[deltang]

رژیم سرهنگان در یونان


در تاریخ ۲۱ آوریل سال ۱۹۶۷ در یونان کودتایی نظامی انجام گرفت که در جریان آن شماری از سرهنگان ارتش قدرت را به دست گرفتند. پس از پایان جنگ جهانی دوم، جنگ داخلی یونان میان کمونیست‌های این کشور از یک سو و نیروهای محافظه‌کار و سلطنت‌طلب از دیگرسو تا سال ۱۹۴۹ ادامه داشت. کمونیست‌ها از سوی اتحاد شوروی و یوگسلاوی سابق و جبهه‌ی مقابل از سوی آمریکا و بریتانیا پشتیبانی می‌شدند.


دکترین ترومن در سال ۱۹۴۷ با این هدف تصویب شد تا از نفوذ کمونیست‌ها بویژه در ترکیه و یونان جلوگیری کند. پس از پایان جنگ داخلی، یونان توسط یک حکومت محافظه‌کار اداره می‌شد، ولی نیروهای چپ در آن همچنان نیرومند بودند.


در انتخابات سال ۱۹۶۳ نیروهای محافظه‌کار در یونان شکست خوردند و ائتلافی از نیروهای میانه و چپ بر سر کار آمد. نیروهای محافظه‌کار بیم آن داشتند که قدرت به دست کمونیست‌ها بیفتد. پس از آن یونان وارد مرحله‌ای شد که با تنش‌ها و ناآرامی‌های سیاسی و اجتماعی فراوانی همراه بود. سرانجام در آوریل سال ۱۹۶۷ کودتایی نظامی از سوی سرهنگان ارتش به رهبری پاپادوپولوس انجام گرفت. دیکتاتوری نظامی در یونان تا سال ۱۹۷۴ پایدار بود.

[IMG]http://www.**********/images/k0yn4j27r5m9lph54e2.jpg[/IMG]
سربازان کودتا جنازه‌ی سالوادور آلنده، رییس‌جمهوری قانونی شیلی را از کاخ ریاست‌جمهوری خارج می‌کنند

کودتای شیلی


در تاریخ ۱۱ سپتامبر سال ۱۹۷۳ دولت سوسیالیست و قانونی سالوادور آلنده، رییس‌جمهوری شیلی، با یک کودتای نظامی به رهبری ژنرال پینوشه سرنگون شد. این کودتا مورد پشتیبانی سیاسی و مالی ایالات متحده‌ی آمریکا بود و به عمر سه ساله‌ی دولت آلنده پایان داد. در روز کودتا کاخ ریاست جمهوری توسط نیروی هوایی شیلی بمباران شد و پرزیدنت آلنده که با شماری از هواداران خود در آن سنگر گرفته بود کشته شد.


کودتای شیلی نیز یکی از پیامدهای آشکار جنگ سرد بود. آلنده که گرایش‌های سوسیالیستی داشت، در انتخابات سال ۱۹۷۰ شیلی با پشتیبانی نیروهای چپ که در «اتحاد مردم» (اونیداد پوپولار) گردآمده بودند، پیروز شد. وی اصلاحات سلف خود مونتالوا را در شیلی ادامه داد و از جمله معادن مس کشور را ملی کرد. به موازات آن به اصلاحات ارضی دست زد و بانک‌ها و صنایع بزرگ را نیز ملی کرد.


در سال ۱۹۷۱ فیدل کاسترو، رهبر کوبا، چهار هفته میهمان شیلی بود. این دیدار برای نیروهای راست و محافظه‌کار این هراس را ایجاد کرده بود که شیلی به راه کوبا خواهد رفت. اعتراض‌ها و مخالفت‌ها آغاز شد. در میان کشاورزان نیز تحریکاتی برای دست زدن به اعتراض‌های ضد دولتی صورت می‌گرفت.


در سال ۱۹۷۲ مواد غذایی در کشور جیره‌بندی شد و به نارضایتی در میان بخش‌هایی از جامعه دامن زد. اعتصاب‌های بزرگ آغاز شد و نیروهای دست‌راستی نیز برای تضعیف دولت آلنده به ترور و خرابکاری متوسل شدند. طبق آمار موجود، در دوره‌ی حکومت آلنده، روی هم ۶۰۰ اقدام تروریستی و خرابکارانه صورت گرفت.


آخرین ماه‌های حکومت دمکراتیک آلنده با درگیری‌های خشونت‌بار فراوانی همراه بود. در ساعات بامدادی ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳، جنگنده‌های نیروی هوایی به فرمان ژنرال پینوشه، کاخ ریاست جمهوری را بمباران کردند. آلنده و یاران نزدیکش به‌رغم این حمله به مقاومت دست زدند. بعدها جسد وی که گلوله‌ای به سرش اصابت کرده بود پیدا شد. به این ترتیب،‌ خونتای نظامی در شیلی قدرت را به دست گرفت و سرکوب نیروهای چپ آغاز شد. دیکتاتوری نظامی پینوشه تا سال ۱۹۹۰ ادامه داشت.


