هه رمان

من بە میراتگری باران ناسراوم
بە سووتویەكی زگماگ
پێش لە دایك بوونەوەی
ئاگر !
ئەڵێن : دۆزەخ كەمترین هەڵەیه
لە كاتی نەفرەتا و
ئەڵێن: مەیل بەرەو هەر كۆڵانێك كە بفڕێ
هەر باوەشتەو
ئەڵێم: چەن ئاتاج و موحتاجتم
بۆ تەنیا پیتێك لە پەروانەییت!
مە گەر كڵاوێك بدوورێم لە هەور و
بە زراڤی باڵاتا دابارێم !
مەگەر لە دركاندنێكا بە قەدەر هەنارێك
سوورم كەی له باوەشتاو
مەگەر بە كفرێكی ئاوێزان
بە لاپەڕەكانی دیپلۆماسییەوه
بتخەمە بەر پەلاماری خۆشەویستیم !
بڕوام بە پاكییزەیی حەرفەكان نەماوه،
نە بە ڕاستگۆیی چراكان و
نە به بێ ئارامی دارستان و
نه به وشه باڵ ناسكەكانی
دەڤەری برایەتی ،
كە شەو لە جل و بەرگی ویلایەت دا
ڕاپۆرت لە نهێنییەكانی ئەستێره ئەدەن!
كەی من توانیومه
بە قەدەر ماچێكت ئەرخەوانی بم؟!
كەی من توانیومه
ئەونده كه تۆ باڵندەی
لە دژوارەكانی فڕین تێبگەم ؟!
تێر...... بمشارەوه لە خۆتدا نیشتمان !
"لەوێ كە خودا بوونی نییه"
تەنیا ویستبووم بڵێم :
كە چەن ویستووتمه !.

به هرامی

با بڕۆین


ئه‌مه‌ تێشووی ڕێبواره‌تیمه‌
جانتایه‌ک ڕی، بابۆڵه‌یه‌ک دیمه‌ن و لۆچێک پێکه‌نین
هه‌سته‌ با بڕۆین لێره‌ چاوه‌ڕێ بوون
هاوسێی نه‌ڕۆیشتنه‌
ئه‌م چاوانه‌ ئه‌گه‌ر خۆیان بڕۆن و بتوانن ڕێبازه‌کان ده‌ربازکه‌ن
ئه‌و کات ڕۆیشتن چه‌ند به‌ سانایی له‌ ده‌رگا ده‌دا و
هه‌نگاو ده‌شێلێ بۆ ئه‌وتۆی چاو و ژیان و شادی
بیستوومه‌ پێکه‌نین منداڵی بینینه‌
ئه‌ویش نوێ بینینێک که‌ گشت چاو، چاوه‌ڕێیه‌تی
جانتا هه‌ڵڕژه، ڕێ باز ده‌ده‌ن هه‌ڵده‌فڕن
له‌ چاوی تر ده‌نیشن
ساز به‌ با بڕۆین ئه‌م ڕێیانه‌ زۆریان بۆ لامان هاتوون
با له‌ ده‌ست چاوه‌ڕێ ـ هاوسێمان ـ ده‌ربازبین


((ئه‌میر ئه‌سعه‌د خالیدی))‌

تا کچێک له پیاله‌ی شه‌ڕ گه‌دا


نه‌ گوڵێک له‌ پرچی شه‌راب دا ده‌مپێکێ
نه‌ قامووسی رووبار رووت بوونه‌وه‌م ده‌کاته‌ به‌ری دارستان
سه‌نگه‌ره‌کانی په‌شۆکان
سینگیان ده‌به‌خشن به‌ گولله‌ و
ده‌وه‌ڕن سه‌ربازانی هیچی
به‌ ژیاوی دره‌ختێك باڵنده‌...

شه‌رابی حه‌وت ساڵ له‌ پشتی باران دا چاوه‌ڕوان
باڵنده‌ی حه‌وت ساڵ له‌ پشتی په‌نجه‌ره‌وه‌ و وه‌ڕه‌زی
شکۆفه‌ی په‌رداخی کچێنی و قه‌ده‌غه‌
له‌ یاڵی ئه‌سپێک دا نێرینانه‌ حیله‌م
له‌ باڵی شه‌ڕگه‌ دا ژنڕاڵێک توڕه‌یی
کووچه‌ باخێک پاییز له‌ زه‌رد تا دژوارم

