شير كو بي كس

متن شعر كردي

من ناوم خه‌ونه
خه‌لكی ولاتی ئه‌فسوونم
باوكم شاخه و
دایكم ته‌مه
من له سالیكی مانگ كوژراوو، له مانگیكی هه‌فته كوژراوو
له روژیكی سه‌عات كوژراودا
دوای شه‌ویكی پشت كوماوه‌ی هه‌وراز به كول
به‌ره‌به‌یانیكی زامدار
له شه‌فه‌قیكی كه‌سكه‌وه
وه‌ك گزنگیكی خویناویی كه‌وتمه خواری و
داگیرسام و بووم به مومیك
گر به مل و
بووم به پرسیك
ده‌م به هاوار

.
.
.

من كیلگه‌ی گه‌نم و جوی شیعر بووم
دایكیشم بارانی په‌له‌دان
من به‌ردی ناو لانكه‌ی شاخی بووم
دایكیشم نیشتمان
من كرمی ئاوریشمی قوزاخه‌ی به‌هره بووم
دایكیشم ده‌ره‌ختی برك و ژان
من جه‌سته‌ی مه‌لیكی سپی بووم
دایكیشم ئاسمانی وه‌ك قه‌تران
من خه‌و بووم و دایكم سه‌رم
من كه‌رویشك و ئه‌و نزار بوو
من جولانه و ئه‌و لقی دار
من هه‌ناسه و دایكم سنگ بوو
ئه‌و قه‌فه‌ز و من كه‌وه‌كه‌ی
من چیروك و ئه‌و شه‌وه‌كه‌ی.


ترجمه فارسی:

اسم من خواب
از دیار افسون
پدرم قله و
مادرم مه.
زاده به سالی ماه مردار، ماهی هفته مردار و روزی ساعت مرده‌ام
بعد شبی آبستن به باد
بعد شبی كوژپشت و كوهستان به دوش
در بامدادی رنجور و زخم بر تن
از شفقی تارو تنگ
چون تیری خونین به زمین افتادم و
شلعه‌ور شدم و چون مومی روشن
آتش به گردن
شدم پرسشی
لب به فریاد

...

من دشت گندم شعر بودم
مادرم باران رحمت
من سنگ درون گهواره‌ی كوهستان‌اش
مادرم سرزمین
من پیله ابریشم چرخ بهره بودم
مادرم درخت درد و رنج
من تن پرنده‌ای سپید
مادرم آسمان
من خواب و مادرم سرم
من خرگوش و او چمنزار
من تاب و او شاخه درخت
من نفس و مادرم سینه
من كبك و او قفس
من روایت و وی شب تارش...

دالگهیه ی نان سزیا ی دۊ ده سد ، تیه رزی وه دنیا داڵگه
خوه ر تابکه ی خوه ی وه خرد ئیواره نه میا داڵگه
نه ۊ شی کوره م گه ورا بۊه و ، چۊ که و ترێ باڵه و گرێ
تا بودنه م هه ر نیه یلمه د ، یه ی گر وه ته نیا داڵگه

ترجمه به فارسی :
یک نان سوخته در کنار دست تو ( خوردن ) ، به کل دنیا می ارزد مادر .
معنی مفهومی مصرع دوم : عظمت مادر آنقدر زیاد است که اگر آفتاب بخواهد به دور مادر طواف کند وقت کم می آورد و غروب آن فرا می رسد .
نگویی که پسرم بزرگ شده ، مثل کبوتری پرواز می کند .
تا و قتی که ( زنده ) باشم محال است که تو را یک لحظه تنها بگذارم مادر .

