بمباران شیمیائی ایران و حلبچه توسط دولت وقت عراق Iraq chemical bombardment

[امیر عباس انصاری]

سلام و عرض ادب
بازم یه تاپیک دست گرفتم که مطمئنم اهمیت اون برای هموطنان ایرانی خودم کم از اهمیت اخبار روز اینترنت نداره.
ما و مردان و زنان و دولتمردان و ..... و کشور ما هشت سال جنگید.
کاری به جنگ ندارم... اما اگه توی تاپیک هیروشیما راجع به فاجعه انسانی در هیروشیما و ناگازاکی ژاپن نوشتم، اومدم اینجا تا راجع به جنایتی که کاملا ناجوانمردانه در مورد مردم و ملت و مخصوصا همطنان کرد خودمون اتفاق افتاده نیز بنویسم.
اینجا رو این حقیر با کمک فراوان خانم فریبا (شبهای مهتابی ) رونق می دهیم.
ایشالله شما دوستان هم به ما ملحق بشین
عکس
مقاله
تاریخ نامه
خاطره
مطلب
و دیگر موارد مربوط به فاجعه انسانی بمباران شیمیایی رو اینجا قرار خواهیم داد.
با تشکر فریبا و امیر عباس انصاری.

[امیر عباس انصاری]

مروری بر استفاده عراق از سلاح‌ شیمیایی در عملیات بدر:

تنها در یک حمله شیمیایی عراق بیش از 500 نفر مجروح بر جای ماند
دشمن بعثی در سال‌های دفاع مقدس بارها از سلاح شیمیایی به طور وسیع در مقابل رزمندگان اسلام و در راستای سرپوش گذاشتن بر ناتوانی خود در برابر آنها، استفاده کرد، مقاله حاضر گزارش بهداری کل سپاه در خصوص پدافند شیمیایی ـ میکروبی در عملیات بدر و تاریخچه مختصر از استفاده دشمن از این سلاح در جنگ اشاره دارد
.
نحوه دستیابی به سلاح:
از حدود سال ‌‌١٣٥٥، رژیم عراق با جمع‌آوری برخی از استادان دانشگاه و صرف بودجه لازم به جمع‌آوری اطلاعات درباره سلاح شیمیایی ـ میکروبی و رادیواکتیو پرداخت و در هر سه زمینه موفقیت هایی را بدست آورد. مسلماً تأمین سلاح شیمیایی عراق تا حد زیادی به خارج وابسته است اما نمی‌توان این را انکار کرد که این کشور از توانایی تولید بسیاری از انواع این سلاحها که پیچیدگی خاصی ندارند برخوردار است. چند سال پیش برخی از مجاهدین عراقی نقل کردند که نیروهای عراقی از طریق کویت شبانه، محموله‌های سلاح شیمیایی را تحویل می‌گیرند محموله‌هایی که در میان آنها ماسک‌های ضدگاز نیز دیده می‌شود.
هر چند توسل عراق به سلاح‌ شیمیایی به طور محدود از زمان آزادسازی خرمشهر بوده است اما می‌توان کاربرد گسترده آن را پس پیروزیهای بزرگ ایران و شکست نیروهای عراقی به ترتیب در عملیاتهای والفجر‌‌٢، والفجر‌‌٤، خیبر و بدر دانست.
در عملیات والفجر‌‌٢، عراق در دو مرحله در بمبارانهای هوایی خود در اطراف پادگان حاج عمران از گاز خردل استفاده کرد که در نتیجه آن حدود ‌‌١٠٠ نفر به شدت مجروح شدند. افرادی را که ما در تهران معاینه کردیم همگی بهبود یافتند. در عملیات والفجر‌‌٣، عراق از گاز شیمیایی استفاده نکرد و بر عکس در عملیات والفجر‌‌٤، به طور وسیعی مجدداً گاز خردل را علیه نیروهای ما به کار برد که بدین ترتیب، حدود بیست تن شهید شدند. عراق هم زمان با این عملیات در بسیاری از شهرها و روستاها نیز از گلوله‌های توپ و بمبهای شیمیایی استفاده و تعدادی از مردم غیر نظامی را شهید و مجروح کرد.

در عملیات خیبر نیز، همانند عملیاتهای گذشته چند روز پس از تصرف جزیره و پیشروی نیروها بمبارانهای وسیع شیمیایی آغاز شد این بمبارانها نخست در منطقه پشتیبانی (شط علی) صورت گرفت و سپس به تدریج تمام جزیره را در بر گرفت. این در حالی بود که توپخانه شیمیایی دشمن نیز به شدت کار می‌کرد برای نمونه تنها در یکی از این روزها بیش از صد بمب خردل پرتاب شد که هر یک از آنها حاوی بیش از چهل لیتر مایع خردل بود که پس از انفجار، بخار می‌شد و چند کیلومتر را آلوده می‌کرد.

از تاریخ ‌‌7/١٢/62 تا ‌‌27/١٢/62عراق همچنان گاز خردل را علیه نیروهای ما به کار می‌گرفت. در ‌‌٢ اسفند ماه سال ‌‌١٣٦٢ رژیم بغداد برای نخستین بار در تاریخ جنگهای دنیا از گاز اعصاب استفاده کرد.

این گاز در جنگ اول جهانی هنوز کشف نشده بود و در جنگ دوم نیز آلمانها پس از تهیه این گاز از به کار گیری آن خودداری کردند، در مجموع عراق سه حمله هوایی برای به کارگیری عامل اعصاب در روزهای ‌‌٢٧ و ‌‌٣٠ اسفند ماه سال ‌‌١٣٦٢ در منطقه جفیر، پاسگاه شهید برزگر و جزیره انجام داد. دستاورد استفاده از این عامل برای عراق بسیار عالی بود زیرا از آغاز عملیات تا آن تاریخ با آن همه بمب و گلوله توپ حاوی عامل خردل کلاً ما در حدود ‌‌١٥٠٠ نفر مجروح داشتیم در حالی که با مصرف مقداری کمی از گاز اعصاب حدود ‌‌٨٥٠ نفر از رزمندگان مجروح شدند. به هر حال عراق تا آغاز عملیات بدر دیگر از گاز اعصاب استفاده نکرد اما مصرف گاز خردل را همچنان ادامه داد. در تاریخ ‌‌٢١ فروردین ماه سال ‌‌١٣٦٣ عراق شاید برای نخستین بار استفاده از گازهای خفه کننده (احتمالاً از نوع کلر پیکرین) را با بهره‌گیری از بمب‌های قابل پرتاب از هواپیما آغاز کرد؛ حمله‌ای که بیش از پانصد نفر را مجروح کرد.

