اخبار محیط زیست!

[SonBol]

كار در طبیعت و گشتن در پهنه‌های طبیعی و بسر بردن در آنها چیزهایی به ما می‌آموزند كه در هیچ كتابی نیست یا لااقل قابل لمس نیستند. همه ما می‌دانیم كه نباید زباله خودمان را در محیط‌های طبیعی رها كنیم.
بیابان‌ها زباله‌دانی نیستند ولی با وجود این آگاهی یكشب كه در یكی از جزایر دریاچه ارومیه چادر زده بودیم قوطی‌های خالی كنسرو را در محلی ابناشتیم تا فردا با خود به شهر ببریم.
صبح زود كه برای برچیدن چادرها دست به كار شدیم حدود ۵۰ عقرب درشت را كه در داخل این قوطی‌ها میلولیدند ما را متوجه بی‌دقتیمان كرد. این منظره هیچگاه از ذهن ما خارج نخواهد شد در حالی كه مطلب مندرج در كتاب، اگر اثر داشت ما این اشتباه را مرتكب نمی‌شدیم.
در جزیره مارو یا شیدور در مجاورت لاوان دایره بسته‌ای از پرستوهای دریایی، ماهی
به عنوان غذا و مارهای جعفری باریك و كوتاه و خیلی سمی وجود دارد. پرستوهای دریایی از ماهی استفاده می‌كنند، تخم می‌گذارند و این تخم‌ها و جوجه آنها به تغذیه مارها می‌رسند.
همین رها كردن پوست خیار زیر آفتاب و حرارت بالای جزیره به نظر امر مهمی نمی‌آید ولی اشتباه همین جا بود. چون به علت كمبود آب شیرین ، رطوبت پوست خیار و پوست سایر میوه‌ها موجب جلب مارها شد.
این مارها تا ۲ متری كیسه خواب ما پیش آمدند. مارها و عقرب‌ها دوست دارند زیر كیسه خواب یا داخل چادر بروند. شب‌ها كه هوا سرد می‌شود، بدنشان نیاز به گرما دارد و روزها كه خیلی گرم می‌شود به سایه چادر و كیسه خواب پناه می‌برند.
بنابراین رها كردن هرگونه موادغذایی در اطراف محل كمپ فرستادن كارت دعوت برای خزندگان و گزندگان است. درس‌هایی كه انسان از طبیعت می‌گیرد آنی، فوری و گاه آخرین اشتباه انسان است. آخرین اشتباه برای خود آدم یا موجود دیگر.
تخمین زده می‌شود كه بیش از نیمی از آتش‌سوزی‌هایی كه جنگل‌ها را خاكستر می‌كند به دست انسان آغاز می‌شود ولی آنها شهامت اقرار آن را ندارند. تاثیر كارهای ما در طبیعت یا دستكاری‌های ما همیشه تاثیر پردامنه و وسیع نیست و گاه تاثیر كوچك و عمیق است مثل یك زخم دشنه كه تا مغز استخوان می‌نشیند.
در یك ظهر تابستان گروه كوچك ما در گوشه‌ای از دشت وسیع حوالی نیریز متوقف شد، تا ناهار صرف كنیم.
راننده از فرصت (سوء) استفاده كرد و روغن ماشین خود را عوض كرد. یك حوضچه كوچك از روغن روی زمین ایجاد شد. یكی از بچه‌ها به راننده اعتراض كرد و راننده با بی‌اعتنایی گفت: توی این دشت وسیع چه تاثیری بر محیط زیست می‌تواند داشته باشد.
صحبت او تمام نشده بود كه یك سنجاقك زیبای هزار رنگ بر فراز این حوضچه فنجان مانند روغن هویدا شد، مدتی بال زد و با سر خود را به آن زد!! امواج ماورای بنفشی كه از این روغن منعكس شده بود، مانند آب، در آن دشت تشنه سنجاقك را به طرف خود كشید و با دیدن عكس خود در روغن، خود را به آب (یا روغن در اصل) زد.
سكوت پرمعنای بین ما، هنگامی كه سنجاقك یكپارچه پوشیده از روغن سیاه كشنده شده بود، گویاتر از هر حرف و نامه و كتابی بود. این واقعه زخمی عمیق در ذهن ما ایجاد كرده كه هرچند باری واقعه مشابهی نمكی بر آن است.
شهریور ماه در اغلب نقاط ایران ماه بخصوصی است. گرمای تابستان هنوز به كل از بین نرفته ولی بعضی از روزها حتی گرمتر از روزهای مرداد ماه است. سال ۱۳۷۳ روز ۹ شهریور یكی از آن روزهای گرم و داغ بود كه از آسمان آتش می‌ریخت.
بیابان‌های اطراف بافق استان یزد تبدیل به تنور سوزانی شده بودكه برای ساكنین آن مشاهده باغ‌های سرسبز دور دست در اطراف شهر، بسیار دلپذیر می‌نمود و یك مادر و ۳ فرزندش به فكر پناه گرفتن در زیر سایه درختان به باغ‌ها نزدیك شدند.