شاعر : حامد شبابی

رازي دپ

شاعر:ناسرئاغابرا

ئةودةمةي بةخةم دل مةستي مةستة

ئةودةمةي ئةذنودةسطيري دةستة

ئة ودةمةي کةس نية وصرات بنالص

دةطةلت بطري و خةم را بمالص

ثةنابةرة بةرداري سنةوبةر

بلص بص کةسم سايةم بخةسةر

دةستم لةمل کة وخوت رابذصنة

طةلات وةک ئةسرين بؤم هةل وةرصنة

طةلاي عومري من بةردةوةخؤارص

بانةجاتم بص لةخةم بةجارص

ئةومةلانةي وا دصنة سةرضپان

ئاطاداريان کة لة رازي دپان

ترجمه:

آن دم که دل از غم سرمست گشته

آن دم که دستها زانو را دربغل گرفته

آن دم که کسي نيست تا با تو هم ناله شود

و با تو بگريد وغمها را از دلت بزدايد

به درخت صنوبر پناه ببر

به او بگو من نيز همچون تو بي کسم سايه ات را بر من بيافکن

اي صنوبر!با دستهاي نوازشگرت مرا بپذير

برگهايت را همچون باران برمن فرو ريز

برگهاي عمر مرا فرو ريز تا به يکباره از غم رهايي يابم

آن پرندگاني را که بر شاخه هاي تو نشسته اند، از راز دل آگاه کن

هؤ لةيل!

هؤ لةيل يادم كة هؤلةيل يادم كة
شةوص وةك ئيمشةو بة فريادم طة

نة دةردم دةردي دةردةدارانة
نة زامم زامي طةستةي مارانة

دةردم ئاوصتةي دةردي فةرهادة
منيش وةك فةرهاد أةنجم بةبادة

خةم دةورةي داوة لة دةوري دپما
بة‌جصي ناهصپص ئصذص مةنزپمة

ترجمه:

اي ليلي مرا درياب ، اي ليلي مرا درياب
در چنين شبي به فرياد من تنها برس!

نه دردم به درد دردمندان، مانند است
نه زخمم چون زخم مارگزيده‌‌ها است

درد من مانند درد فرهاد است
رنجم نيز همچون رنج او برباد رفته‌است

غم يار در نهانخانة دلم نشسته‌است
بيرون نمي‌رود،مي‌گويد سراي من است!

دڵم له گێژاوی ئه‌م غوربه‌ته ،
له ڕیگه‌ی گه‌یشتن به هیچ!
به جیگه‌ی خوێن به‌رده !!
ئیسته دێم سارد سارد !
وه‌ک رۆحی ساردی ئه‌م خه‌ڵکه!
له ناو قه‌فه‌سێک له سه‌هوڵ ،
هه‌تاوێکی شه‌رمن!
ئیسته ده‌نگی شکانی ئێسقانه‌کانم ده‌بێستم !
ده‌نگی شکانی غرورم !
به حه‌یزه‌رانی ئه‌م غوربه‌ته!
هه‌ستم ئه‌د‌ه‌نه ژێر ته‌ڕکه !،،،
من لێره جگه له هیچ هیچ نیم !
من له‌وێ ، پڕ له خۆشی بووم ،
!لێره سه‌ر ره‌شێک زیاتر نێم !!له‌وێ پڕه له بزه !
لێره تفێکی له‌عنه‌ت کراو زیاتر نیم !
له‌وێ ده‌مار له ناو خاک بووم !
به‌ڵام لێره !
پوش و پڵاشی ده‌م با زیاتر نیم...

ته‌یب هوشیار (ئاڵا)

ترجمه:
دلم در گرداب این غربت در راه رسیدن به هیچ
به جای خون سنگ است
اکنون می ایم سرد سرد
همچون روح سرد این مردمان
در قفس از یخ و افتابی خجول
من اینک صدای استخوانهایم را
میشنوم صدای شکستن غرورم
با ترکه های این غربت سرد
احساسم را در زیر ترکه می گیرند
من اینجا جز هیچ هیچ نیستم
من انجا پر ازسرور بودم
اینجا کله سیاهی بیش نیستم
در انجاشاد و مسرور بودم
اینجا تفی لعنت شده بیش نیستم
انجا ریشه در خاک بودم
ولی در اینجا کا هی بیشتر
بر باد نیستم...