در کل در عملیات خیبر در اثر حملات شیمیایی بیش از ‌‌٣٥٠٠ تن مجروح و ‌‌٧٠ تن شهید داشتیم. این در حالی بود که تعداد زیادی بمب و گلوله عمل نکرده به دست ما افتاد که ایراد آنها نقص در فیوز بود.

در عملیات بدر، دشمن از همان ابتدای عملیات بمبها و گلوله‌های توپ حاوی مواد شیمیایی، به ویژه گاز اعصاب را د سطح گسترده‌تر نسبت به عملیات خیبر به کاربرد چرا که در عملیات پیشین نتیجه خوبی گرفته بود. در واقع این بار عراق برخی از گازها را با بهره‌گیری از هواپیما به صورت سمپاشی از ارتفاع بالا روی جزیره پخش می‌کرد. باید یادآور شد که در این عملیات گاز خردل به طور بسیار محدودی به کار گرفت شد. نکته در خور توجه دیگر در مورد این عملیات آنکه دشمن برای نخستین بار در جنگ با ما و نیز برای سومین بار در طول جنگهای دنیا (دو بار نخست در جنگ جهانی اول بوده است) از مشتقات سیانور استفاده کرد. همچنین، عامل دیگری که به مقدار زیاد در عملیات بدر به کار رفت، یک عامل خارش‌زا بود که تکنیک‌های ما نیز توانایی مقابله با آن را نداشتند. تنها عوارض این گاز خارش و قرمز شدن پوست بود.

بعد از این چهار نوع گاز که اشاره شد، دشمن از یک نوع گاز دیگر استفاده کرد که هیچ یک از نشانه‌های بالینی آن با گازهای قبلی مطابقت نداشت و ظرف ‌‌٢٤ ساعت نخست دو تن از رزمندگان را شهید کرد. البته این گاز بسیار محدود به کار گرفته شد. همچنین دشمن در همان روز نخست عملیات بدر، به مقدار زیاد از بمب‌های فسفری استفاده کرد و با انجام چند حمله با گاز اعصاب و سیانور توانست حدود دو هزار نفر از نیروهای ما را به پشت جبهه تخلیه کند، گاز سیانور در مدت دو دقیقه برخی از رزمندگان را شهید کرد.

بهداری سپاه درفاصله عملیات خیبر تا بدر، به مطالعه پرداخت و روشهای نوین درمان مجروحان را بررسی کرد و نتیجه گرفت که باید درمان مجروحان شیمیایی‌ و میکروبی از همان اورژانسهای خط مقدم آغاز شود از این رو تعدادی از پزشکیاران آموزش دیده را در اورژانسها، بیمارستانهای صحرایی و مرکز درمانی حمید مستقر کرد که خوشبختانه با یاری امام زمان (عج) درمان مجروحان را به خوبی انجام دادند و تقریباً می‌توان گفت تمامی مجروحان (حتی با حال اغما یا وقفه تنفسی) در صورت رسیدن به اورژانس‌ها، بهبود می‌یافتند.

علت مرگ بیشتر شهیدان ما در عملیات بدر به علت آلوده شدن به گاز سیانور بود که حتی فرصت ماسک‌گذاری را به رزمندگان نداد. در این عملیات جمعاٌ حدود بیست تا سی تن شهید شیمیایی داشتیم که حدوداً پنج مورد مربوط به گاز اعصاب ‌‌٢ مورد یک عامل مشکوک و دیگران به گاز سیانور مربوط بوده است. البته تا این تاریخ نیز در اثر آلودگی با گاز خردل در حدود پنج نفر دیگر به شهادت رسیده‌اند.

تنها در تاریخ‌‌2٣/١٢/63 تا ‌‌25/١٢/63 که بیشترین حملات شیمیایی صورت گرفت، حدوداً ‌‌١٥٠٠ مجروح شیمیایی گاز اعصاب و سیانور به پشت جبهه تخلیه شدند که ‌‌٨٠٠ نفر مجروح بدحال در بین آنان وجود داشت، از این میان، ‌‌٢٥٠ نفر در حالت اغمای کامل بودند که برخی، حتی نفسشان نیز قطع شده بود و کف از دهانشان خارج می‌شد. با وجود این، از گروه مزبور هیچ کس شهید نشد و همگی با هوشیاری کامل و حال عمومی تقریباً خوب مرخص شدند.

در درمان تعدادی از مجروحان (حدوداً ‌‌١٠٠ ـ ‌‌١٥٠ نفر) که با گاز خردل آلوده شده بودند، از روشهای جدیدی استفاده شد که بسیار مؤثر بودند.

کل مجروحان بدحال در عملیات خیبر ـ که طی آن عراق بیش از یک ماه از سلاحهای شیمیایی‌ استفاده کرد ـ حدود هزار نفر بود، در حالی که در عملیات بدر پس از درمان اولیه تعداد آن بیش از بیست تا سی مورد نبود. بررسی اجمالی پرونده‌های موجود در بیمارستان‌های تهران نشان می‌دهد که بیشتر مجروحان شیمیایی عملیات بدر مرخص شده یا از حال عمومی خوبی برخوردارند. با بررسی ساده‌ای متوجه می‌شویم که دشمن در استراتژی خود در استفاده از سلاحهای شیمیایی به تدریج، تغییراتی داده و پیشرفتهایی را بدست آورده است. در ضمن، باید یادآور شد برخلاف عملیات خیبر که تعدادی بمب عمل نکرده در اختیار ما قرار گرفت در عملیات بدر، تمامی گلوله‌ها و بمب‌های شیمیایی دشمن عمل کرد و حتی یک مورد گلوله عمل نکرده بر جای نماند.

ضعف‌های پدافند شیمیایی:

‌‌١)- ماسک باید همیشه به همراه رزمندگان باشد و آن را به کمر خود ببندند. بررسی حدود ‌‌١٧ تن شهید ناشی از گاز سیانور نشان می‌دهد که آنها در کنار سنگر خود ایستاده بودند و در مدت دو دقیقه‌ای که گاز پخش شد، حتی فرصت نکردند از داخل سنگر ماسکهای خود را بردارند و از آنها استفاده کنند.
‌‌٢)-در بررسی واحدها مشاهده شد که حتی پس از آغاز عملیات در جزیره هم از ماسک یا قوطی امداد استفاده نشده بود.

‌‌٣)-ریش بلند برخی از برادران، به ویژه پیرمردها باعث شده بود که به رغم استفاده از ماسک، گاز شیمیایی به ویژه اعصاب و سیانور به داخل ماسک نفوذ کند و آنها را در وضعیت وخیمی قرار دهد.

‌‌٤)- هیچ یک از برادران مجروح از پودر رفع آلودگی استفاده نکرده بودند. به رغم آنکه استفاده از این پودر اثر قاطعی در از بین بردن گازهای سمی در سطح پوست دارد، به ویژه اینکه مانع از آن می‌شود که پوست تاول بزند.

