15 بهمن ماه هجري خورشيدي
تيراندازي به شاه در دانشگاه تهران و پيامدهاي آن
شاه در سال 1327 15 بهمن سال 1327 در دانشگاه تهران ، مقابل ساختمان دانشكده حقوق ، به سوي شاه كه درمراسم پانزدهمين سالروز آغاز بناي دانشگاه تهران در محل امروز شركت كرده بود تيراندازي شد و در ناحيه صورت (پشت لب ) اندك جراحتي به او وارد آمد .به نظر برخي مورخان ، اين رويداد بهانه آغاز مداخله علني شاه در كار حكومت قرار گرفت كه 30 سال طول كشيد و هر روز بر ابعاد آن افزوده شد.
از آغاز بهمن ماه صداي اعتراض به قرارداد نفت انگلستان و ايران از گوشه و كنار كشور به گوش مي رسيد ؛ روزي نبود كه در اين زمينه در مجلس نطقي ايراد نشود و روزنامه ها به ويژه نشريات احزاب ملي گرا و چپ مقاله ننويسند . صداي اين اعتراضها از دوم بهمن كه مهندس رضوي كرماني نماينده مجلس و ازمعترضين به قرار داد نفت از دست يك سرهنگ كتك خورد رساتر شده بود و روز 14 بهمن دانشجويان دانشگاه تهران دست به تظاهراتي وسيع زده بودند و خواستار لغو قراردادنفت و هرگونه امتيازي شدند كه به انگلستان داده شده بود.روز 15 بهمن هم اعضاي حزب توده و چپگرايان ديگر به مناسبت سالروز مرگ دكتر اراني موسس احزاب كمونيستي در ايران كه در سال 1318 در زندان در گذشته بود و كمونيستها مدعي بودند كه مقتول شده بود اجتماع وسيعي برپا داشته بودند و در اين شرايط ، شاه به دانشگاه رفته بود !.
در جريان تيراندازي به سوي شاه كه از فاصله نزديك صورت گرفت ، تيرانداز( ناصر فخر آرايي ) متقابلا هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد.
تيرانداز به عنوان « خبرنگار ــ عكاس » روزنامه در مراسم حضور يافته بود و از جيب او كارت روزنامه پرچم اسلام به دست آمد و بعداعلام شد كه عضو حزب توده هم بوده است.
در پي اين واقعه ، شاه به بيمارستان انتقال يافت ؛ درتهران حكومت نظامي اعلام شد و دستگيري مخالفان از جمله معترضان به قرارداد نفت آغاز گرديد كه يكي از دستگير شدگان آية الله كاشاني بود . شوراي وزيران همان شب حزب توده را غير قانوني اعلام كرد و لايحه مربوط را به مجلس دادكه تصويب شد و سپس دستور دستگيري سران و گردانندگان اين حزب صادر گرديد .ازآن پس تا مدتي هركس از ديگري دلخوري داشت اورا به عنوان توده اي « لو! » مي داد.
كار به اينجا خاتمه نيافت و شاه خواستار اختيارات بيشتري شد و چون قانون اساسي اجازه نمي داد دستور انتخابات مجلس موسسان داده شد و اين مجلس اختيارات شاه را به همان گونه كه خواسته بود افزايش داد و از آن پس اين اختيار را به دست آورد كه بتواند مجلس را هم منحل كند و ....
پايان ماموريت حساس يک ماهه ژنرال هايزر در تهران و کتابي که درباره اين ماموريت نوشت
Huyserژنرال هوايي « رابرت اي. هايزرRobert E. Huyser » فرستاده كارتر به تهران در جريان انقلاب 1357 چهارم فوريه 1979 ايران را ترك و عازم واشنگتن شد تا گزارش ماموريت خود را در جلسه كابينه دولت آمريكا مطرح سازد.
وي در باره اين ماموريت حساس كه در تغيير مسير تاريخ ايران موثر افتاد كتابي تحت عنوان « ماموريت تهران » تاليف كرده است كه در سال 1986 به توزيع داده شد. در اين كتاب 306 صفحه اي، ژنرال هايزر به صورت گزارش روزانه ، جزئيات ماموريت خود در تهران و چگونگي مذاكراتش را با ژنرالهاي ايراني از چهارم ژانويه 1979 تا چهارم فوريه و سپس شرح ملاقات خود با كارتر و جزئيات امر تا پايان 11 فوريه (به مدت 39 روز ) را افشاء كرده است.
ژنرال هايزر كه در زمان ماموريت تهران معاون ژنرال هيگ فرمانده نيروهاي امريكا در اروپا بود اول ژوئيه 1981 بازنشسته شد و 22 سپتامبر 1997 در 73 سالگي بر اثر حمله قلبي درگذشت. با وجود اين كه هايزر بدون اطلاع ژنرال هيگ به ماموريت تهران اعزام شده بود، ژنرال هيگ ( از حزب جمهوريخواه ) كه بعدا وزيرامور خارجه دولت ريگان شد بر كتاب او مقدمه نوشته است.
«راجر موريس» در صفحات369 و 370 كتاب خود تحت عنوان « هيگ » به ماموريت هايزر اشاره كرده و نوشته است كه سياست مبهم كارتر و ترس و ترديد او از جهت گيري قاطع در قبال اوضاع نا آرام ايران به پايان يافتن كار شاه سرعت بخشيد. طبق نوشته راجر موريس، ژنرال هيگ به كارتر پيشنهاد كرده بود كه ژنرالهاي شاه را تشويق به كودتا كند كه كارتر( از حزب دمكرات ) ترتيب اثر نداده بود.
وقايع ابتدای انقلاب و دفاع مقدس در چنين روزي
15/11/58
حكم تنفيذ رياست جمهوري بني‌صدر توسط حضرت امام.
15/11/64
شروع حملات هوايي عراق به جزاير و لوله‌هاي نفتي و كشتيهاي نفتكش
15/11/65
لاريجاني: دولت ايران پيشنهاد اخير سازمان ملل را در مورد پايان بخشيدن به جنگ به دقت مورد مطالعه قرار داده است. ملاحظه: نخستين موضع مثبت يك مقام رسمي ايران در مورد تلاشهاي صلح.
گزينش رئيس دولت موقت توسط آيت الله خميني
15 بهمن 1357 - پس از تعيين اعضاي شوراي انقلاب آيت الله خميني رهبر فقيد انقلاب اسلامي رئيس دولت موقت را نيز برگزيدند. آيت الله خميني در حكم خويش برنامه ها و وظايف دولت موقت را نيز برگزيدند. آيت الله خميني در حكم خويش برنامه ها و وظايف دولت موقت را معين كرده بودندو اين دولت را موظف كردن همه پرسي درباره تغيير نظام سياسي كشور و تشكيل مجلس مؤسسان براي تصويب قانون اساسي نظام جديد اقدام كند. همچنان كاركنان نخست وزيري به منظور پشتباني از مبارزات خونين ملت مسلمان و در جهت همبستگي با اين نهضت اعتصاب كردند. در چند پايگاه هوايي نيز قيام هايي برضد رژيم و به جانبداري از قيام مردم مسلمان صورت گرفت. كه به بازداشت عده زيادي از افراد نيروي هوايي منجر شد. در تهران و شهر هاي ديگر كشور با وجود برقراري حكومت نظامي عده زيادي از مردم در خيابانها به تظاهرات پرداختندو در درگيرهايي كه روي داد شماري از مردم مجروح شدند.