پی سی سیتی

پی سی سیتی (http://p30city.net/index.php)
-   پارسی بگوییم (http://p30city.net/forumdisplay.php?f=63)
-   -   نام شناسی و ریشه واژه ها (http://p30city.net/showthread.php?t=29749)

behnam5555 12-19-2010 09:13 PM


زَنبیل یعنی چه؟

زَن+ بال ( بیل) = زنبال ، زنبیل


http://www.kalanama.com/Stall/..%5Ci...all%5C5017.gif
زنبیل در اصل زنبال بوده یعنی وسیله ای که بر بال زن قرار دارد . توجه داشته باشید که هنوز در بسیاری از شهرستانها به دست می گویند "بال" . لفظ "بالا" نیز از همین ریشه است زیرا با بلند کردن دست می توان آن را بر فراز بقیه جاهای بدن برد.
گاهی الف به ی تبدیل می شود . مانند طرح اسلامی که به اسلیمی تبدیل شده است . زنبیل در متون کهن عربی نیز وارد شده است . اما امروزه واژه های دیگری برای زنبیل در عربی ساخته شده . مانند عَــلّــاقة در عراق.
هر واژه ای که در نظر بگیرید . چنین داستانی دارد .


behnam5555 12-19-2010 09:16 PM

دیو در فارسی ، هندی و زبان های اروپایی



"دیو" در زبان فارسی
آریاییان خدایان را به دو گروه اَسورا (asura) و دیوا (daeva) تقسیم می نمودند. در زبان‌های ایرانی «س» به «هـ» و اسورا به اهورا تبدیل می گردد. (همان گونه که امروزه در کردی به آهن و ماهی «آسِن » و «ماسی» می گویند . کیَنی ماسی به معنی چشمه ماهی در بان پرور بدره استان ایلام و نیز«گاماسیاو» به معنی گاو ماهی آب در ایلام و کرمانشاه از نمونه های تبدیل «س» به « ه » است . «سند» را نیز «هند» خوانده اند. هرچند امروزه سند با هند فرق دارد ).

زندگی هندیان وایرانیان طبقاتی بود و هر طبقه، گروهِ خدایان خود را دارا بود. شاهان، روحانیان، جنگاوران و توده‌ی مردم. دیواها خدای جنگاوران و اهوراها خدایان شاهان و روحانیان بودند.
پس زرتشت «اهورا مزدا»را بزرگ‌ترین خدا اعلام نمود . در برابر «اهورا مزدا»، «انگره مینیو» (
Angra Mainyu) بود. مینیو به معنای روح است و امروزه به صورت مینو در آمده است. در زبان اوستا، «یزته» (yazata) یعنی «شایسته‌ی ستایش» و به فرشتگانی گفته می‌شد که فروتر از «اَمِـشا سپندان» بودند. این واژه در فارسی نو به صورت «ایزد» درآمد و به معنای خود خدا به کار رفت.
«اهورا مزدا» در زبان پهلوی به صورت «اورمزد» یا «هرمز» درآمد و «انگره مینیو» به صورت «اهریمن».
از همان زمان زرتشت دیگر در زبان‌های ایرانی (از جمله پارسی) دیو به معنای خدای بد به کار رفت.
هم چنین خدای مردمان دیگر نیز دیو گفته می‌شد و به پرستندگان این خدایان نیز دیوپرست و بعدها دیو گفته شد. در شاهنامه «تهمورث دیوبند» در واقع دشمنان ایران را به بند کشید. هم چنین رستم با «اکوان دیو» و «دیو سپید» جنگید.

امروزه ریشه‌ی دیوا در انگلیسی نیز فراوان به کار می‌رود مانند «آسمانی » (
divine). خواننده‌ی اپرا یا زنان برجسته را دیوا (diva) می‌نامند. در زبان فرانسه، خدا را Deiu می‌گویند. در اسپانیایی «خدانگهدار» می‌شود Adios.
در زبان لاتین خدا «تئو» (
theo) گفته می‌شود که از آن به عنوان ریشه در اصطلاحاتی مانند «خداشناسی» (theology) استفاده می شود و نام تئودور (Theodore به معنای خداداد) استفاده می‌شود. هم چنین نام خدای بزرگ یونانیان «زئوس»نیز از همین ریشه است.

بررسی‌های ریشه‌شناختی نشان می‌دهد که واژه‌ی "دیو" در همه زبان های آریایی، معنای "خدا" داشته یا دست کم، نام یکی از خدایان بوده است.
بعدها در دستگاه عثمانیان، به حاکم مصر - که زیردست امپراتور عثمانی بود - خدیو گفته شد.
اما دیو در دیگر زبان‌های هند واروپایی معنای خوب خود را نگه داشت. شگرف آن که در زبان هندی دیوا به معنای خدای خوب و اسورا به معنای خدای بد است.
پس هر دو معنای "دیو" بد استدر زبان یونانی این واژه به صورت "
zeus" شده که نام پدر خدایان یونان باستان است. بخش اول "ژوپیتر" Jupiterیعنی «ژو که پدر خدایان رومی است از همین ریشه می باشد.

در لاتین "deus" به معنای خدا است . در زبان فرانسه "dieu" درزبان ایتالیایی "dio" و در اسپانیایی "dios" همگی به معنای خدا هستند.
دیو در فارسی باستان، نه تنها معنای "خدا" نداشته، بلکه به معنی آفریده‌ ی "اهریمن" است که نقشی در برابر "ایزدان" دارد.
دیو در زبان سانسکریت "devā" بوده که به خدایان کهن آریایی گفته می‌شده است و تاکنون نیز در هندی به معنای خدا است.
ریشه و معنی "دیو" و "خدا"
و البته در شاهنامه فردوسی دیو به گروهی از اقوام نامتمدن ایران پیش از ورود آریاییان اطلاق شده که ظاهری نازیبا داشتند.نمونه این امر جنگ رستم با اَکوانِ دیو است .

behnam5555 12-19-2010 09:18 PM


ریشه واژه الله


http://www.khayma.com/kalymatallah/%...9%84%D9%87.JPG

کلمه الله در اصل ال +اله بوده و همزه به خاطر کثرت استعمال حذف شده است.
درباره ریشه لغت الله چند نظر وجود دارد. بعضی گفته اند این کلمه از اله گرفته شده است .عرب در دوره جاهلی خدا را می شناخته اما برایش شریک قائل می شده و چند اله داشته و الإلــه یعنی آن خدای بزرگ و برتر از سایر خدایان.

گروهی دیگر بر این باورند که این کلمه از (وله) گرفته شده و اله بر وزن فعال به معنای مفعول است مانند کتاب که به معنای مکتوب است .

و اگر از وله گرفته شده باشد، وله یعنی سر گشتگی و اله یعنی سرگشته ( حیران)و یا شیداست و از این رو خدا را الله گفته اند که عقل ها در مقابل او سرگشته و شیدا می شوند.

سیبویه از علمای صرف و نحو ادبیات عرب از طرفداران این نظر است که ریشه کلمه الله «وله» است. مولوی در مثنوی نظر او را بیان کرده و می گوید:
معنی الله گفت آن سیبویه یولهون فی الحوائج هُم لَدَیـه
گفت الهنا فی حوائجنا الیک و التَمَسناها وَجَدناها لَدَیــــک
ترجمه: سیبویه درباره معنی الله گفت: الله کسی است که مردم در نیازهای خود شیداوار به سوی او می روند. گفت خدای ما در نیازهایمان به سوی تو روی می آوریم و از تو می خواهیم و آن ها را نزد تو می یابیم.
شاید هم اله و وله دو گویش از یک زبان باشند، یعنی اول وله بوده و بعد آن را به صورت اله استعمال کرده اند؛ و وقتی آن را به صورت اله تلفظ نمودند معنی پرستش هم پیدا کرده؛ بنابراین معنی الله چنین می شود: آن ذاتی که همه موجودات ناآگاهانه شیدای او هستند و او تنها وجودی است که شایستگی پرستش دارد.

برخی براین باورند که که در فارسی واژه ای معادل کلمه الله نداریم، و هیچ واژه ای رساننده تمام معنی الله نیست.
زیرا اگر به جای الله «خدا» بگذاریم رسا نخواهد بود، چون خدا مخفف «خودآی» است و اگر خداوند به کار رود باز رسا نخواهد بود زیرا خداوند یعنی صاحب. اما چنین نیست .در هر زبانی برای معادل الله واژه های زیبایی وجود دارد که از جنبه هایی بر زبانهای دیگر برتری دارد. در فارسی نیز اهورامزدا ، ایزد ، یزدان ، کردگار ،خدا، خداوند ، پروردگار واژگانی زیبایند . با قاطعیت می توانیم بگوییم در عربی نیز هیچ واژه ای به زیبایی و رسایی خدا( خود+آی) نیست . این ها قدری مبالغه و خودباختگی در برابر زبان عربی و کوچک کردن زبان فارسی است .