‌‌٥)-در یکی از موارد که فرمانده یکی از واحدها کاملاً توجیه بود و خودش از طریق بی‌سیم سریعاً به نیروها دستور استفاده از ماسک را داد، هیچ زائده مهمی پیش نیامده بود.

‌‌٦)-در چند مورد، دشمن شبانه از توپ حاوی گاز شیمیایی (خردل) در جزیره استفاده کرد و برادران متوجه نشده و تا صبح در منطقه آلوده استراحت کرده بودند. همچنین، برخی از برادران در منطقه، نخست از ماسک استفاده می‌کردند اما از آنجا که تمرین کافی نداشتند، پس از حدود نیم ساعت ماسک را بر می‌داشتند و به فعالیت خود ادامه می‌دادند. بدین ترتیب، بیشتر مجروحان بدحال ما به همین حوادث مربوط بودند.

دورنمای آینده:
به منظر می‌رسد قدمهای بعدی دشمن افزون بر سیانور و اعصاب عوامل میکروبی زیر باشد:

‌‌١)- سموم میکروبی مانند آنتروتوکسین استافیلوکوک، اسهال و استفراغ شدید، سم بوتیلیسم (که به سرعت باعث مرگ می‌شود؛ ‌‌٢)-استفاده مستقیم از خود میکروب ها.

ما باید تمامی موارد گذشته را با دید علمی و محققانه‌ای بررسی، نارساییها را اصلاح و از این تجربه‌ها در قبال حملات دشمن استفاده کنیم.

منبع : خبرگزاری ایسنا

[امیر عباس انصاری]

تأملي بر حملات شيميايي عراق
در كربلاي 5 و كردستان

نويسنده: محمدباقر نيكخواه / كارشناس سلاح هاي شيميايي

همزمان با انجام عمليات پيروزمندانه كربلاي 5 در شرق بصره وغرب خرمشهر در 19 دي ماه 1365،‌ رژيم بعثي عراق به موازات پاتك‌هاي گسترده و سنگين لشگرهاي گارد رياست جمهوري، زرهي، مكانيزه و همچنين يگانهاي نيرو بخصوص به قصد متوقف و بيرون راندن نيروهاي ايراني از مواضع تصرفي، حملات بي‌نظير شيميايي خود را در كل مناطق عملياتي اعم از خطوط مقدم و پشتيباني و عقبه‌هاي عمليات تا عمق 89 كيلومتري با 33 فروند انواع هواپيماهاي بمب‌افكن و بيش از 80 قبضه انواع توپ‌هاي سنگين آغاز نمود.
بدين سان كه صبح‌ها به هنگام طلوع آفتاب به مدت 2 الي 3 ساعت و عصرها نيز به مدت 2 تا 3 ساعت قبل از غروب آفتاب نيروها و مواضع آنها را مورد تهاجم بمب‌ها، راكتها و گلوله‌هاي مختلف و كشنده شيميايي (تاولزاها، اعصاب ـ موثر بر خون و خفه‌كننده‌ها) قرار داد.
در سري جديد حملات عراق كه مرحله اول آن به مدت 27 روز مدام از 12 دي ماه تا 17 بهمن ماه 1365 استمرار يافت و تمامي محورهاي عمليات شامل: شلمچه، پنج ضلعي، دژهاي مرزي، آبگرفتگي، دوسوي نهرجاسم، شهرك دوعيجي، جزاير ام‌الطويل، ماهي، ام لبابي، اروند صغير، ام‌الرصاص، پاسگاهاي كوت سوايد، بوبيان، زيد، حسينيه، جفير، پادگان حميد نهر عرايض، جاده‌هاي عملياتي شهيد اماني، شهيد دزفولي، شهيد ذوالفقاري، شهيد صفري و شهيد شركت، امام رضا(ع) و جاده‌هاي خرمشهر، شلمچه، خرمشهر آبادان، جزيره مينو و جاده ابريشم اهواز، بيمارستانهاي صحرايي امام حسين(ع)، رمضان، اورژانس ها، مواضع توپخانه‌ها،‌مهندسي و ادوات و حتي كمپ اسراي عراقي را آماج گازهاي كشنده شيميايي قرار داده و بيش از 3500 نفر را مصدوم و 400 نفر را به شهادت رساند.
روزهاي 23 و 25 اسفند 1365 يكي از روزهاي تلخ جنگ به شمار مي‌روند؛ عراق در اين روز ديوانه‌وار بيش از دو سوم كل مناطق عملياتي جنوب و خوزستان را مورد تهاجم سراسري 44 فروند هواپيماهاي بمب‌افكن و بيش از 90 قبضه از انواع توپخانه‌هاي سنگين قرار داده و تمامي محورهاي عملياتي بيت‌المقدس (خرمشهر)، رمضان ـ‌ والفجر 8 ـ كربلاهاي 4 و 5 و خيبر را با 900 بمب و راكت 500 با 25 و150 كيليويي و 3500 گلوله‌هاي توپ، شيميايي نموده كه حاصل آن 1700 مصدوم و 246 نفر شهيد بود.

در همان ابتداي حملات شيميايي عراق، اخبار،‌ اطلاعات و اسناد جنايات جديد عراق را بلافاصله براي مقامات مسئول ايران ارسال نموديم.
از جمله به ستاد تبليغات جنگ، شوراي عالي دفاع به مسئوليت دكتر كمال خرازي و وزارت وقت امور خارجه دكتر علي‌اكبر ولايتي و اعلام آمادگي نموديم جهت پذيرش گروه كارشناسان سازمان ملل در منطقه جهت ارائه اسناد و بقاياي آثار حملات شيميايي عراق و بردن گروه به محل هايي كه بمب ها و راكتهاي منفجر شده بود.
مسلماً اين اقدامات تبليغي و سياسي در آن روز ها در تنوير افكار عمومي و ترسيم جنايات ضدبشري عراق كه مخالف كليه كنوانسيون نهاد و پروتكل‌هاي بين‌المللي بودند تاثير گذار بود.
آقاي رجايي خراساني نماينده وقت ايران در سازمان ملل نامه آقاي دكتر ولايتي را تسليم خاوير پرزدوكوئيار دبير كل وقت سازمان ملل كرد.

