داخوم ئه بی ئه و روژه بی كاوه ی كورم جانتای سه فر كاته شانی
ده لالانی ناو گاراژی شاری سنه هاوار بكن سلیمانی سلیمانی

ماموستا جه لال مه لکشا

زور جار، زه مان...
ده نگی بولبول ئه تورینی
ئاوی رووبار...
روحی ماسی ئه خنکینی
شنه ی به هار...
نیگای گول ئه وه رینی
به لام هه رگیز که س ناتوانی
بیروو رای هاوریانم، له ناو دلما
بژاکینی.

به‌ری به‌یانه‌، ڕووناکه‌ ئاسۆ

ئاسۆی هیوای کۆرد مژده‌بی له‌ تۆ
ده‌نگی بانگ هه‌ڵسا له‌ مزگه‌وتی دێ
باڵدار هێلانه‌ی خه‌و به‌جێ دێڵێ
قاسپه‌ قاسپی که‌و ئاشکرا ئه‌ڵێ
کاتی فرمان هات کۆرد نابێ بنوێ

به‌ری به‌یانه‌ ڕووناکه‌ ئاسۆ

ئاسۆی هیوای کۆرد مژده‌بێ له‌تۆ
هه‌ڵسه‌ ئه‌ی لاوی نیشتمانی کۆرد
سه‌رده‌می هه‌ڵسان هه‌رکه‌سێ نووست، مرد
پێویستی پیرۆز، به‌ڵام سه‌خت و ورد
چاوه‌ڕوانته‌، هه‌ڵسه‌ ده‌ست و برد
به‌ری به‌یانه‌ ڕووناکه‌ ئاسۆ
ئاسۆی هیوای کۆرد مژده‌بێ له‌تۆ
بۆ به‌ختیاری و سه‌ربرخۆیی گه‌ل
له‌گه‌ڵ هاوڕێتا په‌ل بده‌ره‌ په‌ل
که‌ی ده‌رچوو تیشکی هه‌تاو له‌ ده‌م که‌ل
وریابی، زۆرچاک به‌کار بێنی هه‌ل
به‌ری به‌یانه‌ ڕووناکه‌ ئاسۆ
ئاسۆی هیوای کۆرد مژده‌بێ له‌تۆ

مامۆستا هێمن

تۆ نه‌بووی، مانگه‌ شه‌وێ چوومه‌وه‌‌ به‌و کووچه‌یه‌ دا
هه‌موو گیانم بووه‌ چاو و، له‌وێ بۆ تۆ ده‌گه‌ڕا
له‌ حه‌ز و تاسه‌ وه‌ها پڕ بوو دڵم ، لێی ده‌ڕژا
سه‌ری هه‌ڵدایه‌وه‌ ئه‌و عیشقه‌ که‌ جاران
له‌ که‌ژ و کێوی ده‌دا
له‌ هه‌موو چۆڵی ده‌روونم گوڵی یادت ده‌ڕوا،
ده‌می سه‌د بیره‌وه‌ری پێده‌که‌نی،
عه‌تری سه‌د بیره‌وه‌ری بوو ده‌گه‌ڕا.
هاته‌‌ بیرم که‌ شه‌وێ
پێکه‌وه‌ له‌و کووچه‌یه‌‌ بووین

به‌ په‌ڕوباڵی ئه‌وین
کوێیه‌ که‌ دڵگر بوو، ده‌چووین.
له‌سه‌ر ئه‌و جۆگه‌یه‌ ساتێ به‌ وچان دانیشتین.
تۆ هه‌موو ڕازی جیهان مه‌یبوو له‌ نێو چاوی ڕه‌شت
من توابوومه‌وه‌ به‌و تینی نیگای گه‌رم و گه‌شت.

شین و ساماڵ بوو شه‌و و،
هێمن و مه‌ند و ئارام،
به‌ختی گه‌ش‌ پێده‌که‌نی و،
ده‌وری زه‌مان ئه‌سپی ڕام.
مانگه‌شه‌و هێنده‌ نه‌وی،
هێشووه‌ گزنگی له‌ ده‌راو هه‌ڵدێنا
دار هه‌موو ده‌ستی لق و پۆپی به‌ره‌و
مانگی ته‌واو هه‌ڵدێنا.
شه‌و و، کۆڵان و، گوڵ و، ده‌شت و په‌رێز
هه‌موو گوێی دابووه‌ ‌ئاوازی مه‌لی شه‌وئاوێز.
دێته‌ بیرم که‌ وتت: ”واز له‌ ئه‌وینم بێنه!‌
”وه‌ره‌ بڕوانه‌ له‌ ئاو، تۆ له‌ خوڕه‌ی ڕامێنه‌ ‌ ‌ ‌
”وه‌کوو عیشق تێده‌په‌ڕێ، سه‌یری که‌ ئه‌م ئاوێنه‌!
”گه‌ر به‌ عیشقی منه‌ ئه‌مڕۆ دڵی تۆ دێته‌ سوێ‌ ‌
”چ ده‌زانی که‌ سبه‌ی چیده‌وێ، ده‌تباته‌ کوێ؟
”تا فه‌رامۆشی بکه‌ی تۆ که‌ گرفتاری منی،
”بڕۆ له‌م شاره‌ مه‌مێنه‌، بڕۆ جێگایه‌کی دی!“
من وتم: ”کوانێ ده‌توانم له‌ ئه‌وینت لاده‌م؟
”چۆن بڕۆم؟ خۆ له‌ نه‌هاتی سه‌فه‌ری وا ناده‌م.
”ڕۆژی ئه‌ووه‌ڵ که‌ دڵم باڵ و په‌ڕی گرت به‌ هه‌وات