توله‌ها ۵ماهه بودند و هنوز در كنار مادر خود بودند. به نزدیكی باغ كه رسیدند دست‌های مهربان باچماق در انتظار آنان بود. جنگ یكطرفه این قهرمان پوشالی با حیوانات خوفناك و خونریز آغاز شده بود چه شجاعانه!
یوزپلنگ با جثه ۴۰كیلویی هیچگاه برای انسان‌ها خطر ساز نبوده‌اند. لذا از این خانواده ۴نفره كه با دست قهرآلود این ناجوانمرد قلع و قمع شدند فقط یك توله باقی ماند و مادر متواری شد. آنچه من میل دارم از این بی‌فرهنگ بپرسم آن‌ است كه چرا؟ چگونه آن همه زیبایی را در نگاه‌های بچه و مادر ندید و دست به این كار زد. این چه تربیتی است و چه فرهنگی كه به محض آنكه یك عده جانور را می‌بینند اولین فكری كه بر ذهن آنها می‌آید كشتار است.
نگاه كردن این خانواده شما را به یاد عظمت دستگاه خلقت نمی‌اندازد؟ چه چیز موجب می‌شود كه از آن همه زیبایی با ضربات چوب و چماق، خون، اندام شكسته و زشتی مرگ را خلق كنیم؟ وقتی یك خبرنگار خارجی آزار و اذیت به حیوانات را به عنوان «خرده فرهنگ» خواند من به شدت ناراحت شدم و یادآوری كردم كه در انگلستان یك انجمن سلطنتی برای جلوگیری از آزار به حیوانات به وجود آمده و هر ساله مواردی را به دادگاه‌ها می‌رسانند كه روی سرباز یوزپلنگ كش ما را سفید می‌كند.
مثلا چند قلاده سگ را در محلی نگهداری می كردند تا از گرسنگی مردند و آنها كه زنده مانده بودند از آنان تغذیه می‌كردند و از این قبیل موارد فراوان اتفاق می‌افتد. در همین منطقه بافق ۲سال پیش بازهم یك چوپان ۳ بچه یوز پلنگ را به خیال آنكه بچه گرگ هستند با دود خفه كرد! اینها در صورتی است كه برخی از كارشناسان تعداد یوز‌های ایران را ۴۵ راس تخمین می‌زنند!
من گاه فكر می‌كنم كه انرژی و نیروی ما در زمینه آموزش محیط زیست به هدر رفته، شاید نشانه گیری ما از ابتدا اشتباه بوده. اگر شما در خیابان‌های تهران ، تبریز، شیراز... از مردم بپرسید كه اهمیت مثلا یوزپلنگ یا گرگ چیست پاسخ‌ها دلگرم كننده هستند و به خصوص محصلان و دانشجویان تعاریف خوبی از اهمیت موجودات وحشی ارائه می‌دهند ولی مردمی كه مثلا در بافق یزد یا در منطقه كالمند و بهادران زندگی می‌كنند هیچ اطلاعی در مورد اهمیت این جانوران ندارند و چه سهل‌ است كه كماكان در فكر آنها پلنگ خون‌خوار است و گرگ درنده‌ مردم و یوز قطعا موجودی است كه قبل از آسیب رسانیدن به انسان باید او را كشت. یعنی آنها كه باید ارزش جانوران را بدانند. هیچ اطلاعی از آن ندارند.
این امر یعنی گم كردن هدف. زمان آن فرا‌رسیده كه مطالب مربوط به محیط زیست طبیعی در كتاب‌های درسی گنجانده شود. اگر این طور بود آن سرباز حتما آن را خوانده بود.
لازم نیست كه در كتاب‌های درسی شعر معروف سعدی بزرگوار را بگنجانیم كه فرموده «یكی بچه گرگ می‌پرورید- چو پرورده شد خواجه را بردرید» هیچ كس توصیه نمی‌كند بچه گرگ را بپرورید درست برعكس گرگ باید در پهنه حیات وحش نقش خود را بازی كند و نیازی به پرورش و نگهداری گرگ نیست و حتی باید از او حذر كنیم و اگر با او مواجه شویم سعی كنیم بگذاریم به راه خود برود و ما به راه خود.
مهم آن است كه در پهنه پیشرفت‌های اقتصادی و صنعتی خود فضاهایی را برای حیات وحش بگذاریم تا آنها هم به حیات مفید خود ادامه دهند؟
روزی در نزدیكی گرمبید از یك دختربچه بلوچ با لباس‌های بسیار زیبای رنگارنگ پرسیدم گاندو (كروكودیل) دیده‌ای؟ با لهجه بسیار شیرین گفت: بله. گفتم كجا هستند؟ كمی فكر كرد و گفت: اونا اونجا، ما اینجا. عجب حرفی، این خلاصه فلسفه حفاظت از حیات وحش است كه ما در آرزوی آنیم. «اونا اونا‌، ما اینجا.»