در اين نامه وزير خارجه ايران ضمن يادآوري جنايات وحشيانه عراق در گذشته به موارد جديد حملات شيميايي اشاره كرد و مدارك لازم را نيز ارائه نمود و به شدت از عدم موضع‌گيري ايشان(دبيركل) و شوراي امنيت در محكوميت و مجازات عراق انتقاد نمود و خواستار اعزام گروه حقيقت‌ياب و كارشناسان سلاح هاي شيميايي سازمان ملل به ايران گرديد
اما اين اقدام باز هم مورد بي‌توجهي و عدم اعتناي دبير كل و شوراي امنيت واقع شد و با عدم پاسخ و وقت‌كشي، رژيم بعثي عراق را تشويق به ادامه جنايات ضدبشري خويش نمود.
در نتيجه عراق مجدداً در 18/1/1366 منطقه عملياتي كربلاي 8 و رزمندگان و كاركنان ادارات مستقر در شهر خرمشهر و محور عمليات كربلاي 6 در سومار (مواضع ارتش و بيمارستان صحرايي و اردوگاه هاي مهاجرين جنگي) و همچنين در روزهاي 15 و 16 و 26 تا 31 فروردين 1366 روستاهاي مرزي ايران در بانه و سردشت و بيش از 40 روستاي كردنشين عراق در استان هاي سليمانيه، اربيل و شقلاوده را ناجوانمردانه با بيش از 1500 بمب و راكت و 7000 گلوله توپ مورد تهاجم شيميايي قرار داد).
در نتيجه در اين سري حملات بيش از 1000 نفر از رزمندگان و مردم ايران مصدوم و 60 نفر شهيد شدند.
از جمله چندين نفر از كاركنان شهرداري و سازمان آب در خرمشهر و روستائيان آلوت در كردستان و از مردم بي‌پناه كرد عراقي نيز چهارهزار نفر مصدوم و 100 نفر شهيد شهيد شدند.
عوامل بكار گرفته شده عبارت بودند از: خردل موستارد و نيتروژنه، اعصاب، تا بون و سارين ـ تركيبات سيانوري ـ خفه‌كننده، تركيبات پيچيده و ناشناخته اعصاب و سيانور و احتمالاً vx و روان گردان BZ.

با پيگيريها و اعتراضات دامنه‌دار جمهوري اسلامي ايران، سرانجام گروه كارشناسي سازمان ملل در تاريخ 2 ارديبهشت 1366 برابر با 22 آوريل 1987 وارد ايران شدو به مدت يك هفته به بررسي آثار كاربرد سلاح هاي شيميايي توسط عراق بر عليه ايران پرداخت.
ما هيات را پس از ورود به خوزستان بلافاصله از پايگاه هوايي اميديه با چند دستگاه پاترول سفيد رنگ كه بر بالاي سقف آن علامت بزرگ UN ترسيم شده بود به خرمشهر برديم و محل هاي اصابت بمب ها، راكتها و گلوله‌هاي شيميايي و آثار بر جا مانده را به آنان نشان داده و نمونه‌برداري از خاك و بقاياي بمب ها صورت گرفت و با دستگاه نمايانگر عوامل شيميايي CAM عامل بكار رفته رئيس گروه مشخص و ثبت گرديد.
سپس گروه از مصدومان شيميايي در تهران و كرمانشاه نيز معاينه پزشكي به عمل آورد و با مشاهده علايم و آثار عوارض شيميايي، يافته‌هاي خويش را ثبت نمودند.
اين گروه به همراه دكتر خرازي با يك بالگرد به قصد مشاهده آمار حملات عراق در روستاي آلوت به قصد بانه حركت نمود ولي به دليل شدت آتش‌باري منطقه در اثر ادامه عمليات كربلاي ده در شهر ماووت عراق در شهر سقز فرود آمده و به كرمانشاه و تهران بازگشت.
اعضاي اعزامي دبير كل پس از يك هفته در 29 آوريل تهران را به قصد ژنو ترك نمودند و پس از دريافت نتايج آزمايش هاي نمونه‌هاي ارسالي به آزمايشگاه هاي شيميايي كشورهاي اروپاي غربي و دريافت پاسخ مثبت كاربرد سلاح هاي شيميايي توسط عراق، ‌گزارش خويش را تنظيم و با شماره 18852/اس به تاريخ 19/2/1366 برابر با 8 مي 1987 توسط دبير كل تسليم رئيس شوراي امنيت نمودند.

در اين گزارش با تاييد استفاده عراق از عوامل تاول زا و اعصاب به نمونه‌هاي مشاهده آثار اين جنايات نظير كودكان، زنان باردار و مادر و دو كودك شهيد روستاي آلوت بانه و شهادت كاركنان سازمان آب و شهرداري شهر خرمشهر اشاره صريح نمود.
متاسفانه اين بار نيز هم دبير كل و هم شوراي امنيت به درخواست ايران در صدور قطعنامه محكوميت و مجازات عراق و راه هاي بازدارنگي آن كشور از ادامه تجاوز وقعي نگذاردند و صرفاً از نقص مفاد كنوانسيون منع كاربرد سلاح هاي شيميايي 1925 اظهار تاسف نمودند و يك سري توصيه‌هاي اخلاقي دادندوبدين سان همچنان دست رژيم بعثي عراق را در ادامه ارتكاب جنايات عليه بشريت باز گذاردند!

پايان

[امیر عباس انصاری]

بحثی پیرامون؛ انهدام تسليحات شيميايي عراق

نویسنده: دکتر عباس فروتن، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

در بخش C قطعنامه 687 مورخ 14 فروردين 1370 (آوريل 1991) شوراي امنيت سازمان ملل متحد، انهدام كليه تسليحات كشتار جمعي و سلاح هاي باليستيك با برد بيش از 150 كيلومتر، تحت نظارت بين المللي پيش بيني شده است.
پس از قبول رسمي قطعنامه از طرف عراق در تاريخ 29 فروردين كميسيون ويژه خلع سالح سازمان ملل United Nation Special Commission (UNSCOM) شكل گرفت. اهداف اين كميسيون عبارت بود از: بررسي فوري توانايي هاي شيميايي ـ بيولوژيك عراق و انهدام تمامي مخازن ذخيره سازي مواد، تمامي اجزا مربوطه، برنامه هاي تحقيق و توسعه، امكانات توليد و نيز تهيه برنامه اي جهت اطمينان از اينكه عراق در آينده هيچگونه فعاليتي را در موارد فوق نخواهد داشت. از آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز درخواست مشابهي جهت ارزيابي برنامه هسته اي عراق بعمل آمد.
در 19 خرداد همان سال تيمي متشكل از 8 كشور مختلف اروپايي، مهمترين مركز توليد و ذخيره‌سازي تسليحات شيميايي عراق يعني تاسيسات “المثني” را مورد بازديد قرار دادند. اين تاسيسات در منطقه اي بياباني در زميني به مساحت 50 كيلومتر مربع در نزديكي شهر سامرا واقع شده است. از ميان 600-500 نفري كه در هنگام فعال بودن مجتمع المثني مشغول بكار بودند، سالانه حدود 100 نفر توسط عوامل اعصاب مسموم مي شدند كه 90% آنان در همان محل و مابقي در سامرا يا بغداد درمان مي شدند. در مورد مصدومين گاز خردل هيچ اطلاعاتي در دست نبود. توليد تابون در سال 1366 (1988) متوقف شده بود و نمونه اي از آن پيدا نشد. اين مجتمع به واحدهاي مختلفي مانند ذخيره سازي مواد اوليه، توليد عوامل شيميايي، توليد بمبها، پر كردن بمبها از عوامل، انبار تسليحات شيميايي، تحقيق و توسعه تقسيم شده بود.
حداقل ده مركز مهم كه در زمينه توليد سلاح هاي شيميايي و بيولوژيك فعاليت مي كرد در عراق شناسايي شد كه عبارتند از:


1- سلمان پاك: مركز تحقيقاتي آنتراكس، توكسين بوتيليسم، كلستريديوم پرفرنژنس، ميكوتوكسين ها، آفلاتوكسين ها و رايسين.
2- الحكم: توليد آنتراكس و توكسين بوتيليسم
3- المنال: توليد سم بوتيليسم و تحقيق بر عوامل ويروسي
4- الصفا: توليد آفلاتوكسين
5- كارخانه تاجي: توليد توكسين بوتيليسم
6- مجتمع المثني: مركز تحقيق، توليد و تكامل تسليحات شيميايي شامل گاز خردل، تابون، سارين و VX.
7- فلوجه شماره يك: توليد مواد پيش ساز گازهاي جنگي.
8- فلوجه شماره دو: توليد مواد پيش ساز جهت مجتمع المثني
9- فلوجه شماره سه: پشتيباني مجتمع المثني.
10- محمديه: انبار سلاحهاي شيميايي.



اگرچه بخشهايي از مجتمع المثني و ساير مراكز توليد سلاحهاي شيميايي بيولوژيك عراق در اثر بمباران جنگ آسيب ديدند ولي قسمتهاي زيادي نيز هنوز سالم مانده بودند [4] و ميزان سلاحها و گازهاي منهدم شده توسط آنسكام بسيار بيش از آنستكه در بمبارانهاي شديد هوايي عراق در جنگ دوم خليج منهدم شدند.
جدول زير بيانگر انهدام بخشي از تسليحات شيميايي عراق است كه تا سال 1371 (1993) توسط گروه بازرسان سازمان ملل صورت گرفته است [5].
نوع ماده اوليه يا سلاح شيميايي مقدار يا تعداد
كلاهكهاي شيميايي موشكهاي دوربرد (الحسين) جهت سارين و GF 29 عدد
بمبهاي شيميايي R400 347 عدد
قطعات مختلف بمبهاي شيميايي R400 333 عدد
بمبهاي خردل 250 و 500 محتوي خردل پلي مريزه 1473 عدد
راكت و كلاهك شيميايي 122 ميلي متري 265 عدد
كلاهك شيميايي راكت هاي 122 ميلي متري 6152 عدد
موتور راكت شيميايي 122 ميلي متري 16885 عدد
گلوله هاي توپ شيميايي 155 ميلي متري خردل 1492 عدد
گلوله هاي توپ شيميايي 155 ميلي متري خالي 21 عدد
سارين 120 ليتر
مخلوط سارين با GF 61273 ليتر
خردل 69328 كيلوگرم
D4 73005 ليتر
DF 14600 ليتر
Dichlorethane 1120 ليتر
Isopopyl alcohol 107148 ليتر
Thio – diethylenglycol 1200 ليتر
Cyclohexano/isopropyl alcohol 1200 ليتر
Phosphorous oxychloride 197400 ليتر
Thionyl chloride 134200 ليتر

در بخشي از گزارش سال 1376 (1998) بازرسان سازمان ملل در مورد آمار سلاحها و مواد شيميايي كه تا آن زمان توسط آنها در عراق نابوده شده است چنين آمده است:
تعداد سلاحهاي شيميايي پر و خالي منهدم شده 38537 عدد
گازهاي شيميايي جنگي 690 تن
مواد پيش ساز گازهاي جنگي 3000 تن
همچنين به انهدام كامل مركز اصلي توليد سلاحهاي بيولوژيكي عراق (Al - Hakam) اشاره شده است كه برنامه آن در زمنيه توليد ميكروب سياه زخم و سم بوتيليسم بوده است.
لازم به ذكر است كه عراق ادعا نمود كه مقادير بسيار زيادي از تسليحات شيميايي و بيولوژيك خود را بطور يك جانبه و بدون نظارت بين المللي نابود كرده است اما به اعتقاد آنسكام در بسياري از اين موارد اين ادعا اثبات نشده و ممكن است اين تسليحات در جايي مخفي شده باشند.
همچنين عراقي ها به آنسكام گفتند مقادير بسياري از گازهاي جنگي را در جنگ با ايران بكار برده اند ولي ميزان آنرا مشخص ننمودند.
در 17 تير 1377 (1998) يكي از تيمهاي آنسكام سندي را در ستاد نيروي هوايي عراق پيدا مي كند كه مربوط به ميزان مصرف تسليحات ويژه (شيميايي) در جنگ عراق با ايران بوده است. متاسفانه اين سند از دست بازرسان خارج مي شود و پيگيريهاي شديد آنسكام در اين مورد به نتيجه نرسيد [6].

ابهامات در مورد گاز عصبي VX

در مورد VX عراقيها ابتدا اظهار داشتند كه برنامه مربوط به توليد گاز عصبي VX فقط از فروردين 66 تا شهريور 68 اجرا شده و فقط در حد آزمايشگاهي بوده و به دلل كيفيت نامطلوب آن متوقف شده است اما بعداً در گزارش ديگري پذيرفتند كه 3900 كيلوگرم VX توليد كرده اند كه 2400 كيلوگرم آن در سال 1366 و مابقي در 1369 توليد شده است [7]. بررسي قطعات منهدم شده كلاهكهاي شيميايي كه قبلاً ذكر شده بود خالي بوده اند، نشان داد كه محتوي گاز عصبي VX بوده‌اند [8].
اطلاعات جديد به وضوح نشان داد كه برنامه VX حداقل از ماه خرداد 1364 شروع شده و تا آخر آذر 1369 بطور مستمر ادامه يافته است. نتيجه گيري آنسكام اين است كه VX در مقياس صنعتي در عراق توليد شده و مشكلات مربوط به مواد پيش ساز، ذخيره سازي و پايداري آن حل شده است. علاوه بر اين يكي از مدارك بدست آمده از عراق اشاره به توليد ذخاير استراتژيك از ماده اي به نام VX – hydrochloride مي نمايد كه در واقع يك مرحله قبل از تشكيل VX مي باشد. عراق پذيرفته است كه در سال 1369 به توليد 69 تن كولين پرداخته است. اين ماده انحصاراً براي توليد VX مصرف دارد و براي مساحت 90 تن VX كافي است. علاوه بر اين عراق بيش از 200 تن از هر كدام از پيش سازهاي Phosphorous Penta Sulphide و di – isopropylamine تهيه كرده كه اين مقدار ماده براي توليد بيش از 400 تن VX كافي است ! تاكنون هيچ شواهدي جهت اثبات ادعاي عراق مبني بر نابود كردن كامل اين مواد پيش ساز ارائه نشده است [9].