کودتای ژنرال‌ها در ترکیه


ترکیه در اواخر دهه‌ی هفتاد میلادی سده‌ی بیستم، کشوری از نظر سیاسی بی‌ثبات و دچار مشکلات بزرگ اقتصادی و اجتماعی بود. گروه‌های افراطی راست و چپ خشونت بی‌سابقه‌ای را در کشور حاکم کرده بودند. اعتصاب‌های گسترده ترکیه را فلج کرده بود. به نظر می‌رسید که دولتمردان ترکیه قادر به تامین امنیت کشور و پیکار با خشونت نیروهای افراطی نیستند. ترورهای گروه‌های افراطی راست و چپ، فضای یک جنگ داخلی را به ترکیه تحمیل کرده بود. در آن سال‌ها حدود پنج هزار تن قربانی ترور افراطیان راست و چپ شدند. در میان قربانیان حدود ۱۳۰۰ راستگرا، حدود ۲۱۰۰ چپگرا و نزدیک به ۳۰۰ مامور امنیتی به چشم می‌خوردند.


در تاریخ ۲۷ دسامبر سال ۱۹۷۹، ستاد فرماندهی ارتش ترکیه، هشداری برای ریاست‌جمهوری این کشور فرستاد. در این هشدار از احزاب گوناگون ترکیه خواسته شده بود که مشترکا اقداماتی برای پایان دادن به بحران سیاسی و خشونت‌ها انجام دهند و جمهوری را نجات بخشند.


هشدار فرماندهان ارتش ترکیه چندان کارگر نیفتاد. ژنرال کنعان اورن، رییس ستاد ارتش ترکیه، در پیامی به رهبران سیاسی این کشور، از اینکه «سرزمین پدری در دریای خون غرق شده» و «نفرت بی‌پایان و خشونت» آن را به آستانه‌ی نابودی کشانده ابراز نگرانی کرد. وی پارلمان را متهم کرد که عملکردی ندارد و اقتدار دولت را تضعیف کرده است.


در چنین شرایطی، در تاریخ ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۸۰، نظامیان ترکیه برای سومین بار کودتا کردند و قدرت را در این کشور به دست گرفتند. پنج ژنرال فرمانده ستاد ارتش، نیروی زمینی، نیروی هوایی، نیروی دریایی و ژاندارمری، یک شورای امنیت ملی تشکیل دادند. ژنرال اورن، رهبر این شورا، در کشور حکومت نظامی برقرار و احزاب سیاسی را ممنوع کرد. دولت منحل شد و فعالیت سندیکاهای کارگری و بنیادها و انجمن‌ها نیز ممنوع اعلام شد.


هزاران تن بازداشت شدند و در برابر دادگاه نظامی قرار گرفتند. نوک پیکان کودتا عمدتا متوجه نیروهای چپ، سندیکالیست‌ها و کمونیست‌ها بود. برای ۵۷۰ تن درخواست اعدام شد و ۵۰ حکم اعدام به اجرا درآمد. سازمان‌های حقوق بشری از شکنجه در زندان‌ها گزارش دادند.


این کودتای نظامی، پیامدهای دامنه‌داری داشت. تغییراتی جدی در قانون اساسی ترکیه ایجاد شد و در مورد فعالیت احزاب سیاسی قوانین سخت‌تری وضع شد. نظامیان ترکیه قانون اساسی تازه را در نوامبر سال ۱۹۸۲ به همه‌پرسی گذاشتند. ۹۲ درصد شرکت‌کنندگان در رای‌گیری به این قانون اساسی رای مثبت دادند. کنعان اورن رییس‌جمهوری ترکیه شد.

[IMG]http://www.**********/images/ghx2zo1slg01k699hy.jpg[/IMG]
پرویز مشرف، آخرین رییس‌جمهوری پاکستان که با کودتای نظامی به قدرت رسید

کودتای مشرف در پاکستان


در تاریخ ۱۲ اکتبر سال ۱۹۹۹ ژنرال پرویز مشرف، با یک کودتای نظامی بدون خونریزی به قدرت رسید و نواز شریف، نخست‌وزیر این کشور را برکنار کرد. پس از حصر خانگی نواز شریف، حدود سی هزار نظامی در کانون‌های مهم فنی و صنعتی پاکستان مستقر شدند و عملا کنترل بر اقتصاد کشور را در دست گرفتند. پرویز مشرف در تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۰۱ رسما رییس‌جمهوری پاکستان و فرمانده کل قوای این کشور شد. وی در دوره‌ی زمامداری خود، به روش‌های دیکتاتورمنشانه روی آورد و همزمان سیاست نزدیکی به ایالات متحده‌ی آمریکا را در پیش گرفت.


مشرف در سال‌های پایانی حکومت نظامی خود، زیر فشار فزاینده‌ی داخلی بود. در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۰۳ از یک سوء‌قصد جان سالم به در برد. در نوامبر ۲۰۰۷ در پاکستان وضعیت فوق‌العاده اعلام و رییس دیوان عالی کشور را برکنار کرد. پس از ترور بینظیر بوتو فشار احزاب اپوزیسیون بر مشرف افزایش یافت و وی سر انجام در ۱۸ اوت سال ۲۰۰۸ از مقام خود کناره‌گیری کرد.


در سده‌ی بیست و یکم و طی سال‌های گذشته، در شماری دیگر از کشورها نیز کودتاهایی نظامی انجام گرفت که برخی از آن‌ها غیرخونین بود. از آن جمله می‌توان به کودتا در فیجی (دو بار)، موریتانی (دو بار)، ونزوئلا، تایلند، ‌گینه و هندوراس اشاره کرد.