[زکریا فتاحی]

بعدازظهری پائیزی - An Autumn Afernoon

سال تولید : ۱۹۶۲
کشور تولیدکننده : ژاپن
محصول : شوچیکو
کارگردان : یاسوجیرو اوزو.
فیلمنامه‌نویس : کوگو نودا و اوزو.
فیلمبردار : یوهارو آتسوتا.
آهنگساز(موسیقی متن) : تاکانوبو سایتو.
هنرپیشگان : شیما ایواشیتا، چیشو ریو، کیجی سادا، ماریکو اوکادا، شینیچیرو میکامی، کونیکو میاکه، ایجیرو تونو، تروئو یوشیدا، نوریکو ماکی و نوبوئو ناکامورا.
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۵ دقیقه.


"هیرایاما" (ریو)، کارمند پابه‌سن گذاشته را رفیقش "کاوائی" (میاکه) ترغیب می‌کند تا به فکر شوهردادن دخترش "میچیکو" (ایواشیتا) باشد. این فکر زمانی در او قوت می‌گیرد که وضع رقت‌‌بار معلم قدیمی‌شان، "ساکوما" (تونو)، را می‌بیند. "ساکوما" دخترش را در خانه نگه داشته و حالا که دختر از سن ازدواجش گذشته است، با تلخ‌کامی مشغول مراقبت از پدر پیرش است. "هیرایاما" ابتدا می‌خواهد کاری کند تا "میچیکو" با مردی که دوست دارد ـ کارمند جوانی به‌نام "میورا" (یوشیدا) ـ ازدواج کند. پسر "هیرایاما"، "کویچی" (سادا)، که دوست "میورا"ست قضیه خواهرش را با او در میان می‌گذارد. "میورا" ضمن اظهار تأسف، اعلام می‌کند که قرار است با دختر دیگری ازدواج کند. "هیرایاما" به سراغ خواستگار ظاهراً مناسب و مرفهی می‌رود که "کاوائی" پیدا کرده است. عروسی برگزار می‌شود. پس از مراسم، "هیرایاما" در تنهائی در کافه‌ای سر در گریبان اندوه می‌برد. در خانه، تنها پسر کوچک و غرغرویش، "کازوئو" (میکامی) مانده که پدر را به ترک نوش‌خواری فرا می‌خواند. "هیرایاما" باید با زندگی بدون دخترش خو کند...
٭ بعداظهری پائیزی واپسین فیلم اوزو است و برخلاف فیلم‌های متأخر پیش از آن عجیب موجز و توأم با طفره‌روی ـ مثلاً از نمایش مقدمات ازدواج "میچیکو" ـ است این‌جا برای آخرین بار اوزو به دگرگونی‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی می‌پردازد و برای آخرین بار تنهائی مقدر را برای شخصیت اصلی‌اش ـ "هیرایاما" ـ رقم می‌زند. لحن استاد از فاصله گیری و نوعی خونسردی تازه نشان دارد (فیلم اجازه درگیری عاطفی زیاد با شخصت ریو را نمی‌دهد). بار دیگر قهرمان او برای مصمم شدن به ازدواج دخترش، داستان دیگری را می‌بیند: پیرمردی که راه غلطی را برای زندگی دخترش انتخاب کرده است. بعدازظهری پائیزی از سوئی علاقه خاصی به جوانان نشان می‌دهد و از سودی دیگر صحنه‌های بسیاری دارد که حال و هوای غم غربت بر آن‌ها مستولی است. بعدازظهری پائیزی به‌هیچ عنوان به یک "آخرین اثر" نمی‌ماند، و هم‌چنان حکایت از پویائی کار اوزو با استراتژی‌های پرورانده شده در طول سال‌ها دارد. آخرین جمله ریو در فیلم این است: "آخرش تنها شدم".