كاژیلـه


ئه‌مين گه‌رديگلانی

به‌ع و به‌ع و به‌عیله
به‌من ده‌ڵێن كاژیله


گوێچكه‌م خاڵ خاڵ و جوانه
راده‌كه‌م له‌و كۆڵانه


له‌گه‌ڵ ئارام و سارا
ده‌چم بۆ ده‌شت و سه‌حرا


له مێرگ و سه‌و‌زه‌ڵانی
له گوێ جۆگه و سه‌ركانی


ده‌كه‌ین «قلانه قریوه
هاوینه وه‌ختی جیوه»


ئارام به‌دار ڵێم ده‌دا
سارا ئاوم پێده‌دا

به‌رخه‌ به‌جێم مه‌هێڵه‌


بێ ئازارم بێ ئازار
وه‌ره‌ لام به‌رخي نازدار

خۆشم‌ده‌وێي به‌رخه‌ گيان
پێ به‌ خاڵي به‌سته‌زمان

هه‌ڵمه‌يه‌ وه‌ره‌ بۆ لام
پێمه‌ خۆراكي به‌ تام

گوڵي وێنجه‌ و سێوه‌ره‌
بابه‌تي به‌رخ و مه‌ڕه‌

به‌رخه‌ نه‌رم و نۆڵه‌كه‌م
به‌رخه‌ سپي و سۆڵه‌كه‌م

بۆ راده‌كه‌ي تۆ جواني
بۆچي له‌ من نه‌باني

باعه‌باع ده‌نگت خۆشه‌
بێ تۆ دڵم په‌رۆشه‌

دڵم پاك و بێ فێڵه‌
مه‌ڕۆ به‌ جێم مه‌هێڵه‌

بابا، به‌جێت ده‌هێڵم
ئه‌وه‌ منم بێ فێڵم

به‌رخم تۆره‌مه‌ي مه‌ڕم
واچاكه‌ زوو ده‌رپه‌ڕم

سه‌رم ده‌بڕێ ده‌زانم
به‌رخێكي به‌سته‌زمانم

مه‌نشووره‌ گۆشتي به‌رخي
تازه‌ چۆن ده‌كه‌ن ته‌رخي

سلاح نسار

مشکه چکۆله

سه‌یری مشکه چکۆله
له‌به‌رچی ئه‌ونه حۆله

رۆژێ بێ پرسی دایه
ئه‌چێته ده‌ر بۆ کایه

پشیله‌ی نه‌ئه‌ناسی
نه‌یبیستبوو له باسی

له چاوه زیته‌کانی
له چنگه تیژه‌كانی

مناڵي ئازا

مناڵي ئازا ناوم هه‌ڵێنه‌
خه‌ڵاتێكي باش له‌ من بستێنه‌

عه‌مرم ساڵێكه‌ مناڵم زۆره‌
چوار ماڵم هه‌يه‌ هه‌ركام به‌ نۆره‌

يه‌ك خاوه‌ن گوڵ يه‌كێ گه‌نم و جۆ
يه‌ك گه‌ڵاڕێزان يه‌كي سه‌رما و سۆ

بۆ ژياني تۆ وه‌ك دايه‌ و باوه‌
هه‌ريه‌ك به‌ چه‌شنێ خۆشي به‌ لاوه‌

چي تۆ پێي ده‌ژي له‌ لاي من زۆره‌
له‌ گه‌نم و نۆك و له‌ ترێ و قۆره‌

له‌ شووتي و كاڵه‌ك هه‌رمێ له‌گه‌ڵ سێو
دانه‌وێڵه‌ي من تۆ ده‌كا به‌خێو

مێوژ له‌گه‌ڵ توو گوێز و هه‌ناران
شه‌وچه‌ره‌ي خه‌ڵكن بۆلادێ و شاران

مناڵي زيره‌ك ئێستا ده‌زاني
ناوي ئه‌م چواره‌ تۆ به‌ هاساني؟

به‌هار و هاوين دوو وه‌رزي منه‌
پايز و زستان وه‌رزي خوێندنه‌

سه‌لاح نسار

پيكاسۆي كورد

بابه‌ ده‌چيته‌ شاري
قه‌ڵه‌م ره‌نگيم بۆبێنه‌
گوڵي سوور ده‌كێشمه‌وه‌
جوانتر له‌ هي ئاوێنه‌



