درگا

1ـ ته‌ق ته‌ق. كوێیه‌ ڕێگایه‌
نانا، ده‌نگی درگایه‌
ئه‌وه‌ كێیه‌؟
2ـ منم من
1ـ تۆ كێی، دۆستی یا دوژمن؟
2ـ میوانم دۆستی ئێوه‌م
بیكه‌ره‌وه‌ چاوه‌كه‌م
1ـ بڕۆ كه‌س نییه‌ له‌ ماڵ
پاسه‌وانێكم مناڵ
2ـ بژی ڕۆڵه‌ی گورج و گۆڵ
پاسه‌وانی ماڵی چۆڵ
1ـ خۆ بابه‌یه‌ وه‌ستاوه‌
ده‌نگی له‌ من گۆڕاوه‌
دیاره‌ بابه‌ له‌ پێشا
وریایی منی كێشا
بابه‌ بابه‌، بمبه‌خشه‌
فه‌رمووده‌تم لا نه‌خشه‌
ده‌رفه‌ت ناده‌م بێگانه‌
فێر بێ به‌م ده‌رگا و بانه‌

شیعری. ع. شەونم

بووكه‌كه‌م

بووكه‌كه‌م بووكه‌كه‌م
بووكه‌ ئێسك سووكه‌كه‌م

ئش‌ئش‌نایلۆنی‌بێ‌هۆش
ئه‌ی خۆشه‌ویستی ڕووخۆش

پیلان ناكه‌ی وه‌ك زینوو
نه‌ برسیته‌ نه‌ تینوو

من له‌ ئێستاوه‌ دیاره‌
خه‌مم هه‌زار هه‌زاره‌

نازانم هاوڕێی باشم
چۆن و له‌چی داتاشم؟

ئش‌ئش باڵا كه‌،‌باڵا
تۆ هاوڕێمی له‌ ماڵا

چۆنم ئه‌وێ وا ئه‌كه‌ی
یه‌ك یه‌ك خه‌مم لا ئه‌به‌ی

هه‌ردوو ده‌ستم له‌ مل كه‌
گوێ بۆ لای لایه‌م شل كه‌

«ئش‌ئش ئه‌مڕۆ بێ‌گیانی
ئاگای دنیا نازانی

رۆژێ ئه‌بێ كۆرپه‌ گیان
گه‌وره‌ ئه‌بم بۆ ژیان

ژیان ئه‌به‌خشم به‌ تۆ
بۆ بزوان و گفت‌وگۆ

په‌یكه‌ر! دڵپاك و جوانی
ئای داخه‌كه‌م بێ گیانی»

شیعری: ع. شەونم

جۆلانه‌


جۆلانه‌ی با جۆلانه‌
بێ باڵم، بچكۆلانه‌

وه‌ك باڵنده‌ی هێلانه‌
بفڕه‌! بفڕه‌! جۆلانه‌

بمبه‌! بمبه‌! بۆ سه‌ر دار
له‌وێ سێو ئه‌خه‌مه‌ خوار

بۆ نه‌خۆش و په‌رێشان
بۆ هاوه‌ڵ و بۆ خوێشان

جۆلانه‌كه‌م جۆلانه‌!
بفڕه‌ وه‌ك ئه‌و مه‌لانه‌

بمبه‌ به‌ره‌و به‌رزایی
له‌وێ ئه‌یكه‌م به‌شایی

وه‌ك باڵنده‌ ئه‌خوێنم
سه‌ربه‌ستی خۆم ئه‌نوێنم



شیعری: ع. شەونم

مناڵي پير

وه‌ڵام :

خوشكه‌ بۆ من نازانم

تۆ بيڵێ با بيزانم

هه‌ر دوو بۆ ئامۆژگاري

ده‌ستيان داوه‌ته‌ داري!

