دوایین نامه‌ی‌ چاپلین بۆ جێرالدینی‌ كچی‌

وه‌رگێڕانی‌: حه‌سه‌ن سه‌لیمی‌

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_01.jpg


چارلی‌ چاپلین یه‌كێك له‌ هه‌ڵكه‌وتووه‌كانی‌ بێ‌ ئه‌ملاوئه‌ولای‌ سینه‌مایه‌.

ناوبراو كاتێك له‌ لوتكه‌ی‌ سه‌ركه‌وتندا بوو له‌گه‌ڵ ئونا ئونیل ژیانی‌ هاوبه‌شی‌ پێك هێنا، به‌رهه‌می‌ ئه‌م ژیانه‌ 7 یان 8 منداڵه‌، به‌ڵام ته‌نیا یه‌كێك له‌و منداڵانه‌ كه‌ ناوی‌ جێرالدینه‌ توانایی ئه‌كته‌ری‌ وه‌ك میرات له‌ باوكی‌ پێ‌ گه‌یشتووه‌‌و، له‌ كۆڕ‌و كۆمه‌ڵی‌ هونه‌ریدا سه‌رێكه‌ له‌ نێو سه‌راندا.

چه‌ند ساڵ پێش، كاتێك جێرالدین ده‌یویست بچێته‌ جیهانی‌ هونه‌ره‌وه‌، چاپلین نامه‌یه‌كی‌ بۆ نووسی‌ كه‌ یه‌كێك له‌ جوانترین‌و بزوێنه‌رترین نامه‌كانی‌ جیهانه‌‌و بێ‌گومان هه‌ر خوێنه‌ر‌و بیسه‌رێك ده‌خاته‌ بیر كردنه‌وه‌.

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_28.jpg

كچم، جێرالدین، لێره‌ شه‌وه‌، شه‌وێكی‌ نوئێل، له‌ قه‌ڵای‌ چووكه‌ی‌ من‌دا هه‌موو هێزه‌كانم بێ‌چه‌ك نووستوون‌و نه‌ ته‌نیا خوشك‌و براكه‌ت‌و ته‌نانه‌ت دایكت له‌ قووڵایی‌ خه‌و دایه‌، به‌ ئاسته‌م توانیم بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م په‌له‌وه‌ره‌ نووستووانه‌ وه‌خه‌به‌ر بێنم، خۆم بگه‌یه‌نمه‌ ژووره‌ بچكۆله‌‌و نیوه‌ رووناكه‌كه‌م، ژووری‌ به‌ر له‌ مه‌رگم.


http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_02.jpg


من ئێجگار له‌ تۆ دوورم، زۆر دوور، به‌ڵام كوێر بێ‌ ئه‌و چاوانه‌م ئه‌گه‌ر بۆ ساتێك وێنه‌ی‌ تۆم لێ‌ دووركاته‌وه‌، وێنه‌ی‌ تۆ له‌وێ‌ له‌ سه‌ر مێزه‌كه‌ش هه‌یه‌، وێنه‌ی‌ تۆ لێره‌ له‌ سه‌ر دڵی‌ منیش هه‌یه‌، به‌ڵام تۆ له‌ كوێی، له‌وێ‌، له‌ پاریسی ئه‌فسووناوی‌ له‌ سه‌ر سه‌كۆی‌ پڕشكۆی‌ تیاتری شانزه‌لیزه‌ سه‌رقاڵی‌ هونه‌ر نواندنی‌!