وێنه‌ي مامۆستاكه‌مان
له‌ پۆل و قوتابخانه‌
وێنه‌ي ئاسمان و هه‌تاو
ده‌رسي به‌يانيمانه‌

مامز له‌گه‌ڵ مراوي
دارستان و رووباران
باڵاي كۆلكه‌ زێڕينه‌
له‌سه‌ر چياي به‌هاران



ماشێن و شه‌مه‌نده‌فه‌ر
فڕۆكه‌ي به‌رز و نه‌وي
زه‌رياي شين و گه‌مييه‌كان
هه‌موو شتي سه‌ر زه‌وي



ئه‌م شتانه‌ به‌ گشتي
مامۆستا وتوويه‌ پێم
خێرا ده‌يانكێشمه‌وه‌
ده‌نا به‌تاڵ ده‌بێ جێم

چ خۆشه‌ وێنه‌ كێشان
له‌ گه‌وره‌ و درشت و ورد
رۆژێ دێ منيش بابه‌
ببم به‌ پيكاسۆي كورد


سلاح نسار

په‌پووله‌ گيان په‌پووله‌


په‌پووله‌ چاوي شينه‌
باڵي نه‌رم و ره‌نگينه‌

په‌پووله‌ باڵي زه‌رده‌
چاوي جوان و بێ‌گه‌رده‌

بێ‌ئازار و بێ‌ده‌نگه‌
نه‌خشين و ره‌نگاوڕه‌نگه‌

باوه‌شێني گوڵ ده‌كا
حه‌ز له‌ چڵاوچڵ ده‌كا

له‌ باخچه‌ي گوڵ ميوانه‌
له‌ تاريكي نه‌بانه‌

په‌پووله‌ چاوي شينه‌
باڵي نه‌رم و ره‌نگينه‌

ده‌فڕێ به‌ره‌و رووناكي
مه‌نشووره‌ به‌ دڵپاكي

دۆستي گوڵ و مناڵه‌
په‌پووله‌ چاوي كاڵه‌

مژده‌ي به‌هار ده‌هێنێ
شادي له‌ دڵ ده‌چێنێ

په‌پووله‌ چاوي شينه‌
باڵي نه‌رم و ره‌نگينه‌

له‌گه‌ڵيا ده‌كه‌م ياري
قه‌ت قه‌ت ناده‌م ئازاري

فۆلكلۆر


ته‌ق ته‌ق ئيلمه‌ي يه‌ك
ته‌ق ته‌ق ئيلمه‌ي دوو

ته‌ق ته‌ق ره‌نگي سێ
هه‌موو عومرم به‌سه‌ر چوو

ته‌ق ته‌ق كچي خۆم
هه‌ر بۆخۆمه‌ خه‌م ده‌خۆم

ئيلمه‌ي يه‌ك سييان و چواره‌
ئيلمه‌ي دوومان كه‌ناره‌

سۆماي چاوم رژاوه‌
هێزي گيانم نه‌ماوه‌

كاڵ بۆوه‌ پرچه‌كانم
داري عومري ته‌كانم

هه‌رچه‌ن ناوي هونه‌ر بوو
به‌ڵام بۆ من چه‌مه‌ر بوو

رۆژگاري تۆ شيرينه‌
دنياي عيلم و زانينه‌

روو بكه‌ خوێندن كچي خۆم
با خه‌فه‌تي تۆش نه‌خۆم

پڕ كه‌وه‌ جێي به‌تاڵم
كيژۆڵه‌ي مێر منداڵم
***
دايكي له‌ شادي بێ به‌ش
سپي بوو مووي سه‌ري ره‌ش

خه‌م له‌ دڵت بتارێ
هونه‌ر له‌ تۆ ده‌بارێ

ده‌خوێنم ده‌رسه‌كانم
ئارامي دڵ و گيانم

به‌ڵێن بێ تاكوو مابم
به‌ جێي شه‌م چل چوابم

بنوه

بنوه‌ گيانه‌كه‌م كه‌وه‌
دره‌نگه‌ وه‌ختي خه‌وه‌

«چاوت لێڵه‌ بۆ خه‌وێ
ئه‌م شه‌و نا سبه‌ي شه‌وێ»

خه‌وم تۆراوه‌ دايه‌
چاوم هه‌ر له‌ درگايه‌!

