[behnam5555]

معنی ماه های میلادی (بخش نخست)

مارس :
نام خدای جنگ ،سومین ماه در تقویم گریگوری و اولین ماه در تقویم روم باستان. از نام الهه جنگ یعنی مارس گرفته شده است. رومی ها اعتقاد داشتند که این ماه به علت آغازگر بهار بودن به جنگ سرما می رود و بر آن غلبه می کند. انگلیسی ها تا سال 1752 میلادی این ماه را اولین ماه سال می دانستند و در روز 25 آن جشن سال نو می گرفتند./ آپریلیس : شاید از aperire که به معنای باز شدن است گرفته شده . چون در این ماه درختان دوباره روییده می شود و گل ها باز می شوند./ مایوس : خدای گیاهان ،از یک الهه یونانی به نام Maia که الهه ی حاصلخیزی و باروری بوده است گرفته شده . در نظریه ای دیگر این نام از کلمه یونانی maiores گرفته شده که به معنی بزرگترها است. /
یونیوس:
همسر ژوپیتر ،از نام Juno که الهه ی ازدواج بوده و زن ژوپیتر بوده اقتباس شده و نظریه ای دیگر آن را برگرفته از کلمه لاتین iuniores به معنای کوچکترها می داند.( در مقابل ماه می)/کوِنتیلیس : پنجم ،در ابتدا نام آن در روم باستان Quintilis بوده به معنای پنجمین ولی پس از تغییر در ترتیب ماه ها به افتخار جولیس سزار که در این ماه بدنیا آمده است، این ماه را به نام او کردند.