علاوه بر مورد VX، مدارك موجود نشان داد كه در مورد توليد گلوله هاي توپ، راكتاي 122 ميلي متري و بمبهاي شيميايي سارين با روش دوگانه (Binary) عراقيها پيشرفت زيادي داشتند. عراقيها همچنين پذيرفتند 3 عمليات آزمايشي موشكهاي دوربرد با كلاهك شيميايي انجام داده اند كه يكي از آنها در ارديبهشت 1370 با گاز سارين بوده است. همچنين مدارك موجود نشان داد كه عراقيها براي توليد مواد اوليه كليدي جهت ساخت گازهاي شيميايي فعاليتهايي را انجام داده بودند بعنوان مثال مي‌توان به توليد سيكلوهگزانول از فنل (جهت توليد گاز عصبي GF) و توليد دي ايزو پروپيلامين از آمونياك (جهت توليد گاز عصبي VX) اشاره نمود. در مورد خريدهاي مربوط به مجتمع سلاحهاي شيميايي المثني اطلاعات نشان داد كه حداقل صد ميليون دلار از خريدهاي مربوطه اظهار نشده است [9].

بمب هاي راديولوژيك

گزارشات منتشره توسط آنسكام نشان مي دهد كه در عراق پروژه اي جهت توليد بمب راديولوژيك از سال 1365 فعال بوده است. به اين منظور آزمايشاتي بر روي اكسيدزينكوريوم راديواكتيو با بمبهايي كه متناسب با آن طراحي شده بود صورت گرفته بود و عراقيها مي خواستند اين سلاح را در مراحل آخر جنگ با ايران بكار برند (10).

تسليحات بيولوژيك


عراق پذيرفت كه برنامه گسترده اي در زمينه تسليحات تهاجمي بيولوژيك داشته است كه شامل تحقيق و توسعه جهت توليد گسترده باكتريها و ويروسها و توكسين ها تا مراحل بكارگيري نظامي آن بود [10]. اين تحقيقات از سال 1352 آغاز شده بود. به اين منظور امكانات و دستگاههاي فرمانتوري را كه براي توليد غذاي دام طراحي شده بود (single cell protein) بكار گرفته شد و در اواسط 1365 به منظور توليد گستردهتر سموم بيولوژيك، كار با فرمانتورهاي بزرگتر 450-150 ليتري ادامه يافت. عراقيها آزمايشات زيادي در اطاقهاي گاز و نيز در بيابان جهت مطالعه تاثير سلاحهاي بيولوژيك (آنتراكس و توكسين بوتيليسم) بر روي حيوانات كوچك و بزرگ شامل گوسفند، ميمون و سگ انجام دادند [1]. عراق سرانجام پذيرفت كه برنامه وسيعي جهت عملياتي كردن سلاحهاي بيولوژيك داشته است كه از آن جمله مي توان به 16 كلاهك موشكي دوربرد جهت آنتراكس و 5 كلاهك جهت سم بوتيليسم كه پر و آماده براي حملات بيولوژيك بوده است اشاره كرد. عراق تعداد نامشخصي بمب ميكروبي را نيز از مواد فوق پر نموده و آزمايشات متعدد با وسايل خاصي جهت پاشيدن (Spray) عوامل بيولوژيك انجام داده بود [12].
در سال 1374 مشخص شد كه عراق برنامه خاصي جهت حفظ اسناد مهم مربوط به دانش فني سلاحهاي غيرمتعارف خود داشته كه سالها تيم بازرسان سازمان ملل بدنبال آنها بوده اند. افشا شدن اين اسناد خصوصاً در زمينه شناخت برنامه هاي آينده جنگلهاي بيولوژيك عراق كمك زيادي به بازرسان نمود [13].


سندرم جنگ خليج فارس


در حدود 697 هزار سرباز امريكايي در جنگ خليج فارس شركت داشتند كه برخي از آنها پس از بازگشت علائم غيرقابل توجيهي را اظهار مي نمودند. شايعترين اين علائم عبارت بود از: خستگي، سردرد، درد مفاصل، بثورات پوستي، تنگي نفس، اختلالات خواب، عدم تمركز و فراموشي. در سربازهاي انگليسي و كانادايي شركت كننده در جنگ نيز علائم مشابه گزارش شده است كه به مجموعه اين علائم سندرم جنگ خليج فارس مي گويند [14].


تاكنون هيچ علت واحدي براي اين علائم مشخص نشده است اگرچه فرضيه هاي مختلفي مطرح مي باشند مانند:
ـ احتمال آلودگي به سلاحهاي شيميايي و بيولوژيك
ـ عوارض مربوط به مصرف قرصهاي پيريدوستيگمين
ـ تاثير دود ناشي از سوختن چاههاي نفت
ـ تاثير حشره كشها و مواد دور كننده حشرات و تركيبات شيميايي كه معمولاً نيروهاي نظامي مصرف مي كنند.
ـ واكسيناسيون سياه زخم و بوتيليسم
ـ بيماريهاي عفوني خصوصاً ليشمانيوز احشايي
ـ تشعشعات اورانيوم
ـ استرس رواني



مطالعه گسترده اي كه روي 20 هزار نفر از سربازان آمريكايي شركت كننده در جنگ خليج فارس انجام شد نشان دادكه هيچ بيماري مشخصي در سربازان وجود ندارد و نمي توان سندرم واحدي را به آنها نسبت داد [15]. صدها مورد از بكار افتادن آژيرهاي شيميايي ناشي از اثر گرد و غبار، حرارت، دود و … بوده است كه سربازان را نگران حملات شيميايي نموده است و هيچ مورد ثابت شده استفاده از گازهاي شيميايي وجود ندارد.