چاوه‌ڕێتم له‌مێژه‌
حه‌قايه‌تم بۆ بێژه‌

بۆخۆت پێت داوم به‌ڵێن
مامۆستا به‌ كێ ده‌ڵێن؟

***

كه‌وه‌ي مناڵ و وردم
هيواي دووا رۆژي كوردم

مامۆستا ژير و زانان
تێكۆشه‌ر و به‌ توانان

خوێنده‌وار و لێزانن
رووناكي نيشتمانن

خه‌مخۆري گه‌وره‌ و وردن
به‌ گيان و به‌ دڵ پردن

لانكه‌ي خه‌م و ئازارن
ده‌رماني ده‌رده‌دارن

چۆك به‌ زۆردار دادێنن
موژده‌ي ئازادي دێنن

خاوه‌ن عيلم و كه‌ماڵن
تاريكي راده‌ماڵن

دنيا ده‌خه‌نه‌ خۆشي
ده‌بێ تۆش وا بكۆشێ

رۆژي ئه‌له‌م رۆژانه‌
تۆش بچۆ قوتابخانه‌

له‌ خزمه‌تيا بخوێنه‌
گوڵي ئازادي بێنه‌

تا ماوي سه‌ربه‌خۆ به‌
خزمه‌ت كاري مرۆ به‌

پشت مه‌كه‌ نيشتمانت
بيپارێزه‌ وه‌ك گيانت

سلاح نسار

ئه‌ستێره‌

شه‌وێ پرسيم له‌ دايه‌
ئه‌ستێره‌ بۆچي دوورن

له‌ داخي چي ئه‌وانيش
هێنده‌ بێ تيشك و نوورن

ئه‌وانيش وه‌ك من و تۆ
به‌ دڵ چاوه‌ڕێي بابه‌ن

ئه‌گه‌ر رۆژێ هاته‌وه‌
جا په‌رده‌ي خه‌فه‌ت لابه‌ن؟

بيرمه‌ شه‌وێ ده‌گرياي
رووت ده‌كرده‌ ئه‌ستێران

سڵاوت بۆ ده‌ناردن
له‌گه‌‌ڵ دۆعاي به‌ خێران

دايه‌ لێم مه‌شاره‌وه‌
گه‌رچي شه‌وێ به‌ سامه‌

له‌ نێو ئه‌ستێره‌كاندا
ئه‌ستێره‌ي ئێمه‌ كامه‌؟



***

كچم چاوان بگێڕه‌
به‌ ئاسماني به‌رينا

له‌ ئه‌ستێران رامێنه‌
هه‌ر كامه‌ خوێن شيرينه‌

له‌ نێو ئامێزي دڵدا
ئه‌تۆش جێگاي بۆ چاكه‌

ئه‌ستێره‌ي من و تۆيه‌
خاوه‌ن عه‌شقێكي پاكه‌

سۆماي چاوي من و تۆن
خوێني گه‌شيان رژاوه‌

هه‌تا دنيا بمێنێ
ناوي ئه‌وانيش ماوه‌

سلاح نسار

هه‌تاو

خودايه‌ هه‌ورێ بێنه‌
بارانێ ببارێنێ

ته‌ڕ كاته‌وه‌ خاك و خۆڵ
ره‌نگين بكا چيا و چۆڵ

شين ببێ گوڵ له‌ باخان
مه‌ل بخوێنن له‌ شاخان

كاني و رووبار پڕ ئاو بێ
دنيا جوانتر له‌ تاو بێ

رووناكايي بێته‌وه‌
عاله‌م بحه‌سێته‌وه‌

شار و دێ ئاوه‌دان بێ
شادي لێمان ميوان بێ

هه‌موو رۆژێ به‌هار بێ
تاريكي نا، ديار بێ

زوو تاو هه‌ڵێ به‌ياني
رووناك بێ ئاوه‌داني

مناڵان له‌ خه‌و هه‌ستن
شه‌رت و په‌يمان ببه‌ستن

روو له‌ قوتابخانه‌ بين
فێرێ ده‌رس و وانه‌ بين

بخوێنين با چرا بين
هه‌موو پشت و برا بين

هه‌ر چه‌ند ورد و مناڵين
ئێمه‌ش خاوه‌ن كه‌ماڵين

سلاح نسار