[bigbang]

تغییر اسلوب اینتلی ها

از زمان معرفی پردازنده‌های Core 2 تاکنون این پردازنده‌ها توانایی‌های فراوان و قابل اطمینان خود را به خوبی به کاربران ثابت کرده‌اند. نمایش بسیار خوب این پردازنده‌ها سبب شد تا مدت‌ها پیش از عرضه رسمی پردازنده‌های جدید Core i7، انتظارات از قابلیت‌های اورکلاکینگ این پردازنده‌ها نیز در سطح بالایی باشد. هم اکنون و با گذشت چند ماه از عرضه Core i7، اعداد، ارقام و نتایج اورکلاک این پردازنده‌ها در گوشه وکنار اینترنت، حاکی از برآورده شدن این انتظارات است.
قابلیت‌های اورکلاک Core i7، به دلیل پیشرفت‌های انجام گرفته در ساخت آنها، نه تنها از Core 2 Douها کمتر نیست، بلکه بیشتر هم می‌تواند باشد.
جدا از این، اورکلاک Core i7ها به دلیل همین پیشرفت‌ها و تغییرات صورت گرفته در ساختار آنها تفاوت قابل ملاحظه‌ای با Core 2 Douها دارد. در واقع اورکلاک تمام پردازنده‌های اینتل تا قبل از عرضه Core i7 شبیه به هم بوده و از یک روش ساده تبعیت می‌کرد ولی در مورد Core i7ها، روش کار کمی تفاوت کرده و به تفکر و اطلاعات بیشتری نیاز خواهید داشت. ما در اینجا این تفاوت‌ها را به خلاصه و مختصر برخواهیم شمرد.

برای همیشه با فرکانس مسیر(FSB) خداحافظی کنید!


از سال ۱۹۷۸ تا به امروز، تمام پردازنده‌های اینتل توسط مسیر FSB، به تراشه پل شمالی متصل می‌شدند. در این مهندسی کنترلر حافظه درون تراشه پل شمالی قرار می‌گرفت. درCore i7ها، اولا مسیر FSB حذف شده، ثانیا کنترلر حافظه به درون پردازنده انتقال داده شده است.
بنابراین درون بایوس مادربوردهای Core i7، دیگر گزینه‌ای به عنوان فرکانس FSB پیدا نخواهید کرد. در عوض فرکانس جدیدتری با نام Base Clock یا bclock معرفی شده که مقدار پیش فرض آن برای تمام مدل‌های معرفی شده تا به امروز ۱۳۳ مگاهرتز است.
درون یک پردازنده Core i7 به دو بخش کلی Core شامل هسته‌های پردازشی و Uncore شامل سایر قسمت‌ها مثل کنترلر حافظه، حافظه L3 و رابط QPI تقسیم می‌شود. این دو بخش دارای فرکانس‌های عملیاتی مجزا بوده که هر دو فرکانس به فرکانس پایه یا همان base Clock وابسته است. قسمت هسته (Core) دارای یک ضریب فرکانس مجزا است. فرکانس عملیاتی این قسمت از حاصل ضرب این ضریب در فرکانس پایه به دست می‌آید.
به عنوان مثال، فرکانس پردازنده مدل i7-920 که دارای ضریب ۲۰ است از فرمول ۲۶۶۶ =۱۳۳×۲۰ به دست می‌آید. داستان ضریب فرکانس باز و یا بسته، در i7ها نیز وجود دارد. در مدل‌های عادی یا غیر ویرایش فوق‌العاده (non EE)، تنها می‌توان این ضریب را کاهش داد در حالیکه در مدل‌های EE، امکان افزایش این ضریب نیز وجود دارد. نتیجه آنکه برای اورکلاک مدل‌های غیر EE ، تنها راه موجود، افزایش فرکانس پایه بوده در حالیکه برای مدل‌های EE، از هر دو روش افزایش ضریب فرکانس و یا افزایش فرکانس پایه و یا هر دو می‌توان استفاده کرد.

Turbo mode

حالت Turbo، یکی از قابلیت‌های جدیدی است که به Core i7ها افزده شده است. این قابلیت، توانایی اورکلاک اتوماتیک پردازنده را در شرایط پردازشی خاص دارد. به طور خلاصه وقتی Turbo mode از داخل بایوس‌ فعال شود، هنگام اجرای نرم‌افزارهای Single thread، دو واحد و هنگام اجرای نرم‌افزارهای Double thread( مثل اکثر بازی‌ها)یک واحد به ضریب فرکانس هسته افزوده شده که موجب افزایش فرکانس عملیاتی پردازنده می‌شود.
این افزایش، به ضریب فرکانس پیش فرض انجام می‌شود، بنابراین اگر ضریب فرکانس را روی مقداری غیر از پیش فرض آن تنظیم کرده باشید،Turbo mode افزایش را به قدری انجام می‌دهد تا به مقدار توضیح داده شده در بالا برسد. مثلا برای i7-920 که ضریب فرکانس آن ۲۰ است، حالت Turbo این ضریب را به ۲۱ یا ۲۲ افزایش می‌دهد. در صورتیکه ضریب فرکانس این پردازنده را روی ۱۵ قرار داده باشید، باز هم در حالت Turbo به ۲۱ یا ۲۲ افزایش خواهد یافت. افزایش ضریب فرکانس توسط Turbo، در مواقعی که هر ۴ هسته پردازشی، دارای بار پردازشی بوده و یا دمای پردازنده بالا است، انجام نخواهد شد.
اگر پردازنده i7 خود را اورکلاک کرده‌اید و حالت Turbo نیز فعال است، باید به فرکانس‌های عملیاتی جدید در حالت Turbo نیز توجه داشته باشید. این فرکانس‌ها باید در محدوده‌ای باشند که پردازنده پایداری خود را حفظ کند. بنابراین با فعال کردن Turbo باید یک بازنگری کلی در فرکانس پایه و ولتاژ پردازنده داشته باشید.