اما برخی که چندان نگاه خوشبینانه ای به اسلام ندارند این واژه را از ریشه ی بت لات می دانند و اصل الله را اللات می دانند که به الله تغییر شکل داده است .

behnam5555 12-19-2010 09:21 PM


آنفلوانزا ریشۀ عربی دارد .یعنی یک کلمه ی عربی است .


اما در خود عربی هم با تلفظ لاتین این کلمه را ادا می کنند .(!) ابن سینا پزشک مسلمان نام این بیماری را ( أنــفُ الــعَنــزة ) یعنی (بینیِ بُز ) نهاد. این کلمه در زبانهای لاتین تغییر تلفظ داد و حال در عربی هم به صورت آنفلونزة گفته می شود .
از این اتفاقات در دنیای کلمات بسیار است . مانند واژۀ دکتر که ریشۀ فارسی دارد .در فرهنگ دهخدا مفصلاً در مورد این کلمه توضیح داده شده است که چه مسافرت طولانی ای داشته که دوباره به سوی ما برگشته . البته اصل کلمه دکتر (دستور ) بوده . لطفاً به لغتنلمه دهخدا مراحعه کنید .


behnam5555 12-19-2010 09:22 PM

تشک ترکی است نه فارسی .



دشک از مصدر « دُشَماخ » گرفته شده و دشماخ یعنی پهن کردن و گستراندن . دشک یعنی پهن شده . در عراق بدان دَوشَک و در عربستان مَرتَبة و در عربی فصیح فِراش گویند . تجدید فراش به معنی ازدواج مجدد نیز به معنی نو کردن دشک است .

behnam5555 12-19-2010 09:25 PM


سهراب،سور،سُرخ ، سهرورد چه ربطی به هم دارند؟

http://www.theflowerexpert.com/resou...-red-roses.jpg

سهراب،سور،سُرخ ، سهرورد ، چهارشنبه سوری ، سور دادن ، سرخ کردن و... همه ی این کلمات از ریشه (سُخـر) به معنی رنگ قرمز می باشند .
تلفظ (سُخر) دشوار است و تبدیل به سرخ ،سور و سُهر شده است . سهراب یعنی سرخ روی . تهمینه مادر سهراب و همسر رستم زال او را چنین نامید زیرا سرخ روی بود . سهرورد یعنی جایی که گل سرخ دارد.
رنگ سرخ رنگ شادی و جشن است و سور دادن از این روی اینگونه نامیده شده است .


behnam5555 12-19-2010 09:27 PM

زعفران در همه زبانها

http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:Q...d%3D1251971572

زعفران واژه ای فارسی است که به تمام زبانهای جهان رفته است مثلاً در انگلیسی بدان می گویند safron .علت هم این است که تا چندی پیش فقط ایران آن هم در جنوب خراسان کشت می شد .حالا در اسپانیا هم عمل می آورند ولی به خوبی ایرانی آن نیست .

behnam5555 12-19-2010 09:30 PM


ریشه آرم مار به عنوان سمبل برای داروخانه


http://www.mouthpublicrelations.com/...bol-chrome.jpg
ریشه آرم مار به عنوان سمبل برای داروخانه
دو اسطوره یونانی در این مورد وجود دارد.
داستان اول اینکه روزی اسکولاپ پسر آپولو سرگرم درمان مردی به نام گلائوکس بود که زئوس او را با آذرخشی از پای درآورده بود . ماری به اتاق او خزید و اسکولاپ مار را با عصایش کشت.مار دیگری به درون اتاق آمد و گیاهانی در دهان مار مرده نهاد و او را زنده کرد .سپس اسکولاپ از همان گیاه برای زنده کردن گلائوکس بهره گرفت .از آن پس مار نماد داروخانه و پزشکی شد .
داستان دیگری نیز هست که می گوید در شهر رُم بیماری طاعون آمد و مردم ماری را که در معبدی در بیرون شهر رم بود آوردند تا بیماری را از بین ببرد.مار هر جا حرکت می کرد بیماری را با نیروی جادویی خود از میان می برد . آنگاه به پاس کار آن مار در سر راه او جام شرابی نهادند تا از آن بنوشد . مار دور آن جام حلقه زد و از آن بالا رفت و سر در آن کرد و از آن نوشید و رفت . از آن پس ماری را که سر در جام شراب کرده به عنوان نمادی برای داروخانه برگزیدند


behnam5555 12-19-2010 09:32 PM

وجه تسمیه بور بور

روستاهایی که پیشوند بور دارند مانند :بوران، بورآلان، بورنگ ، بورنجان و ...
درزبان پهلوی بور(boor) به معنای سرخی مایل به قهوه ای وبوران(booran) به معنای گلگون وسرخ فام می باشد . در کردی و لَکی نیز عیناً همین واژه به کار می رود . در نام جاهای بسیاری این واژه به کار رفته است که شاید یک دلیل آن رنگ خاک وکوه های سرخ آن جاها باشد:
روستای بور بور در دهستان شیان اسلام آباد غرب
روستای بوران در نزدیکی آمل در استان مازندران، روستای بورآلان در آذربایجان غربی، بورنجان در استان فارس،بورنگ در استان خراسان جنوبی،بوروی درسیستان وبلوچستان، بوری آباددراستان خراسان رضوی وروستای بوریان در استان خراسان شمالی روستاهای بوران علیاوبوران سفلی دراستان اردبیل،روستای بوربوردراستان همدان، روستای بورسردرجنوب ایران در نزدیکی چابهار،بورک در نزدیکی لردگان در استان چهارمحال وبختیاری، .

behnam5555 12-19-2010 09:35 PM


کلمات ایرانی در انگلیسی
Nav-1 ناو: واژه ایرانی به معنی کشتی است و ازهمین ریشه ناوبان – ناوخدای (ناخدا) مشتق می شود. درانگلیسی Navigate (کشتی رانی) وNavigable (قابل کشتی رانی) Navigator (ملاح) Navy blue (آبی سیر) و Naval (وابسته به نیروی دریانی) ازهمین ریشه آمده اند.

Caravan – 2کاروان.

Arch-3 قوس: درانگلیسی به مفهوم قوس می باشد. درفارسی "ارک" اراک واریکه داریم که به معنای مرکز قلب وحتی قوس به کار رفته اند . واژه اراک ایرانشهر به معنی دل ایرانشهر بوده است. ازهمین ریشه کلمات Archreology (قوس شناسی وسپس معماری ) گرفته شده است.

King- 4پادشاه : این واژه انگلیسی و Konig آلمانی و واژه های مشابه درسوئدی دانمارکی نروژی فنلاندی وایسلندی از ریشه Kay پهلوی وKavi اوستایی است. درزبان پشتو خنتما (نجیب زاده وبزرگوار) ودرزبان ترکی خان به احتمال زیاد بااین ریشه ها قرابت دارند. به این کلمات دقت کنید تا پی به شباهت آنها ببرید. کی – کیان Kikg- Kigam KONIG- خان – خنتماکان- کاندیدا.

dinar-5 دینار: پول عربی که ریشه ایرانی اوستایی دارد. (دَریک ) نام پول زمان هخامنشیان که درکتاب مقدس تورات وانجیل یاد شده است. مدتی هم یونانیان مسکوک خود را به صورت دریک به کار می برده اند. هردو ریشه ایرانی دارند ریشه Darik بعدا به صورت Dram ودراخما Drachmaدر زبان یونانی وانگلیسی درآمده است.

better/best-6از ریشه بهتر و بهشت فارسی هستند . اینکه این دو صفت برتر و برترین در انگلیسی بی قاعده اند علت همین است.
Pepper-7 این واژه ازفلفل ایرانی گرفته شده است. این واژه به شکلPiper درلاتین Poivre درفرانسه peppe ایتالیا و پیری دریونانی است.
Spinach-8 اسفناج: این واژه ایرانی درزبان های دیگربه صورت گوناگون یافت می شود ازجمله درفنلاند Pikatia پیناتیا در انگلیسی و فرانسه Spinach ودرزبان های دیگر اروپایی کم وبیش تغییراتی کاربرد دارد. جالب این است که بدانیم اسفناج خود معرب سپاناج فارسی است .
Candy-9کلمه قند واژه ای است پارسی همان طور که شکر واژه ای است ایرانی. پس ازساخته شدن شکر در ایران که ریشه آن ایرانی و فارسی است کلمه کَندکه عربی شده اش قند است به وجود آمد .کَندو نیز از همین ریشه ی کَند است . یکی از واژه های انگلیسی که ریشه مشابهی با کند یا قند دارد عبارتست از: Candy (شیرینی ). به گفته محمودی بختیاری کاندیدای وکالت در زمان قدیم لباس سفید رنگ شکری می پوشیده وبه همین ترتیب خود را نامزد انتخابات می کرده و بدین گونه واژه Candidate (کاندیدا نامزد) ساخته شد.

sugar-10 به معنی شکر نه تنها در فارسی بلکه در عربی (سُکَّــر) و در همه ی زبان های جهان وارد شده است.
Nuphar-11 نیلوفر زردNenophar- نام گل زیبای نیلوفر است که درزبان های دیگر اروپا ازجمله فرانسه – یونانی و نیز در ترکی دیده می شود.

