آشفتگی غرائز و ميلها

[amir ahmadi]

مسائل را يك جانبه ديدن و از جوانب ديگر غفلت كردن ، گاهی زيانهای‏ جبران ناپذيری به دنبال خود می‏ آورد . كاوشها و كشفيات روانی در يك قرن اخير ثابت كرد كه سركوبی غرائز وتمايلات و بالاخص غريزه جنسی ، مضرات و ناراحتي های فراوانی ببار می‏ آورد، معلوم شد اصلی كه مورد قبول شايد اكثريت متفكرين قديم بود كه هر اندازه‏ غرائز و تمايلات طبيعی ضعيف‏ تر نگه داشته شوند ميدان برای غرائز و نيروهای‏ عالي تر مخصوصا قوه عاقله بازتر و بی مانع‏ تر می‏ شود اساسی ندارد ، غرائزسركوب شده و ارضاء نشده ، پنهان از شعور ظاهر ، جرياناتی را طی می‏ كنندكه چه از نظر فردی و چه از نظر اجتماعی فوق‏ العاده
برای بشر گران تمام می‏ شود و برای اينكه تمايلات و غرائز طبيعی بهتر تحت‏ حكومت عقل واقع شوند و آثار تخريبی به بار نياورند بايد تا حد امكان ازسركوب شدن و زخم خوردگی و ارضاء نشدن آنها جلوگيری كرد .

[amir ahmadi]

روانشناسان ريشه بسياری از عوارض ناراحت كننده عصبی و بيماريهای‏ روانی
و اجتماعی را احساس محروميت ، خصوصا در زمينه امور جنسی تشخيص‏ دادند ،
ثابت كردند كه محروميتها مبدأ تشكيل عقده ‏ها ،
و عقده‏ ها احيانابصورت صفات خطرناك مانند ميل به ظلم و جنايت ،
كبر ، حسادت ، انزواو گوشه‏ گيری ، بدبينی و غيره تجلی می‏ كند .
اصل بالا در موضوع زيانهای سركوب كردن غرائز از نوع كشفيات فوق العاده‏
با ارزش روانی است و در رديف ارزنده ‏ترين موفقيتهای بشر است .
مردم غالبا بواسطه انس به محسوسات و آشنائی بيشتر با آنها
برای‏ كشفياتی ارزش زياد قائل می ‏شوند
كه در زمينه امور فنی و صنعتی و استخدام
‏قوای طبيعت بی جان صورت گرفته باشد .
اما كشفياتی كه در زمينه مسائل روانی و روحی صورت
می‏ گيرد كمتر مورد توجه عامه مردم می‏ تواند قرار بگيرد .

[amir ahmadi]

از نظر مردم‏ دانشمند و آگاه اهميت مطلب محفوظ است .
هر چند كم و بيش در حكمتهائی كه از گذشتگان به يادگار مانده
و بالاخ ص‏در آثار اسلامی نشانه ‏های زيادی از توجه به اين حقيقت ديده می‏ شود ،
و عملابسياری از معلمان و مربيان اخلاق از آن استفاده می‏ كرده ‏اند
اما به طور مسلم‏ اثبات علمی اين حقيقت و كشف قوانين مربوط به آن
از موفقيتهای علمی قرن‏ اخير است .
اكنون ببينيم اين اصل چگونه مورد استفاده قرار گرفت ؟
آيا مانند كشفيات پزشكی ، مثلا پنی‏سيلين ، مورد استفاده قرار گرفت ،
متأسفانه پيچيدگی و چند جانبه بودن مسائل روانی از يك طرف ،
ارتباط موضوع و تمايلات بشر كه خواه ناخواه در كور كردن بصيرت تأثير دارد ازطرف ديگر ، نگذاشت آن استفاده ‏ای كه بايد بشود صورت گيرد ،
بلكه خوداين اصل ، بهانه و وسيله‏ ای شد در جهت مخالفت ،
يعنی برای اينكه موجبات‏ سركوب شدن غرائز و پيدايش آثار خطرناك روانی و اجتماعی ناشی از آن‏ خصوصا در زمينه امور جنسی بيشتر فراهم گردد ،
بر عقده‏ ها و تيرگيهای روانی‏ افزوده گردد.

[amir ahmadi]

آمار بيماريهای روانی ، جنونها ، خودكشيها ، جنايتها ، دلهره‏ ها واضطرابها ،
يأس ها و بدبينی‏ ها ، حسادتها و كينه ‏ها به صورت وحشتناكی بالارود ،
چرا ؟
برای اينكه سركوب نكردن غرائز به معنی آزاد گذاشتن ميلها ،
و آزاد گذاشتن ميلها به معنی رفع تمام قيود و حدود و مقررات تفسير شد .
پس از آنكه قرنها عليه شهوت پرستی به عنوان امری منافی اخلاق
و عامل ‏بر هم زدن آرامش روحی و مخل به نظم اجتماعی و به عنوان نوعی انحراف وبيماری ، توصيه و تبليغ شده بود ،
يك باره ورق برگشت و صفحه عوض شد .
. فريادها بلند شد ، محدوديتها را برداريد
تا ريشه مردم آزاری و كينه‏ ها وعداوتها كنده شود ،
عفت را از ميان برداريد ،
تا دلها آرام بگيرد و نظم‏ اجتماعی برقرار گردد ،
آزادی مطلق اعلام كنيد تا بيماريهای روانی رخت‏ بربندد .