ئه‌وه‌ ده‌زانم‌و بۆیه‌ ده‌ڵێی‌ له‌ بێده‌نگی ئه‌م شه‌وه‌ ئه‌نگوسته‌چاوه‌دا، گوێم له‌ هه‌نگاوه‌كانته‌‌و له‌و تاریكستانی‌ زستانه‌دا بریسكه‌ی‌ ئه‌ستێره‌ی‌ چاوه‌كانت ده‌بینم، بیستوومه‌، ده‌وری‌ تۆ له‌م تیاتره‌ پڕشكۆدا ده‌وری‌ ئه‌و شاكچه‌ ئێرانیه‌یه‌ كه‌ دیلی‌ تاتاره‌كان بووه‌.


http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_04.jpg


شازاده‌ خاتوون به‌و بمێنه‌وه‌، ئه‌ستێره‌ به‌و بدره‌وشێوه‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر قاقای‌ ئافه‌رین گوتنی‌ چاوڵێكه‌ران، عه‌تری‌ مه‌ستی‌ هێنه‌ری‌ ئه‌و گوڵانه‌ی‌ بۆت ده‌نێرن، ده‌رفه‌تی‌ هۆشیاری‌ پێ‌دای‌، له‌ سوچێك دابنیشه‌، نامه‌كه‌م بخوێنه‌وه‌‌و گوێ‌ له‌ ده‌نگی‌ بابت بگره‌، من بابی‌ تۆم جێرالدین!... ئه‌من "چارلی"م! من به‌زمگێڕێكی‌ پیر زیاتر نیم! ئه‌مڕۆ نۆره‌ی‌ تۆیه‌، من به‌ پانتۆڵه‌ هه‌راو‌و شڕۆڵه‌كه‌م سه‌مام كرد‌و تۆ له‌ كراسی‌ حه‌ریری‌ شازاده‌كاندا سه‌ما ده‌كه‌ی‌!

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_26.jpg

ئه‌م سه‌ما كردنانه‌ت‌و زۆرتر له‌وه‌، ده‌نگی‌ چه‌پڵه‌ی‌ بینه‌ران هێندێ‌ جار ده‌تباته‌ ته‌شقی‌ ئاسمان، بڕۆ! بڕۆ بۆ ئه‌وێش! به‌ڵام هێندێ‌جار بگه‌ڕێوه‌ زه‌وی‌‌و چاو له‌ ژیانی‌ خه‌ڵك بكه‌، ژیانی‌ سه‌ماكه‌رانی‌ كۆڵانه‌ تاریكه‌كان كه‌ به‌ زگی‌ برسی‌و ئه‌و پێیانه‌ی‌ له‌ هه‌ژاری‌ ده‌دوێن، سه‌ما ده‌كه‌ن.


http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_06.jpg

من یه‌كێك له‌وان بووم جێرالدین! به‌ شه‌وگاری‌ درێژ چیرۆكم بۆ گێڕایته‌وه‌، به‌ڵام هه‌رگیز چیرۆكی‌ خۆم بۆ نه‌گوتی‌، ئه‌م چیرۆكه‌ بۆ گوێ‌گرتن ده‌شێ‌، چیرۆكی‌ ئه‌و به‌زمگێڕه‌ برسییه‌ی‌ كه‌ له‌ هه‌ژارترین شوێنه‌كانی‌ له‌نده‌ن گۆرانی‌ ده‌گوت‌و سه‌مای‌ ده‌كرد‌و به‌ڵاوه‌گێڕیی كۆ ده‌كرده‌وه‌.

ئه‌مه‌ چیرۆكی‌ منه‌، من برسیه‌تیم چاشتووه‌،

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_22.jpg


من ژانی‌ ئاواره‌ییم كێشاوه‌‌و له‌وانه‌ش زۆرتر، من ئازاری‌ خۆ به‌ چووكه‌ زانینی‌ ئه‌و به‌زمگێڕه‌م هه‌ست كردوه‌ كه‌ زه‌ریایه‌ك غوروور له‌ سینگی‌دا شه‌پۆلی‌ ده‌دا، به‌ڵام سكه‌ی‌ رێبوارێكی‌ خۆبه‌زلزان مه‌ندی‌ ده‌كرد، سه‌ره‌ڕای‌ ئه‌وانه‌ش من زیندووم‌و نابێ‌ باس له‌ زیندووه‌كان بكرێ‌ تا نه‌مردوون هه‌ربه‌م ناوه‌وه‌ زیاتر له‌ چل ساڵ خه‌ڵكی‌ سه‌ر زه‌ویم وه‌پێكه‌نین هێنا‌و زیاتر له‌وه‌ی‌ ئه‌وان پێبكه‌نن خۆم گریام...