ئه‌ی سه‌ربازانی هیلاک و رووخان بمبیسن
پێم وه‌ربوون
کچانی پیاڵه‌یه‌ک له‌ ئاڵ و گۆی مه‌مکی حه‌وت ساڵه‌یان تاڵترین چاوه‌ڕوان
ئه‌ی سه‌ربازانی ئێواره‌ و تاڵ مه‌منێژن
سنووری باڵنده‌ گولله‌یه‌ک ژیاوم
له‌ لووله‌ی که‌ڵاش دا
سه‌رخۆشانه‌ تینوو
دڵته‌نگانه‌ باران
گورگانه‌ گوڵێک گۆشت خۆر و...
ماندووییم کچێکه‌ چاوه‌ڕوان له‌ پیاڵه‌ی شه‌ڕگه‌دا


قه‌ره‌نی ئه‌حمه‌د ئاغایی

ناسین

فرانک احمدی


هه‌ندێ جار قامکه‌کانم بۆم غه‌ریبن
وه‌ک زه‌وین
که‌ نه‌ مه‌یلی داپۆشینی ده‌سته‌کانمی هه‌یه‌
نه‌ مه‌یلی ئه‌وه‌ی بیانناسێ
یا له‌ بیریان بکات

تۆ له‌ من و زه‌وین به‌‌ قامکه‌کانمه‌وه‌ نزیکتری
ئه‌و کاته‌ی گوێیان بۆ ڕاده‌گری
یا ئه‌ته‌وێ ڕۆژێک له‌ ژێر خاکدا بیانشاریته‌وه‌
یا له‌ بیریان بکه‌یت
به‌ڵام من ده‌سته‌کانم به‌ خه‌ونه‌کانی تۆوه‌
ده‌خیل ده‌به‌ستم تا به‌ من بگه‌یت .

شاری شاخ و ڕووناکی

شارێکه‌
سنووری به‌ گوڵه‌ هێرۆی سه‌ر بابه‌سه‌ن و
زامی سه‌ر سینگی کێوی فه‌ڕه‌نگ ته‌ندراوه.‌
بووکه‌ شووشه‌یه‌ک له‌ باوه‌شی به‌رائه‌تی خوێن و
به‌رامه‌ی نهێنی باخچه‌کانی قارنێ ده‌وره‌یان لێداوه‌
په‌نجه‌ی سڕ بووی برووسکی ئازادی
له‌ هه‌گبه‌ی خه‌می شه‌قامه‌ سووره‌کانی
تارای سپی به‌ سه‌ر چاوانی کێشاوه‌.
له‌ نێو برینه‌ تاڤگه‌ییه‌کانی مناڵانی قه‌ڵاتان دا
هه‌رده‌م
شنه‌ی پیاسه‌ی گیان له‌ سه‌ر ده‌ستان ده‌له‌رێته‌وه‌.
شارێکه‌
په‌ڵه‌یه‌ک به‌ ڕووی شانازی و
مێژوویه‌ک که‌ له‌ به‌ر ده‌رگای ماڵی گورگ دانیشتووه‌
نیگای به‌ چارۆگه‌ی ناز و قیبله‌ی له‌ باشووره‌
شه‌رمی ناو کۆڵانه‌کانی به‌ هه‌نگاوی قورسی مه‌ولوود بایه‌زیدی هه‌ڵگیراوه‌
له‌ ستایشکردنی برینه‌کانی دا
په‌نجه‌ی که‌ماڵ حه‌سۆ و قه‌ڵه‌می به‌ بڕشتی گه‌لاوێژێکی مه‌ندن.
شارێکه‌
له‌ تۆماری چرا گڕ سۆزه‌کانی کۆماری بێده‌نگی دا
ناوی دره‌خته‌
ناوی شاخه‌ و
ناوی به‌ ناوی هه‌ورازه‌وه‌ نه‌خشاوه‌
دڵی سوڵتان داده‌خورپێ
سووڵتان به‌ یاقووب به‌ گوێی مه‌مه‌د دا ڕازی هه‌رمان و
داستانی ڕاستانی شاخ ده‌چرپێنێ
شاخ له‌ هزری مه‌مه‌د دا منداڵییه‌
نیسێیه‌کی به‌ سامه‌
کاکه‌ مارفه‌ به‌ سمێڵێکی قه‌ترانی و جه‌مه‌دانییه‌کی که‌ج به‌ستوو
فره‌نجییه‌، پشتێندی کوێستانان خاڵ خاڵی براکه‌یه‌تی و
بزه‌یه‌کی کاڵ له‌ هه‌راو و هه‌تاو
که‌ له‌ ئاسۆ دا گوڵی کردووه‌.
شارێکه‌
پڕه‌ له‌ تامی نێرگز و پڕه‌ له‌ بۆنی که‌ڵه‌ پیاوانی غوربه‌ت نشین.
له‌ به‌ر پێی شه‌قامه‌ ته‌سکه‌کانی دا
هه‌وێنی هاتنی خۆر و تاڤگه‌ی که‌روێشکه‌ی گه‌نم په‌نگی خواردۆته‌وه‌.
شارێکه‌
لاسووره‌ و باڵا به‌رزه‌ و هه‌ناره‌
وه‌ک تیشک
که‌ ئێواران له‌ ده‌رگای هه‌موو ماڵێک ده‌دا و به‌یانی باشیان لێده‌کا
شارێکه‌
له‌ هه‌یئه‌تی مانگ
له‌ ترپه‌ی دڵی چاوه‌ڕوانان ئاخندراو
له‌ به‌فر لێوڕێژ
له‌ ڕووناکی
له‌ بزه‌
له‌ کۆتر
له‌ ماچ
له‌ خوا
له‌ په‌یکێک شه‌راب و شێعر
وه‌کوو گۆرانی
وه‌کوو گیان
وه‌کوو حه‌سره‌تی هه‌ژار
شارێکه‌
شارێکه‌
شارێکه‌.