- Orange-12 نارنج وترنج درپارسی کهن به نارنج وپرتقال اطلاق می شده اند درفرانسه Orang در ژاپنی Orenzi ودرزبان های ترکی ،کردی ، آسوری وبسیاری اززبان های دیگر دنیا وارد شده است.
safron- 13زعفران در همه زبانهای جهان وارد شده.
- Ginger-14زنجبیل: درزبان انگلیسی Zenzero ایتالیایی.

Lemon- 15لیمو: ریشه لیمو درغالب زبان های دنیا ازجمله ترکی، فرانسه اسپانیولی ،ایتالیایی و..به کارمی رود .همچنین کلمه Limonade که ازلیمو گرفته شده است. Lemon آب نبات ترش Lemon juice آب لیمو و ... .

16 - کلمه بوته که ریشه ای پارسی واصیل است درزبان های اروپایی به گونهBotanic (علم گیاه شناسی) وارد شده است. وبه نظر می رسد که واژه ی Pon فنلاندی نیز کوتاه شده آن باشد. درزبان ترکی نیز واژه بوته را داریم.در عربی به صورت بوتَق وارد شده و این واژه Botanic تقریبا بین المللی است ودرتمام زبان های اروپایی به کارمی رود.
alcohl -17 یا همان الکل نیز هر چند عربی است اما فراموش نکنیم کاشف الکل زکریای رازی ایرانی بود و در دوره ی او چون زبان عربی زبان نوشتار جهان اسلام از جمله ایران بود این دانشمند به جای اینکه یک اسم فارسی روی کشف خود بگذارد یک اسم عربی گذاشت .
18- بیجامه بیژامه همان پاجامه در فارسی است .
19 - cake کیک همان است که در کرمانشاه کاک گفته می شود . البته کاک همان کیک نیست . بلکه واژه ی کاک وارد انگلیسی شده است . حتی در عربی نیز وارد شده است .( کَعک ) . اگر کیک و کاک و کعک را امروزه کنار هم بگذاریم سه نوع شیرینی متفاوت هستند . اما ریشه ی آن ها یکی است .
یوگورت به معنی ماست نیز ترکی است که وارد انگلیسی شده است .

behnam5555 12-20-2010 07:22 PM

معنی کوچه
کوی + چه = کویچه یا کوچه / پس کوچه یعنی کوی کوچک

behnam5555 12-20-2010 07:23 PM


یلدا
یلدا واژه ای سُریانی است به معنی میلاد . سریانی زبان کهن سوریه است که با آمدن اسلام از بین رفت و امروزه در بخش کوچکی از سوریه در کوهستان القلمون بدان سخن می رانند .
شب یلدا با جشن شب میلاد مسیح "نوئل" برابر است. و ریشه نخست این جشن بزرگ دنیای مسیحی، میراث فرهنگی نیاکان ماست .میلاد مسیح)ع( که هم اکنون در بیست و پنجم دسامبر برگزار می شود، در اصل جشن ظهور میترا (مهر) است که مسیحیان در سده ی چهارم میلادی آن روز را تولد حضرت مسیح(ع) قرار داده اند. نزد نیاکان ما خورشید (مهر یا میترا) نجات بخش گیتی از چیرگی اهریمن بود. آنان که به ایزد میترا دل بسته بودند، روز اول زمستان را که هنگام انقلاب زمستانی خورشید بود و خورشید دوباره چیرگی خود را بر جهان می گستراند روز تولد "میترا" می دانستند و آن روز را در روز بیست و یکم دسامبر جشن می گرفتند. ولی هنگامی که میترا پرستی به صورت دینی بزرگ در آمد و در سال 66 میلادی در جهان متمدن آن روزگار منتشر شد. در روم و بسیاری از کشورهای اروپایی، به صورت دین رسمی تنهای امپراتوران درآمد و به همین خاطر روز بیست و یکم دسامبر که برابر با اول دی ماه بود روز مقدس میتراپرستان اروپایی شد و آنان این روز را به عنوان روز تولد مهر یا میترای شکست ناپذیر (Natalis-Invictus ) جشن می گرفتند.

behnam5555 12-20-2010 07:26 PM

معنی "قلب"
قلب واژه ای عربی و دارای چند معنی و معادل دل در فارسی است . معانی قلب در عربی عبارتند از:
دل / وسط هر چیزی /میانه /دگرگون کردن . پشت و رو کردن . واژه ی انقلاب از این ریشه است .

behnam5555 12-20-2010 07:28 PM


وجه تسمیه خرم آباد لرستان

خرم‌آباد از دو بخش( خرم‌)به معنی خرّم و آباد تشکیل شده است . آباد به صورت پسوند در آخر نام های مكان می آید. ب
چون این شهر در جلگه بسیار زیبایی‌ ساخته شده كه دارای باغ و چشمه‌سارهای چشمگیر است به آن خرم‌آباد گفته‌اند.تا سالها پیش این شهر را ( خرم‌آباد فیلی) می نامیدند .( مصاحب ، غلامحسین . دایره‌المعارف فارسی ، جلد اول ، ص 891 ). در زبان محلی بدان خُرماوا می گویند .

behnam5555 12-20-2010 07:29 PM

پیجامه فارسی است نه انگلیسی.

واژه "پیجامه" یا "بیژامه" پس از ورود به زبان انگلیسی به صورت "pyjama" در آمده است. ریشه این کلمه" پای جامه" یعنی " جامه پا" بوده. شاید چنین کلماتی ، پس از استعمار هند توسط انگلستان، به این زبان وارد شده.

behnam5555 12-20-2010 07:31 PM

ریشه ی واژه ی آتش

آتش را به شکل های آتَش، آتِش،آتیش، آذَر به کار رفته است. در کردی شمالی آوِر و آیِر و در کردی جنوبی آگِر می گویند. در پهلوی آتش را آتَخش می‌گفتند.

در زبان اوستایی آتَرش گفته می شده. در پهلوی آتور به کار رفته است.

behnam5555 12-20-2010 07:32 PM

معنی حَمورابی
حمورابی: خویشاوندِ مرد شفادهنده

اَمّو
در
زبان اَموری به معنای «خویشاوند مرد» بوده و راپی یا رابی (Rāpi) به معنی «شفادهنده» است . پس نام این پادشاه «خویشاوندِ مرد شفادهنده» است.
حَمورابی پادشاه بابل و فرمانروای اموری ها از ۱۷۹۵ تا ۱۷۵۰ پیش از میلاد مسیح بود.
حمورابی ششمین پادشاه اولین سلسله شاهان بابل است. ستونی که قوانین حمورابی بر روی آن حک شده در حدود ۲٫۵ متر ارتفاع دارد. متن قوانین گرداگرد این ستون در ۳۴ ردیف به خط میخی نوشته شده ‌است که شامل ۲۸۲ ماده در باره ی حقوق جزا ، حقوق مدنی و حقوق تجارت است. این قانون که مجموعه‌ای از دستورهای لازم‌الاجرا بود، به دستور حمورابی بر روی تخته سنگی حک شد و در گذرگاه حرکت مردم در شهر بابل نهاده شده بود.
در زمان حکومت این پادشاه (حدود 1800 سال قبل از میلاد) بابل به شهری بزرگ و مترقی تبدیل شد و جمعیت زیادی برای سکونت به بابل آمدند، بطوریکه پس از مدتی این شهر پرجمعیت به سختی اداره می شد. به همین دلیل و برای برقراری نظم، به دستور پادشاه (حمورابی) قوانینی را روی سنگ بزرگی نوشتند و آن را در میدان شهر قرار دادند تا همه مردم آن را ببینند و دستوراتش را رعایت کنند.
حدود 1100 سال قبل از میلاد، در یکی از جنگها که عیلامیان توانستند بابلی ها را شکست دهند، لوح حمورابی را بهمراه غنائم دیگر به شوش آوردند.
متاسفانه چند سال پیش فرانسویان، این لوح سنگی بسیار گرانبها را از ایران سرقت و به موزه لوور پاریس منتقل کردند

behnam5555 12-20-2010 07:33 PM

ریشه واژه ی "مزبور"

