موضوع: کورته چیروک
نمایش پست تنها
  #10  
قدیمی 07-03-2013
behnam5555 آواتار ها
behnam5555 behnam5555 آنلاین نیست.
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی

 
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172

3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
behnam5555 به Yahoo ارسال پیام
پیش فرض پرد


پرد
هەست بە پەستییەكی لە ڕادە بەدەر دەكا. گڕی پەشیمانی وەك پیو هەڵیدەچۆقێنێ. لە خۆی وەڕەزە. دڵی تێكەڵ دێ. بۆنێكی توند و ناخۆش سنگی ئاخنیوە. هەرچی زۆر بۆ مێشكی خۆی دێنێ، ئەم بۆگەنەی تا ئێستا بە لووت نەگەیشتووە. هەر دەڕوا و لاتراسكە دەبەستێ. هێزی ئەژنۆی نییە. چاوی لە ڕەشەوە دێ. كزەبای پایز جەستەی تەزاندووە. دەست و پلی گۆ ناكا. سەرما خۆی لە یەسقانەكانی شەتەك داوە. لاقی وەختە هەڵوەرێ. تا قولاپەی لە قوڕ و لیتە هەڵـكشاوە. چەن هەنگاو دەنێ و بە بێوازی ئاوڕێك دەداتەوە. دەترسێ شێتە لە خەو هەستێ و وەدووی كەوێ! لە ماڵەكانی قەراغ شار نزیك بۆتەوە. كۆڵانێكی پڕ لە قوڕ ولیتە زاری بۆ داپچڕیوە. چەن شەقاوی تری هەڵێنایەوە و كۆلان هەڵـیلووشی. دڵەكوتەكەی كەمتـر بۆتەوە. بەڵام خەمێك دڵی ڕێك دەگوشێ. جار جار خەریكە پشووی ڕاوەستێ. لە هەنگاوێكدا بێزی لە خۆی هەڵدەستێ و لە هەنگاوێكی تردا بە هەقی خۆی دەزانێ. لە دڵی خۆیدا دەڵێ:
"ئەگەر نەگەڕابامەوە بۆ دەواكان، ئەو دیمەنەم نەدەدی. قەت چاوەڕوانی ئەوەم لێی نەبوو. لە دەمی هەزار كەسم ببیستایە باوەڕم نەدەكرد. بە خەونیش بیـرم بۆ شتی وا نەدەچوو!"
لەگەڵ هەر هەنگاوێك دڵۆپە فرمێسك لە چاوی دەتكێن. مردن بە ئاوات دەخوازێ. لە درگای ماڵی دایكی نزیك بۆتەوە. سەری هەڵێنا، بەر دەركە قەرەباڵغە. یەك دێتە دەرێ و دوو دەچنە ژوورێ. چەن كەس لەبەر دەرگاكە وێستاون. هەموو كزەبای چاویان تێ‌هاڵاند. گرفەی نیگایان پڕە لە پرسیار. لە ترسی چاویان زوو سەری داخستەوە. چاوی هەموویان بوون بە مار و لە لاق و قولە قوڕاوییەكەی ئاڵان. خۆی كرد بە حەوشەكەدا. دەنگی گریان و شیوەن ئەوەندەی دیكە تاساندی. نەیزانی چۆن بە پاڵەپەستێ دڕی بە كۆڕی ژنان دا و خۆی خستە نێو بۆنی ئارەقە و هەناسەی ژوورەكەوە.
بـــەرمــاڵێك خۆی بە ســەر مــەیتێكدا كێشاوە. لەگەڵ هاواری دایكەڕۆ ئەویش خۆی بە سەر بەرماڵەكەدا كێشا و لە هۆڕژنی گریانی دا. هەرچی كوڵوكۆی لە دڵی دابوو هەڵیـڕشت. ئێستا دوو خەم دڵی خستبووە گێژەنەوە.
