«تا بيدار نشده‌اند بايد آنها را كاشت. يعني همين ماه اسفند. بين 10 تا 15 روز مانده به سال نو، بهترين وقت درختكاري است.»
مي‌پرسم: «در زمستان هم درخت‌ها خوابند. چرا آن موقع فصل درختكاري نيست.»
باغبان مي‌گويد: «درخت‌ها از اول پاييز مي‌خوابند. اما در زمستان نبايد آنها را جابه‌جا كرد يا كاشت. زمين سرد است. ريشه درختان يخ مي‌زند بنابر اين وقتي درخت مي‌خواهد از خواب بيدار شود، فصل كاشتن مي‌رسد.»
حالا اسفند آمده و يك هفته فرصت داريم به زمان زياد كردن تعداد درخت‌هاي محله و شهرمان.
درختكاري
مثل هر سال برنامه‌هاي ويژه‌اي در راه است. هديه نهال به شهروندان. جشن درختكاري در فرهنگ‌سراها. نمايش‌ها و...
در تمام سال فقط همين يك روز، ويژه درختان است. آن را پاس بداريم.
چنارها
تكراري است؛ ياد‌آوري دالان سبز و درخت‌هاي تنومند خيابان ولي‌عصر. اما هر بار كه به خيابان ولي‌عصر مي‌رويم انگار اولين بار است درخت‌هاي چنار را مي‌بينيم. ديدن درخت‌ها، تكراري نيست.
و شايد هر بار از خودمان پرسيده‌ايم چرا چنار؟
كارشناسان معتقدند، درخت چنار، مناسب‌ترين درخت براي كاهش آلودگي هواي تهران است. «اسماعيل كهرم» كارشناس محيط‌زيست و استاد دانشگاه تهران، به خبرگزاري‌ها گفته است: «برگ‌هاي پهن درخت چنار، اين توانايي را دارد كه دي‌اكسيد كربن بيشتري را جذب و با عمل «فتوسنتز» اكسيژن بيشتري را توليد كند. درخت بيد و درخت‌هاي ميوه مانند گردو، آلبالو و گيلاس نيز درختان مناسبي براي شرايط آب و هوايي تهران، محسوب مي‌شوند.» او گفته: «كاشت درخت علاوه بر عمل فتوسنتز، سبب حفظ خاك و جلوگيري از فرسايش آن نيز مي‌شود. هيچ‌گاه سبزينه‌داري مضر نيست و همه اين نوع گياهان براي توليد اكسيژن مفيد هستند.»
و بدانيم كه درخت‌ها را هم بيمار كرده‌ايم. كهرم مي‌گويد: «آلودگي هواي تهران، تأثيراتي را بر اكوسيستم گياهي، برجاي مي‌گذارد كه از جمله آن مي‌توان به بسته شدن راه‌هاي هوايي گياه و جلوگيري از تنفس گياهان و انجام عمل فتوسنتز اشاره كرد.»
باز هم چنارها
برخي از كارشناسان منابع طبيعي مثل غلام عباس وحيدنيا، هم معتقدند كه چنار درخت مناسبي براي فضاي شهري نيست چون نياز به آب فراوان دارد و ريشه‌هاي بلند. او به «ايرنا» گفته است: «رشد ريشه‌هاي چنار باعث تخريب جدول‌ها و پياده‌روها مي‌شود و رشد سريع شاخ و برگ‌هاي درخت به سيم‌هاي برق آسيب مي‌رساند و اين نوع درخت، براي كاشت در كوچه باغ‌ها، جاده‌ها و مزارع مناسب است.»
البته تهران هم پر از كوچه باغ بوده است. شايد براي همين اينجا پر از چنار است، شايد براي همين يك جهانگرد ايتاليايي قرن 17، در خاطراتش نوشته است: «اگر استانبول شهر سروهاست، تهران را بايد شهر چنارها خواند.»
حالا با يك‌‌طرفه شدن خيابان ولي‌عصر، اميد مي‌رود اين 11 هزار درخت چنار كه به گفته محمدباقر صدوق، رئيس سازمان محيط‌زيست استان تهران، بر اثر عوامل متعدد مانند آبياري نامناسب، سوءتغذيه، آلودگي هوا و اجراي عمليات عمراني متعدد در استانه دوره انحطاط و نابودي قرار بگيرند، نجات پيدا كنند.
يادگاري
قرار نيست در باره درختان خيابان ولي‌عصر صحبت كنيم اما اين تجربه نشان مي‌دهد درختي كه امروز مي‌كاريم تا يك قرن بعد از ما مي‌تواند در زمين زندگي كند و به رهگذران سايه ببخشد. شايد روزي مردم نگران سلامتي‌اش شوند. شايد بخشي از يك خيابان مهم شود. شايد به بهتر نفس كشيدن همشهريانمان كمك كند. شايد يادگاري از ما بر روي زمين باشد؛ شعر عباس يميني شريف را يادتان هست؟
به دست خود درختي مي‌نشانم/ به پايش جوي آبي مي‌كشانم.
كمي تخم چمن بر روي خاكش/ براي يادگاري...
www.hamshahrionline.ir