کاوه‌ حه‌سه‌ن پوور

بابمێنێ

نه‌متوانی له‌ جێژوانی فرمێسک و هه‌نیسکه‌کانت دا
په‌نجه‌یه‌ک گه‌زیزه‌ بکه‌م به‌‌ دیاری
ده‌ستم کورته‌
بمبووره‌
با بمێنێ
هه‌ر کات چه‌ند وشه‌ی له‌ دایک نه‌بوو له‌ ساماڵێک دا تووشم هاتن
جوابی هه‌موو دڵه‌ڕاوکییه‌کانت هه‌ر به‌ که‌رامه‌تی شێعرێک ده‌ده‌مه‌وه‌
خۆت ده‌زانی له‌و ساته‌وه‌
به‌ بۆسه‌ی تاریکپه‌رستانی کۆڵان
مه‌یلی چه‌پکه‌ گه‌نم و خه‌نده‌کانت ناوه‌
په‌نجه‌کانی منیش خامه‌ ناگرن.
ده‌زانی له‌و ساته‌وه‌ تووشی فه‌رامۆشی بووم و هیچ ناو و نیشانێک
له‌ کۆتر و کۆرپه‌ و کاکۆڵت له‌ یادم دا نه‌ماوه‌؟!
هیچ گرینگ نییه‌ ئه‌گه‌ر
زریان نه‌یتوانی حورمه‌تی ساباته‌که‌مان ڕابگرێ و
کزه‌بایه‌کی سارد له‌م دووڕێیانی
مه‌رگ و یاده‌ دا
بۆ چرکه‌یه‌ک به‌رۆکی ڕیبه‌ندانی لێ گرتین.
ده‌ پێم بڵێ بۆ؟!
هه‌رێمی ماچه‌کانمان هێنده‌ ناسکه‌
شه‌وپه‌رستان تاقه‌تی دیتنی خۆریان نییه‌
یان که‌روێشکه‌ی گه‌نم و باڵ لێدانی کۆتر
نیسێیان لێ ده‌کا؟
ئه‌گه‌ر وایه‌
· "ته‌شی باده‌ و برووسکه‌که‌ت له‌ ڕانی ئاسمان بخشێنه‌"

کاوه حه سه ن پوور

«بێدەنگی سەرمەستییە باوانم»