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_07.jpg

ناوه‌ناوه‌ به‌ ئوتوبوس یان مێترۆ به‌ شاردا بگه‌ڕێ‌، چاو له‌ خه‌ڵك بكه‌، بێوه‌ژنه‌كان‌و منداڵه‌ هه‌تیوه‌كانیان چاو لێ‌ بكه‌، لانیكه‌م رۆژێ‌ جارێك به‌ خۆت بڵێ‌، "منیش یه‌كێك له‌وانم"، به‌ڵێ‌ كچم تۆ یه‌كێك له‌وانی‌ نه‌ زیاتر! هونه‌ر به‌رله‌وه‌ی‌ دوو باڵی‌ فڕین به‌ مرۆڤـ بدا، زۆرجاران هه‌ردوو پای‌ ده‌شكێنێ‌،...

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_08.jpg

هه‌میشه‌ كاتێك دوو فرانكت خه‌رج كرد، به‌ خۆت بڵێ‌ سكه‌ی‌ سێهه‌م هی‌ من نیه‌، ئه‌وه‌ ده‌بێ‌ هی‌ كه‌سێكی‌ نامۆ بێ‌ كه‌ ئه‌مشه‌و پێویستی‌ به‌ یه‌ك فرانك هه‌یه‌، ئه‌گه‌ر له‌ پووڵ‌و پاره‌ بۆت ده‌دوێم بۆ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ هێزی‌ هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنه‌ر‌و ئه‌فسووناویی‌ ئه‌م ئه‌هریمه‌نانه‌ ئاگادارم،

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_15.jpg

من سه‌رده‌مێكی‌ درێژ له‌ سیرك ژیاوم‌و هه‌میشه‌‌و هه‌موو كاتێك بۆ ژیانی‌ ئه‌وانه‌ی‌ له‌ سه‌ر ئه‌و په‌ت‌و ته‌نافه‌ هه‌ره‌ باریكانه‌ كایه‌ ده‌كه‌ن نیگه‌ران بووم، به‌ڵام ئه‌و هه‌قیقه‌ته‌ت پێ‌ بڵێم كچی‌ خۆم، مرۆڤه‌كان، له‌ سه‌ر زه‌ویی‌ سه‌قامگرتوو زۆرتر له‌ یاریچیانی‌ سه‌ر په‌ت‌و ته‌نافی‌ ناسه‌قامگیر به‌ر ده‌بنه‌وه‌، ره‌نگه‌ شه‌وێك دره‌وشانه‌وه‌ی‌ گرانبایی‌ترین ئه‌ڵماسی‌ ئه‌م جیهانه‌ هه‌ڵتفریوێنێ‌، ئه‌و شه‌وه‌، ئه‌م ئه‌ڵماسه‌، په‌تی‌ ناسه‌قامگیری‌ تۆ ده‌بێ‌‌و به‌ربوونه‌وه‌ت مسۆگه‌ره‌،...

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_09.jpg

خوێنی‌ من له‌ ده‌ماره‌كانت‌دایه‌‌و هیوادارم تا ئه‌و كاته‌ی‌ خوێن له‌ ده‌ماره‌كانی‌ مندا هه‌یه‌، چارلیی بابت له‌ بیر نه‌كه‌ی‌، من فریشته‌ نه‌بووم به‌ڵام تا ئه‌و شوێنه‌ی‌ پێم‌كرا هه‌وڵم‌دا مرۆڤـ بم، تۆش هه‌وڵ بده‌ كه‌ به‌ هه‌قیقه‌ت مرۆڤـ بی‌، روخسارت ماچ ده‌كه‌م.

http://persian-star.org/1388/11/07/c...chaplin_14.jpg

سویس، ساڵی‌ 1963

منبع: رمز وراز