”وه‌کوو کۆتر ده‌فڕی ده‌نگی شه‌قه‌ی باڵی ده‌هات،
”هاته‌ گوێسوانه‌یی تۆ و ئیدی نه‌ڕۆی، نیشته‌وه‌ لات.
” نه‌ڕه‌وی لێت، نه‌فڕی ئه‌و به‌ هه‌موو به‌ردی جه‌فات.“
ئه‌وه‌شم وت که‌: ”وه‌ره‌! جوانێ ئه‌گه‌ر ڕاوچی ‌تۆی،

”ئه‌وه‌تا ئاسکی دڵم که‌وته‌ هه‌واری ڕاوت
”ده‌ر و ده‌شتان ده‌گه‌ڕێ
تا بکه‌وێته‌‌ داوت.

”ئه‌وه‌ داوا مه‌که‌ لێم، خۆ له‌ ئه‌وینت لاده‌م
”پێم له‌ گه‌ڵ نایه‌ بڕۆم، قه‌ت سه‌فه‌ری وا ناکه‌م.“
له‌ لقی داره‌که‌وه‌، قه‌تره‌‌یێ ئه‌سرین باری
مه‌لی شه‌و ناڵه‌یه‌کی کرد له‌‌ دڵی زاماری
ته‌ڕ ببوو چاوه‌که‌ت و دیم که‌ نمی تێزابوو
مانگه‌شه‌و پێده‌که‌نی هێنده‌ سه‌ری سوڕمابوو.
دێته‌ بیرم که‌ خه‌مۆش بووی و چ ده‌نگت نه‌ده‌‌هات
دڵی من مایه‌وه‌ بۆ حه‌سره‌ت و بۆ ده‌رد و به‌ڵات
دڵ هه‌ر ئه‌و کۆتری جاران بوو که‌ هه‌ڵنه‌فڕی له‌ لات.
به‌ غه‌م و ناڵه‌ به‌سه‌رچوو شه‌وه‌که و،‌
به‌ خه‌فه‌ت زۆری تریش هاته‌وه‌ شه‌وگاری وا؛
نه‌بوو جارێ که‌ بپرسی له‌ دڵێ لێت ڕه‌نجا
نه‌بوو جارێ به‌ گوزه‌ر بێیه‌وه‌ به‌و ژوانگه‌یه‌دا ،
من به‌ڵام ...
چۆن؟ به‌ چ حاڵێک
به‌ ته‌نێ چوومه‌وه‌ به‌و کووچه‌یه دا!

شیعری کوچه فریدوون موشیری و ورگیرانی کاک ناسری حیسامی

بون به ده مته وه ده که ن

بون به ده مته وه ده که ن
نه کا وتبیتو خوشم ده ویت بون به دلته وه ده که ن
روژگاریکی سه یره گولم!
خوشه ویستی له دارته ی قه راریگه ی به ربه ست کراوشه ته ک ده ده ن
ده ی ده نه به ر قمچی و شه لاق
ده بی وتنی خوشه ویستی له که لین وله په سیوی مال په سپیون بیشارنه وه
له کولانی به ربه ست راوی ساردوسردا ئاوردووه شیعروسرود
ئاگری پی ده که نه وه باسی سه ره بییر کردنه وه
روژگاریکی سه یره گولم!
ئه وه ی شه وان ده رگا ده کتی هاتوه چرا بخنکینی
ده بی تیشکی روناکایی له که لین و له په سیوی مال په سپیون بیشارنه وه
واقه صابان سه رریگاکانیان گرتوه تیغ و چه قوی خویناویان به ده سته وه
روژگاریکی سه یره گولم!
توی توی بزه له برینی لیودا ده تاشن گورانی له برینی گه رو
ده بی شوق و خوشی له که لین وله په سیوی مال په سپیون بیشارنه وه
قه ناری به ئاگری یاس وسوسن ده برژینن
روژگاریکی سه یره گولم!
ابلیسی سه رکوتوی سه رخوش له سه رسفره ی شینی ئیمه شایی ده کات
ده بی خودا له که لین وله په سیوی مال په سپیون بیشارنه وه!


ئه حمه د شاملو

دیاری

هاتی بو لام
به دیاری دیارترین دیاری شارم بو بینه
ماوه یه که چاوم ئه یشی
ده لین : کله.
ئه م بازار و ئه و بازار مه که
بوی چوک داده
فووکه له عه رز
نه ختالی توزله شووشه که
له میژه به خاکی ولات
چاوم کل ریژ نه کردووه.