نام ماه های میلادی پیش از میلاد مسیح در روم باستان به کار می رفت . اما آنان سال را دوازده ماه می گرفتند . زیرا دانش ستاره شناسی و جغرافی آن قدر پیشرفته نبود و آنان نیز همانند عرب ها و دیگر مردمان باستان سال را بر مبناد 12 ماه نو می پنداشتند و آنگاه از اینک هر چند سال چیدمان ها به می ریخت سر در گم می شدند و می دیدند که عیدهای بهاری و تابستانی و پاییزی و زمستانی با آنچه بر مبنای سال قمری در نظر می گیرند تناسب ندارد .به گفته « پلوتارخ » پادشاهی به نام « نوما» به این تفاوت 11 روزه سال قمری در برابری با سال قمری پی برد و تصمیم گرفت هر دو سال یک ماه به سال بیفزاید و همین پادشاه بود که ماه « یانواریوس»نام یکی از خدایان پیش از دوره رومیان و نیز «فِبرواریوس»که جشن پیراستن روان از بدیها بود ، را به عنوان ماه اول و دوم به سال افزود . فِبرواریوس از کلمه لاتین februum گرفته شده که به معنای purification یا همان تصفیه و پاک سازی است. علت انتخاب مراسم مذهبی ای بود که رومیان در 15 این ماه برای پاک سازی روح خود انجام می دادند. در تقویم گریگورى که تقویم میلادی امروزی بیشترین شباهت را به آن دارد این ماه از ماه آخر سال به دومین ماه سال تغییر مکان داد.
و بدین گونه معنی نامها نیز از شوند نامگذاری خود یرون رفت . مثلاً ماه کونتیلیس که به معنی پنجم است به ماه هفتم تبدیل شد و به همین ترتیب دیگر ماهها نیز از معنی اصلی فاصله گرفتند .. امروزه ما می دانیم که این 11 روز نیز کارساز نیست . زیرا یک سال حقیقی خورشیدی 365 روز و پنج ساعت و 49 دقیقه است . اگرچه این 5 ساعت و خرده ای به ظاهر چیزی نیست اما در هر 33 سال 8 روز و در هر 99 سال 24 روز می شود . پس باز هم این چیدمان ها دگرگون شد .
در تقویم رومیان, ماهها را با شماره و عدد مشخص می کردند. هنوز هم نام 4 ماه آخر سال میلادی (سپتامبر, ماه هفتم . اکتبر, ماه هشتم . نوامبر, ماه نهم . دسامبر, ماه دهم) از تقویم رومی ها باقی مانده است.رومیان بعضی از ماهها را به خدایان نسبت می دادند.مثلا ماه اول (مارس) خدای جنگ و ماه سوم (مایوس . معادل ماه مه میلادی) خدای گیاهان و ماه چهارم (ژونون . معادل ماه ژوئن در تقویم میلادی) همسر ژوپیتر است.از 2 ماه مکملی که افزوده شد اولی, ژانوس از خدایان پیش از دوران رومی منتسب شد (همان ماه ژانویه میلادی) و دومی, فبروآ که نام جشنهای تزکیه نفس و تصفیه روح و روان بود (همان ماه فوریه میلادی) در معنا و ریشه لغت آوریل, واژه شناسان با هم, هم عقیده نیستند.طی سالیان درازی آن را با لغتAPERIREبه معنی باز کردن, مرتبط می دانستند.سپس آنرا به کلمه ای که معنیش دومین است نسبت دادند (چون در اصل دومین ماه سال بود) اما آوریل ممکن است از کلمهAPRU (خدایی که به آفرودیت, الهه عشق در یونان باستان نسبت داده می شود) نیز مشتق شده باشد.در عوض در مورد ماههای ژوئیه و اوت ابهامی وجود ندارد.نام ماه ژوئیه به پیشنهاد مارک آنتوان برای احترام به ژول سزار (امپراتور روم و اصلاح کننده تقویم) انتخاب شد و ماه اوت (یا آگوست) به احترام امپراتور آگوست (که اشتباهات در کاربرد و استفاده از تقویم ژولین را اصلاح کرد) گذاشته شد.امپراتور آگوست این اشتباهات را به این صورت تصحیح کرد که بجای 4 سال یکبار, هر 3 سال یکبار سال کبیسه برقرار باشد, نکته ای که کشیشهای رومی متوجه آن نبودند.به همین دلیل بود که یکی از ماههای سال را بخاطر تصحیح این اشتباه بنام آگوست نامگذاری کردند.اسامی ماههای میلادی همگی ریشه لاتین دارند و در زبانهای مختلف اروپایی به اشکال مختلف نوشته می شوند.در بسیاری از زبانهای آفریقایی, اندونزیایی و زبان مالگاش (ماداگاسکار در آفریقا) نیز به صورتهای مختلف, تغییر شکل داده اند.انقلابیون فرانسوی در هنگام انقلاب فرانسه, در تقویم خود ماههای سال را دوباره نامگذاری کردند که از نوامبر 1793 تا اول ژانویه 1806 بکار گرفته شد:
واندمیر (ماه انگور چینی) سپتامبر / اکتبر
برومر (ماه مه آلود) اکتبر / نوامبر
فریمر (ماه سرما) نوامبر / دسامبر
نیوز (ماه اولین برف) دسامبر / ژانویه
پلوویوز (ماه باران) ژانویه / فوریه
وانتوز (ماه باد) فوریه / مارس
ژرمینال (ماه جوانه زدن گیاهان) مارس / آوریل
فلورال (ماه شکوفه ها و گلها) آوریل / مه
پرریال (ماه گیاهان سبز و بلند) مه / ژوئن
مسیدور (ماه خرمن چینی و درو) ژوئن / ژوئیه
ترمیدور (ماه گرما) ژوئیه / اوت
فروکتیدور (ماه میوه ها) اوت / سپتامبر
این اسامی را فابر اگلانتین (شاعر فرانسوی) برای ماههای سال انتخاب کرد.او می دانست که در کشور فنلاند اسامی ماههای سال از نامهای خدایان رومی گرفته نشده است بلکه به تناسب وضعیت طبیعت, انتخاب شده اند.مثلا ماه گل و لای, ماه گندم, ماه کشت و کار...

منبع:
کتاب از زمان چه می دانیم؟