[amir ahmadi]

بديهی است اين چنين فرضيه به ظاهر شيرين و دلپذيری ،
به عنوان اصلاح‏ مفاسد اخلاقی و اجتماعی ،
طرفداران زيادی خصوصا در ميان جوانان مجرد پيدامی ‏كند .
ما در كشور خودمان می‏ بينيم چه كسانی از آن طرفداری می‏ كنند ،
چه از اين‏ بهتر كه خود را در اختيار دل ، و دل را در اختيار هوس قرار دهيم
و درعين حال عمل ما اخلاقی و انسانی شمرده شود
و نام ما در ليست محصلين اخلاقی‏ اجتماعی قرار گيرد ،
هم فال است و هم تماشا ، هم كامجوئی است
و هم ‏خدمت به نوع ، هم تن پروری است ، و هم اصلاح نفس ، هم شهوت است
و هم‏ اخلاق ، بی شباهت به عشق مجازی كه در ميان برخی از متصوف مآبان خودمان‏ معمول بوده نيست ،
چه از اين بهتر كه آدمی از مصاحبت شاهدی زيبا روی‏ بهره ‏مند گردد
و اين كار او سلوك الی الله شمرده شود ! نتيجه چه شد ؟
از اول معلوم بود .
آيا بيماريهای روانی معدوم شد ؟
آرامش روحی جای اضطراب و دلهره را گرفت ؟
خير متأسفانه نتيجه معكوس‏ بخشيد ،
بدبختی بر بدبختيهای پيشين افزود ،
تا آنجا كه بعضی از پيش‏قدمان آزادی جنسی كه تيز هوشتر
بودند سخن خود را به صورت تفسير و تأويل پس گرفتند ،

[amir ahmadi]

گفتند از حدودمقررات اجتماعی چاره ‏ای نيست
غريزه را از تمتعات جنسی نمی‏ توان بطوركامل ارضاء و اشباع كرد ،
بايد ذهن را متوجه مسائل عالی هنری و فكری كرد
و غريزه را بطور مستقيم بسوی اين امور هدايت نمود ،
فرويد يكی از اين ‏افراد است .
اخلاقی كه امثال راسل از آن تبليغ می‏كنند و نام آنرا اخلاق نوين‏ گذاشته ‏اند
همان است كه ثمره‏ اش آشفتگی بيش از پيش غرائز و تمايلات‏ است
و بر خلاف مدعای آنها كه اخلاق كهن را متهم به آشفته ساختن روح‏ می‏ كنند ،
سيستم اخلاقی خود آنها سزاوار اين اتهام است .
امروز پديده‏ های اجتماعی خاصی و به عبارت ديگر مشكلات اجتماعی مخصوصی‏ پيدا شده كه افكار علماء اجتماع را به خود مشغول داشته است .
در جامعه امروز جوانان بطور محسوسی از ازدواج شانه خالی می‏ كنند ،
حاملگی و زائيدن و بچه بزرگ كردن بصورت امر منفوری برای زنان در آمده‏ است .
زنان به اداره امر خانه كمتر علاقه نشان می‏دهند ، ازدواجهائی
كه نمونه وحدت روح است
جز در ميان طبقاتی كه به مقررات اخلاق كهن ‏پايبندند كمتر ديده می‏ شود.

[amir ahmadi]

جنگ اعصاب بيش از پيش رو به افزايش است‏
بالاخره آشفتگی روحی عجيبی محسوس و مشهود است .
گروهی می‏ خواهند اين عوارض را لازمه قهری انقلاب صنعتی جديد بدانند
وراه برگشت را بدين وسيله ببندند ،
در صورتيكه اينها ربط زيادی به زندگی‏ صنعتی و از ميان رفتن زندگی كشاورزی ندارد .
اين عوارض ناشی از يك نوع به اصطلاح انقلاب فكری است
و افراد خاصی‏ هستند كه مسئوليت عمده اين بدبختی بشريت را دارند .
حقيقت اين است كه اشباع غريزه و سركوب نكردن آن يك مطلب است ،
و آزادی جنسی و رفع مقررات و موازين اخلاقی مطلب ديگر ،
اشباع غريزه با رعايت اصل عفت و تقوی منافی نيست
بلكه تنها در سايه ‏عفت و تقوی است كه می‏ توان غريزه را به حد كافی اشباع كرد
و جلو هيجان‏های بيجا و ناراحتيها و احساس محروميتها و سركوب شدن‏های ناشی ازآن هيجانها را گرفت .
به عبارت ديگر پرورش دادن استعدادها غير از پر دادن به‏ هوسها و آرزوهای پايان ناپذير است .
يكی از مختصات و امتيازات انسان از حيوانات اين است كه دو نوع ميل‏ و تمنا در بشر ممكن است پيدا شود ،
تمناهای صادق ،
تمناهای كاذب .
تمناهای صادق همانها است كه مقتضای طبيعت اصلی است ،
در وجود هرانسانی طبيعت ميل به صيانت ذات ، به قدرت و تسلط ، به امور جنسی ، به‏ غذا خوردن و امثال اينها هست ،
هر يك از اين ميلها هدف و حكمتی دارد ،
بعلاوه همه اينها محدودند ولی همه اينها ممكن است زمينه يك تمنای كاذب‏ واقع شوند ، اشتهای كاذبی كه افراد در مورد خوردنيها پيدا می‏ كنند مشهور ومعروف همه است .