سیمین چایچی

گه وهه ری

وه کوو کویستانی بیستوون دایمه سه رم به ته مه

ته عه جوب له یار ده مینم وه للا د ه ر حه ق من مه یلی که مه

یارم ئیجازه بدا هاوار ماچ که م ئه و لیو و ده مه

گه هه ری مالم گه وهه ری سینگت حه وززی کوسه ری

خوشتر له ئاوی زه مزه م حه جاجی ده چنه سه ری

داوای دوو ماچم لی کرد نزیک بوو ئابرووم به ری

وه کوو کویستانی بیستوون ئه وا سه رم خال خاله

له چه رخی داوی گه ردوون دلم ده کا سکالا

عه شقی قه د و بالای بووم خوین شیرین چاوی کاله

خومن کویستانی له ند نیم بینم کارگ و که مایه

سه یر و سه فایه ساز ک هم له بو چاوی له یلایه

له وه ته ی ئه و ژنه م دیوه جوانه و هیچ که سم وه بیر نایه

گه هه ری مالم گه و هه ری سینه ت حوزی که و سری

له گه ل یار قولمان به ستووه به هار بچینه کانیه قه مته ری

ئاورت کویستانی له ند نیم بینم کارگ و ریواسان

خومن کارخانه جات نیم دام نین بو قسه و باسان

عاشقی دوو چاوی جوانم ده یرفینم سووک و ئاسان

چونکه ئه موت:
مروف ده بی ،
ئازاد وشادسه ربه ست بیٌ
شادی ،دلداری، ئازادی
بنه ره تی ژیان بیت و
بچوکترین وشه ی ئه وین
ماچ و ئاوازو هه لبه ست بی
دلیان کولیم
داخی هه زار خه میان چزان به جه رگمه وه
موری سووری قاچاخ بوونیان
کوتا به سه ر شه و شیعرو ده فته ر مه وه!


جه لال مه لک شا

..................جەژنانە..................!

ئەگەر عیـسا بـهاتـایـە، بە سـەردانی کەژ و باخم
لە جێی ئاوی ترێ ڕەشکەم، نەبوو خوێنم لە پەرداخم

لە جەژنیدا وەکوو دونیا، بە بادەی عیشق و ئازادی
گوڵی خاچی لە سەر سینگم،گڕی سۆزی لە سەر شاخم

بەڵام داخم، کوڕانی خاچ لە گەڵ شمشێری هاودینم !
دەبن یەکدەنگ بە مەرگی من، لە ناسۆریان پڕە ناخم

بە جەژنانەی برای دینی، کران سوورپۆش مناڵی کورد

لە دەرسیم تا بە قەندیلم، هەڵەبجەم تا بە شرناخم

نه‌که‌رۆز

کۆنه‌ماڵێک

کۆنه‌ماڵێک ،
له‌ ماڵی من وێرانه‌تر، به‌ش کراوتر
کوڕان وکچانی
له‌ مناڵی من ده‌رکراوتر، به‌ش خوراوتر
ئاواره‌یی له‌به‌ریاندا و
خولیایه‌کیش له‌سه‌ریاندا
به‌ ناچاری کاتێک له‌ ئاو په‌ڕینه‌وه‌،
له‌ کۆشی سه‌وزی ئه‌ندێشه و
له ‌سێبه‌ری ئازادیدا وچانیان گرت و مانه‌وه‌
پاش ساڵانێک خه‌م به‌ کۆڵی
به‌شاباڵی ئه‌قڵییه‌تی "سپینۆزا" و
به‌ تیشکی ئه‌ندێشه‌ی "ئه‌نشتاین" و
به‌ شانی کتێبه‌کانی "فرۆید"ه‌وه‌
ده‌ست به‌ ئاڵای
وڵاتێکی کامه‌رانی گه‌ڕانه‌وه
***
منداڵی من ئاواره‌یی له‌ سه‌ریاندا
به‌ بێ خولیا به‌ گه‌میه‌ی شکاوی نیشتمان و
به‌ شاباڵی خوێناوڵی شه‌هیدان و
به‌ باڵۆنی پڕ ئیدیعا
کاتێک له‌ ئاو په‌ڕینه‌وه‌ ،
هه‌ندێکی که‌م سه‌وز بوون و گه‌شانه‌وه‌
هه‌ندێکی زۆر له‌ سێبه‌ری مه‌ستی باڕدا و
له‌ کۆشی چاو سه‌وزی کچاندا و
له ئاهه‌نگی ره‌نگاوڕه‌نگی دیسکۆکاندا
وچانیان گرت و مانه‌وه‌...
پاش چه‌ند ساڵێک ،
هه‌ندێک ون و هه‌ندێکیتر
وه‌ک به‌سته‌نی ده‌می هاوین توانه‌وه‌
هه‌ندێکی کەم بێ پێناسه ‌،
به‌ جانتای ره‌نگینی خاڵی و
به‌کلیپێکی بێ گیان‌ و

به‌ سه‌گێکی کوڵکنه‌وه‌ گه‌ڕانه‌وه‌.

ڕه‌حیم لوقمانی