مامۆستا قانع لە دێی بێڵو وردەواڵە ئەفرۆشێت بۆئەوەی دەنگی بە تەواوی ئاوای بگات دەچێتە سەر سەلوێنكێك
ژێری تەڕ ئەبێت قانع قاچی دەچەقێتە ناوی مامۆستا (ناری ) تەماشای دەكات دەیناسێتەوە قانع ە خێرا قەڵەم هەڵدەگرێت و ئەم شیعرەی بۆ دەنوسێت

هەر ئەمەت مابوو لە سەلوێن كا چەقیو
دەست بە داوێنی زەمبیل خۆشی نەدیو
وردی وردەواڵەكەت بومەوە چ وردێ‌ وەك كلە
هاڕیام و هاتە سۆ مێشك و ئێسقانی ڕزیو
تۆ و كلە و تو ئەڵفەینو دەرزی و دەزوو
وەك خلۆكی سەرتەشی ئەم ڕاس و نیو
تۆ و بنێشت و ئاوێنە و شانە و خەنە
تۆ و لە ئیشی شان و مل ئارەق سڕیو
ویستی خۆتە خۆئەزانم نانە وشكێ‌ هەر ئەبێ‌
كێم وەكو تۆیە بنازم هەی بە دنیا پێكەنیو
وردەواڵە وردە وردە ڕوو وەردەوە من
ئەی لە ناڕاسی بەدوو حیلە ومەكر فڕیو
گەر بەزاهیر حازری بۆسەختی و كوێرە وەری
ژینی تۆ هەر ڕەمز و ڕازە پڕ لە هەوراز و نشیو
چوون دەڵێی من قانعم ڕاستە بەڕاستی قانعی
تۆیش لەسەر داری نەداری هەروەكو ناری فڕیو

وەڵامی قانع بۆ ناری

وردەواڵە وردەواڵە
كێ‌ لە دەرە كێ‌ لە ماڵە
كێ‌ خەوتوە كێ‌ خەبەرە
كامە خێرە و كامە شەڕە

كلەی توورم بۆیە هانی
مژمۆر بیكاتە چاوانی
زەمیلەم بوو بە سەرمایە
لە هەموو بابەتی تیایە
بۆ هەركەسێ‌ كە خەوتووە
دەردەداری نەسرەوتووە
بانگی لێبكەم هەڵی سێنم
شیفای دەردی بۆ بهێنم
كۆڵ لەسەر پشت و كەلەكەم
بم بە قووربانی گەلەكەم
گەلی فەقیر و بێ‌ ئاگا
دادی ببەمە لای خوا
بڵێم ئەمەش دەستكاری تۆس
لە خیلقەتا شاكاری تۆس
بۆچی وەهای لێ‌ قەوماوە
ئەسحابی كەهفیش هەڵساوە
فەیلەقوسێ‌ تر ها لێرە
دەروێشێكی تر بنێرە
دەرزیم هێنا بۆ دروومان
بۆ دەرگادانی زامەكان
دەزوو مۆمێكی بە دەورا
داگیرسێنن بێت بە چرا
كە فەرمووتە دەخولێمەوە
لەناو دەردا ئەتلیمەوە
وەكو سەلكە تەشی بەتاو
بە دەوری خۆما وەك ئاسیاو
گەڕۆكم سەر لێ‌ شێواوم
ئارەق لە پشت ئاو لە چاوم
ببم بە بنێشتە خۆشەی دەم
ببم بە ئاوێنەكەی جەم
بم بە سەهۆڵ بۆ یاو تا
توانەوەم بێ‌ بە شیفا
بێم وەها دەنگم هەڵبێنم
كوولەكە لابەم بیشكێنم
خەوتویەك لە خەو هەستێنم
بێ‌ ئاگایە ڕاچڵەكێنم
دەرمانێ‌ بم بۆ هەردوویان
بسووتێم بم بە بۆسۆ یان
ئاوێنەم هێناوە بۆیان
تەماشابكەن مێژوویان
بێنەو بۆ سەفی هەڵپەڕین
لاچوونی دەرد ئارەق سڕین
وەها دەستی یەكتر بگرن
دوژمن یان شەق بەرن بمرن
بدەن لە چەپڵەو قاوە قاو
بڵێن قانع تۆش بێرە ناو
دەس لە بناگوێ‌ و گۆرانی
بە هەورامی و بە سۆرانی
شارەزووری و بادینانی
لەك و لوڕ و كرماشانی
ئیتر هەموو خوشك و برا
كۆبینەوە ئالەم بەرا
خەلیفە نەڵێ‌ دەهۆڵ لاوە
زوڕنایش كارێكی خراوە
(ناری ) بكوتێ‌ دەهۆڵ بەتاو
لە دنیادا بیكا بە قاو
(قانع) فوو كات بە زووڕنادا
دەنگی بگات بە دنیادا