برون هسته (Uncore): مجزا ولی مرتبط

همانطور که قبلا گفته شد، در در داخل i7ها، به غیر از هسته‌های پردازشی، سایر قسمت‌ها، "برون هسته" یا Uncore نامیده می‌شود. برون هسته، دارای ضریب فرکانس مجزا و در نتیجه فرکانس عملیاتی مجزا است.فرکانس عملیاتی برون هسته از فرمول "ضریب فرکانس برون هسته × فرکانس پایه" به دست می‌آید. تمام مواردی که در مورد باز یا بسته بودن ضریب فرکانس قسمت هسته گفته شد برای قسمت برون نیز صادق است. بنابراین در پردازنده‌هایی که ویرایش فوق‌العاده نیستند (non EE)، با افزایش اورکلاک هسته، عملا غیر هسته نیز اورکلاک می‌شود. حال اگر بخواهید قسمت غیر هسته را اورکلاک نکنید چه باید کرد؟ پاسخ خیلی ساده است، در کنار افزایش فرکانس پایه، ضریب فرکانس بخش غیر هسته را به قدری کاهش دهید تا فرکانس عملیاتی این بخش به میزان مورد نظر برسد.
ضریب فرکانس‌های پیش فرض بخش غیر هسته برای مدل‌های مختلف i7ها را می‌توانید از جدول موجود پیدا کنید.
مهمترین نکته هنگام تنظیم فرکانس بخش برون هسته این است که فرکانس آن، دو برابر فرکانس تنظیم شده برای ماژول‌های حافظه باشد. بنابراین اگر فرکانس ماژول‌های حافظه را روی ۱۳۳۳ مگاهرتز قرار دادید فرکانس بخش برون هسته باید روی ۲۶۶۶ مگاهرتز باشد.


قدری در مورد QPI

مسیر ارتباطی QPI، در پردازنده‌های Core i7 دقیقا مشابه مسیر HT در پردازنده‌های AMD است که پردازنده را به تراشه پل شمالی مرتبط می‌کند.
سرعت این مسیر نیز تابعی از فرکانس پایه است که به صورت" فرکانس پایه × ضریب QPI" تعریف می‌شود. داستان قابل تغییر بودن یا نبودن این ضریب فرکانس با ضرایب قبلی کمی متفاوت است این ضریب در پردازنده‌های نسخه EE قابل تغییر ( کاهش یا افزایش) است ولی در سایر مدل‌ها قابل تغییر نیست. بنابراین هنگام اورکلاک یک نسخه غیر EE، مثل i7- 920، اگر سرعت مسیر QPI از حد مجاز فراتر رفت، چاره‌ای جز کاهش فرکانس پایه نخواهید داشت چراکه ضریب QPI در این پردازنده، اصلا قابل تغییر نیست.
تجربه نشان داده که برای مدل‌های کنونی i7ها، سرعت مسیر QPI بین ۰/۷ تا GT/Sا۲/۷ قابل تحمل و پایدار است.

ولتاژها را فراموش نکنید

در اورکلاک‌های حرفه‌ای، تنظیم ولتاژهای عملیاتی، مهم‌ترین رکن حفظ پایداری به حساب می‌آید.
برای مدل‌های کنونی پردازنده‌های i7، ولتاژ عملیاتی پیش فرض هسته روی ۲/۱ ولت قرار گرفته است. برای خنک‌کننده‌های هیستینک و فن معمولی حد توصیه شده افزایش ولتاژ،۴/۱ ولت است. برای افزایش ولتاژ بیش از این توصیه می‌شود از خنک‌کننده‌های کاراتری استفاده شود.
قسمت دیگری که ولتاژ آن قابل تغییر بوده، رابط QPI است. ولتاژ پیش فرض این قسمت ۱/۱ ولت است پیشنهاد می‌شود برای داشتن یک اورکلاک پایدار، ولتاژ این قسمت راحداقل به ۳/۱ ولت افزایش دهید. البته برای پردازنده قدرتمندی مثل مدل i7 965 EE، ممکن است لازم باشد این مقدار تا ۵/۱ ولت هم افزایش یابد.
ماژول‌های حافظه نیز جزو دیگر قسمت‌هایی هستند که ممکن است نیاز به افزایش ولتاژ عملیاتی داشته باشند. این افزایش ولتاژ باید متناسب با فرکانس عملیاتی ماژول‌های حافظه باشد. بهتر است که ولتاژ عملیاتی حافظه‌های DDR3 در پلتفرم Core i7 از ۶۵/۱ تجاوز نکند چراکه می‌تواند به پردازنده سیستم، آسیب جدی برساند.
آخرین نکته نیز به برخی مادربوردهای مجهزتر تراشه X58 اختصاص دارد. طبق گفته‌های اینتل، ضریب فرکانس حافظه و QPI روی پردازنده‌های غیر EE، قفل هستند. با این وجود برخی سازندگان مادربورد، با تغییراتی در بایوس محصولات X58 خود، امکان تغییر این ضرایب را فراهم کرده‌اند که شرایط اورکلاک را بسیار ساده‌تر می‌کند. هنگام انتخاب مادربورد بد نیست این موضوع را نیز مد نظر داشته باشید.