دكتر اسماعیل كهرم

گزارش: همشهری آنلاین

[SonBol]

یک کارشناس هندی می‌گوید یک سیستم ارزان‌قیمت بازیافت فضولات انسانی به بیوگاز و کود می‌تواند برای ۲.۶ میلیارد نفر در جهان دسترسی به توالت ایجاد کند و از گرمایش جهانی جلوگیری کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه بیندشوار پاتاک بنیانگذار "سازمان بین‌المللی خدمات اجتماعی سولابه " گفت گروه او قصد دارند در هفتمین اجلاس جهانی توالت که در اواخر اکتبر امسال در دهلی برگزار خواهد شد، طرح‌های خود در این زمینه را ارائه دهند.
هدف این سازمان فراهم آورن توالت برای تقریبا ۷۳۰ میلیون نفری در هند است که فاقد
توالت هستند.
به گفته پاتاک بر اساس "اهداف توسعه هزاره" که در سال ۲۰۰۲ در آفریقای جنوبی تعیین شدند، تا سال ۲۰۱۵ باید تعداد ۲.۶ میلیاردنفری که در سراسر جهان فاقد توالت هستند به نصف برسد و تا سال ۲۰۲۵ توالت برای همه افراد در اختیار باشد.
او گفت نقش هند برای رسیدن به این هدف می‌تواند تبدیل مدفوع انسانی به شکل ارگانیک به بیوگاز که بتوان برای پخت و پز غذا و تولید برق از آن استفاده کرد و تبدیل ادرار را به کود باشد.
پاتاک گفت: "اکنون ما از دیگران می‌خواهیم این تکنولوژی را که اخیرا در کابل نیز نصب شده ایت به کار گیرند تا به رسیدن به اهداف هزاره کمک شود و گرمایش جهانی کاهش یابد."
هدف سازمان جهانی توالت که در ساال ۲۰۰۱ به صورت یک سازمان غیرانتفاعی ایجاد شد، تبدیل کردن دفع بهداشتی فضولات به یک موضوع مهم جهانی است و اکنون ۵۵ گروه از ۴۲ کشور در آن عضویت دارند.