وردەواڵە وردەواڵە
كێ‌ لەدەرە كێ‌ لە ماڵە
كێ‌ خەوتوە كێ‌ خەوەرە
كامە خێرە كامە شەڕە

قوربــــان وەرە زوو دەسکە ملم مــاڵ و سەرم تۆی
فـــەوتاوی دەستی تۆم و بەڵــــێ چارەسەرم تۆی

بەینێکە لەژێر دەستی جەفـــا وتەعنەیی عەشقم
یەك دەفعە دڵــــم بێنەوە جێ خێر و شــــەرم تۆی

ڕوو دەرخــــە پەچــــەت لابەرە لێـــو بێنەرە پێشێ
ماچێــــك ئەفڕێنم لە دەمـــــت نەشئە دەرم تــۆی

من بولبول و تۆ غـــونچەیێکی سەر چڵی عەشقی
ئێشکچییە دڵ شەو کە ئــــومێدی سەحــەرم تۆی

عەشقت کــــە هەموو ئــــان و سعاتێك لە دڵم دا
کردوویە بە غـــەوغایە کەچــــی بێ خەبەرم تۆی

(مەدهۆش) کە وەکو شایە لەژێر سێبەری عەشقا
غـــەم لەشکر و دڵ دوژمنە مــــایەی زەفەرم تۆی

(مـــــــەدهـــــۆش)

چاوم تاریکه‌

چاوم تاریکه‌، دڵم بێخولیا
لێمگه‌ڕێن بۆخۆم ته‌نیابم .. ته‌نیا
وه‌کو بیرێکی فه‌رامۆشکراو
که‌ یه‌ک پشکه‌ ئاو نه‌بێ له‌ بنیا
نیشتمانی من شا نیشتمان بوو
ئاخ سه‌ده‌ی پیترۆل . ئاخ گاز و کیمیا
ئاخ چیان لێکرد :
ته‌ره‌سی عۆجه‌ و
گای بنه‌ی خۆیی و
گه‌وادی دنیا
تروسکه‌ گڕێک هێشتا هه‌ر ماوه‌
له‌ ئاگردانی گیانی پڕ بریا
هه‌ر فووی لێ ده‌که‌م ، به‌ڵکو رۆژێک بێ
به‌ربێته‌ سه‌ده‌ی گێبڵز و بێریا

***
وا ته‌په‌ی پێ دێ ، گوێ هه‌ڵخه‌ ، دڵه‌
ئه‌ی بزنه‌ کێوی چاوماری وریا
کێیه‌ ؟ - کوردستان !
توونی گه‌رماوی مافی مرۆڤ و پرۆلیتاریا
وه‌ره‌ ژووره‌وه‌
ئه‌ی ئه‌و چاوانه‌ی
له‌گه‌ل گریانیان که‌سێک نه‌گریا
ئه‌ی ئه‌و ماسییه‌ی ده‌ریاش ڕاوکه‌رته‌
ئه‌ی ئایه‌ته‌که‌ی له‌ قورئان ڕه‌میا
وه‌ره‌ ژووره‌وه‌ خۆشه‌ویسته‌که‌م
وه‌ره‌ بن باڵم ، بنوو دڵنیا
ئه‌وه‌ی ده‌یدوورم یه‌كی له‌ دووانه‌ :
کفن ، یا ئاڵای ترۆپکی چیا

مارتی 1990 - ته‌رابلس

"پەشیمانی"

من هه‌ڵه‌ بووم.
له‌ ڕۆژانی جوانی و گه‌نجیم به‌ په‌له‌ بووم.
هه‌ر نه‌سره‌وتم
به‌ شوێن هه‌ستێكی ون كه‌وتم
تاكوو له‌سه‌ر سنگی نه‌رمی خه‌یاڵی پووچ
كپ بووم، خه‌وتم
ڕابرد گه‌نجی .
تاوێك نه‌مدی به‌ری ڕه‌نجی.
زۆر به‌ر ده‌رگه‌ی نازدارێكم كوتایه‌وه‌،
تاكوو چڵی ژینی گه‌نجیم ڕووتایه‌وه‌.
ئه‌وسا مۆمی هه‌ستی ته‌زیو،
بۆ ژیانی پڕشنگ به‌زیو،
داگیرسا، دره‌وشایه‌وه‌.
بۆی ده‌رخستم ڕێی سه‌ره‌وژوور،
ڕێگه‌ی كۆشكی ئامانجی دوور ...
به‌ڵام پاش چی؟!
پاش ئه‌وه‌ی خه‌م گه‌رای دانا
له‌ دڵی شێت و مه‌ستمدا،
هه‌رچی جوانی و ڕۆشنایی بوو،
سه‌د مخابن، له‌ ده‌ستم دا !!!