در لغت «ذبر» به معانی نوشتن آمده است (لغت نامه دهخدا، واژه "ذبر"). «زبر» نیز به همان معنای نوشتن در لغت‌نامه ها آمده است. (لغت نامه دهخدا، واژه "زبر"). پس این واژه ها به یک معنی می باشند. واژه «ذبر» معرب کلمه «دبیر یا دِپیر» است به همین سبب «ذبر» از زبان فارسی به عربی رفته است. بنابراین عرب واژه «دبیر»را که فارسی است معرّب نموده در نتیجه کلمه «ذبر»ساخته شده است اما واژه «زبر» نیز احتمال دارد دارای ریشه فارسی باشد و کلمه «زبور» که نام کتاب حضرت داوود (ع) از آن گرفته شده است از این ریشه است .
برخی بر این باورند که واژه « مزبور » بر گرفته از کلمه «زِ بَر» (به کسر ز و فتح ب) می باشد. در حالی که «ز بر» از «ز+بر» یعنی از یک حرف اضافه+اسم ساخته شده است و به معنی «بالا » می باشد.این گروه می گویند مزبور یعنی در بالا آمده و بر گرفته از ( ز+بر) است. انظریه اول بهتر به نظر می رسد .

behnam5555 12-20-2010 07:42 PM


زیگورات یعنی چه ؟


ذیققوررت واژه ای به زبان اکدی است در ایران تلفظ این کلمه از مقالات رومن گیرشمن گرفته شده و زیگورات گفته شده و به معنای بلند و بر افراشته ساختن است . در تمدن‌های باستانی آسیای غربی پرستشگاه هایی برای خدایان می‌ساختند و مهم ترین آن زیگورات نامیده می‌شد و معنای آن بالا رفتن به آسمان است .آنها زیگورات را بر بلندی‌‌ها می‌ساختند و در زیگورات‌ها از بهترین و مقاوم‌ترین مصالح ساختمانی آن زمان استفاده می کردند. برای نخستین بار در فلات مرکزی ایران نیز از بقایای زیگوراتی در سیلک کاشان خاک برداری شده‌است.
  • زیگورات سیلک کاشان تاریخ ساخت این بنا به ۲۵۰۰سال قبل از میلاد می‌رسد.
  • زیگورات اور «اور نمو» موسس سلسله سوم اور درسال ۲۱۰۰قبل از میلاد در شهر اور (عراق فعلی)این زیگورات را ساخت.
  • زیگورات چغازنبیل در خوزستان نزدیک شوش واقع شده و سالم ترین زیگورات باقی مانده در جهان است و تاریخ ساخت ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح است این زیگورات به فرمان «اونتش گال» پادشاه دوره ایلام ساخته شد.
  • زیگورات دورشاروکین «سارگون» دوم پادشاه آشور در حدود ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح.
اور:

اور نام شهری باستانی در جنوب میانرودان بود، نزدیک دهانه دو رود دجله و فرات آنجا که به سوی خلیج فارس می‌ریزند و چسبیده به اریدو. این مکان به عنوان یکی از شهرهای تمدن سومر و اکد، یکی از مناطق باستانی پر ابهت در عراق به حساب می‌آید. این شهر که از آن چندین بار در کتاب مقدس به عنوان زادگاه حضرت ابراهیم نامبرده شده یکی از مهم‌ترین شهرهای تمدن سومر در ربع اول هزاره سوم پیش از میلاد، از زنده‌ترین و فعالترین مراکز شهری در جنوب بین النهرین در قرونِ ذکر شده بود. اور پایتخت تمدن باستانی سومر بود. چنین می‌نماید که اور نخستین تمدن بشری است. به دلیل پسرفت دریا سرزمینی که امروزه بخشی از عراق خوانده می‌شود پدید آمد، جنوب بستر راست فرات، که تل‌المقیر خوانده می‌شود و نزدیک شهر ناصریه در ۳۶۵ کیلومتری جنوب بغداد.این منطقه از راست به یک زیگورات ویران که هنوز دست‌نخورده به جا مانده محدود است. این نیایشگاه که در ارتفاع ۲۱ متری بناشده و از آن ننا خدای ماه در اسطوره‌های سومری است دارای دو اشکوب می‌باشد و از آجر ساخته شده است. بعدها بابلی‌ها از نیایشگاه ننا برای نیایش همتای بابلی‌اش (سین) استفاده کردند. در اشکوب پایینی آجرها با قیر به هم چسبانده شده‌اند و در طبقه بالا برای چسباندشان از ساروج بهره گرفته شده است. سومریان بدین شهر اوریم می‌گفتند.
رومن گیرشمن:

رومن گیرشمن (۱۸۹۵-۱۹۷۹) (به فرانسوی: Roman Ghirshman) باستان شناس مشهور فرانسوی بود.
وی در خارکف اکراین به دنیا آمد. به سال ۱۹۱۷ به پاریس نقل مکان کرد تا باستان‌شناسی و زبانهای باستانی را فراگیرد.تحصیلاتش را در دانشگاه سوربن، مدرسه تحصیلات عالیه و مدرسه عالیه لووربه پایان رسانید. اولین کار تجربی او زمانی بود که همراه با یک هیئت باستانشناسی فرانسوی به تلو واقع در کشور عراق رفت (۱۹۳۰).وی بیشتر به آثار باستانی ایران علاقمند بود، در سالهای بعد، در راس هیئی به ایران آمد و به حفاریهایی در تپه گیان، لرستان، اسد اباد، تپه سیلک، بگرام در افغانستان، بیشاپور در کازرون فارس (شهری که ساسانیان در قرن سوم میلادی بنیانگزاری کرده بودند)، و شوش پرداخت.
وی در ۱۹۴۹ سفری به کوههای سخت‌گذر بختیاری کرد و برای اولین بار در ایران موفق به کشف غاری که مسکن انسانهای عصر نو سنگی بود گردید.
مطالعات وی در چغازنبیل در ۴ جلد چاپ گردیده، و هم چنین وی گروه کاوش در جزیره خارک، ایوان کرخه، و آثار پارت‌ها در مسجد سلیمان در نزدیکی ایذه در خوزستان را سرپرستی کرد.

چغازنبیل :


مختصات: 32°0′30″N 48°31′15″E / 32.00833°N 48.52083°E / 32.00833; 48.52083 چُغازَنبیل نیایشگاهی باستانی‌است که در زمان عیلامی‌ها و در حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد ساخته شده‌است. چغازنبیل بخش به‌جامانده از شهر دوراونتش است.
این سازه در ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای‌گرفت.


این نیایشگاه توسط اونتاش گال (پیرامون ۱۲۵۰ پ.م.)، پادشاه بزرگ ایلام باستان، و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شهر شوش، ساخته شده‌است.
مکان جغرافیایی زیگورات چغازنبیل در ۴۵ کیلومتری جنوب شهر شوش در نزدیکی منطقه باستانی هفت‌تپه که از جاده شوش به اهواز قابل دسترسی است، می‌باشد.
بلندی آغازین آن ۵۲ متر و ۵ طبقه بوده‌است. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نیم از آن باقی مانده‌است.
«چغازنبیل» که نام باستانی این بنا است، واژه‌ای محلی و مرکب از دو واژه «چُغا» (در زبان لری به معنی «تپه») و زنبیل (به معنی «سبد») است که اشاره‌ای است به مکان معبد که تپه بوده و آن را به زنبیل واژگون تشبیه می‌کردند. این مکان نزد باستان‌شناسان به «دور-اونتَش» معروف است که به معنای «دژِ اونتش»» است.
اونتاش گال پادشاه ایلام باستان است که دستور ساخت این شهر مذهبی را داده‌است. بنای چغازنبیل در میانه این شهر واقع شده‌است و مرتفع‌ترین بخش آن است.
بروشور راهنمای مجموعه، سازمان میراث فرهنگی، ۱۳۸۶.

این نیایشگاه توسط اونتاش ناپیریش (حدود ۱۲۵۰ پ.م.)، پادشاه بزرگ ایلام باستان، و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، الهه نگهبان شهر شوش، ساخته شده‌است. و در حمله سپاه خونریز آشور بانیپال به همراه تمدن ایلامی ویران گردید. سده‌های متمادی این بنا در زیر خاک به شکل زنبیلی واژگون مدفون بود تا اینکه به دست رومن گیرشمن فرانسوی در زمان پهلوی دوم از آن خاکبرداری گردید. گرچه خاکبرداری از این بنای محدب متقارن واقع شده در دل دشت صاف موجب تکمیل دانش دنیا نسبت به پیشینه باستانی ایرانیان گردید اما پس از گذشت حدود ۵۰ سال از این کشف، دست عوامل فرساینده طبیعی و بی دفاع گذاشتن این بنا در برابر آنها آسیبهای فراوانی را به این بنای خشتی - گلی وارد کرده و خصوصا باقیمانده طبقات بالایی را نیز دچار فرسایش شدید کرده‌است.
چغازنبیل جزو معدود بناهای ایرانی است که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌است. در بعضی از کتب تاریخی نام قدیمی شوش، چغازنبیل نامیده شده‌است.





behnam5555 12-20-2010 07:44 PM

کُمُد فرانسوی دولاب فارسی است.

