سال تازه نوروز

ئه م روژي سالي تازه يه نه وروزه هاته وه
جيژ نيكي كوني كورده به خوشي و به ها ته وه
چه ند سال بوو گولي هيواي ئيمه پي په ست بوو تاكو پار
هه ر خويني لاوه كان بوو گولي ئالي نه وبه هار
ئه و ره نگه سوو ره بوو كه له ئاسوي بلندي كورد
مژده ي به ياني بو گه لي دوور ونزيك ئه برد
وا روژهه لات له به نده ني به رزي ولاته وه
هه ر خويني شه هيده ره نگي شه فه ق شه وق ئه داته وه
نه وروز بوو ئاگريكي وه ها خسته جه رگه وه
لاوان به عه شق ئه چوون به ره و پيري مه رگه وه
تا ئيستا رووي نه داوه له تاريخي ميلله تا
قه لغاني گولله سنگي كچان بي له هه لمه تا
پيي ناوي بو شه هيدي وه ته ن شيوه ن وگرين
نامرن ئه وانه وا له دلي ميلله تا ئه ژين

ترجمه : ( البته ترجمه مضمونی نه کاملا کلمه به کلمه )

امروز روز نوروز و سال نو دوباره آمد
جشن کهن کردان با خیر و خوشی دوباره آمد
سالهاست گل امید ما دربند بوده و اسیر
و خون سرخ جوانان گل نوبهار ما بوده
همواره همین رنگ سرخ از بلندای افق کردستان
مژده فردای روشن را به ملت کرد نوید میداد
هنگام غروب خورشید از بلندای کوههای وطن
رنگ سرخ خون شهید است که میدرخشد
نوروز بود که آتش این شور را به دلها انداخت
تا جوانان با اشتیاق به پیشواز مرگ بروند
تاکنون در تاریخ هیچ ملتی سابقه نداشته
سینه دختران سپر گلوله های نبرد باشند
برای شهید وطن گریه و زاری نمیکنیم
آنان که در دل ملت هستند همیشه زنده اند

عكس

شاعر : معروف آقائى

ابر: دوربين
رعد و برق: فلاش
باران: داروى ظهور
و دل من هم: قاب

حالا تو اى سرزمينم
لطفا براى لحظه اى
لبخند بزن

گل سرخ
گول نه بي بو سه رم
ئال چه بكي زرد چه بكي
نايه م بو زه ماوند نايه م بو هه لپركي
كچ له ري جوانيتا كچ له ري جوانيتا
كچ له ري نيم نگاي هات و چوي كانيتا
پاييزه گلاي دار رژاوه
باغ روته
گول كواني
گول ليوي به بزه نه پشكوته
بت دايه دل به من به همو معناوه
دو چپكي بوت هينام له باغچه پاشاوه
باغچه پاشا له و به ر ئاوه
خيلي دژمن دوري داوه
ئه روم ريگام لي گيراوه
ناروم چاو كال ليم توراوه

ترجمه:

يه دسته گل زرد و سرخ مي خوام واسه موهاي سرم
اگه نباشه
براي رقص و عروسي همرات نمي آم
دختر ترا به زيباييت قسم
ترا به اون نيم نگاه قشنگ راه چشمه قسم
پاييز شده
گلهاي باغ همه خشك شدن
گل كجاست؟ از كجا برات بيارم
ببين همه عاشقا دست در دست هم دارن ميرقصن
حيف نيست
اون وسط فقط جاي من و تو خاليه
نه!
اگه واقعا عاشقم بودي
مي رفتي از باغ پادشاه برام مي آوردي
باغ پادشاه؟
سربازا دورش حلقه زدن
اگه برم كشته ميشم
اگه نرم از من مي رنجي.......
.پسر اومد..
با يه دسته گل زرد
تمام باغ رو گشتم بجز گل زرد چيزي نبود
دختر با اخم
گل سرخ نباشه نمي خوام
پسر در حاليكه يقه پيراهنش رو پاره ميكنه
و زخم گلوله ي روسينه ش نشون ميده
بيا
اينم يه گل سرخ

بهاري شادي...

بهاري شادي وبشارت ده گريته وه
چراي روناكي ديسانيش هه ل ده بيته وه
ته نيا له بو هيچ كسيش كه سه ر ناميني
له دواي هه ر شوي تاري روژ ده بيته وه

مژده ياران بهار ديته وه

كراسي زرد و سور كيژان ده كه ن له به ريان
ده ست ئه ده ن به ده ست يه كتر دوست و ده زگيران
تي كرا دينه ده ر له مال برا و كچه جيران
ئه مجار به دليكي خووش ئه چن بو سيران

مژده ياران بهار ديته وه

با و زوقم له سه ر لوتكه ي كيوان ناميني
به و جيگايه كه و به قاسپه قاسپ ده خويني
بو لبول و قمري له سه ر دار خوي ده نويني
به چريكه يان بي ده نگي زستان ئه شكيني