عبدالله په‌شێــو
1965 - هه‌ولێر

هاوارێک بۆ کچەکانی "شیناوێ"

لە هەوری خووساوی چاومەوە
نمەنمە شین دەچۆڕێ
لە شینی شینباری شیناوێ
لە مەشخەڵی ناو سەرمەوە،
گڕکانێک سوور،گوڵ دەپشکوێ
لە سووری کراسی کچانی شیناوێ
لە قەندیلی ناخمدا،
بەفری هەناسەم وەک لۆکە
ماچی شکۆفەی زامانی کچانی شیناوێ دەکا
لە پشکۆی هەستمدا،
شێعرستانێ دەکەم بە کوورەی فێرگەیان
بۆ گڕدانی پەڕۆنەفتینەی قانوون و
پووشاڵی بێ عەدالەتی...

" ڕەحیم لوقمانی"

کاک
پێش ئه‌وه‌ی بێمه‌ به‌رده‌مت
كام بیری جوان خورپه‌داره‌،
كام دێڕ هه‌ڵبه‌ست زۆر به‌كاره‌،
شانه‌ی ده‌كه‌م وه‌ك په‌رچه‌مت.
له‌ماوه‌ی چاوقوچانێكدا
هه‌زارویه‌ك خه‌ونی شیرین
ده‌مكه‌ن به‌ مه‌م، ده‌تكه‌ن به‌ زین.
له‌ خه‌یاڵما
پایز به‌هاری لێ ده‌تكێ.
دره‌ختی ڕووت
گه‌ڵای سه‌وزی پێوه‌ ده‌لكێ.
به‌ڵام، سه‌د ئاخ، ئه‌ی ده‌روونپاك،
كاتێ بانگم ده‌كه‌ی به‌ (كاك)،
كاك وه‌كوو مار
به‌ره‌و گوێچكه‌م گینگڵ ده‌دا...
كه‌ دێمه‌ گۆ
خۆی له‌ زمانم لوول ده‌دا،
هێدی... هێدی...
قووتم ده‌دا
كفنی زه‌ردی نائومێدی.
* * *
من له‌ دڵتام...
له‌ ده‌روونتام...
له‌ گلێنه‌ی چاوی ڕوونتام...
شه‌رم مه‌كه‌!
به‌ناوی ڕووت
ناوم بێنه‌ پڕ به‌ گه‌رووت.
با له‌ یه‌كتر ئاشكرا بین
تا كه‌ی له‌ناو ئاگرا بین؟
نه‌ تۆ خوشكه‌ی، نه‌ من كاكم...
خۆشه‌ویستی ده‌روونپاكم!

عبدالله په‌شێو
5/6/1969 – كوردستان

پێناكه‌نم......
تا ئه‌و ڕۆژه‌ى ، هه‌ژاره‌كان
مامزى خه‌نده‌ ، ڕاو ئه‌كه‌ن
بۆ لێوى لادێ و شاره‌كان!
كه‌ ئه‌وه‌م دى....
ئه‌وسا...... منيش ، وه‌كوو ئه‌وان ....
وه‌كو شنه‌ى ،گوڵه‌گه‌نم...
وه‌كو ئاره‌قه‌ى ناو چه‌وان.....
له‌ناخه‌وه‌ پێ ئه‌كه‌نم!
پێناكه‌نم....
پێكه‌نينم هه‌رگيز نايێ
تا به‌چاوى خۆم نه‌بينم
له‌ هه‌رلايێ:
لافاوى ئاگر پژێنى...چه‌وساوه‌كان...
راسبوونه‌وه‌و ياخى بوونى ،
ديل و ئه‌ژنۆ چه‌ماوه‌كان
ئه‌يچرێنێ ، كۆت و زنجير
ڕائه‌ماڵێ
گه‌نجينه‌ى خوا پێداوه‌كان
كه‌ ئه‌وه‌م دى...
ئه‌وسا....منيش،
گه‌رم... به‌تاو
به‌سته‌ ئه‌ڵێم.... پێ ئه‌كه‌نم،
له‌ديار كۆت و به‌ندى شكاو !

مامۆستا ( عه‌بدوڵڵا په‌شێو )