اما در فارسی کمد و در عربی دولاب می گویند.(!)واژۀ دولاب فارسی است ولی ما ایرانی ها فراموش کرده ایم در عوض عرب ها هنوز از این کلمه فارسی استفاده می کنند . در ساختمان های قدیمی هنوز لفظ دولابچه کاربرد دارد . در عربی به چرخ فلک نیز ( دولابُ الهواء ) گفته می شود . در عربی حتی دولاب را جمع مکسر می بندند و دَوالیب به کار می رود . به چرخ ماشین نیز دولاب السیارة گفته می شود . یعنی این کلمه را وسعت معنا داده اند .

behnam5555 12-21-2010 08:45 PM

چند کلمه ترکی در فارسی

واژه ستانی و واژه دهی میان اقوام همسایه امری کاملاً طبیعی است و در تمام زبانهای جهان وجود دارد.
اتابک(پدربزرگ)/اتاق/بلدرچین/چارُق/چخماق/خاتون/سنجاق/قَراوُل/ گلن گدن ( یعنی آمدن و رفتن . بخشی از اسلحه )/یونجه / قشنگ / قرمز / قره قروت / قالپاق ( در اصل نوعی کلاه نمدی بوده) / قاراشمیش/ عزب اوغلی ( عزب : عربی است . یعنی مجرد و اوغلی همان اوغلان است .یعنی پسر./قاشق / قیچی/ قره قوش/ قره سو ( آب سیاه یا آب بزرگ)/قزل آلا / اوزون برون ( یعنی دماغ دراز )/قزلباش ( یعنی سرخ سر )/آبجی ( همان آغاباجی است . یعنی خواهر )/ داداش( یا قارداش به معنی برادر.)/ آیدین ، آیلار، آیسان،آیناز نلمهای ترکی اند . (آی) ماه است . آیلار برابر ماهان و آیسیان برابر مهسا و آیناز برابر مهناز است . /سولماز یعنی گلی که هرگز پژمرده نمی شود .

behnam5555 12-21-2010 08:47 PM


چند کلمه روسی در فارسی:
استکان / سماور/ قوری / کتری/ اسکناس / کالسکه/ پامادور( گوجه در گیلان و آذربایجان) / بلشویسم/چرتکه /درشکه /
این کلمات در زمان قاجار وارد فارسی شد . البته سماور وارد همه ی زبانهای جهان شده است . نه فقط زبان فارسی.

behnam5555 12-21-2010 08:48 PM

چند کلمه ی مغولی در فارسی:
چاخان/ آقا/آغا/ بیگ/ بیگم/ خان/ خانم/ خپل / قُرُمساق / اُلاغ /یوغور / قلدر/ آلتون( زر)/ اردو/ ایل / ایلخان/ایلچی/بَهادُر/تومان ( به معنی ده هزار)/سوغات/سیورسات/قورچی/نوکر / یاسا( به معنی قانون)/ یاغی

behnam5555 12-21-2010 08:50 PM


better best در اصل واژه های فارسی اند .
آیا تابه حال فکر کرده اید چرا صفت تفضیلی و عالی ( برتر و برترین ) این دو کلمه بی قاعده اند ؟
این دو واژه همان بهتر و بهشت در فارسی هستند . بهشت نیز در فارسی کهن بهترین است.


behnam5555 12-21-2010 08:52 PM

هشتاد به ترکی چی میشه ؟
عجیب است بسیاری از هم میهنان ترک زبان نمی دانند هشتاد به ترکی چه می شود و همان هشتاد فارسی را می گویند . هشتاد می شود سَکسان که از ریشه ی سَکّیز یا سَقّیز یا سَگّیز می آید . دقیقاً مانند دوقسان به معنی نود که از دوقّوز به معنی نه می آید.
شاید علت این باشد که سَگسان معنی ( تو سگ هستی ) می تواند داشته باشد و به همین خاطر به کار نمی رود .


behnam5555 12-21-2010 08:54 PM


معنی گریپ فروت
دلیل اینکه این میوه را گریپ فروت می نامند آن است که میوه آن مانند انگور بصورتجمعی تا دوازده تابر روی شاخه می روید . این میوه که یکیاز مرکبات می باشد بیشتر از 4000 سال پیش در هند و مالزی کاشته می شده است ولی تاقرن شانزدهم میلادی در دیگر کشورها ناشناخته مانده بود تا اینکه اسپانیائیها آنرابه کشورهای دیگر بردند . جالب است که بدانید آمریکا 97% مصرف گریپ فروت دنیا راتامین می کند و تنها ایالت فلوریدا و تگزاس با هم 90% گریپ فروت آمریکا را تولید میکنند .
درخت گریپ فروت به اندازه درخت پرتقال و ارتفاع آن تا 12 متر می رسدبرگهای آن سبز و گل آن سفید است . میوه گریپ فروت درشت تر از پرتقال و پوست آنهنگامیکه رسیده باشد نازک و برنگ زرد روشن است . اگر در چیدن گریپ فروت تاخیر شودپوست آن کلفت شده و قسمت سفیدی زیر پوست ضخیم می شود و مقدری از آب خود را از دستمی دهد . گریپ فروت رسیده ترش و شیرین و کمی تلخ می باشد . نوعی از گزیپ فروت که درشمال ایران می روید چون داخل آن قرمز رنگ است به آن توسرخ می گویند .
  • گریپ فروت در حال حاضر در چین ، هند ، خاورمیانه و در ایران هم در شمال و همجنوب پرورش داده می شود.
  • گریپ فروت در تمام طول سال در بازار وجود دارد ولی فصل آن از ژانویه تا می میباشد . گریپ فروت، میوه ای توپر، خوش طعم و مغذی است

behnam5555 12-21-2010 08:57 PM

معنی و ریشه واژه بانو
بانو یک واژه فارسی کهن است . (بان + و = بانو )
بان در نام شهر بانه هنوز به کار می رود . بان یعنی بالا و بانو به معنی کسی است که در بالا جا دارد و این به نشانه گرامی داشتن بانوان است .اما کلمه خانم مغولی است و ریشه فارسی ندارد . خان و خانم و بیگ و بیگم نام های مغولی است . خان و بیگ مذکرند و خانم و بیگم مؤنث هستند.
حدس دیگری می زنم که شاید خان بر گرفته از کیان باشد که به صورت خان در ترکی و مغولی و کاندیدا در زبانهای غربی و به صورت خاقان و به صورت کینگkingنیر در سایر زبانها رفته است

اضافات



1- خان در واژه ی دهقان به شکل قان بکار رفته و از آنجایی که این واژه(خان) از مسیر فرارود آمده احتمال قوی دارد که سغدی یا تخاری (زبان تورانیان)باشد که بعدا سرزمینشان ترکنشین شد. و از آنجایی که زبان تورانیان همخانواده فارسی بوده به احتمال زیاد این واژه مغولی و بیگانه نیست.
خانم هم مرتبط با خان است چنانچه مردم مرتبط با مرد است


پس از یکسو نیاز به دیدن یک واژه نامه ی مغولی و از یکسو بررسی زبان های توران (تخاری- سغدی) نیاز است
2- هرآنچه درباره ی واژه های مغولی گفته میشود نقل قول(گفتاورد) است و اگر یک نفر اشتباه کرده باشد تماما به بیراهه میروند

behnam5555 12-21-2010 09:04 PM

ریشه زبان زد ( ضرب المثل ) " حکایت ما هم شده ، حکایت روباه و مرغ های قاضی "

