[behnam5555]

زنـديه (1209 - 1163 ه‌ق)

زندیان یا زندیه یا دودمان زند نام خاندانی پادشاهی است که میان فروپاشی افشاریان تا برآمدن قاجار به درازای چهل و شش سال در ایران بر سر کار بودند. این سلسله به سردمداری کریم خان زند از طایفه زند از سال ۱۱۶۳ هجری قمری در ایران به قدرت رسید او فردی مدبر و مهربان بود. کریم خان خود را وکیل الرعایا نامید و از لقب (شاه) پرهیز کرد. شیراز را پایتخت خود گردانید و در آبادانی آن کوشش نمود. ارگ، بازار، حمام و مسجد وکیل شیراز از کریمخان زند وکیل الرعایا به یادگار مانده‌است. حادثه مهم سالهاي پاياني عمر كريم خان،‌لسكر كشي به بصره بود كه به سرداري برادرش، صادق خان در سال 1189 ه.ق. انجام پذيرفت كه متاسفانه با مرگ شاه به انتها رسيد.
دوران چهارده ساله اخير زندگاني وي را، بايد نعمتي براي مردم ايران شمرد، چرا كه توانست امنيت را در تمامي صفحات داخلي كشور و خليج فارس برقرار كند و پس از قريب پنجاه سال ناآرامي و جنگهاي مستمر، طعم شيرين آسايش را به هموطنان خود بچشاند. با مرگ كريم خان در سيزدهم صفر سال 1193 ه.ق. کشمکش های زیادی در گرفت. آخرين بازمانده اين دودمان،‌لطفعلي خان بود كه با وجود دلاوري و رشادت بسيار، در برابر حريف كهنه كار پرتدبيري چون آقا محمد خان قاجار دوام نياورد و پس از دستگير شدن، در ارگ بم به سال 1209 ه.ق. كشته شد و بدين ترتيب سلسله ديگري در ايران قدرت را در دست گرفت. به طور كلي، دوران تقريبا" پنجاه ساله زنديه (1209 – 1160 ه.ق.) عصر كشمكشهاي داخلي بود و مدعيان خارجي را يارا و انديشه آن نبود كه به ايران تجاوز كنند. سرحدات كشور نيز از هر جهت در اختيار دودمانهاي ايراني قرار داشت.

منابع
1- تاريخ ايران قسمت دوم و سوم، يهدا فرهنگ، سايت خبري تحليلي ايراس، 29 بهمن 1385
2- مهرآبادی، میترا، تاریخ ایران، تاریخ سلسله زیاری، دنیای کتاب، تهران، ۱۳۷۴
3- تاریخ ایران و جهان (۱)، سال دوم آموزش متوسطه، رشتهٔ علوم انسانی، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی ایران، ۱۳۸۱.