌ شه‌و ژان و په‌ژاره‌م دێنه‌ پاڵێ
به‌ ڕۆژ ئۆقره‌م نیه‌ ساتێک له‌ ماڵێ

به‌ڵام هاوده‌ردی ئازیزم هه‌تا هه‌م
وه‌کوو تۆ ده‌ردی دڵ ناکه‌م له‌ ده‌س خه‌م

ئه‌من پێم خۆش نیه‌ ئاوده‌نگی قه‌ل بم
ئه‌من پێم خۆش نیه‌ بێزراوی گه‌ل بم

هه‌تا دوژمن نه‌گه‌زێنێ ده‌ خوێنم
ده‌خوێنم بۆ گه‌لی خۆم ، هه‌ر ده‌خوێنم

Hemin
1948

**behnam5555** · #8 09-19-2010

بارگه‌ی یاران

دێت و ڕاده‌برێ وه‌کوو سه‌روی ڕه‌وان من چبکه‌م ؟
که‌ به‌ قوربانی نه‌که‌م ڕووحی ڕه‌وان من چبکه‌م ؟

قه‌دی ئه‌و شۆخه‌ وه‌کوو دووخ و خه‌ده‌نگه‌، ئه‌فسووس
پشته‌که‌م کۆمه‌ وه‌کوو ماڵی که‌وان من چبکه‌م ؟

تازه‌ هه‌نگاوی شلم کوانێ ده‌بێ بۆ شه‌و ڕاو
جوانه‌، زۆر جوانه‌ به‌ڵێ ڕه‌وتی که‌وان من چبکه‌م ؟

زه‌بری ئاوزه‌نگی بڕا و شل بووه‌ ده‌ستی جڵه‌وم
دێ ده‌نا پڕمه‌یی بۆر و بده‌وان من چبکه‌م ؟

ژوانی خۆشی هه‌ڕه‌تی لاوه‌تی دێنێته‌ خه‌وم
کاتی ئاویلکه‌ ده‌گه‌ڵ زینده‌ خه‌وان من چبکه‌م ؟

شه‌و هه‌تا ڕۆژێ له‌ به‌ر ئێشی له‌شم ناڵه‌م دێ
دێته‌ گوێم ده‌نگی گه‌لۆ و نیوه‌شه‌وان من چبکه‌م ؟

بارگه‌یان تێکه‌وه‌ پێچا و به‌ڕێ بوون یاران
له‌ دنێ وا به‌ته‌نێ پاشی ئه‌وان من چبکه‌م ؟

ژیانی من ئێسته‌ وه‌کوو خۆری ده‌می زه‌رده‌په‌ڕه‌
پێم نه‌ما تین و گوڕ و هێز و ته‌وان من چبکه‌م ؟

سروه‌ هات خونچه‌گوڵی باخی ئه‌ده‌ب پشکووتن
باخه‌وانی گه‌ره‌که‌ تازه‌جه‌وان، من چبکه‌م ؟

ئاو نه‌بوو ئه‌وده‌مه‌ هێمن مه‌له‌وانی کورد بوو
ئاو شوکر زۆره،‌ وه‌رن زوو مه‌له‌وان، من چبکه‌م ؟

‌Hemin

**behnam5555** · #9 09-19-2010

بلوێری شوان
‌
نیوه‌شه‌وه‌، دنیا خامۆش
دێته‌ گوێم ئاهه‌نگێکی خۆش
ئاهه‌نگێکی گیان په‌ره‌وه‌ره‌
شادی هێنه‌، خه‌فه‌ت به‌ره‌
ئاهه‌نگێکی دڵنه‌وازه‌
تاره‌؟ یۆڵۆنه‌ ؟ یا سازه‌ ؟
نا ... نا ... ئاهه‌نگی بلوێره‌
جا وه‌ره‌ گوێی بۆ ڕادێره‌
هه‌زار خۆزگه‌م به‌ خۆت شوانه‌
که‌ به‌و مانگه‌ شه‌وه‌ جوانه‌
دانیشتووی له‌سه‌ر ئاوهه‌ڵدێر
په‌نجه‌ ده‌بزێوی له‌ بلوێر
ده‌گه‌ڵ ته‌بیعه‌ت هاوده‌می
شادی، به‌که‌یفی ، بێ خه‌می
ئاغاش به‌ نۆکه‌ر ناگری
وه‌ک من له‌ داخا نامری
وه‌ره‌ شوانه‌ هه‌موو شه‌وێ
نیوه‌ی شه‌وێ، کاتی خه‌وێ
له‌و کێو و نواڵه‌ زه‌نوێره‌
تێی تووڕێنه‌ له‌و بلوێره‌
له‌ سه‌ر ترۆپکی ئه‌و کێوه‌
په‌نجه‌ له‌ بلوێر ببزێوه‌
با کێوه‌که‌ ده‌نگ داته‌وه‌
شاعیریش خه‌و بیباته‌وه‌