همشهری آنلاین

[SonBol]

صلح سبز ۱۹ نهنگ گوژپشت را طی سفرشان از جنوب اقیانوس آرام به آب های قطب جنوب، از طریق ماهواره ردیابی می کند. صلح سبز می گوید؛ این کار برای اثبات این نکته به ژاپن است که برای تحقیق در مورد این جانور نیازی به کشتن آنها نیست.
ردیابی این نهنگ ها اطلاعاتی در مورد نحوه حرکت، عادات و ساختار جمعیتی آنها به دست می دهد و علاقه مندان می توانند موقعیت هر نهنگ را از طریق یک وب سایت دنبال کنند. ژاپنی ها که سابقه طولانی در شکار نهنگ دارند، امسال نیز قصد دارند در فصل تابستان نیم کره جنوبی، ۵۰ نهنگ گوژپشت را در سواحل قطب جنوب شکار کنند. قرار است ۹۳۵ نهنگ مینک نیز به منظور انجام تحقیقات علمی شکار شوند. بسیاری از منتقدان می گویند نتیجه کمتر تحقیقی توسط ژاپنی ها منتشر شده و ادعا می کنند که اغلب گوشت نهنگ ها از فروشگاه ها و رستوران های ژاپن سر درمی آورند. سازمان صلح سبز می گوید؛ برای مقابله با شناسایی محل نهنگ ها توسط شکارچیان ژاپنی، موقعیت آنها را که سرعت آرامی دارند با تاخیر مشخص می کند. محل این نهنگ ها با نصب فرستنده روی بدن آنها و از طریق ماهواره های موقعیت سنج، روی نقشه اینترنتی گوگل از جهان تعیین می شود.صلح سبز معتقد است؛ برای هیچ یک از تحقیقاتی که روی نهنگ ها صورت می گیرد نیازی به کشتن یا آزار دادن آنها نیست. به گفته این سازمان طرفدار حفظ محیط زیست، شکارچیان ژاپنی، صنعت جهانگردی جزایر فقیر این ناحیه همچون تونگا را نیز به مخاطره انداخته اند. همه ساله بسیاری از جهانگردان برای تماشای نهنگ ها به این جزیره سفر می کنند. اصواتی که نهنگ های گوژپشت نر از خود تولید می کنند و حرکات آکروباتیک شان، آنها را در میان جهانگردان بسیار محبوب کرده است. برای مقابله با شکارچیان ژاپنی، صلح سبز قصد دارد این بار نیز همچون گذشته، با کشتی های کوچک خود بر سر راه آنها مانع ایجاد کند. تعداد نهنگ های گوژپشت اخیراً افزایش یافته و بین ۳۰ تا ۶۰ هزار ارزیابی می شود. با این حال این تعداد در حدی نیست که آنها را از فهرست جانوران در حال انقراض خارج کند.

روزنامه اعتماد

[SonBol]

دانشمندان موفق شدند علت اصلی شوری آب اقیانوس ها را کشف کنند.
گروهی از دانشمندان به سرپرستی پروفسور گالن مک کنلی از دانشگاه واشنگتن دریافته اند شوری آب اقیانوس ها مربوط به مواد و عناصر محلولی نظیر سدیم، کلر، سولفور، کلسیم، منیزیم و پتاسیم است.
به عقیده دانشمندان شوری آب اقیانوس ها در عصر حاضر، ریشه در دورانهای کهن دارد. زمانی که زمین شکل می گرفت گازها از درون آن فوران کرده و در ادامه یون های نمکی منتشر می کردند که به وسیله بارش های بارانی یا جریان های زمینی به اقیانوس ها رسیده اند.
اکنون شوری آب اقیانوس ها همیشگی و پایدار شده است. پروفسور مک کینلی گفت: یون ها از آب اقیانوس ها خارج نشده اند. از طرفی حجم مواد و عناصر شور کننده آب اقیانوس ها در مقایسه با حجم آب آنها بسیار کم بوده که ورود و خروج آنها از چرخه طبیعی هرگز به نظر نمی آید و گویی که آنها همیشه در آب اقیانوس هاهستند.
بر اساس گزارش ساینس دیلی، یافته های جدید دانشمندان نشان می دهد که در دریاچه ها قضیه فرق می کند. در این گونه مناطق آبی جهان، جابجایی نسبتا سریعتر آب و نمک های محلول در آن ، آب را شیرین نگاه می دارند.
بررسی های دانشمندان نشان می دهد که قطره آب و یون های آن در دریاچه ها تا ۲۰۰ سال باقی می مانند و این درحالی است که این رقم برای اقیانوس ها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون سال است.

