بازگشت   پی سی سیتی > ادب فرهنگ و تاریخ > شعر و ادبیات > زبان ادب و فرهنگ کردی

زبان ادب و فرهنگ کردی مسائل مربوط به زبان و ادبیات و فرهنگ کردی از قبیل شعر داستان نوشته نقد بیوگرافی و .... kurdish culture

 
 
ابزارهای موضوع نحوه نمایش
Prev پست قبلی   پست بعدی Next
  #1  
قدیمی 06-19-2011
behnam5555 آواتار ها
behnam5555 behnam5555 آنلاین نیست.
مدیر تاریخ و بخش فرهنگ و ادب کردی

 
تاریخ عضویت: Aug 2009
محل سکونت: مهاباد
نوشته ها: 19,499
سپاسها: : 3,172

3,713 سپاس در 2,008 نوشته ایشان در یکماه اخیر
behnam5555 به Yahoo ارسال پیام
پیش فرض کاتێک خودا ژنی دروست کرد


کاتێک خودا ژنی دروست کرد


(ئه‌م نوسینه‌ هه‌وڵێكی فیمینیستانه‌ نیه‌، عارفانه‌یه‌)
یۆگی: هاوبیر کامه‌ران
سه‌رۆک و مامۆستای کۆمه‌ڵه‌ی یۆگای گۆسوامی