دايه‌: ئازار مه‌ده‌ن گيانداران

بابه‌: نه‌خشين بێ كاروباران

تۆ نه‌توت ئاقڵ چۆنه‌

تازه‌يه‌ يان زۆر كۆنه‌

راست چۆنه‌ درو كامه‌

ره‌نگي چۆنه‌ چ تامه‌

ده‌س‌بڕين و درۆيه‌

چه‌وسانه‌وه‌ي مرۆيه‌؟

خواردني خوێني سووره‌؟

كه‌وابێ لێم ببووره‌

له‌ كوشتارێ ئازايه‌

وه‌كوو خۆي ده‌ڵێ وايه‌؟

نه‌مديوه‌ كاري باشي

چي ده‌س‌كه‌وت دايتاشي

وتي ناخه‌وم شه‌وێ

خه‌و له‌ چاوم ناكه‌وێ

له‌ دێهات و له‌ شارا

به‌ياني تا ئێوارا

هه‌وڵي له‌تێ نانمه‌

بۆ ماڵ و خێزانمه‌

هه‌ر بۆ ماڵ و مناڵه‌

ئه‌م ره‌نج و ده‌رده‌تاڵه‌

گه‌ر ئه‌قڵداري وايه‌

داينێ بۆ بابه‌ و دايه‌

گوێچكه‌ي چۆن بۆ رادێرم

چۆن دڵي پێ‌بسپێرم

ده‌ي چۆن بير نه‌كه‌مه‌وه‌

دڵم ژير نه‌كه‌مه‌وه‌

نامه‌وێ وه‌كوو تۆ بم

گوێ‌ڕايه‌ ڵي درۆ بم

پێم‌خۆشه‌ گه‌وره‌ نه‌بم

مرۆي ئه‌م ده‌وره‌ نه‌بم

هه‌ر به‌ منداڵي پير بم

نه‌ك وه‌كوو ئه‌وان ژير بم

برا بژين برايي

بۆ زيزي خوشكي كاكي
ده‌زانم تۆ دڵپاكي
دڵي تۆ چي تێدايه‌
كيژه‌ جوانه‌كه‌ي دايه‌
له‌چي نه‌باني بێژه‌
له‌ دڵتا هه‌ڵيڕێژه‌
«««
هيوا براي شيرينم
يا خوا مه‌رگت نه‌بينم
دڵته‌نگي تۆم نازاني
پێت ده‌ڵێم با بيزاني
له‌ بيرته‌ جاراني زوو
ئه‌و رۆژانه‌ي به‌سه‌رچوو
كايه‌ له‌ ده‌شت و له‌ده‌ر
له‌ گه‌وره‌كان بێ‌خه‌به‌ر
تا ئێوارێ مناڵان
شادي و خۆشي هه‌واڵان
له‌ باخ و ده‌شت و كاني
له‌ جێگاي ئاوه‌داني
دڵمان نه‌ده‌هات گوڵێك
ته‌نيا خونچه‌ي سه‌ر چڵێك
هه‌ڵوه‌رێنن براكه‌م
برا شه‌وقي چراكه‌م
يان چيمه‌ن بژاكێنن
يان گوڵێك هه‌ڵوه‌رێنن
يا لێڵ كه‌ين ئاوي كاني
ژياني ئاوه‌داني
مناڵي خۆشه‌، جوانه‌
وه‌ك رووناكي به‌يانه‌
په‌پووله‌ي نه‌خشين و كاڵ
خاڵ‌خاڵۆكه‌ي پڕ له‌ خاڵ
باڵنده‌ي ورد و بچووك
رازاوه‌ هه‌ر وه‌كوو بووك
به‌ردمان پێدا نه‌داون
رووناكي هه‌ر دوو چاون
ئێستا په‌رێشاني تۆم
بۆ دوارۆژه‌ خه‌م ده‌خۆم
گه‌وره‌ بووي گۆڕدراوي
وه‌كوو جاران نه‌ماوي
حه‌زت له‌ چه‌ك و چۆڵه‌
ئاواتێكي كرمۆڵه‌
پێت جوانه‌ ته‌ور و مشار
برا هاوار سه‌د هاوار
ئه‌وانه‌ با نه‌مێنن
ژيان زوو ده‌فه‌وتێنن
نه‌چي تۆش وه‌كوو بابه‌
خه‌وني بۆ من عه‌زابه‌
ئاگر ده‌ي ئاوه‌داني
باخ و بنار و كاني
سه‌وزايي نه‌سووتێني
ماڵي ژين نه‌ڕووخێني
زۆردار ناوي نه‌مێنێ
ئاشتي چاوي هه‌ڵێنێ
ره‌فتاري تورك و تازي
كرداري به‌عس و نازي
جێي شانازي نين په‌ستن
ئاكاري پياوي مه‌ستن
بۆيه‌ دڵته‌نگي تۆمه‌
فكري دواڕۆژي خۆمه‌
ئينسان به‌ وه‌ك ئينسان بوون
مه‌رمه‌ بۆ بوون و نه‌بوون
گه‌وره‌ مه‌به‌ براكه‌م
رووناكايي چراكه‌م