خبرگزارى مهر

[SonBol]

گرمایش جهانی غولی است كه از بطن توسعه و پیشرفت سربرآورده و با سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در بخش صنعت، بی‌توجه به ارزیابی‌های صحیح زیست محیطی پرورده شده است.
گرچه سال‌ها صدای متخصصان و دلسوزان محیط‌زیست برای آگاهی بخشیدن به دولت‌ها و افكار عمومی جهان در به تصویر كشیدن و شرح خطرات گرمایش جهانی و آنچه در این بین بر سر ما و فرزندانمان خواهد آمد در میان هیاهو و شتاب جنون آسای توسعه یافتگی صنعتی و افزایش جمعیت جهان گم می‌شد اما اكنون بارقه‌هایی از امید برای رسیدن به یك اجماع جهانی به چشم می‌خورد.
چرا كه اكنون، مادر طبیعت در حال آماده شدن برای گرفتن انتقامی سهمگین از نوع بشراست.
گرمایش جهانی غولی است كه از بطن توسعه و پیشرفت سربرآورده و با سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در بخش صنعت، بی‌توجه به ارزیابی‌های صحیح زیست محیطی پرورده شده است.
تغییرات آب و هوایی مانندخشكسالی در بخش‌های زیادی از كره زمین، موج گرمایی، گردبادها و توفان‌ها و سیلاب‌های شدید، نابودی تنوع زیستی و بالا آمدن سطح آب‌های آزاد در نتیجه آب شدن یخ‌های قطبی اكنون وارد مرحله‌ای شده است كه نجات از این بحران، همكاری گسترده جهانی همراه با التزام عملی به اجرای یك معاهده بین‌المللی جهان‌شمول را می‌طلبد.
گرمایش جهانی چیزی نیست كه اولین بار در این زمان اتفاق افتاده باشد. در طول عمر كره زمین حداقل یك بار دیگر این اتفاق روی داده است. برای شناخت بهتر خطرات این پدیده بهتر است نگاهی اجمالی به گذشته بیندازیم.
تغییرات پیش‌بینی شده آب و هوایی توسط IPCC در بدترین حالت هنوز پایین‌تر از تغییراتی است كه ۱۰هزار سال گذشته در زمین روی داده است. در دوره «درایاس جوان» (دوره پایان عصر یخبندان) لایه‌های یخ كاملاً در حال عقب‌نشینی بودند و نسل بشر شاهد یك دوره آب و هوای مناسب بود كه ناگهان آب و هوای كره زمین تغییرات عمده‌ای به خود دید.
جنگل‌های اروپا تبدیل به مراتع توندرا شدند و متوسط دما در نزدیك‌های گرنیلند حدود ۱۰ درجه كاهش پیدا كرد و یخچال‌های طبیعی آند حدود ۱۰۰۰ متر به طرف اقیانوس‌ها حركت كرده و به آن نزدیك‌تر شدند. این اتفاقات تنها در ۲۰۰ سال پیش آمد كه زمان بسیار كوتاهی در دوره‌های زمین‌شناسی محسوب می‌شود.
این دوران كه ۱۰۰۰ سال به طول انجامید و از آن به عنوان یك ال نینوی ۱۰۰۰ ساله یاد می‌كنند با یك دوره ۲۰ ساله شگفت‌آور دوباره تغییر كرد و جنگل‌ها دوباره سطح اروپا را پوشاند و انسان تولید محصولات كشاورزی را آغاز كرد. آن زمان در بعضی از نقاط جهان در هر ۵۰ سال ۷ درجه افزایش دما به وجود آمد كه در قیاس با شرایط كنونی كه IPCC در بدترین حالت پیش‌بینی كرده هوای زمین تا سال ۲۱۰۰، ۶ درجه سانتیگراد گرمتر شود، تفاوتی كاملاً چشمگیر دارد اما امكان یخبندان‌های شدید در آینده مسئله‌ای است كه نمی‌توان از آن به سادگی گذشت.
نمایندگان ۱۹۲ كشور جهان در اجلاسی مقدماتی كه در محل مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در رابطه با تغییرات جوی كره زمین برگزار شد دور هم جمع شدند و مراتب نگرانی و موافقت خود برای امضای یك توافقنامه بین‌المللی را مورد تأكید قرار دادند.