ئاده‌م زۆر ته‌نها بوو، وه‌ك ئه‌وه‌ی هه‌رگیز له‌به‌هه‌شتێكدا نه‌بێت كه‌ خودا به‌ جوانترین شێوه‌ شته‌كانی بۆ رازاندۆته‌وه‌، ئه‌و هه‌موو خواردنێك، هه‌موو هۆكارێكی ژیانی هه‌بوو، به‌ڵام….
هه‌ناوی ده‌گوشرا و چاوانی پڕ له‌ فرمێسك ده‌بوون و ڕۆژی دوو چین ده‌گریاو ده‌می تامی هیچ میوه‌یه‌كی نه‌ده‌كرد، دره‌خته‌ رازاوه‌كان سه‌رنجیان رانه‌ده‌كێشا و ده‌شتی پر له‌گوڵ بۆ ئه‌و مانایه‌كیان نه‌بوو، ته‌نانه‌ت خۆری لێ هه‌ڵه‌ده‌هات. ئاده‌م ته‌نها بوو، زۆر ته‌نها.
خودا ده‌یوسیت دڵی ئاده‌م بداته‌وه‌، خۆی پیشان ده‌دا، وه‌ك هه‌زار خۆر به‌ ئاسمانه‌وه‌ ده‌دره‌وشایه‌وه‌، ناچار ئاده‌می په‌ست و خه‌مبار چاوانی داده‌خست تا نوری خودا كوێری نه‌كات. ئاده‌م خوداشی نه‌ده‌بینی.
ئاده‌م ته‌نها بوو، ته‌نهاتر له‌ خودا، ته‌نها تر له‌ شتێك كه‌ له‌ ئه‌زه‌له‌وه‌ ته‌نها بووه‌. ته‌نها تر له‌ هه‌موو ئه‌و ئاوانه‌ی كه‌ نازانن به‌شوێن چیدا وێڵن، ته‌نها تر له‌ نه‌وره‌سێكی كه‌نار (ده‌ریای مردوو) كه‌ ناتوانێت ته‌نها ماسیه‌كیش بكاته‌ میوانی غه‌ریزه‌كانی. ئاه له‌و ته‌نهاییه‌ قوڵه‌ كه‌ موی به‌له‌شه‌وه‌ گرژ ئه‌كردو و مرۆڤی ده‌خسته‌ خه‌یاڵی خۆ كوشتن.
له‌پردا خودا بریاری دروست كردنی هاوه‌ڵێكیدا بۆ ئاده‌م كه‌ بۆ هه‌تایه‌ هاوده‌می بێ و گۆمی ته‌نهاییه‌كه‌ی بشڵه‌قێنێت، بریاریدا دروستكراوێك بخولقێنێ كه‌ كه‌س نه‌یخوڵقاندبێت، دروستكراوێك كه‌ جوانتر، ناسكتر، به‌نازتر، شیكتر، بێ ده‌نگتر، ئاشق تر، زاڵتر و به‌هێزترین بێت.
خودا گره‌وی خوڵقاندنی گه‌وره‌ترین مه‌خلوقی برده‌وه‌ له‌ بوون. ده‌مێك بوو بوون وه‌ها دیاریه‌كی پێ نه‌گه‌شتبوو. ده‌مێك بوو ماسیه‌ ڕه‌شه‌كه‌ی كۆنفشیۆس چاوه‌رێی ده‌كرد و خه‌ریك بوو به‌ته‌واوی ده‌چووه‌ خه‌و.
ئه‌گه‌ر ناڵه‌و هاواری ئاده‌م نه‌بوایه‌، ئه‌گه‌ر دڵگوشراوی و ته‌نگه‌رۆحی ئه‌و پیاوه‌ ته‌نها خاكه‌ساره‌ نه‌بووایه‌، ئه‌گه‌ر گله‌یی و بناشتی رۆژانه‌ و فرمێسكه‌كانی شه‌وانی نه‌بوایه‌ هه‌رگیز نه‌ده‌زانرا بۆچی خودا ئه‌و دروستكراوه‌ سه‌یره‌ی دروست كرد.
خودا هه‌موو فریشته‌كانی كۆكرده‌وه‌، “ده‌مه‌وێت دروستی بكه‌م”.
سه‌ره‌تا ترسێكی گه‌وره‌ باڵی به‌سه‌ر رۆحیاندا كێشا، وه‌ها ئه‌ركێك له‌سه‌رو هێزی ئه‌وانه‌وه‌بوو، به‌ڵام كه‌ زانیان ئه‌مجاره‌ خودا خۆی كار له‌و داهێنانه‌دا ده‌كات زۆر دڵیان كرایه‌وه‌ و ئاهێكیان هاته‌وه‌ به‌به‌ردا. به‌ڵام دیسان سه‌ریان سورما كه‌ بۆچی ئه‌و ده‌كاته‌ هاوه‌ڵی ئاده‌م. “ئه‌و وه‌ك ئێمه‌ نیه‌ و ئێمه‌ گوێرایه‌ڵی تۆین، ئێمه‌ له‌و باشترین”. فریشته‌كان برگه‌ی یه‌كه‌م و شه‌یتانه‌كان برگه‌ی دوه‌میان هه‌ڵبژارد تا له‌لای خودا گله‌یی پێ بكه‌ن. ئه‌گه‌ر ئه‌وان ئه‌و گله‌ییه‌یان نه‌كردایه‌ ئه‌وا هه‌موویان ده‌بوونه‌ خودا. به‌ڵام ئیدی كه‌س نابێته‌ خودا و خودش ناچارنیه‌ جێی خۆی بۆ كه‌س خۆش بكات.