مژده ياران بهار ديته وه
مژده ياران بهار ديته وه

ترجمه

بهار شادي و بشارت برمي گردد
چراغهاي روشنايي دوباره روشن مي شوند
براي هيچ كس اندوهي نمي ماند
بعد از هر شب تاريكي بي شك سپيده مي است

مژده ياران بهار مي آيد

دختران دوباره لباسهاي زرد و سرخ مي پوشند
دلداران دوباره دستهاي همديگر را مي گيرند
دختران و پسران با هم از خانه خارج مي شوند
و با دلي خوش به گشت و گذار مي پردازند

مژده ياران بهار مي آيد

سرما و باد سرد ازقله كوهها ناپديد مي شود
كبكها در آنجا دوباره به نغمه سرايي مي پردازند
بلبل و قمري بر سر شاخه درخت نمودار مي شوند
و با صداي نغمه آنها سكوت زمستان مي شكند
مژده ياران بهار مي آيد

منبع: جي ژوان

ك‍ژال احمد

شعر معاصر كردستان عراق
برگردان به فارسي: بابك صحرانورد

كژال احمد سال 1967 در كردستان عراق متولد شد. او جزو اولين زنان شاعريست كه به شكل جدي در عرصه شعر به فعاليت پرداختند. برخي از آثارش تا كنون به زبان هاي نروژي، سوئدي، فارسي و عربي هم ترجمه شدند .

• سياست خروس

بيرون من
مي خواند خروسي
حقيقت،
گوش به سپيده ي صدايش نمي سپارد و
رگبار ناسزا
بر او مي بارد .
مي خواند
رگبار ديگري
مي خواند..
مي خواند...
مي خواند ...
چقدر اين خروس ابله است
چرا براي خودش نمي خواند ،
من ِ مرغ
اين خروس برايم چقدر مسخره است .

• شعر بي نام

باد سياه گفت:
قالب اين دنيا را دوست ندارم
می کوشم با ويران كردن آن تغييرش دهم
گفتم به او: من نيز چون تو دوست ندارم
اما مي خواهم كه با عشق
آشتي اش دهم
«‌ چنين گفت باد شمال »

عبدالله پشيو
هر روز بيش از پيش
شعر را دوست مى دارم
چرا كه شعر زيبارويى ست مردد.
هر روز قرار ملاقات مى گذاريم
به ندرت مى آيد
يا هرگز نمى آيد.

بلبل شیدا

منیش ئی بولبولی شه یدا وه کووتوم
من نیز مجنونی چوه تو هستم ای بلبل شیدا
وه ها دورم له هیلانه وگولی خوم
من نیز چون تو از اشیانه ویارم بدورم
منیش وه ک تو له کیسم چووگولی سوور
من نیز چون توگل سرخی را از دست داده ام
منیش هیلانه که م لی کراوه خاپوور
من نیز چون تو آشیانه ام ویران گشته است
هه تا دوژمن نه گوزینی ده خوینم
دشمنان(ناپاکان) نمی گذارند آواز بخوانم (غمم را فریاد کنم)
ده خوینم بو گه لی خوم هر ده خوینم
ميخوانم برای ملت خودم ميخوانم(مصائب را باز گویم)

**** ئه ر مه نی ****


آواره‌گه‌‌ی بیچاره‌گه‌ی بی خانمانم ئه‌رمه‌نی !
من همان آواره و بيچاره و بي آشیانم ارمني

مالد نیه‌زانم هاله کوو رووح و ره‌وانم ئه‌رمه‌نی !
خانه ات را نميدانم كجاست ای همه وجودم ارمنيترسم

وه گه‌ردم تا نه‌که‌ی بیوشی بچوو ده‌ر وا نه‌که‌ی
مي ترسم كه بامن نسازی بگويي برو و در راباز نكني

ئمجا مه دی دیوانه‌گه‌ی ئاگر وه گیانم ئه‌رمه‌نی
"آن وقت"است كه همان ديوانه آتش به جان افتاده ام ارمني
ته به‌و موسلمانی بکه له‌ی گه‌وره مهمانی بکه
تو بيا مسلماني كن و اين کافر را نوازش كن

هه‌ر چی ک خوه‌د زانی بکه م ناتوانم ئه‌رمه‌نی !
هر طوري كه خودت ميداني كن كه من ناتوانم ارمني
بیخود ئرا ترسی خوه مم قورسه ده‌مم خاتر جه‌مم
بيخود چرا مي ترسي؟ خودم هستم ،خاطر جمع باش
،قابل اطمينانم

مانگه شه‌وه‌ سایه‌ی خوه‌مه‌ها شان وه شانم ئه‌رمه‌نی !
شب مهتابي و اين سايه خودم است كه شانه به شانه ام مي بيني(نترس)ارمني
نووش ئه‌وقره چشتی نیه ده ر وا که بارم که‌فتیه
اينقدر نگو كه چيزي نيست در را باز كن كه دلم اینجا گیر است

هه‌ر یه‌ی چکه‌ی نه‌ذری بکه ته‌ر بوو زوانم ئه‌رمه‌نی !
فقط يك قطره عشقت را نذر كن ووجودم راسیراب كن ارمني
ئه‌ر یه‌ی که‌سی له دژمنی پرسی یه له کووره سه‌نی
اگر كسي با نيت دشمني از من بپرسد كه شراب عشق را از كجا مي گيري

وه گیان هه‌ر چی کافره ئیوشم نیه زانم ئه‌رمه‌نی !
به جان همه كافرانِ (قسم)! مي گويم نميدانم ارمني
پشتم له بار ده‌رد و خه‌م شکیا نیه‌زانم چوه بکه‌م
پشتم زير بار درد و غم شكسته است و نميدانم كه چه كنم.