گرگی و روباهی با همدیگر دوست بودند . روباه از هوش و زیرکی اش و گرگ از زور بسیار و چنگال تیزش بهره می برد. روباه شکار را پیدا و گرگ آن را شکار می کرد . سپس می نشستند و شکاری را که به چنگ آورده بودند ، می خوردند . از بخت بد چند روز شکاری نیافتند .با خودشان گفتند هر یک به راهی برویم شاید چیزی بیابیم و دیگری را آگاه کنیم. گرگ لانه مرغی پیدا کرد و با شتاب خودش را به روباه رساند و گفت که شکار یافتم . روباه شادمان شد و گفت : " چه پیدا کرده ای که این گونه شاد شده ای ؟ جای آن کجاست ؟ " گرگ گفت : " دنبالم بیا تا نشانت بدهم . " گرگ جلو افتاد و روباه هم در پی او. به خانه ای رسیدند . خانه ، حیاط بزرگی داشت و یک مرغدانی هم در گوشه حیاط بود . گرگ ایستاد ، رو به روباه کرد و گفت : " این هم آن شکار . ببینم چه می کنی. " روباه که بسیار گرسنه بود ، شابان به درون حیاط رفت و خودش را به مرغدانی رساند . در گوشه ای نهان شد تا در فرصتی مناسب به مرغدانی حمله کند . درون مرغدانی چند مرغ و خروس چاق بودند. در مرغدانی باز بود و او می توانست به آسانی یکی از مرغها را شکار کرده بگریزد . ولی ناگهان در اندیشه شد و با خود گفت : " در باز است و مرغ چاق در مرغدانی .پس چرا گرگ خودش به مرغدانی حمله نکرده ؟ تاکنون من شکار پیدا می کردم و او شکار می کرد . اکنون چه شده که او شکار به این خوشمزگی را دیده ، ولی کاری نکرده و آمده دنبال من . بی گمان خطری در کمین است. بهتر است بی گدار به آب نزنم . " با این فکرها روباه نزد گرگ برگشت . گرگ تا روباه را دست خالی دید ، خشمگین شد و گفت : " مطمئن بودم که تو توانایی شکار یک مرغ را هم نداری . چرا دست خالی بازگشتی ؟ " روباه گفت : " چیزی نشده . تنها می خواهم بدانم این خانه و این مرغدانی از آنِ کیست و چرا صاحب خانه در مرغدانی اش را باز گذاشته ؟ " گرگ گفت : " این خانه ، خانه شیخ قاضی شهر است که بی گمان کارگرش فراموش نموده در ِ مرغدانی را ببندد . " روباه تا نام قاضی شهر را شنید ؛ گریخت . گرگ شگفت زده شد و دنبال روباه دوید تا به او رسید و از وی پرسید: " چرا می گریزی چه شده ؟ " روباه گفت : " گرسنه بمانم بهتر از این است که مرغ خانه قاضی را بخورم . وقتی كه آن شیخ قاضی پی ببرد من مرغ خانه اش را دزدیده ام ، به مردم می گوید که گوشت روباه حلال است . مردم هم با شنیدن این حکم ، به دنبال روباه ها می افتند و نسل روباه را از روی زمین بر می دارند . گرسنه باشم بهتر از این است که دودمانم را به باد بدهم . " از آن به بعد هر گاه کسی بخواهد از در افتادن با افراد با نفوذ دوری نماید ، این زبان زد را می گوید :
" حکایت ما هم شده ، حکایت روباه و مرغ های قاضی "




behnam5555 12-21-2010 09:06 PM


ریشه زبانزد ( ضرب المثل) سرش کلاه رفت :

هنگامی که کسی فریب دیگران را بخورد می گویند : « سرش کلاه رفت .» و اگر فریب بزرگی باشد ؛ می گویند : « کلاه گشادی سرش رفت. »
در گذشته شاید تا صد سال پیش برای کیفر دادن گناهکاران ، بر سرشان کلاه خنده داری که از آن زنگوله و چیزهای مسخره آویخته بودند و جامه ای خنده آور می پوشاندند و در کوچه های شهر در برابر دیدگان مردم رو به دُم خر می نشاندند تا بینندگان به آنان بخندند و این گنهکاران پشیمان و شرمنده شوند و آبرویشان همه جا برود و برای دیگران مایه ی اندرز گردند .
از آنجا که در نتیجه ی سادگی و غفلت بسیاری از افراد فریب فریبکاران را می خوردند و گرفتار این کلاه خنده دار می شدند ؛ این سخن در میان مردمان زبانزد شد . هر کس فریب می خورد می گفتند سرش کلاه رفت یا سرش کلاه گذاشتند.

behnam5555 12-21-2010 09:08 PM

ریشه یابی « دَمت گَرم ! » :

« دَمِت گـَـرم » یعنی « آفرین بر تو که کار بجایی انجام دادی . یا سخن زیبایی بر زبان راندی. »
« دَم » به معنای « نَفَس » و نیز « دهان » است . « گرم » نیز که آشکار است . پس « دمت گرم » یعنی : « نفست گرم بادا ! » نفس سرد کنایه از مرگ است و خوب نیست . نفس گرم نشانه تندرستی است .


behnam5555 12-21-2010 09:09 PM

چرا هنگام اشک دروغین می گوییم « اشکِ تمساح » ؟!


هنگامی که کسی به دروغ بر پیشامدی می گرید و اندوه ناراستین آشکار می سازد این زبانزد را به کار می بریم. ولی داستان چیست ؟ و چرا می گوییم : « اشکِ تمساح» ؟
داستان این است که : تمساح شکار خود را نمی جَود بلکه آن را قورت می دهد و پیش می آید که شکار نگون بختی که بلعیده شده است غده های اشکریز تمساح را که برای شست و شوی چشم اوست در هنگام بلعیده شدن فشار می دهد و چشم تمساح اشک می ریزد و به نظر می رسد که تمساح بر شکار خود می گرید . این در میان مردم زبانزد ( ضرب المثل ) شده است چون کُشنده و گرینده بر کُشته یکی است و آن تمساح است .



behnam5555 12-21-2010 09:11 PM

ریشه زبانزد ( ضرب المثل) سایه شما از سر ما کم نشود :

این زبانزد ( ضرب المثل ) یعنی مهرورزی شما به ما کم نشود . خدا کند زنده باشی که بتوانی به ما مهر بورزی و به ما سود برسانی. حتی اگر این سود سایه انداختن در برابر گرمای آفتاب باشد.آری این زبانزد نیز ریشه ای تاریخی دارد.
دیوژن یا دیوجانس از فیلسوفان نامدار یونان است که در سده ی ششم پیش از زایش مسیح می زیست . او پیرو فلسفه کلبی بود و چون کلبی ها بر این باور بودند که: «پایان وجود در برتری است و برتری در رها کردن خوشی های جسمانی و روحانی است.» به همین دلیل دیوژن از دنیا و خوشی هایی که در آن است دوری می نمود و دارایی و رسوم را کنار نهاده بود.
یعقوبی در باره شُوَند نامگذاری ( وجه تسمیه ) کلب یا کلبی باور دیگری دارد . « به او گفتند چرا کلب نامیده شدی؟ گفت برای آنکه من بر بدان فریاد می زنم و برای نیاکان چاپلوسی و فروتنی دارم و در بازارها جای می گزینم. »
خوب است بدانید واژه ی « کَلْب » در عربی به معنی « سگ » است .
به سخن دیگر کلبیون هیچ خوشی ای را بهتر از رها کردن خوشی ها و نعمتهای مادی و طبیعی نمی دانستند.
دیوژن با سر و پای برهنه و موی ژولیده در برابر دیدگان آشکار می شد و در رواق پرستشگاه می خوابید. بیشتر روز را دور از سر و صدای شهر و در زیر آسمان کبود سپری می کرد و در آن خاموشی می اندیشید. جامه اش یک ردا و خانه اش یک خمره بود. تنها یک کاسه چوبین برای نوشیدن آب داشت، که چون یک روز کودکی را دید که دو دستش را پر از آب کرده آنرا آشامید، در همان زمان کاسه چوبین را به دور انداخت و گفت: «این هم زیادی است، می توان مانند این کودک آب نوشید . »
بی توجّهی او به مردم تا اندازه ای بود که در روز روشن فانوس به دست گرفته به جستجوی انسان می پرداخت. چنان که گویند: روزی بر بلندایی ایستاده بود و می گفت: ای مردم! گروهی بسیار بنابر اعتقاد درباره او گرد آمدند. گفت: «من مردمان را خواندم، نه شما را . »
دی شیخ با چراغ گرد شهر همی گشت
کَـز دیو و دَد مَلولم و انسانم آرزوست
گفتند یافت می نشود جُسته ایم ما
گفت آنکه یافت می نشود ، آنم آرزوست
بی اعتنایی به مردم و بی پروا سخن گفتن، موجب شد که دیوژن را از شهر تبعید کردند. از آن به بعد آغوش طبیعت را بر همنشینی مردم ترجیح داد و خم نشین شد. در همین دوران تبعیدی بود که کسی به ریشخند گفت: «دیوژن؛ دیدی همشهریان ترا از شهر بیرون کردند؟» پاسخ داد: «نه، چنین است. من آنها را در شهر گذاشتم ».
دیوژن همیشه با زبان ریشخند و سرزنش با مردم برخورد می کرد، «به اندازه ای به مردم طعنه زده و گوشه و کنایه گفته که امروزه در سخن فرنگیان دیوژنیسم به جای گوشه و کنایه زدن رایج است.»
میرخواند از دیوژن چنین بازگو می کند: «چون اسکندر را گشودن شهری که زادگاه دیوجانس بود فراهم گردید به دیدار او رفت. حکیم را خوار یافت، پای بر وی زد و گفت: «برخیز که شهر تو در دست من گشوده شد.» پاسخ شنید که: «گشودن شهرها خوی شهریاران است و لگد زدن کار خران.»
به سخنی دیگر: زمانی که اسکندر مقدونی در کورنت بود، آوازه ی وارستگی دیوژن را شنید و با شکوه شاهی به دیدنش رفت. دیوژن که در آن هنگام دراز کشیده بود و در برابر تابش خورشید خود را گرم می کرد، توجهی به اسکندر ننموده از جایش تکان نخورد. اسکندر برآشفت و گفت: «مگر مرا نشناختی که احترام بایسته به جای نیاوردی؟» دیوژن با خونسردی پاسخ داد: «شناختم، ولی از آنجا که بنده ای از بندگان من هستی گرامی داشتن تو را بایسته ندانستم.»
اسکندر توضیح بیشتر خواست. دیوژن گفت: «تو بنده آز و خشم و خواسته هستی؛ در حالی که من این خواهشهای درونی را بنده و پیرو خود ساخته ام.»
به سخنی دیگر در پاسخ اسکندر گفت: «تو هر که باشی جایگاه مرا نداری، مگر جز این است که تو پادشاه و فرمانروای بی چون و چرای یونان و مقدونیه هستی؟» اسکندر آری گفت . دیوژن گفت: «بالاتر از جایگاه تو چیست؟»
اسکندر پاسخ داد: "هیچ". دیوژن بی درنگ گفت: «من همان هیچ هستم و بنابراین از تو بالاتر و والاترم!» اسکندر سر به زیر افکند و پس از لختی انیشیدن گفت: «دیوژن، از من چیزی بخواه و بدان که هر چه بخواهی می بخشم .»
دیوژن( دیوجانس ) به اسکندر که در آن هنگام میان او و آفتاب ایستاده بود، نیم نگاهی کرد و گفت: «سایه ات را از سرم کم کن.» به سخنی دیگر گفت: «می خواهم سایه خود را از سرم کم کنی.» این جمله به اندازه ای در وی اثر کرد که بی اختیار فریاد زد: «اگر اسکندر نبودم، می خواستم دیوژن باشم.»
این سخن کم کم در میان مردمان زبانزد ( ضرب المثل ) شد. با این تفاوت که دیوژن می خواست سایه مردم، حتی اسکندر مقدونی از سرش کم شود، ولی بیشتر مردم روزگار به سایه ی بزرگان و دارایان نیازمندند و می خواهند سایه ی آنان بر سرشان باشد و این سایه از سرشان کم نشود. دیوژن ( دیوجانس ) در هشتاد سالگی چشم از جهان فرو بست .