فریشته‌كان كه‌وتنه‌ بۆڵه‌ و ناڕه‌زایی. گرنگ نه‌بوو، گرنگ پێهینان و داتاشینی په‌یكه‌ری ئه‌و تازه‌ بووكه‌ بوو كه‌ یه‌كه‌مجار بوو بوون وه‌ها شتێك به‌خۆیه‌وه‌ ببینێت.
بوون له‌تاوا پێده‌كه‌نی، به‌ده‌م و ده‌ست سه‌مای ئه‌كرد و هێنده‌ی له‌ جامی سوپاس نۆشی كه‌ وه‌ك سه‌مای ناتاراج به‌ملاولادا ده‌كه‌وت .
هه‌ریه‌ك له‌ فریشته‌كان و شه‌یتانه‌كان كارێكیان بۆ ده‌ستنیشان كرا، هه‌ندێ مژده‌یان به‌ جوانترین و جه‌وانترین گڵ ده‌دا كه‌ له‌ جه‌سته‌ی ناسكی ئه‌و تازه‌ خوڵقێنراوه‌دا به‌شداری ده‌كات، گڵ له‌خۆشیدا كه‌وته‌ سه‌ر زه‌وی بوورایه‌وه‌ و بێ هۆش كه‌وت. كاتێك هۆش هاته‌وه‌ سوێندی خوارد ببێته‌ ببێته‌ خاكی به‌رپێی ئه‌و تازه‌بووكه‌.
هه‌ندێ پاكترین و ڕونترین ئاویان خه‌به‌ردار كردوو ئاو شاگه‌شكه‌ بوو، نه‌یده‌زانی به‌ره‌و كوێ بكه‌وێته‌ ڕێ، له‌ خۆشیدا جێی به‌خۆی نه‌ده‌گرت. سوێندی خوارد هه‌رگیزیش ئۆقره‌نه‌گرێت.
كۆمه‌ڵێك چوون ده‌رگای ئاگرینی ئاگریان كرده‌وه‌، ئاگر له‌شه‌وقی ئه‌و هه‌واڵه‌ له‌ خۆشیدا باڵی ده‌گرت و ئه‌گه‌ر فریشته‌كان نه‌یانده‌گرت ئه‌وا تا لای خوا نه‌ده‌وه‌ستا تا ده‌سته‌كانی ماچ بكات.
هه‌ندێ فریشته‌ش به‌ هه‌وایان گوت كه‌ “مژده‌بێت، له‌كۆتاییدا خودا بریاریدا و تۆش به‌شداری له‌و داهێنانه‌دا ك تا ژیان بمێنێت ئه‌ویش هه‌یه‌ ” . هه‌وا بڕوای نه‌ده‌كرد، زۆر قه‌له‌ق بوو، نه‌یده‌زانی بڕوابكات یان نا، چونكه‌ هه‌واڵه‌كه‌ زۆر گه‌وره‌بوو، به‌ڵام كون و قوژبنی دنیا گه‌ڕا و ده‌مێ خاوو ده‌مێ خێرا تا بۆی ده‌ركه‌وت به‌ڕاستی ئه‌میش به‌شداره‌.
مابووه‌وه‌ ئاسمان، ئه‌میش كاتێك بیستی هێنده‌ دڵی به‌و هه‌واڵه‌ كرایه‌وه‌ كه‌ شت نه‌ما نه‌كه‌وێته‌ ژێر سنوریه‌وه‌، باوه‌شی خۆی بۆ هه‌موو شتێ كرده‌وه‌. بریاریدا تاماوه‌ له‌و تازه‌ هاوده‌مه‌ بروانێت و چاوی لێ غافڵ نه‌كات.
ڕاسپارده‌ هات بۆ شه‌یتانه‌كان، به‌شداریه‌كه‌یان هێنده‌ گه‌وه‌بوو كه‌ هێنده‌ی نه‌ما خۆیان لێ ببێته‌ خودا، ئه‌وان له‌ خوێن و گۆشتیدا به‌شدار بوون، تا گوێ له‌ هه‌مو ڕازو نیازه‌كانی ئه‌و دروستكراوه‌ تازه‌یه‌ وه‌ربگرن و لێوه‌ی فێری هه‌زاران وانه‌ ببن.
خودا به‌ده‌نگێكی ناسك هه‌موویانی بانگ كرد نه‌بادا وێنه‌ی ئه‌و مه‌خلوقه‌ ناسكه‌ له‌ خه‌یاڵیدا بشێوێت. چونكه‌ هه‌موو ده‌نگێك، هه‌موو ره‌شه‌بایه‌ك، هه‌موو ده‌موچاوێكی مۆن و هه‌موو توره‌بوونێك ده‌بێته‌ هۆی وه‌رین ، ده‌بێته‌ هۆی تێكچونی هێڵه‌كانی هاوسه‌نگی له‌ رۆحیدا.