ماچی باران

من بارانم

دێمه خوارێ له به رزایی ئاسمان

تنووک تنووک

یا به رێژنه

خۆ م ده گێنمه ئازیزانم

ده که ومه سه ر دار

سه ر به رد

سه ر خاک

سه ر به رزایی

بۆ ناو ده ریا

هه ر چی هه یه له م دونیایه

من ماچم کردوه

به ڵام

هیچیان بۆم گرینگ نین،یه کیان نه بێ

ده زانی بۆ

چونگا زۆر سیحراوی یه

تنووکی باران

له سه ر قژی ئاڵ

و رومه تی تۆ

کارزان

............................................................ ......................................................

ترجمه شعر کردی ماچی باران

بوسه باران

من بارانم

می ریزم از بلندای آسمان

قطره، قطره

یا به رگبار

خودمو می رسونم به عزیزانم

می افتم رو درخت

روی سنگها

روی خاک

بر بلندی ها

توی دریا

هر چی تو این دنیا هست

من بوسیدمش

اما

هیچکدام برام مهم نیستند،تنها یکی

می دونی چرا

چون خیلی سحر انگیزه

قطره های باران

روی موهای پریشان

وگونه ي تو

شیعری له ماموسا نالی

شه‌وی یه‌لدایه‌یا ده‌یجووره‌ئه‌مشه‌و
که‌دیده‌م دوور له‌تۆ بێ‌نووره‌ئه‌مشه‌و؟!

دڵم وه‌ک حاکمی مه‌عزووله‌قوربان!
خه‌ڵاتی وه‌سڵی تۆی مه‌نزووره‌ئه‌مشه‌و

دڵیش مایل به‌دیده‌ی تۆیه‌، بۆیه‌
له‌من وه‌حشی و ڕه‌میده‌و دووره‌ئه‌مشه‌و

که‌تۆی شای که‌چ‌کولاهی دیده‌مه‌ستان،
چ باکم قه‌یسه‌ر و فه‌خفووره‌ئه‌مشه‌و؟!

له‌خه‌و هه‌ڵساوه‌یا ئاڵۆزه‌چاوت؟
هه‌میشه‌وایه‌یا مه‌خمووره‌ئه‌مشه‌و؟

سوروشکم نه‌قشی چاوی تۆ ده‌کێشێ
که‌جێم سه‌رداره‌که‌ی (مه‌نسوور)ه‌ئه‌مشه‌و

موسوڵمانان ده‌پرسن حاڵی «نالی»
له‌کونجی بێ‌که‌سی مه‌هجووره‌ئه‌مشه‌و

(ترجمه فارسی)

شب یلداست یا شبی ظلمانی امشب
که چشمانم دور از تو بی‌نورند امشب؟!

دلم همچون حاکمی عزل گشته است، قربان!
خلعت وصال ترا آرزو دارد امشب

دل نیز مایل به دیدن روی توست، به همین خاطر
از من وحشی و رمیده و دور است امشب

که ترا شاه کج کلاه ِدیده مستان را داشته باشم
چه باکی از قیصر (لقب پادشاهان روم و روس) و فخفور (لقب پادشاهان چین) خواهم داشت؟!

از خواب پریده‌ای، یا که چشمانت را خشمگین نموده‌ای؟
همیشه اینچنین است یا خمارند امشب؟

اشکهایم نقش چشمانت را می‌کشند
تا سرانجامم را همچون «منصور حلاج» به بالای دار بکشند
مسلمانان از حال «نالی» می‌پرسید؟
در کنج بی‌کسی‌اش ترد گشته است امشب

پێم ئەلێن فەرمووتە شێتم ئەی بەقوربان ئەو دەمە
به من گفتن که تو گفتی: من دیوانه‌ام. ای به قربان آن دهانت گردم


باسی شێتیم تا قیامەت گەر بكەی هێشتا كەمە
در مورد دیوانگیم تا قیامت هم حرف بزنی باز هم کم است

