[deltang]

جغرافياي انساني استان تهران:



سابقه سکونت و فعاليت در استان تهران:

براساس مطالعاتي که تاکنون انجام شده، کهنترين نشانه از حضور انسان در سطح استان تهران فعلي در ناحيه اطراف «گيلان» دماوند پيدا شده است که به 14000 سال قبل مي رسد. انسان در اينجا غارنشين بوده و در مرحله گردآوري غذا و سپس مرحله شکار به سر ميبرده است.
در دوره باستان، ري ـ يا به نوشته يونانيان، راگا ـ اهميت زيادي مي يابد. داريوش در کتيبه بيستون از ري نام برده است. نام و آوازه ري در دوره ساسانيان، به اوج خود ميرسد و هم اکنون نيز آثار متعددي از اين دوره در اطراف ري به جا مانده است. ري تا قرن چهارم هجري، يکي از بزرگترين شهرهاي مشرق زمين بود ولي بعدها در اثر حمله مغول به کلي ويران شد. تهران تا دوره صفويه چندان اهميتي نداشت.
دراين دوره شاه تهماسب صفوي دستور داد که در تهران بناهاي تازه اي ايجاد کنند. به رغم اين توجه، هيچگاه تهران به عنوان يک مکان مهم جلوه نکرد تا اينکه آقا محمدخان غاجار در سال 1166 شمسي آن را به پايتختي برگزيد.
دراين زمان،شهر تهران15000نفر جمعيت داشت. در اوايل سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، جمعيت تهران به90000 نفر رسيد.تهران از چهار مـحله قديمي به نامهاي عودلاجـان (حمله اعيـــان نشين) چالميدان، بازار و سنگلج تشکيل شده بود.
هريک از اين محله ها بوسيله يک دروازه به خارج از شهر ارتباط مي يافتند. دروازه ارگ را که در شمال ديوار ارگ واقع شده بود ـ «دروازه دولت» ناميدند. در دوره ناصرالدين شاه قاچار در سال 1250 شمسي، با انجام تشريفات رسمي و مفصل، مراسم احداث خندق و بنياد دروازه هاي جديد تهران صورت گرفت.
کار توسعه شهر، پنج سال طول کشيد و تهران را به تقليد از پاريس، هشت گوش و محکم ـ همانند آن شهر ـ ساختند. با اين نقشه زمينهاي وسيعي داخل محدوده شهر قرار گرفت و دور تا دور تهران خندق شد و اين بار، شهر تهران داراي 12 دروازه گرديد.


دوره پهلوي:

شهر تهران در آغاز حکومت پهلوي تفاوت چنداني با اواخر دوره ناصرالدين شاه نداشت. خيابان سابق سپه (امام خميني) امروز، از دوره ناصرالدين شاه تا به اين تاريخ، بهترين و مهمترين خيابان شهر به شمار ميرفت. ميدان توپخانه هنوز تنها گردشگاه عمومي شهر بود. خيابان لاله زار نسبتاً حالت و وضع اروپايي داشت و خيابان اسلامبول به منزله مرکز خريد شمال شهر به شمار مي آمد.