هه‌موان ده‌ستیان كرد به‌ كار، پڕ به‌دڵ و پڕ به‌ خۆشه‌ویستی كاریان كرد. خودا هێنده‌ له‌ خوایه‌تی خۆی تێكرد كه‌ جێ نه‌مابوو یه‌ك قه‌تره‌ی تر بگرێت. پڕی كرد له‌ جوانی خۆی ، وه‌ها جوان بوو ئاده‌م به‌بینینی خودای بیر ده‌چووه‌وه‌. پڕی كرد له‌ سیفه‌تی خالق بوونی خۆی، به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ ده‌یتوانی به‌ نۆ مانگ مندالێكی به‌هۆش دروست بكات، منداڵێك ك دوای ببێته‌ پێغه‌مبه‌ر، ببێته‌ فه‌یله‌سوف، ببێته‌ كریشنا، منداڵێك كه‌ بوون به‌ دوو ملیۆن ساڵ دروستی كرد. هێنده‌ی نوری خۆی كرده‌ له‌شیه‌وه‌ كه‌ له‌ سنگیه‌وه‌ خه‌ریك بوو بڕژێته‌ خواره‌وه‌ به‌ڵام فریشته‌كان نه‌یانهێشت. دواتر پێغه‌مبه‌رێك وتی مرۆڤ هه‌ر ته‌نها به‌ نان ناژی، به‌ڵكو به‌ نوور ده‌ژی. عارفێكیش ووتی ئه‌وه‌ی نوری ناو سینه‌ی نه‌ناسێ ناگاته‌وه‌ به‌ خودا.
خودا هێز نه‌ما نه‌یكاته‌ له‌شیه‌وه‌، ئه‌و هێند به‌هێز بوو كه‌ ده‌یتوانی زوتر له‌ هه‌موو شتێكی تر له‌ خودا نزیك بێته‌وه‌. ئه‌و ده‌یتوانی به‌رگه‌ی ئازاری خۆشه‌ویستی بگرێت، ده‌یتوانی ئه‌گه‌ر 50 ساڵیش ئاده‌م له‌ زیندان نه‌گه‌ڕێته‌وه‌ چاوه‌رێی بكات. ئه‌و هێنده‌ به‌هێز بوو كه‌ پێغه‌مبه‌رێك نه‌یده‌توانی بێ ئه‌و ببێته‌ پێغه‌مبه‌ر. له‌ قورئاندا پێغه‌مبه‌رێك نه‌بوو له‌گه‌ڵ ئه‌و ناوی نه‌یه‌ت.
كاتێك خودا ئه‌و هاوه‌ڵه‌ی بۆ ئاده‌م دروست كرد كردیه‌ هاوتای هه‌موو شتێك وه‌ك چۆن خۆی هاوتای هه‌موو شتێك بوو.
ئه‌وه‌ ژن بوو كه‌ خودا دروستی كرد، نهێنیه‌ك كه‌ چه‌ندان هه‌زار ساڵ بوو فریشته‌كان چاوه‌رێیان ده‌كرد، ئه‌وه‌ ژن بوو كه‌ ئاده‌می شه‌یدا كردبوو، ئه‌وه‌ ژن بوو هه‌موو فریشته‌ و شه‌یتانه‌كان هاوبه‌ش بوون له‌ دروستكردنی. ئه‌وه‌ ژن بوو كه‌ ته‌نها ئاده‌می شكان و ئه‌وی له‌ ئازار ئازاد كرد.
ده‌ست پێكردنی ژیانیش هه‌ر سپێردرا به‌ ژن، خودا كه‌سی له‌ ژن باشتر نه‌دۆزیه‌وه‌ تا به‌هۆیه‌وه‌ دنیا ئاوه‌دان بكاته‌وه‌. ئه‌گه‌ر نه‌بوایه‌ هه‌رگیز دونیا ئاوه‌دان نه‌ده‌بویه‌وه‌ و بۆ هه‌تایه‌ زه‌وی چۆَل ده‌بوو وه‌ك له‌پی ده‌ست. ئێستاش ئه‌گه‌ر ژن نه‌بێت ڕه‌نگی ژیان كاڵ ده‌بێته‌وه‌ و ڕوناكیه‌كه‌ی كز ده‌بێت تا ڕۆژێك ده‌كوژێته‌وه‌. ئه‌وه‌ نوری ئه‌وه‌ كه‌ هێز ده‌داته‌ نووری ئاده‌م، (نور علی نور) .
كاتێك خودا ژنی دروست كرد ڕه‌نگ په‌یدبوو، جوانی په‌یدا بوو، هێز په‌یدابوو، حه‌ز بۆ ژیان په‌یدابوو، ڕه‌نگه‌كان پێكه‌وه‌ گونجان، ماڵه‌كان ئاوه‌دان بوونه‌وه‌و خزمه‌كان له‌یه‌كتر نزیك ده‌بوونه‌وه‌، ئێستاش كاتێك ژنێك دێته‌ ماڵێكه‌وه‌ وه‌ك چۆن فریشته‌كان هه‌ڵپه‌رین مرۆڤه‌كانیش هه‌ڵده‌په‌رن. كاتێك ژنێك ده‌چێته‌ ماڵێكه‌وه‌ وه‌ك چۆن خودا جوانترین شته‌كانی خۆی پێی دا وه‌ها مرۆڤه‌كان جوانترین خشڵ و زێره‌كانی پێوه‌ ده‌كه‌ن و پێی ده‌ڵێن ئاده‌می كوڕمان بێ تۆ ئیمانیشی ته‌واو نه‌بوو، ئه‌و به‌تۆ گه‌وره‌ ده‌بێت و به‌تۆوه‌ له‌ ژیان تێده‌گات. ئه‌گه‌ر تۆ نه‌بیت كوڕه‌كه‌مان به‌ته‌نهایی ده‌مرێت، ئه‌گه‌ر تۆ نه‌بی حه‌ج چۆڵ ئه‌بێت، چێشتخانه‌كان چۆڵ ده‌بن، خوده‌جی مندڵان چۆڵ ده‌بێت، ئاراشتگاكان و دوكانه‌كانی جل و په‌یمانگای په‌رستاران و هه‌زاران شوێنی تر چۆڵ ده‌بن. ئه‌گه‌ر ژن نه‌بێ خودا چاوه‌رێی ژن ده‌كات تا ِرۆژێك دروست بكات. فریشته‌كان ناتوانن مزگێنی به‌كه‌س بده‌ن و نمایشی ژیان نه‌ك هه‌ر ته‌واو ده‌بێت به‌ڵكو ده‌ست پێناكات.