«تا نیو سەعات لەمەوبەر هەر چاوەڕوانی تۆی دەكرد. بەدەم گیانەڵڵاوە ناوی تۆی لە سەر دەم بوو. نەدەكرا تۆزێ زووتر بێی؟»
پووری ئەوەی گوت. گڕی خەمەكەی ئەوەندەی دیكە بڵێسەی سەند.
***
نان و چای بەیانییان خوارد. بە هاوسەرەكەی گوت:
«ئەوە دەچم سەرێكی دایكم دەدەم. فەقیـرە هەردێ و نەخۆشینەكەی قورستر دەبێ.»
ئەویش بە ڕوویەكی ناخۆشەوە گوتی:
«باشە بچۆ، ئەگەر توانیم منیش دێم. تۆ بڕۆ، بەڵام زۆریش چاوەڕوانم مەبە.»
بە زەردەخەنەیەكی شیـرینەوە لە درگاكە هاتە دەرێ. بەڵام ئەو نیگایەكی سارد و بزەیەكی ماناداری بە دوایدا بەڕێ كرد. كۆڵانەوكۆڵان ملـی ڕێی گرت.
گەیشتە سەر شەقام. لە پێش ئەوەوە ژن و پیاوێكی لاو شان بە شانی یەك دەڕۆیشتن. بە دەم ڕێوە دەتریقانەوە. چاوێكی تاسەبار و تینووی لـێ پڕژاندن.
"لە قوتابخانە هاتمە دەرێ. وەك ڕۆژان لە سەر شەقامەكە بە یەك گەیشتین. پێك‌گەیشتنی ئەو ڕۆژەمان جیاواز بوو. ڕۆژان هەر بە نیگا لەگەڵ یەكتـر دەدواین. شان بە شانی یەك كەوتینە ڕێ. زمان و دڵمان لە نێو وتەوكوتەدا كەوتبوونە سەما. وشەی خۆشەویستی و ئەوین وەك شەپۆل باوەشیان لە ڕۆحمان وەردێنا. ئەوینەكەمان هێندە گەرم بوو، ئەگەر ڕۆژێك یەكتـریمان نەدیتبایە ئۆقرەمان لـێ هەڵدەگیـرا."
لە ژن و پیاوەكە زۆر نزیك بۆتەوە. تەنانەت گوێی لە قسەكانیانە.
ژنەكە بە پیاوەكەی دەگوت:
ـــ‌" مەگین مردن من و تۆ لە یەك دابڕێ. بڵێی مردنیش بتوانێ؟"
مردن!! ئەو وشەیە لە گوێیدا دەنگی دایەوە و بوو بە تەزوویەكی سارد و بە مێلوورە كردن بە نێو دەمارەكانیدا تێپەڕی.
چەن مانگ دوای زەماوەندەكەمان بوو، دەستم كردە ملـی و پێم گوت:" بڵێی لە ئێمە بەختەوەرتر و ئاشقتر لەم دنیایەدا هەبێ؟"
بە ڕوویەكی گەشەوە كە گوڵاوی بزەی لـێ دەباری گوتی:" هەیە. زۆریشە. هەموو ژن و مێردێك دەبێ یەكتـریان خۆش بوێ."
ــ" یانی تۆ منت خۆش دەوێ؟"
ــ‌" لە گیانیشم زیاتر. بێ تۆ ژیان مردنە، مردن!!"
سەری هەڵێنا. ژن و پیاوەكە بە كۆڵانێكدا لایان دا.
" بە ئاواتەوەم ڕۆژێ لەگەڵم بێتەدەرەوە. جارێك بچینە سەیاحەت. بەڵام لەوانەیە ئەو ئاواتە بەرمە ژێر گڵ. نازانم بۆ كوتوپڕ وای لێهات؟ ئەو هەموو خۆشەویستییە كوێڕا وشكاوی هات؟"