هیمن

**behnam5555** · #10 09-19-2010

به‌ره‌و ئاسۆ

سۆفیی گۆشه‌ێ خانه‌قا بووم، ئێسته‌ پیری مه‌یکه‌ده‌م
زاهیدی خه‌ڵوه‌ت نشین بووم، ئێسته‌ مه‌ست و مه‌یزه‌ده‌م

سه‌روی ئازادیش له‌بار و دڵکه‌ش و به‌رزه‌ ، به‌ڵام
گیانه‌که‌م ! من شێت و شه‌یدای لار و له‌نجه‌ی ئه‌م قه‌ده‌م

جیلوه‌یی جوانی له‌ هه‌رچی دا هه‌بێ خۆشم ده‌وێ
ڕۆژێ کوشته‌ی مینی ژۆپ و ڕۆژێ گیرۆده‌ی شه‌ده‌م

هه‌ر یه‌که‌ی بۆ خۆی ده‌جووڵێنێته‌وه‌ هه‌ستی ده‌روون
زه‌رده‌په‌ڕ، کاروانکوژه‌، تاریک و ڕوونی سوبحده‌م

ئاسمانی ساو و ده‌ریای مه‌ند و تارمایی چیا
سێوی لاسوور و به‌هێی زه‌رد و هه‌ناری گوڵبه‌ده‌م

کێ وه‌کوو من سارد و گه‌رمی ڕۆژگاری چێشتووه‌ ؟
گا له‌ ده‌شتی گه‌رمه‌سێر و، گا له‌ کوێستانی گه‌ده‌م !

وه‌ک شه‌پۆلی زێی خوڕه‌م ساتێ هه‌دادانم نییه‌
گێژ ده‌خۆم، پێچی ده‌ده‌م، من ڕۆڵه‌ کورده‌ی ئه‌م سه‌ده‌م

ڕێگه‌ سه‌خت و پڕ له‌ که‌ند و له‌ند و هه‌ڵدێر و گه‌وه‌
هه‌ر ده‌بێ ببزووم، ده‌بێ بکشێم، وچانی لێ نه‌ده‌م

سێبه‌ری مه‌رگم له‌ پێشدایه‌ و به‌ره‌و مه‌نزڵ ده‌ڕۆم
ناخی گۆڕی ته‌نگه‌ جێگام، هه‌ر تل ئاسا بێ قه‌ده‌م

من به‌ره‌و ئاسۆ، به‌ره‌و ڕووناکی باڵم گرتووه‌
چۆن به‌ره‌و تاریکی ده‌خشێم، پاڵ وه‌ شه‌یتانی ده‌ده‌م !

کانیی ڕوونم دی به‌ لێشاوی به‌هار شلوێ نه‌بوو
به‌فری گه‌وره‌م دی چیای گرت و به‌ تاوێ بۆه‌ قه‌ده‌م

ژینی کورتم دی پڕاوپڕ له‌ شانازی و شه‌ره‌ف
عومری زۆرم دی که‌ دوایی هات به‌ ڕیسوایی و نه‌ده‌م

ئاگری سینه‌م بڵێسه‌ی دێ و وڵات ڕۆشن ده‌کا
ئه‌و ده‌مه‌ی خۆم وه‌ک دڵۆپێک ده‌چمه‌ نێو ده‌ریای عه‌ده‌م

هیمن