Princess NazaniN 12-21-2010 09:12 PM

با سپاس از زحماتتون..خسته نباشید

behnam5555 12-21-2010 09:13 PM

ریشه ضرب المثل " زیراب کسی را زدن " :

زیرآب ، در خانه های قدیمی تا کمتر از صد سال پیش که لوله کشی آب تصفیه شده نبود معنی داشت . زیرآب در انتهای مخزن آب خانه ها بوده که برای خالی کردن آب ، آن را باز می کردند . این زیرآب به چاهی راه داشت و روش باز کردن زیرآب این بود که کسی درون حوض می رفت و زیرآب را باز می کرد تا لجن ته حوض از زیرآب به چاه برود و آب پاکیزه شود .
در همان زمان وقتی با کسی دشمنی داشتند. برای اینکه به او ضربه بزنند زیرآب حوض خانه اش را باز می کردند تا همه آب تمیزی را که در حوض دارد از دست بدهد .
صاحب خانه وقتی خبردار می شد خیلی ناراحت می شد چون بی آب می ماند .این فرد آزرده به دوستانش می گفت : « زیرآبم را زده اند. »
نوشته : عادل اشکبوس
این اصطلاح که زیرآبش را زدند ریشه از همین کار دارد که چندان دور هم نبوده است .
زیرآب در لغت: مجرایی است در ته مخزنهای آب که هنگام خالی کردن آب ، آن را بگشایند. (فرهنگ عامیانه جمال زاده ). مخرجی دربسته در تک خزانه یا حوض یا آب انبار و غیره که به چاهی یا مغاکی منتهی میشود تا آنگاه که خواهند، آن را باز کنند و آبدان از آب و لجن تهی شود. (از یادداشت بخط مرحوم دهخدا).
-زیرآب زدن ; باز کردن زیرآب تا آب مستعمل یا گنده فروشود. (از یادداشت بخط مرحوم دهخدا).
-زیرآب کسی را زدن ; او را نزد کسی متهم کردن و بدین وسیله دست او را از عملی و جز آن کوتاه کردن . چاکری را پیش خواجه به غمازی منفور ساختن و سبب اخراج او شدن . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). کسی را از سر کاری برداشتن و از خدمت معاف کردن یا بشدت بر ضرر و به ضد او اقدام کردن و او را بی آنکه بداند از جایی راندن . (فرهنگ عامیانه جمال زاده ).
- عقاید عالمی را به کفر و زندقه نسبت کردن . رای او را با دلیلی تردید کردن . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا).
- تعبیری است نظیر: کلک کسی را کندن و امثال آن که شاید بتوان آنرا حتی در مورد از میان برداشتن و از بین بردن کسی یا چیزی استعمال کرد. (فرهنگ عامیانه جمال زاده ).


behnam5555 12-21-2010 09:24 PM

ریشه ضرب المثل " زاغ سیاه کسی را چوب زدن. " :

اشتباه نکنید منظور از زاغ ، همان پرنده شبیه کلاغ نیست . زاغ (‌زاج ) نوعی نمك است كه انواع گوناگون دارد: ( سیاه، سبز، سفید و غیره )
زاغسیاه بیشتر به مصرف رنگ نخ قالی ،پارچه و چرم می‌رسد . اگر هنرمندی ببیند كه نخ ،پارچه یا چرم همكارش بهتر از مال خودش است، در نهان سراغ ظرف زاغ همکارش می رود و چوبی در آنمی گرداند و با دیدن و بوییدن ، تلاش می کند دریابد در آن زاغ چه چیزی افزوده اند یا نوع ، اندازه و نسبت تركیبش با آب یا چیز دیگر چگونه است .
این مثل وقتی به کار می رود که کسی کسی را می پاید و می خواهد ببیند او چه می کند و از چیزهایی پنهان و رازهایی آگاه شود که برایش سودمند است

behnam5555 12-21-2010 09:27 PM


ریشه ضرب المثل « ایراد بنی اسرائیلی » :
http://www.chillibreeze.com/images/yellowcows-1.jpg

بنی اسرائیل فرزندان یعقوب پیامبر و پیروان دین یهود هستند که پیامبر آنان حضرت موسی، و کتاب آسمانیشان تورات است. بنی اسرائیل نیاکان کلیمیان امروزی و همچون ایرانیان ، نخستین مردمان یکتاپرست جهان اند که از دو هزار سال پیش از میلاد مسیح در سرزمین فلسطین زندگی می کردند.
مانند پیروانِ دیگر دین ها، پیروان حضرت موسی نیز پیامبر خود را بسیار آزار دادند . آنان از او نیارستنی ( معجزه ) می خواستند. بنی اسرائیل زیر ستم فرعون بودند و در داستان نامدار گریز آنان از رود نیل پس از رهایی از آن آن گرفتاری بزرگ به پیامبرشان گفتند : «ای موسی، ما به تو ایمان نمی آوریم مگر آنکه توان خداوندی را در این بیابان سوزان و بی آب و گیاه به گونه ی دیگری به ما نشان دهی.» پس فـرمـان خدا بر ابر فرود شد که بر آن مردم سایبانی کند و تمام مدتی را که در آن بیابان به سر می برند برای آنها خوردنی فرستاد.
پس از چندی از موسی آب خواستند. حضرت موسی چوبدستی خود را به فرمان خدا به سنگی زد و از آن دوازده چشمه جوشید که قبیله های دوازده گانه بنی اسرائیل از آن نوشیدند و سیراب شدند.
بنی اسرائیل به آن همه داشته ها بسنده نکردند و خشنود نشدند و ایراد گرفتند که : یکرنگ و یکنواخت بودن این خوراک با سرشت ما سازگار نیست. به خوراک دگری نیاز داریم . به خدای خودت بگو که برای ما سبزی، خیار، سیر، عدس و پیاز بفرستد.
در این میانه جوانی از بنی اسرائیل کشته شد و بر سر یافتن کشنده ی او هنگامه به پا شد .
حضرت موسی گفت: «خدای می فرماید اگر گاوی را بکشید و دم گاو را بر پیکر کشته شده بزنید، کشته به زبان می آید و کشنده را می شناساند.»
بنی اسرائیل گفتند: «از خدا بپرس که چگونه گاوی را بکشیم؟» پیام آمد آن گاو نه پیر از کار رفته باشد و نه جوان کار ندیده.
سپس از رنگ گاو پرسیدند. پاسخ آمد زرد ناب باشد. چون پایه کار بنی اسرائیل بر ایراد و بهانه گیری بود، باز هم ایراد گرفتند که این نام و نشانی بسنده نیست و خدای تو باید ویژگی های دیگری از این گاو بدهد. حضرت موسی از آن همه ایراد و بهانه به ستوه آمد و باز به کوه طور رفت، پیام آمد که این گاو باید رام باشد، زمینی را شیار نکرده باشد، از آن برای آبکشی برای کشاورزی استفاده نکرده باشند و کاملاً بی عیب و یکرنگ باشد.
بنی اسرائیل گاوی به این نام و نشان را پس از مدتها جستن و پرس و جو پیدا کردند و از صاحبش به بهای گزافی خریداری کرده سر بریدن و سرانجام کشنده آن جوان را به روشی که نوشته شد یافتند.
از آن پس این داستان زبانزد مردمان شد و « ایراد بنی اسرائیلی » نام گرفت .
این داستان در سوره بقره از کتاب قرآن نیز آمده است و دلیل نامگذاری خود سوره بقره نیز آمدن این داستان در آن است .