پيشگيري از مسموميت با عوامل اعصاب در جنگ خليج فارس

"پيريدوستيگمين" بعنوان يك كاربامات مي تواند آنزيم استيل كولين استراز را در سيناپس ها مهار كرده و علائم مسموميت با گازهاي عصبي را ايجاد كند. البته آنزيم پس از كارباميله شدن بطور خودبخودي و بتدريج هيدروليز شده و فعال مي گردد. مي توان با مصرف مقادير كم داروي پيريدوستيگمين، بخشي از آنزيمها را بطور موقت مهار نمود بدون آنكه علائم باليني به وجود آيد. اگر اكنون چنين فردي با گازهاي عصبي مسموم شود بخشي از آنزيمها كه توسط كاربامات موقتاً مهار شده‌اند در دسترس گازهاي عصبي قرار نگرفته و لذا بطور غيرقابل برگشت فسفريله نخواهند شد. اعضاء تيمهاي خنثي سازي بازرسان سازمان ملل يك قرص mg 30 پيريدوستيگمين هر روز قبل از شروع كار مصرف مي كردند كه مي تواند يك دوره 6 ساعته را پوشش دهد و گاهي با فواصل 8 ساعت 2 تا 3 قرص روزانه تجويز مي شد. اين روش هيچ عارضه جانبي نداشت و همين موضوع در تستهاي متعددي روي داوطلبين قبلاً تجربه شده بود. اما اين يافته بر خلاف تجربه گسترده جنگ دوم خليج فارس بود چون پيريدوستيگمين طي دوره هاي متغير به 41650 سرباز داده شد و باعث نفخ، دل پيچه، شل شدن مدفوع و احساس رادار در سربازان شد بطوري كه در حدود 1% موارد قابل توجه بود و در 1/0% موارد منجر به قطع دارو شد [4]. اگرچه در جنگ دوم خليج فارس تجربه زيادي روي اين دارو انجام شد ولي معلوم نيست در يك محيط شيميايي كه گازهاي عصبي پايدار از راه پوست و مخاط تدريجاً جذب مي شوند آيا واقعاً اين روش عوارض مسموميت را كاهش داده و كارآيي نيروها را بهبود مي بخشد؟
اين فصل را با ذكر واقعيتي از زبان يكي متخصصين آنسكام به اتمام مي بريم:
“… وي به موضوع عجيبي كه غيرقابل انتظار هم نبود، اشاره مي كند و آن يافتن برچسبهاي روي ظروف حاوي مواد اوليه و تجهيزات زرادخانه شيميايي عراق بود كه نام كشورها و شركتهاي سازنده (اروپايي ـ آمريكايي) آنها را نشان مي داد … وي تاكيد مي كند كه سياستمداران خودشان زرادخانه عراق را ساختند و سپس نيروهاي خودشان را براي نابود كردن آنچه خود ساخته بودند به ميدان كارزار فرستادند!…” [4].


منابع :


2. Associated press, Washington. Aug. 11, 1990.
3. Lebeda F J (1997). Deterrence of biological and chemical warfare: A review of policy options. Mil Med: 162: 156-161
4. Willems G L et al (1993). The United Nation and chemical disarmament: III:Medical supporting during the chemical disamament of Iraq. Ann Med Miit Belg: 7: 157 – 175.
5. UN documents S/25977. Jun. 21, 1993.
6. UN documents S/1999/401. Apr. 9, 1999.
7. UN documents S/1998/920. Oct. 6,1998.
8. UN documents S/1998/995. Oct. 11, 1995.
9. UN documents S/1995/864. Oct 11, 1995.
10. UN documents S/1995/1038. Dec. 17, 1995.
11. UN documents S/1995/864. Oct. 11, 1995.
12. UN documents S/1998/920. Oct. 6, 1998.
13. UN documents S/1996/848. Oct. 1, 1996.
14. Hyams kc(1997).Lessons derived From evaluating gulf war syndrome. Psychosm med:60:137-9.
15- jospeph sc(1997).A Comprehensive clinical evaluating of 20000 persian gulf war water. Milmed:162:149-155.
1.Document S/20134. Aug. 19, 1988.

[امیر عباس انصاری]

گزارش آسوشيتدپرس از روستاي زرده: "به كدامين گناه كشته شدند؟!"

گزارش آسوشيتدپرس از روستاي زرده:

"به كدامين گناه كشته شدند؟"

خبرگزاري آسوشيتدپرس در گزارشي درباره‌ روستاي زرده كه نزديك به 20 سال پيش هدف حمله‌ شيميايي رژيم بعث به سركردگي صدام قرار گرفت به تشريح آلام و رنج هاي مردم مظلوم اين روستا پرداخت.
در اين مطلب آمده است: روستاييان محلي در حالي كه چشم‌هاي شان را كه ديگر چيزي را نمي‌ديد، مي‌خاراندند. سينه‌هايشان خس خس مي‌كرد و خون بالا مي‌آوردند.
حيوانات مي‌لرزيدند و روي زمين مي‌افتادند. پرندگان بي جان از روي درختان به زمين مي‌ريختند. ظرف چند ثانيه 275 نفر مردند.
در ادامه‌ اين مطلب آمده است:نجات يافتگان اين روستا هنوز مي‌توانند جزئيات آن روز در 19 سال پيش را به ياد آورند. در آن زمان روستاي كوهستاني‌شان در نزديكي مرز عراق هدف حمله سلاح هاي شيميايي صدام قرار گرفت.
آسوشيتدپرس افزود: اين حمله در 22 ژوييه 1988 (31 تير 1367) در حالي صورت گرفت كه روستاييان و صدها زائر از ديگر بخش هاي ايران در خارج از مقبره‌اي مقدس در زرده - واقع در 700 كيلومتري غرب تهران- دور هم جمع شده بودند تا مراسمي مذهبي را به جا آورند.
احمد حسيني كه هفت عضو خانواده اش را در اين حمله از دست داد و هنوز آثار مشهود سوختگي روي دست و پاهايش به چشم مي ‌خورد، گفت:

«بستگان ما فقط براي چند دقيقه از درد رنج كشيدند و بعد مردند اما ما، بازماندگان آن حمله نزديك به 20 سال است كه زندگي زجرآور و دردناكي را تحمل مي كنيم.»

بر اساس اين گزارش علي حسن المجيد، از هواداران اصلي صدام، به خاطر رهبري حمله‌ي نظامي عليه كردهاي شمال عراق در سال 1980 به مرگ محكوم شد.
مبارزه اي كه شامل حملات شيميايي عليه شهرهاي كردنشين بود و او را به نام مستعار "علي شيميايي" ملقب كرد.
اين گزارش حاكي است:

اما ايراني‌ها از اين غمگين هستند كه هيچ نشانه اي از اجراي عدالت براي دهها حمله شيميايي كه صدام عليه شهرهاي ايراني در طول جنگ خونين دو كشور در سال‌هاي 1980-1988 صورت داد، وجود ندارد.