بە دیتنی تابڵۆی دەواخانە لە جێی خۆی وشك بوو. وەبیـری هاتەوە دەواكانی دایكی لەبیـر چووە. بە هەڵەداوان بەرەوماڵ گەڕایەوە. دەركەی كردەوە و چووە حەوشە. بەرەو پێشخانەكە ڕۆیی. جووتێ كەوشی نامۆ جووت نەكرابوون. سەرنجی واق وڕماوی لە سەریان هەڵنیشت.
تەزوویەكی خەماوی خۆی لە سنگی توند كرد و وردە وردە بەرەو گەرووی هەڵزنا. لەرز و هەناسەبڕكێ گەردەلوول‌ئاسایی لە خۆیانەوە پێچا. دەستی دەتگوت شەپڵە لێی‌داوە، هەر ئەو دەستە لەرزۆكانە بە هێواشی درگای هاڵەكەیان كردەوە. لاقی شل بووی بە ئەژنۆی لەرزۆكەوە كەوشەكانی دانەكەند. چووە ژوورێ. شەققەی ماچ‌ومووچ و هاسكەهاسك و پێكەنین ژووری خەوەكەی پڕ كردبوو و كەلاوڕێژی دەكردە هاڵەكەوە. لاقی هێز لـێ‌بڕوای جەستەی شڵەژاوی گەیاندبووە بەر پەنجەرە بچووكەكەی نێوان هاڵ و وەتاغەكە. لە كەلێنی پەردەكەوە چاوی فەڕشی وەتاغەكەی پێكا. چاوی بە كەڵینەكەوە گرێ درا. دڵەكوتە و هەناسەبڕكێ ئازای ئەندامی دەهەژاند. هەر جارێ شەققەی ماچ دەهات دەتگوت بە كوتك بە سەریدا دەكێشن.
تریقەی پێكەنینەكەیان وەك گوللە جەرگی دەسمی. ڕقێكی ئەستوور خۆی لە گەرووی توند كردبوو. چەن جار ویستی هاوار بكا، بەڵام خۆی خواردەوە. پڕ بە كەلێنی پەردەكە شەپۆلـی دوو لەشی ڕووت گوڵی فەڕشەكەیان داپۆشی. لەو كاتەدا پێی خۆش بوو هەردووكیان بە ددان هەڵپچڕێ. ئیتـر چاوی لە هیچ نەبوو. تاسێك بە سەریدا هات و كەوت بە عەرزدا. هەستاوە.
پاڵی‌دا بە دیوارەكەوە. دڵی وا بە پڕتاو لێی دەدا، دەتگوت دەیهەوێ سنگی كون بكا و بازداتە دەرێ. كەڕاكەی سەری وەختەبوو بتەقێ.
خەیاڵ و هەستێكی غەوارە ڕۆحی كردبوو بە مەزراق و پیـرانی پێ بەستبوو. ئیتـر نەیتوانی خۆ بگرێ. تا هێزی لەبەردا بوو قیژاندی و بەرەو درگاكە هەڵات. درگای هاڵی شەق پێوەدا، دوای چەن سات درگای پێشخانە و پاشان درگای حەوشە. یەك وچان تا چەن كۆڵان هەڵات. هەناسەی سوار بووبـوو. پاڵی ‌دا بە دیوارێكەوە. تۆزێ پشووی هاتەوە سەرخۆ. هەڵتـرووشكا. مێشك و خەیاڵی وەك خولخولە هەڵدەسووڕان. بیـری تۆڵە لە مێشكیدا ڕەگاژۆی دەكرد.
بۆ تاكسی ڕاوەستاوە. تاكسییەك هات، سواربوو. لە چەند جێ هەموو دابەزین، هەر ئەو ماوە. هەرچی زۆر بۆخۆی دێنێ ناتوانێ بیدركێنێ. دەڵێی زمانی بە مەڵاشوویەوە دووردراوە. دڵی وا لێدەدا جەستەی لەگەڵیا دەلەرێتەوە.