تووڕە مەبە باوانم!
لە سەر گۆنای ئەم ڕێیە بوەستە و
هەر ڕێبوارێکت دی باڵەکانتی بۆ بکەوە و
بڵێ ئێرە ساباتی ئێمەیە
پڕە لە ئەوین وپەخشان و
ساڵانێکە پرچی هەتاومان تێدا هۆندۆتەوە.
بڵێ وەڕەس بووین هێندە لە تارمایی دا
بێدەنگیمان کردە زایەڵەی لووتکە و ئەرخەوان و دارستان.
بە داوێنیان دا بنووسێ و
بڵێ میوانی فرمێسکەکانمان بن
بە سێبووری کوێستان سوێند
ناهێڵین ڕەهێڵەی باران
لە برووسکەی هەور و بەهار دا بتاندۆزێتەوە.
چووزانم باسی سەراپەردەی دەریایان بۆ بکە و
بڵێ لە ژێر پەنجەی ئەفسانەیەک دا و لە سەر شاباڵی مرواری
بە سەدەیەک لە غوربەتی کۆتر دا دەگەنە ئەو شوێنەی وا تاوس لێی دەژی.
دەزانی ئەگەر میوانمان نەبێ
زوڵفی سەبا لێمان زیز دەبێ و
تازە بە مەداری خەم دا
قەت سەر لەو کاولاشە کۆنە هەڵناهێنێتەوە؟!
دەزانی ئەگەر میوانمان نەبێ
دایکی شەهید دەست لە پەلووپۆی خەونەکانمان هەڵناگرێ؟!
مەگەر نازانی بێتوو پڕشەنگی خۆر لە بیر کەین
گەنم لە باوەشماندا تازە قەت شین نابێ؟!
گەر تۆ نەبی
کێ لە خەڵکی کۆمارە ساواکەی کوردستان بپرسێ
لە کەیەوە شۆڕش وشێعر و شەیدایی
دەستەملانی یەک بوون و
بەیانیان زۆر زوو بە باڵای ئەم خاکە دا گریان؟!
کێ هەیە ئایەتی ئەنفال بخوێنێتەوە و
بزانێ دەم چاوی شکۆداری دیکتاتۆڕ
کەی لە ئاوێنەی ئەم وڵاتە دا بەختەوەریمان پێ دەبەخشێ؟!
دەزانی هەر چەندە دیوانی نالی بخوێنینەوە
ناتوانێ تیشکێ لە مێهرەبانی میوانمان پێ ببەخشێ؟
من ئۆقرەی تراویلکە گرتوومی
ئەگینا ترپەی دپی غەریبانم لە هەموو مۆسیقایەک پێ خۆشترە.
گۆرانییە نێرگزییەکانی دایکم لێ ناگەڕێن
دەنا هەموو کۆڵانە سەوزەکانی مناڵیم
دەکردە تاقە یەک شاباش بۆ چاوەڕوانی.
بەهای ئەم تێکشکانە چەندەیە باوانم؟!
نیوە شەوی پەپوولە و شەم کەی دەبێت بە ڕۆژ؟!
کێ هەیە نامەکانی غوربەتی فەرەیدوون*بۆ یەسنا بەرێتەوە؟!
کێ هەیە پێت بپێ
تۆ کە لە قوژبنی نزاکانت دا دوعا بۆ سەرفرازی ماسی دەکەی
ئەدی بۆ زەردە ڕەنگت؟!
خەم مەخۆ دەگەڕێینەوە هەرێمی کەژاوەکانی چل چەمە و
دڵسۆزانە بە ناخی گەلاوێژ دا ڕۆدەچین
هەنیسکەکانی نامرادی دەکەینە قاقا
لە سەر لێوی کچانی ڕەشپۆشی ئەم وڵاتە و
بە ناو بەرزایی مەیخانەکانی بەفر دا سەردەکەوین و
ئەم جارەشیان پەیکێک لە کۆزەی شەراب و شێعر دەنۆشین و
لە سەر دەستی مانگ بە تریفە سوێند دەخۆین
دڵمان قەڵغانە بۆ هاتووچۆی سپێدە.

كاوه‌ حه‌ سه‌ن پوور

فەرەیدوون:مەبەُست فەریدوون ئەرشەدی شاعیری هاوچەرخە کورده‌ کە سەردەمێک نامەکانی غوربەتی بڵاو کردەوە و بەردەنگەکەی یەسنا بوو.

قانع وحافظ

ئه گه ر شه و بیته سه ر جیگه م كه وا تاقه ی كراس غارا
به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را

وتم پیی: كوی به دل تویه؟ به عیشوه پی كه نی و و فرموی
كنار آب ركن آباد و گلگشت مصلی را

سه رو و زوولف و برو چاو و خه ت و خال و له بی له علت
چنان بردند صبر از دل كه تركان خوان یغما را

نه ته نیا من له ره مزی تاقی میحرابی بی بروت ناگه م
كه كس نگشود و نگشاید به حكمت این معما را
سه لاوم كرد له یاری خوم وتی، هه ی ناعه له یك ئه بله
جواب تلخ می زیبد بل لعل شكرخارا
كه حوسنی یوسفم بینی سه عاته ن بوم مو حه ته ق بوو
كه عشق از پرده عصمت برون آرد زلیخا را
ره واجی ده فته رت قانع ئه بی مونكیر چلون بیكا
كه بر نظم تو افشاند فلك عقد ثریا را

فرميسكي گه ش

قه ت له دنيا دا نبوو بيجگه ل ناخوشي به شم
مات وداما و وپه شيو وبيكه س و چاره ره شم

سرده ميك ئاواره بووم وماوه يه يكيش ده س به سه ر
نه م دي رووي ئاسو وده يي،هه رتووشي گيره و قرقه شم