این جلسه قرار بود طی ۲ روز برگزار شود اما به علت درخواست سخنرانی نمایندگان نزدیك به ۱۰۰ كشور جهان یك روز دیگر تمدید شد. وضعیت بحرانی افزایش گرمایش جهانی به سرعت در حال تثبیت و افزایش است و در این بین لطمه‌ای كه از این پدیده ناگوار به كشورهای جنوب وارد خواهد شد اگر نگوییم كه بیشتر از كشورهای توسعه یافته خواهد بود (كه خواهد بود)، بی‌شك اثراتی همسان بر تمامی ساكنان كره زمین خواهد گذاشت.
در حقیقت این اجلاس، نشست مقدماتی برای اجلاسی است كه دبیر كل سازمان ملل متحد، بن گی مون خواستار برگزاری آن در ۲۴ سپتامبر شده است. وی در مراسم افتتاحیه این مراسم اعلام داشت: «تغییرات آب و هوایی یك چالش بزرگ جهانی است. هم‌اكنون زمان اقدام جهانی فرا رسیده است و باید موافقتنامه مشروحی تحت چارچوب كنوانسیون سازمان ملل متحد برای تغییرات آب و هوا تصویب شود.»
براساس دستور‌العمل این اجلاس، می‌بایست زمینه و بستر لازم برای رسیدن هب تفاهمی همه جانبه به منظور امضای توافقنامه جهانی مورد اشاره دبیر كل در این اجلاس حاصل شود. با توجه به آمادگی نسبی گروه ۷۷ (گروهی از كشورهای درحال توسعه به همراه چین كه ۱۳۳ كشور جهان را در خود جای داده است)، دبیر كل برای امضای این توافقنامه در اجلاس بعدی ابراز امیدواری كرده و خواستار آن شده است كه دولت‌های ملل جهان توافقنامه‌ احتمالی در جریان اجلاس بعدی را تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی در كشورهای خود تصویب و امضا كنند.
كشورهای آمریكا و چین ۲ كشور اصلی تولید كننده گازهای گلخانه‌ روی هم رفته ۴۰ درصد از این گازها را تولید می‌كنند و از عمده مسببان اصلی این فاجعه زیست‌محیطی- بشری هستند و در صورت همكاری نكردن این۲كشور با این اجلاس، همان‌گونه كه در عدم پیوستن آمریكا به پیمان كیوتو و خودداری این كشور از امضای این معاهده شاهد بودیم، این همبستگی جهانی در توقف گرمایش جهانی و ساختن دنیایی سبزتر نیز به شكست خواهد انجامید.
براساس پروتكل كیوتو كشورهای صنعتی (به غیر از آمریكا) موافقت كرده بودند در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، مجموعه انتشار ۶ گاز گلخانه‌ای را حداقل ۵ درصد پایین‌تر از سطح انتشار این گازها در سال ۱۹۹۰ حفظ كنند. متأسفانه این پروتكل به گفته نماینده ژاپن تنها ۳ درصد موفقیت داشته و به بیان دیگر این طرح ۹۷ درصد با شكست مواجه شده است.
پیمان كیوتو تنها تا سال ۲۰۱۲ قابلیت اجرا خواهد داشت لذا رسیدن به یك معاهده جهانی جدید و پیش‌بینی ابزارهای نظارتی دقیق‌تر بر كشورهای جهان امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
این در حالی است كه در مقایسه، انرژی آمریكا به تنهایی به اندازه كل مصرف انرژی ژاپن انرژی الكتریسیته هدر می‌دهد و همچنین CO۲ منتشره در آمریكا ۲ برابر بیشتر از كل CO۲ منتشره از تمامی بخش‌های هندوستان كه خود مقام دوم تولید این گاز را در قاره آسیا دارد، است. جالب اینجاست كه هندوستان تقریبا ۳ برابر كشور آمریكا جمعیت دارد.
این در حالی است كه چنین مقام‌دار تولید گاز CO۲ در جهان است، به گونه‌ای كه این كشور در سال ۲۰۰۶ به تنهایی ۶ میلیارد و ۲میلیون تن گازكربنیك تولید كرده كه این مقدار ۸درصد از مقدار گاز كربنیكی كه ایالات متحده در این سال تولید كرده، بیشتر است.