"تەشریف دەبەنە كوێ؟" شۆفیـری تاكسییەكە پێی دەڵێ. داچڵەكی. قرچەپێ هەستا. پشتی لە دیوارەكە كردەوە و بەرەو شەقام وەڕێ كەوت. لە قەراغ شەقامەكە ڕاوەستا. چــەن تاكسیی خاڵی بە بەردەمیدا تێپەڕین. ئەختوچاری كرد نەیتوانی دەست بۆ هیچ تاكسییەك بەرز كاتەوە و سوار بێ. سەرەوژوور هەڵـكشا. لە پاركی شار گیـرسایەوە. خشەخشی گەڵای وەریو لە ژیر لاقیدا ئەوەندەی دیكە مێشكی ئازار دەدا. پارك چۆڵوهۆڵ بوو. لە سەر سەكۆیەك دانیشت. فرمێسك لە چاویا قەتیس مابوو. زوو زوو هەنیسكی دەدا. سات لە دوای سات خەیاڵی تۆڵە زیاتر مێشكی دادەگرت. بەڵام نەیدەزانی چۆن تۆڵەی خۆی بكاتەوە.
تەپەی پێیەك هەودای خەیاڵی پساند. سەری هەڵێنا. لاوێكی جوانچاكی بۆشناغ چەن هەنگاو لەو لای ئەوەوە، سەری داخستووە و گەڵای وەریوی پارکەکە پێشێل دەكا. چاوێكی بەدەوروبەریا گێڕا. كەس دیار نەبوو. گەلای زەرد لە بەرۆكی دارەكان دەبوونەوە و دەنك دەنك دوای هێندێ چەرخوخول لێویان دەنا بە لێوی گەڵا وەریوەكانی دیكەوە. ویستی قاوی لێ بكا. هەرچی كرد دەنگی دەرنەهات. دیوارێكی كونكرێت خۆی لە گەروویدا هەڵچنیبوو. زمانی ببووە لەتكە بەرد و نەدەجووڵا... ساتەكان ژیلەمۆی ڕقیان باوەشێن دەكرد و دەیانگەشاندەوە. بەڵام هەرچی دەكرد نەیدەتوانی لە پردی ئابڕووی خۆی بپەڕێتەوە. هەستا سەر پێ. چاوێكی لە سەعاتەكەی كرد. دوازدەونیو بوو. چەن هەنگاو ڕۆیی پاڵی‌ دا بە دارێكەوە. لە بن دارەكەدا كڵاوێكی ڕەشی چڵكن خۆی لە سەرنجی هەڵساوی. بیـرێك وەك برووسكە لە مێشكی دەرپەڕی." كڵاوەكەی ڕەحمانە شێـ..." خۆی چەن جار دوور بە دوور دیتبووی هەر دەڕوا و گۆرانی دەڵێ.
"كچەكێ لە نێوەڕاستی بازاڕ، لە نێو ئەو عالەمەدا پەلاماری ژنێكی دا و خستی بە عەرزیدا. ژنە لە شەرمانا و لە ترسانا وەك هومایی سپی هەڵـگەڕا بوو. شێتە. كەسی نییە. دەڵێن لە دیوێكی چكۆڵەی قوڕینەدایە لەولای مەجبووراواوە. نزیک كانی..."
ئەو قسانەی لە خات كوبڕای جیـرانیان بیستبوو.
وەڕێ كەوت. لەگەڵ كۆڵێ خەیاڵ و كەسەر، لە قەراغ شار لەبەر دەركی دیوە چڵـكن و قوڕینەكەی ڕەحمانە شێت خۆی دیتەوە.

ئەمین گەردیگلانی

زستانی 1379

__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن

دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی

خالید حسامی( هیدی )
پاسخ با نقل قول
جای تبلیغات شما اینجا خالیست با ما تماس بگیرید