دابي كوردي وايه ،كه س لا گيري لي قه ماو نيه
بوچي سه ركو نه ي بكه م ليم زيزه ياري مه هو ه شم؟

تيغي بي مه يلي وجه فاي ئه و نازنينه دلره قه
جه رگي له ت كردم به جاريك ئه نجنيويه سينه شم

كوشتمي وشه ش خاني ئومميدي له من گرتن حه ريف
موره هه لداويم و بيهووده به هيواي دووشه شم

نابيني زه رده له سه ر ليوي كه سي له شاره دا
گه ر خه م وده ردي دلي خوميان به سه ردا دابه شم

خوشه ويستي گوشه كه ي ته نيايي هه ر ئه ژنو كه مه
بويه روژ وشه و وها گرتوومه ته نيو با وه شم

نايه لم دوژمن به ره نگه زه رده كه ي من پي پكه ني
تاده مي مردم ئه من مه منووني فرميسكي گه شم

شاعيريكي راست ويه ك رووم وفيداكار و نه به ز
كورده موحتاجي محه ك نيم زيري بي غه لل و غه شم
هيمن

گوتار

له‌ خۆمدا ده‌خولێمه‌وه‌
له‌ ته‌زووی ویستێکدا
ده‌ستم ده‌گاته‌ سه‌ر دڵم
ترپه‌ ترپت زین له‌ حیله‌ی گریان ده‌نێ
ده‌منرکێنی به‌ ئاوێنه‌دا
(ئاوێنه‌ له‌ هه‌ڵاتن دوورتره‌
له‌ ئاوێنه‌دا تا مردنێکی تر درێــــــــــــژ ده‌بمه‌وه‌ )
تۆ دێی
به‌ نه‌ختێ بزه‌وه‌
ده‌مخه‌یه‌ سه‌ر حیله‌ی نیگا و
له‌ خۆتدا ده‌ڕازێیه‌وه‌ ...

ئایدیالۆژیا

ئه‌و شه‌پۆلی دووکه‌ڵه‌ی
تاکوو سه‌ر ژێر سیگاره‌که‌
چاومی داگیراند
هه‌یکه‌لی خۆم بوو
ئه‌و شه‌پۆلی دووکه‌ڵه‌ی
تا سه‌ر ته‌پڵه‌کی جگه‌ره‌کان
دایشۆڕاند نیگام
هه‌یکه‌لی من بوو
تاکوو سه‌ر ژێرسیگاره‌که‌
چاوم ده‌یدی
هه ‌یکه ‌لێک
شـ ـــــــ ــی
ده‌بۆوه‌
ئیترنوستم ...

خوازه‌ی یه‌که‌م

له‌ سوێی هه‌ناره‌کانی تۆ
پیاوێکم له‌ ئاو
هه‌ر دڵۆپه‌م دڵۆپێکی تر

خه‌ریکه‌ له‌ش / به‌ ئاره‌زوویه‌کی بێ حه‌یاوه‌
خه‌ریکه‌ تۆ / ده‌تکێم له‌ حه‌یا

خه‌ریکه‌ شه‌پۆلانم له‌ پێست
ده‌لرفێ به‌ سه‌رانسه‌رتدا

خه‌ریکه‌ نمێک فێنکایی مه‌مکت
به‌ خوازه‌ی یه‌که‌م خه‌ونی مرۆڤه‌وه‌
ده‌گوورێ

کێ به‌ ڕووتی نابیسترێ!

شه‌وێک ڕووت ده‌بمه‌وه‌ ڕووت
که‌س به‌ ڕووتی ته‌نیا نییه‌

جێ و بانه‌که‌م
ده‌نگی تۆ ڕاده‌خا و
پێستم بین ده‌خواته‌وه‌ بین.

کێ به‌ ڕووتی نابیسترێ؟

من ڕووت بوومه‌وه‌ ڕووت
هانێ...ها...
"ئه‌وه‌ جه‌سته‌ی منه‌ بیخۆن"*
ئێره‌ کۆڵانێکی ته‌نگه‌به‌ره‌
باریک تر ده‌بێته‌وه‌ تێیدا / که‌سێک
له‌ په‌نجه‌ره‌ڕا .. تا ئاسۆیه‌کی دوور .../ حه‌ز ده‌کا
لاسایی بکاته‌وه‌ ده‌نگێک ... نایبیستێ و ڕووت ده‌بێته‌وه‌ ڕووت
کێ به‌ ڕووتی نابیسترێ ؟

محه‌مه‌د ئه‌حمه‌دی (ساماڵ)