ده‌ردم یه‌سه له مال خوه‌م بی خانمانم ئه‌رمه‌نی !
دردم اين است كه در خانه خود بي خانمانم (آواره ام)ارمني
رووژ و شه وم جوور یه‌که‌ ده‌ر وا که مایووسم نه‌که‌!
روز و شبم مثل هم است در باز كن و مايوسم نكن

ئاخه و ه ناشه‌ر تازه م جایل جوانم ئه‌رمه‌نی !
آخر من (بلابه دور) جاهل(جوان) و جوانم ارمني
ده‌ر واکه زیوتر « په‌رته‌وه‌» مهمانه‌گه‌ی ئاخر شه‌وه
در را باز كن زود؛ پرتو مهمان آخر شب است

‌یه‌ی شیشه له و به‌د مه‌سه‌وه پر که بزانم ئه‌رمه‌نی !
یک جام از عشقت به من عطا کن ارمنی


پرتوي کرمانشاهي

خه نا بندان
حنا بندان

وه ره سرینم تئربه که شینم
بر سر بالینم بیا وبرایم به شیون وزاری بپرداز

دهنگی توم خوشه له یاسین خئوینم
دوست دارم تو بر مزارم قرآن تلاوت کنی

خه نا بندانه شایه وسمایه باوانم
حنابندان است موقع شادی وسرور فرارسیده

زماونده وجژنی کردانه باوانم
مراسم عروسی است جشن وشادی کردهاست

هر چی مالم هس بوت ادم به جل
دارو ندارم را به پایت میریزم (عدم معنی لفظ به لفظ)

وه جای شیروایه طوقه خه مه مل
به جای شیر بها طوق بندگی تورا به گردن می نهم

خه نا بندانه شایه وسمایه باوانم
حنابندان است موقع شادی وسرور فرارسیده

زماونده وجژنی کردانه باوانم
مراسم عروسی است جشن وشادی کردهاست

او بارم شاخه واو بارم شاخه
در میان خار وتیغ گلها گیر افتاده ام

کراسی بوت در که م له گولی ناو باخه
اما به هر زحمتی هست از گلهای باغ برایت لباسی خواهم آورد

خه نا بندانه شایه وسمایه باوانم
حنابندان است موقع شادی وسرور فرارسیده

زماونده وجژنی کردانه باوانم
مراسم عروسی است جشن وشادی کردهاست

قالی وقالیچه مخمل له بانی
حجله را با فرش ومخمل آراسته اند

زاوا دانیشته وه وبوکی له شانی
عروس وداماد درکنار هم نشسته اند

خه نا بندانه شایه وسمایه باوانم
حنابندان است موقع شادی وسرور فرارسیده

زماونده وجژنی کردانه باوانم
مراسم عروسی است جشن وشادی کردهاست

ژار(زهر)
له داخی مه ­ینه ­تی ده­ وران دلم پر ئاوره ساقی
از حسرت اندوه روزگار دلم پُرِ آتیشه ای ساقی

له ژاری تالی ژین دیسان پیاله­ ی دل پره ساقی
از سم تلخ زندگی باز پیالۀ دل پُرِه ساقی!

وه­ ره ئه ­مشه­ و وه کو هه ­ر شه ­و، وه ­ره ساقی دلم خوینه
بیا امشب مثل هر شب بیا ساقی دلم خونه

هه­تا کوو دیته چاوم خه­و حه­رامه شه­ربه­تان بینه
تا خواب به چشمانم می­آید ازین شربتهای حرام بیار

دلم زوخاوی لی درژی ده­سا هه­سته بکه مه­ستم
زدل خونابه می­آید پس برخیز و مستم کن

شه­رابی کون له جامی نوی،به خور تیکه بده ده ­ستم
شراب کهنه در جامی نو به یکباره بریز و به دستم ده

که وا کون کون بووه جه­ رگم له جه ­وری ماته­ می دنیا
که اینگونه جگر پاره پاره­ست ز جور ماتم دنیا

هه ­تا کو سه ­رده­ می مه­ رگم وه­ ره هه­ ر توم ده ­وی ته ­نیا
بیا تا لحظۀ مرگم که تنها تو را خواهم

هه ­ناسه­ ی سه­ ردی پر داخم ده­ میکه گرتویه ناخم
آه سرد پرسوزم زمانی ست که در درون در گرفته

شه ­رابی تویه ده­ یشوری په­ ژاره­ ی ژینی پر ئاخم
و تنهااین شراب توست که میشوید اندوه زندگی پرحسرتم را

«شه ­ریف»