نەك ئەتۆ، عالەم بزانن، شیت و سەرگەردانتم
نه فقط تو، بلکه همه‌ی عالم بدانند، من دیوانه و سرگردان توام

گیانەكەم عاشق چ باكێكی لە لۆمەی عالەمە
عمرم(جانم)، عاشق چه باکی از طعنه و سرزنش عالم دارد

یان ئەوەی بیستومە هەر حاشا لە ناسینم ئەكەی
و اینکه شنیدم که گفتی: همواره از نشناختن من حرف میزنی

ئەم كەلامەت دڵ تە‌زێنە ئەوپەری دەرد و غەمە
این کلامت بسیار ناراحت کننده و مافوق هرچه درد و غم است

گەر ئیشارەی چاوەكەت هیوای نەخستبایە دڵ
اگر اشاره‌ی چشمانت، آرزو و امید را به دل من نمی‌انداخت

كەی لە كۆڵی خۆم ئەنا ئەم هەموو ئێش و ماتەمە
کی این همه درد و ماتم را به جان میخریدم

وا مەفەرموو چاوەكانم كەس نیە ئاگای نەبێ‌
اینطوری نفرما ای نور دیده، که هیچ کس نیست که نداند

حافزی رۆحی پەپولە نوری لەرزانی شەمە
نگهدارنده‌ی روح پروانه، نور لرزان شمع است

پێم ئەلین فەرمووتە شێتم ئەی بەقوربان ئەو دەمە
به من گفتن که تو گفتی: من دیوانه‌ام. ای به قربان آن دهانت گردم

باسی شێتیم تا قیامەت گەر بكەی هێشتا كەمە
در مورد دیوانگیم تا قیامت هم حرف بزنی باز هم کم است

عه‌باس که‌مه‌ندی
عباس کمندی

ئة‌ی ره‌فیقانی ته‌ریقه‌ت دة‌ردی عیشقم چاره‌ که‌ن
یا به‌جاری بمکوژن ، جه‌رگم به خه‌نجه‌ر پاره که‌ن

ای رفیقانِ طریقت، عشقِ مرا چاره کنید
چاره گر نیست، جگرم پاره پاره کنید

روژی جه‌ژنه چاوه‌کانم مه‌وسمی ئازادی‌یه
بو به‌لا گه‌ردانی بالات قوچی قوربانم وه‌ره

نورِ دیده! روزِ جشن و موسمِ آزادی است
این تن و جان در رهت قربانی است

سه‌د حه‌کیم هات و عیلاجی ئه‌م به‌رینه‌ی قه‌ت نه‌کرد
تو عیلاجی زامه‌که‌م که زوو به‌ لوقمانم وه‌ره

ندانستند علاجِ این زخمم چرا؟
ای حکیمم! تنها تو درمانی ، بیا

چاوه‌که‌م بو رووی فیراقت ه‌ندی جه‌رگم بو که‌باب
هه‌ر که‌سی هات و وتی من عاشقم بروا مه‌که

جانم از دوریِ تو در آتش است
سخنِ عشقِ رقیب، باطل است

من کِ سوتانم نه‌دیوه مه‌نعی گریانم مه‌که
عاشقی رووتم به قوربان تیره بارانم مه‌که

ذمِ اشکم را نکن، نمی دانی دردِ من
با نگاهت تیربارانم مکن، محبوبِ من!

سه‌د حه‌کیم هات و عیلاجی ئه‌م برینه‌ی قه‌ت نه‌کرد
تو عیلاجی ده‌رده‌که‌م که‌ زوو ، به‌قوربانم وه‌ره

ندانستند علاجِ این زخمم چرا؟
ای حکیمم! تنها تو درمانی ، بیا

این شعرِ آوازِ ماموستا سید علی اصغر کردستانیه که متاسفانه شاعرش رو نمی دونم...من صدایِ ایشون رو خیلی دوست دارم واسه همین خواستم این رو اینجا بیارم، البته با ترجمه ای دست و پا شکسته! اگه بد بود دیگه ببخشید...