[amir ahmadi]

در بعضی از ميلها و غرائز كه غريزه جنسی از آنها است
اين تمنا غالبابصورت يك عطش روحی در می‏ آيد ،
يعنی قناعت و پايان پذيری را در آن راه ‏نيست .
غريزه طبيعی را می‏توان اشباع كرد ،
اما تمنای كاذب خصوصا اگر شكل عطش ‏روحی به خود بگيرد ، اشباع پذير نيست .
اشتباه كسانيكه برای جلوگيری از سركوبی غرائز و به منظور رشد استعدادها،
رژيم اخلاق آزاد را باصطلاح پيشنهاد كردند ناشی از اين است كه اين‏ تفاوت شگرف انسان و حيوان را ناديده گرفتند
و به اين جهت توجه نكردندكه ميل به بی نهايت در سرشت انسان نهفته است ،
انسان چه در زمينه پول‏ و اقتصاديات ، چه در زمينه سياست و حكومت و تسلط بر ديگران و چه درزمينه امور جنسی اگر زمينه مساعدی برای پيشروی ببيند
در هيچ حدی توقف‏ نمی‏ كند ،
خيال كردند كه حاجت جنسی در وجود بشر فی المثل نظير حاجت‏ طبيعی هر كسی به ادرار و خالی كردن مثانه است ،
منع و حبس ادرار از نظرپزشكی مضرات فراوانی دارد ،
اما خالی كردن آن حدود و شرائطی ندارد .
اگرفرضا كسی قدم به قدم در كوچه ‏ها و خيابانها محل مناسب و پاكيزه و مجانی‏ برای ادرار بيابد بيش از مقدار حاجت به آنها توجهی نخواهد كرد .

[amir ahmadi]

نهايت جهالت است كه غريزه جنسی ، يا غريزه قدرت طلبی يا پول پرستی‏ بشر را از اين قبيل بدانيم
و توجه خود را تنها به جنبه ‏های محروميت واشباع نشدن غريزه معطوف كنيم
و عوارض حيرت آور و پايان ناپذير جهت‏ مخالف را ناديده بگيريم .
اگر انسان در اين زمينه ‏ها مانند حيوانات ظرفيت محدود و پايان‏ پذيری‏ می‏ داشت احتياجی نبود نه بمقررات سياسی و نه بمقررات اقتصادی و نه‏ بمقررات جنسی ،
از نظر اخلاقی نيز نه نيازی به اخلاق سياسی و اجتماعی بود،
نه به اخلاق اقتصادی و نه به اخلاق جنسی ،
همان ظرفيت محدود طبيعی همه‏ مشكلات را حل می‏كرد .
اما همچنانكه از مقررات و اخلاق محدود كننده ،
در روابط اجتماعی و اموراقتصادی و از عفت و تقوی سياسی و اجتماعی گريزی نيست ، ازمقررات و اخلاق محدود كننده جنسی و از عفت و تقوی جنسی نيز گريزی‏ نمی‏ باشد .
دموكراسی در اخلاق رشد شخصيت از نظر غريزه عشق در دموكراسی اخلاق نيز مانند سياست ،
بايد اصول آزادی و دموكراسی‏ حكمفرما باشد مطلب صحيح و درستی است ،
يعنی انسان بايد با غرائز وتمايلات خود مانند يك حكومت عادل و دموكرات با توده مردم رفتار كند .
ولی عده‏ ای آنجا كه پای مسائل اخلاقی در ميان می‏ آيد ،

يا آنجا كه انسان در مقابل خودش قرار گرفته و بايد درباره رفتار خودش ‏با خودش قضاوت كند ، عمدا يا سهوا دموكراسی را با خودسری و هرج و مرج وبی بند و باری اشتباه می‏ كنند ،

[amir ahmadi]

اسلام درباره اخلاق جنسی همان را می‏ گويد كه‏ جهان امروز درباره اخلاق سياسی و اخلاق اقتصادی پذيرفته است .
اخلاق سياسی به غريزه قدرت و برتری طلبی مربوط است
و اخلاق اقتصادی به ‏حس افزون طلبی ،
همچنانكه اخلاق جنسی مربوط است به غريزه جنسی ،
از نظرلزوم آزادی از يك طرف و لزوم انضباط شديد از طرف ديگر هيچ تفاوتی ميان‏ اين سه بخش اخلاق نيست ،
معلوم نيست چرا طرفداران اخلاق نوين جنسی اين‏ گشاده دستی‏ها را تنها درباره اخلاق جنسی جايز می‏ شمارند ؟