آشنایی با چند ساز کوبه ای ( تصویری )

پیپه (دمام)

http://www.rastak.ir/images_page/ins-pipeh.png


پيپه نوعی ساز كوبه ای سيلندری است. اين ساز يك طبل بزرگ است كه در دو طرف آن پوست کشیده شده است، اين پوست ها توسط نوعی طناب كه از الياف درخت خرما ساخته می شود، سفت می شوند. صداها در این ساز از طريق ضربه زدن بر يك طرف آن با چوب و گرفتن پوست همان طرف با دست دیگر جهت تولید نوعی صدای خفه ايجاد می شود.




دسرکتن

http://www.rastak.ir/images_page/ins-desarkoten.png

دِسَركِتِن ساز كوبه ای محلی منطقه مازندران مركزی است. اين ساز از دو طبل سفالین در کنار هم تشکیل شده است. برروی سطح این طبل ها پوستی کشیده شده است که به‌وسیله طناب‌هایی سفت می شود. دسركتن را با دو تركه چوبی می نوازند. طبل بزرگتر براي ايجاد صداهای بم تر و طبل كوچك برای صداهای زيرتر بكار می رود. معمولاً دسرکتن را با همراهی سرنا در جشن‌های مازندارن استفاده می کنند. این ساز از گروه سازهای کوبه ای مضاعف ایران است.




سنج
http://www.rastak.ir/images_page/ins-senj.png

سنج يك ساز كوبه ای فلزی است. ساز مورد استفاده در اجراهای رستاک شبيه سنج های معمولی ولی كوچكتر است. سنج از دو بشقابك گرد كوچك - عموماً از برنج - ساخته می‌شود و صدايش شبيه به زنگوله است.














تنبک


http://www.rastak.ir/images_page/ins-tonbak.png

بر روی این ساز کوبه‌ای ایرانی که به شکل جام است، پوست کشیده و چسبیده می شود. بدنه تمبک معمولاً از چوب درخت توت است كه صدايی متمايز ايجاد می‌كند. گاهی بدنه ساز را با شيارهای زيبايی حكاكی و تزيين می كنند. يك گلوگاه استوانه ای شكل (كه نفير ناميده می‌شود) سطح ساز را به بدنه متصل می‌كند. مدخل نفير معمولا به شكل يك ترومپت است.
نوازنده تمبک، ساز را به‌صورت مورب روی ران‌ها به‌صورتی كه طرف بزرگتر آن سمت راست قرار بگيرد، گذاشته و به‌ وسيله ضربات انگشتان و كف دست آن را می نوازد. تمبک اصلی‌ترین ساز کوبه‌ای در موسیقی ایران به شمار می‌آید.