ناترسم له‌وه‌ی بڵێم ئه‌و دروستكراوه‌ی خودا وه‌ها گه‌وره‌ بوو، پیاوان له‌بری نوێژ بۆ خودا ژن ده‌په‌رستن، له‌بری مانه‌وه‌ له‌ خه‌ڵوه‌تگه‌ده‌كاندا شه‌وان له‌ ماڵه‌كانی خۆیاندا له‌ پاڵ ژنه‌كانیاندا به‌سه‌ر ده‌بن. ژن بوو به‌ جوانترین ده‌ركه‌وته‌ی سه‌ده‌ی بیست، بوو به‌ مه‌به‌ست، بوو به‌ ئامانج.
ئه‌ی ژن، ئه‌ی ئه‌وه‌ی پیاو چه‌ندان ساڵ چاوه‌ڕێته‌ تاشه‌ره‌فی ژیانی تۆی ده‌ست بكه‌وێت، ئاماده‌شه‌ هه‌موو دونیا له‌ناوبه‌رێت به‌مه‌رجێك تۆی له‌ده‌ست نه‌چیت، ئه‌ی ئه‌وه‌ی سه‌ربه‌رزیت نه‌ته‌وه‌یه‌ك سه‌ربه‌رز ئه‌كات و سه‌ركه‌چیت نه‌ته‌وه‌یه‌ك ملكه‌چ ده‌كات، ئه‌ی ئه‌وه‌ی شاعیره‌كان كاتی خۆیان له‌وه‌سفی جوانیتا گه‌یانده‌ كۆتایی، ئه‌ی ئه‌وه‌ی وه‌سفی خودا له‌وه‌سفی جوانی تۆوه‌ ده‌كه‌ن و باڵای خودا به‌باڵای تۆ ده‌چوێنن، ئه‌ی ئه‌وه‌ی ئه‌شق و خۆشه‌ویستی و ناسكی له‌ ڕۆحتایه‌ نه‌ك له‌ڕوتا، ئه‌ی ژن…
ئه‌ی ژن خۆت بناسه‌، نه‌كه‌ی گه‌وهه‌ره‌ گرانبه‌هاكه‌ت به‌ئاسانی بفرۆشیت، ئێمه‌ی پیاو له‌ بچوكی خۆمانه‌وه‌ وه‌ك گورگ په‌لامار ده‌ده‌ین، ئێمه‌ی پیاو له‌تا و جه‌سته‌ی ژن ژنمان بیرچۆته‌وه‌، ئێمه‌ی پیاو تۆ هه‌رزان فرۆش ئه‌كه‌ین، بازار ئێمه‌ هه‌زاران شتی بچوكی تیایه‌. نه‌كه‌ی خۆت بفرۆشیته‌ كه‌س به‌ ئێمه‌ ، ئێمه‌ تۆ ناناسین ، ئه‌ی تۆ له‌بری خۆت كێ ئه‌ناسیت ؟
__________________
شاره که م , به ندی دلم , ئه ی باغی مه ن
ره وره وه ی ساوایه تیم , سابلاغی مه ن

دل به هیوات لیده دا , لانکی دلی
تو له وه رزی یادی مه ن دا , سه رچلی

خالید حسامی( هیدی )
پاسخ با نقل قول
 


کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
 

مجوز های ارسال و ویرایش
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید

BB code is فعال
شکلک ها فعال است
کد [IMG] فعال است
اچ تی ام ال غیر فعال می باشد



اکنون ساعت 11:16 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3.5 می باشد.



Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright , Jelsoft Enterprices مدیریت توسط کورش نعلینی
استفاده از مطالب پی سی سیتی بدون ذکر منبع هم پیگرد قانونی ندارد!! (این دیگه به انصاف خودتونه !!)
(اگر مطلبی از شما در سایت ما بدون ذکر نامتان استفاده شده مارا خبر کنید تا آنرا اصلاح کنیم)


سایت دبیرستان وابسته به دانشگاه رازی کرمانشاه: کلیک کنید




  پیدا کردن مطالب قبلی سایت توسط گوگل برای جلوگیری از ارسال تکراری آنها