behnam5555 12-21-2010 09:30 PM

ریشه ضرب المثل " از تعجّب شاخ در آوردن " :
در داستانها هر ویژگی ای از ویژگی های انسانی را به جانوری نسبت می دهند .این کار بس هنرمندانه انجام شده است .
نیرنگ به روباه ، بی رشکی به گراز ، کینه توزی به مار ، نجابت به اسب ، نادانی به خر ، تقلید به میمون ، وفا داری به سگ، درنده خویی به گرگ ، بی ارادگی به بز ، دلاوری به شیر و ...
اما اینکه از تعجب شاخ در بیاوریم ؛ چرا این سخن زبانزد شده است ؟
زیرا شاخ تنها برای جانور است و زیبنده آن است . اگر انسانی شاخ داشته باشد مایه شگفتی بی مانندی است . در اینجا باژگونگی شده و انسان به جانور همانند شده است . همه جا ویژگی های آدمی به جانوران نسبت داده شد . یک بار هم باژگونه شد و ویژگی جانوران به آدمی نسبت داده شد.این کار برای نشان دادن اوج شگفت زدگی از کاری یا سخنی یا چیزی است.

behnam5555 12-21-2010 09:32 PM



ریشه ضرب المثل " دست کسی را توی حنا گذاشتن " :
http://www.agri-bank.com/Include/Rea...5Crad53812.jpg
این ضرب المثل را در باره ی کسی به کار می برند که میان کاری تنها رها شده یا به گونه ای قرار گرفته باشد که هیچ کاری نتواند انجام دهد.
در گذشته نه چندان دور که وسایل آرایشی مانند امروز نبود، مردان و زنان دست و پا و سر و موی خود را حنا می بستند و از آن برای زیبایی و پاکیزگی و گاهی برای جلوگیری از سردرد بهره می بردند.برای این کار به حمام می رفتند و در آنجا دست و پای خود را در حنا می گذاشتند . البته کارگرهایی هم بودند که این کار را انجام می دادند و دست و پا را در حنا می گذاشتند . آنگاه با هندوانه و چیزهای خنک از فردی که دست و پایش در حنا بود پذبرایی می کردند . زیرا آب بدنش در اثر چند ساعت نشستن در حمام کم می شد و چنین فردی هیچ کاری هم نمی توانست انجام دهد . کم کم ( دست و پا در حنا گذاشتن ) از یک اصطلاح در حمام خارج شد و عمومیت یافت و تبدیل به ضرب المثلی شد .

behnam5555 12-21-2010 09:36 PM

ریشه ضرب المثل " خر ما از کُــرگی دُم نداشت. " :
http://freewords.persiangig.com/image/donkey.jpg

مردی خری را دید که در گِل مانده بود . رفت تا صاحب خر را یاری کند . کمک کرد و زور زد . نمی دانست کجای خر را بگیرد و زور بزند . یک بار سرش و یک بار دمش و بار دگر پای خر را می کشید . از بخت بد وقتی دم خر را کشید ؛ دم کنده شد . صاحب خر تاوان خواست.

مرد یاری رسان که دید گرفتار شده به کوچه ای گریخت که بن بست بود. خود را به خانه ایی انداخت. زن بارداری آنجا بود با دیدن مرد گریزان ترسید و بار بینداخت ( سقط جنین کرد.) شوهر زن باردار نیز با او هم آواز شد و در پی مرد نهاد.
مردِ گریزان بر بام خانه ای دوید. راهی نیافت، از بام به کوچه ایی جهید که در آن پزشکی خانه داشت.
جوانی پدر بیمارش را به انتظار نوبت در سایه دیوار خوابانده بود؛ مرد بر آن پیر بیمار فرود آمد، چنان که بیمار در حای بمُرد. پدر مُرده نیز به آن دو نفر پیوست .
مَرد، هم چنان گریزان، در پیچ کوچه با مردی یهودی سینه به سینه شد و بر زمینش افکند.
پاره چوبی در چشم یهودی رفت و او را کور کرد. او نیز نالان و خونریزان به گروه دنبال کنندگان پیوست .
مردگریزان، به ستوه از این همه، خود را به خانه قاضی افکند و گفت : ” پناه به تو می برم. “. قاضی در آن ساعت با زنی شاکیه خلوت کرده بود. چون رازش فاش دید، چاره رسوایی را در جانبداری از او یافت و دنبال کنندگان را به درون فرخواند .
نخست از رهگذر کور شده پرسید .
گفت : این مرد یک چشم مرا نابینا کرده است. قصاص می خواهم .
قاضی گفت : دیه مسلمان بر یهودی نیم است. باید آن چشم دیگرت را نیز نابینا کند تا بتوان از او یک چشم برکند !
و چون یهودی سود خود را در انصراف از شکایت دید، به پنجاه دینار جریمه محکومش کرد .
جوانِ پدر مرده را پیش خواند .
گفت : این مرد از بام بلند روی پدر بیمار من افتاد و او را درجا کشت . برای قصاص آمده ام.
قاضی گفت : پدرت بیمار بوده است، و ارزش زندگی بیمار نیمی از ارزش فرد سالم است.حکم این است که پدر او را زیر همان دیوار بگذاریم و تو بر او فرود آیی، چنان که نیمه ای جانش را بستانی .
و جوان پدر مُرده را نیز که مصلحت در گذشت دیده بود، به پرداخت سی دینار جریمه شکایت بی مورد محکوم کرد .
وقتی نوبت به شوهر آن زن رسید که از ترس بار افکنده بود، گفت :
قصاص شرعاً هنگامی روا است که راهِ جبران از دست رفته بسته باشد. می توان آن زن را به حلال در عقد ازدواج این مرد کرد تا کودکِ از دست رفته را جبران کند. باید زنت را طلاق دهی.
مرد بینوا فریاد برآورد و با قاضی ستیزه می کرد، که ناگاه صاحب خر برخاست و به جانب در دوید . قاضی با صدای بلند گفت : هان ! بایست که اینک نوبت تو رسید .
صاحب خر با ترس و لرز گفت :
شکایتی ندارم . می خواهم بروم چند شاهد بیاورم که خر من از کُرگی دم نداشته است .

behnam5555 12-21-2010 09:38 PM


ریشه ضرب المثل "چوب در آستین کردن "
در گذشته چوب توی آستین کردن یک نوع مجازات درجه دوم محسوب می شد . روش کار چنین بود که دو دست محکوم را به شکل افقی نگه می داشتند سپس چوب محکمی را به موازات دستان محکوم از آستین لباسش رد می کردند و از آستین دیگر بیرون می آوردند. بعد از آن مچ دستها و انتهای آستین محکوم را با طنابی محکم به آن چوب می بستند طوری که که دستها به حالت افقی باقی بماند و محکوم نتواند آن را به چپ و راست و بالا و پایین حرکت دهد .

محکوم را با توجه به خلافی که مرتکب شده بود مدتی به این شکل و در دید مردم نگاه می داشتند تا کلافه و رنجور شود .بعد از مدتی محکوم نالان و گریان فریاد می زد و التماس می کرد او را ببخشند .شاید فکر کنید این رسم دیگر ورافتاده است .اما ظاهراً این طور نیست . گاهی در شهرهای بزرگ با اوباش و اراذل این کار را می کنند . عکسش در اینترنت هست ولی من خوشم نیامد و آنرا در سایت نگذاشتم .


اکنون ساعت 10:28 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.

Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright , Jelsoft Enterprices مدیریت توسط کورش نعلینی
استفاده از مطالب پی سی سیتی بدون ذکر منبع هم پیگرد قانونی ندارد!! (این دیگه به انصاف خودتونه !!)
(اگر مطلبی از شما در سایت ما بدون ذکر نامتان استفاده شده مارا خبر کنید تا آنرا اصلاح کنیم)