[زکریا فتاحی]

ثروتمند شو یا در تلاش برای آن بمیر - GET RICH OR DIE TRYIN'

سال تولید : ۲۰۰۵
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : جیم شریدان، پل رُزنبرگ، کریس لایتی و جیمی آیووین
کارگردان : شریدان
فیلمنامه‌نویس : ترنس وینتر
فیلمبردار : دکلان کوئین
آهنگساز(موسیقی متن) : موریس سیزر، کوئینسی جونز و گاوین فرایدی
هنرپیشگان : کورتیس &#۷۸۲;فیفتی سنت&#۷۸۲; جکسن، ترنس هوارد، جوی برایانت، بیل درک ایدویل، آکینوئویه ـ آگبای، عمر بنسن میلر، وایولا دیویس، مارک جان جفریز و سالی‌ون واکر
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۷ دقیقه


نیویورک، دههٔ ۱۹۸۰. ̎مارکوس̎ (جفریز) به اتفاق مادرش، ̎کاترینا̎ پخش‌کنندهٔ موادمخدر، زندگی می‌کند. وقتی ̎کاترینا̎ در آتشی که قاچاقچی‌ها به پا کرده‌اند، می‌میرد، ̎مارکوس̎ در خانهٔ پدر و مادربزرگ و پسرعموهایش ساکن می‌شود. او وقتش را با خواندن ترانه‌های ̎رپ̎ برای ̎چارلین̎، دختر محبوب دوران کودکی‌اش می‌گذراند تا این‌که ناپدری دخترک، او را نزد پدر و مادرش می‌فرستد. در حالی‌که ̎مارکوس̎ بزرگ می‌شود، بیش از پیش به طرف دنیای خشنِ بزهکارانهٔ مادرش کشیده می‌شود و شروع می‌کند به حساب ̎مجستیک̎ (آکینوئویه ـ آگبای)، محبوب سابق مادرش، پخش کردن مواد مخدر. او نردبان ترقی را خیلی زود بالا می‌رود. پس از آن‌که پدربزرگش (واکر)، هفت‌تیری در اتاقش پیدا می‌کند، ̎مارکوس̎ مجبور می‌شود خانهٔ پدر و مادربزرگش را ترک کند. با ظهور کوکائین در بازار، ̎مارکوس̎ و دسته‌اش درگیر مبارزه با دسته‌های قاچاقچی کلمبیائی می‌شوند. ̎مارکوس̎، دست راست ̎مجستیک̎ می‌شود. یک روز در خیابان ̎مارکوس̎ به‌طور اتفاقی به ̎چارلین̎ (برایانت) برمی‌خورد. رابطه‌ای بین آن دو برقرار می‌شود. پلیس به محل اقامت ̎مارکوس̎ هجوم می‌برد و در آن‌جا موادمخدر می‌یابد. به زندانش می‌اندازند. در زندان، ̎باما̎ (هوارد)، یکی از هم‌سلولی‌هایش، او را از سوءقصدی در حمام زندان نجات می‌دهد و با هم دوست می‌شوند. ̎مارکوس̎ تصمیم می‌گیرد زندگی بزهکارانه را رها و آوازخوانی پیشه کند و ̎رپ̎ بخواند و ̎باما̎ را نیز به‌عنوان کارگزارش برگزیند. ̎مارکوس̎ از زندان آزاد می‌شود. ̎مجستیک̎ از تصمیم جدید ̎مارکوس̎ ناراضی است و مانع قرارداد بستن او با یک کمپانی صفحه‌پُرکنی می‌شود. طی یک سرقت ناموفق، ̎مارکوس̎ نُه گلوله می‌خورد اما زنده می‌ماند و به کمک ̎چارلین̎ و فرزند تازه به دنیا آمده‌اش، سعی می‌کند اصلاح خود را ادامه دهد. او ترانه‌ای ضبط می‌کند که در آن به شدت ̎مجستیک̎ را کوبیده. ̎مجستیک̎ بیهوده سعی می‌کند جلوی پخش نوار را بگیرد. درست زمانی که ̎مارکوس̎ تصمیم دارد کنسرتی بدهد، ̎مجستیک̎ به پشت صحنه می‌آید و فاش می‌کند که مادرش را به قتل رسانده است. آن دو درگیر می‌شوند. ̎مجستیک̎ سعی دارد او را با چاقو بزند ولی ̎باما̎ به ضرب گلوله او را می‌کشد. ̎مارکوس̎ روی صحنه می‌رود تا زندگی جدید خود را به‌عنوان یک خوانندهٔ ̎رپ̎ آغاز کند.
● فیلم، ساختهٔ یک کارگردان ایرلندی مهاجر در آمریکاست. او زندگی پُرخشونت و پُرفراز و نشیب ستارهٔ موسیقی هیپ‌هاپ، کورتیس جکسن را منبع الهام قرار داده و برشی از زندگی در محله‌های پست و دنیای زیرزمینی نیویورک را به نمایش می‌گذارد. کورتیس از اعماق تباهی و خشونت برمی‌آید و به اوج شهرت و ثروت می‌رسد. در این فیلم سرگذشت‌نامه‌ای که جکسن نقش خود را بازی کرده، ماجرا از زمان کودکی و قتل مادرش آغاز می‌شود و به دوران طلائی زندگی و حرفهٔ او می‌رسد. نکتهٔ مأیوس‌کنندهٔ فیلم، حضور شریدان در مقام کارگردان آن است، که فیلم‌نامه‌ای کلیشه‌ای را به تصویر کشیده و شخصیت‌هائی تک‌بُعدی و کلیشه‌ای‌تر را پرداخت کرده است. شاید اگر بازیگری مشهور و جذاب نقش مارکوس فیفتی سنت را بازی می‌کرد، نقطهٔ قوتی برای آن به شمار می‌آمد. شریدان، مارکوس را یک ̎عیسای سیاه‌پوست که دردها و زخم‌هایش گواه عیسی بودن او است̎ می‌داند. اما فیلم او و شخصیت‌هایش همگی برای نسل امروز بدآموزی دارند.