اين گزارش حاكي است: خاطره‌ اين حملات هم چنان در ايران پر رنگ است. روز پنج شنبه ايران بيستمين سالروز اولين حمله‌ شيميايي به اين كشور را گرامي داشت.
حمله‌ ای كه در تاريخ 28 ژوئن 1987 (7 تير 1366) در سردشت 120 كشته و 6000 زخمي به جاي گذاشت.
در زرده دهها تن از بازماندگان هنوز هم از اثرات آن حمله رنج مي‌برند؛ از آنهايي كه براي تمام عمرشان فلج شدند گرفته تا آنهايي كه به سرفه هاي مزمن مبتلا شده اند.
آسوشيتدپرس افزود: زرده كه در آن زمان 700 سكنه داشت و تعداد ساكنين آن امروز نيز همان اندازه است، مورد حمله‌ي گاز اعصاب قرار گرفت. گازي كه پيش از كشتن فرد را به تشنج و فلج مبتلا مي‌كند.
سنجان سليم زاده كه 65 ساله است وقتي كشته شدن چهار تن از بستگانش در آن حمله را به ياد آورد با دو دست خود به صورتش كوبيد.
وي بر سر مزار آنها گفت: «با دستان خودم دختر و نوه هايم را خاك كردم.»
بر روي پلاكاردي كه بر درختي در نزديكي او آويزان است نوشته شده :

«به كدامين گناه كشته شدند؟»


در اين گزارش آمده است: نيروي نظامي صدام در حملات شيميايي عليه ايران و در شمال عراق از گازهاي اعصاب و خردل استفاده كرد.

حملات عراق عليه جماعت كرد عراقي از جمله بمباران حلبچه با گازهاي شيميايي در سال 1988 كه به كشته شدن 5000 تن منجر شد در سراسر جهان معروف شد.
در ادامه با اذعان به بي اعتنايي جامعه‌ بين المللي به جنايات صدام عليه ايران آمده است: برعكس چنين حملاتي عليه ايران كه در بحبوحه جنگي خونين به وقوع پيوست و حدود يك ميليون كشته در هر دو كشور برجاي گذاشت مورد توجه بسيار كمي قرارگرفت.

طبق برآورد ايران حدود 5000 ايراني در حملات شيميايي كشته شدند و 100هزار نظامي قديمي و غير نظامي از آثار قرار گرفتن در معرض اين حملات رنج مي برند.

آسوشيتد پرس افزود: ايران از دادگاه ويژه‌ عراق كه اعضاي رژيم مخلوع صدام حسين را محاكمه مي كند خواست تا صدام را براي جنايات جنگي در طول جنگ ايران - عراق محكوم كند، اما رهبر سابق عراق در ماه دسامبر به اتهام جنايت عليه بشريت و جنايات جنگي مربوط به سركوبي شيعيان شهر دوجيل در سال 1982 به دار آويخته شد.

اين دادگاه قرار است به مواردي ديگر عليه دار و دسته‌ سابق صدام بپردازد، اما هنوز با برگزاري دادگاه مربوط به جنگ با ايران موافقت نكرده است.
در ادامه‌ اين مطلب مي خوانيم: ايراني‌ها از اجراي عدالت درباره‌ي صدام خوشحال شدند اما از اينكه او به حملاتش عليه آنها پاسخ نداد متاثر شدند.
فريدون حسيني كه پنج عضو خانواده اش را در حمله‌ي زرده از دست داده است، گفت:

ما از اينكه توسل صدام به سلاح شيميايي عليه ايران به اين شكل ناديده گرفته شد، دلسرد شديم. من مي خواستم كه صدام فقط بگويد، چرا دستور استفاده از سلاح شيميايي عليه مردم كشورم را صادر كرد؟!.
حسيني كشورهاي غربي را براي فراهم كردن سلاح هاي شيميايي صدام در اين حملات مقصر دانست و گفت:« آنها در اين جنايت هولناك شريك جرم هستند.»
اين روستاييان گلايه دارند كه جهان زرده را ناديده گرفته است.

انتهای گزارش

[امیر عباس انصاری]

بررسی راه‌های کمک به قربانیان خاموش سلاح های شیمیایی

در سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی

در پی تصویب پیشنهاد وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره تشکیل شبکه بین‌المللی حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی، شورای اجرایی سازمان منع سلاح‌های شیمیایی مأمور شد اقدامات لازم برای کمک به قربانیان سلاح‌های شیمیایی را در قالب ماده 10 کنوانسیون مربوط را بررسی کرده و توصیه‌های لازم را برای اجرا به جلسه بعدی کنفرانس در سال آینده ارائه كند.
دوازدهمين کنفرانس کشورهای عضو سازمان منع سلاح‌های شیمیایی از 13 تا 18 آبان ماه سال جاری در لاهه برگزار شد و با وجود مخالفت اکثر کشورهای غربی، موضوع قربانیان سلاح های شیمیایی در دستور کار اين کنفرانس قرار گرفت.
با توجه به اینکه کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی تقریبا 10 سال بعد از پایان جنگ تحمیلی اجرایی شده است، کشورهای کمک‌کننده به رژیم صدام حسین برای دستیابی به اینگونه سلاح‌ها، با تسری مفاد کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی به قربانیان سال‌های قبل مخالف هستند و با این بهانه همواره نسبت به وضعیت قربانیان سلاح های شیمیایی کشورمان و رنج های آنان بی تفاوت بوده‌اند.
این اولین بار است که در نتیجه تلاش‌هاي دیپلماتیک تهران، دولت‌های عضو این کنوانسیون پیشنهاد ارائه شده از سوی جمهوری اسلامی ایران برای توجه به وضعیت قربانیان سلاح های شیمیایی را مورد توجه قرار داده‌اند.

دکتر عراقچی- نماینده ایران در این کنفرانس- ضمن تاکید بر اتخاذ تدابیری جهت جلوگيري از تكرار اقداماتي شبيه فاجعه حملات شيميايي رژيم صدام عليه شهروندان ایرانی خواستار محاكمه كشورهايي شد که اشخاص حقيقي و حقوقي آنها به نحوي در تجهيز صدام به سلاح‌هاي شيميايي سهيم بوده‌اند.

لازم به ذکر است که در پي مذاکرات فشرده اي، سرانجام در گزارش نهايي کنفرانس کليه موارد کاربرد سلاح هاي شيميايي محکوم گرديده و ضمن تاکيد بر ضرورت کسب بالاترين ميزان آمادگي توسط سازمان منع سلاح هاي شيميايي براي حمايت و کمک به کشورهاي عضو آن سازمان در برابر حملات شيميايي، شوراي اجرايي آن سازمان مامور شد اقدامات لازم براي کمک به قربانيان سلاح هاي شيميايي را بررسی و کارشناسی نماید.



نویسنده: بهمن نظری - تحریریه پایگاه اطلاع رسانی قربانیان سلاح های شیمیایی- آبان 1386.




پایان