واضح است كه در این راه دشوار تنها همكاری این ۲كشور و كشورهای توسعه یافته كافی نبوده و بدون مشاركت هم كشورهای جهان هیچ امیدی به موفقیت این توافقنامه نمی‌توان داشت. اكنون كشورهایی همانند برزیل و اندونزی نیز به علت تخریب جنگل‌ها و منابع طبیعی، در معرض اتهام جهانی قرار دارند.
دانشمندان عقیده دارند كه شرایط امروز تغییرات آب و هوایی به سمتی پیش می‌رود كه تا ۱۰ الی۲۰ سال آینده در صورت ادامه روند كنونی وارد وضعیت غیرقابل بازگشتی خواهد شد كه آن را نقطه بی‌بازگشت می‌نامند و نشانه‌های آن از هم اكنون قابل مشاهده است.
نشانه‌های تغییرات الگوهای آب و هوایی در نقاط مختلف جهان، مانند ریزش برف بعد از۱۰۰ سال در آرژانتین یا سرما و زمستان بی‌سابقه در نیمكره جنوبی و هم زمان اوج گرفتن گرمای تابستانی در نیمكره شمالی، باران‌های سیل‌آسا و طولانی مدت ووقوع سیل‌ها و طغیان‌های بی‌سابقه در جای جای جهان تنها نشانه‌های كوچكی از بحرانی است كه نسل بشر در صورت ادامه رویه فعلی با آن دست به گریبان خواهد بود.
ناپدید شدن یك دریاچه در شیلی یكی دیگر از این نشانه‌های هشدار برانگیز است. اگرچه دانشمندان در مورد علل این واقعه هنوز جواب قانع‌كننده‌ای پیدا نكرده‌اند و نظر اصلی آنها پس از تحقیقات كامل در ماه ژوئیه اعلام خواهد شد، اما ۲ تئوری اصلی در این زمینه ارائه شده كه یكی از آنها به گرمایش جهانی مربوط است.
عده‌ای‌ از دانشمندان ناپدید شدن ناگهانی این دریاچه را كه به گفته مسئول سازمان ملی جنگل‌های شیلی یك كیلومتر مربع مساحت داشته را وقوع زلزله‌ای كه چندی پیش در شیلی اتفاق افتاد می‌دانند و عقیده دارند این زلزله كه در ماه آوریل سال جاری اتفاق افتاد، باعث ایجاد شكاف‌هایی در بستر این دریاچه شده است.
اما عده دیگری از دانشمندان بر این عقید‌ه‌اند كه گرمایش جهانی عامل پدید آمدن این فاجعه زیست‌محیطی بوده است. براساس این نظریه آب شدن یخ‌های این دریاچه باعث بالا رفتن سطح آب و افزایش فشار بر بستر این دریاچه شده و در نتیجه این فشار شكاف‌هایی در زمین زیرین دریاچه ایجاد كرده كه موجب فرو رفتن آب در این شكاف‌ها شده است.
باتوجه به اینكه ایران از نظر سرانه تولید‌گازهای گلخانه‌ای رتبه اول آسیا را به خود اختصاص داده و از نظر میزان گازهای تولید شده در آسیا بعد از چین و هند در مقام سوم جای گرفته است بررسی و تصویب طرح ملی مبارزه با گرمایش زمین در كنار برنامه‌های پیش‌بینی شده، به منظور توسعه كشور بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
این در حالی است كه چندی پیش طرح پیوستن داوطلبانه كشورمان به پروتكل كیوتو در مجلس و هیات دولت مطرح شد و به تصویب نیز رسید اما توسط شورای محترم نگهبان رد و مغایر قانون اساسی شناخته شد.
البته پیوستن به این پروتكل یا پروتكل‌هایی از این دست كه احتمالا الزام‌آور خواهند بود نیازمند داشتن زیرساخت‌های اصلی برای تولید انرژی پاك است؛ زیر ساخت‌هایی كه ما را از استفاده از سوخت‌های فسیلی بی‌نیاز كند و انرژی مطلوب و مورد نیاز كشور را تأمین كند و در عین حال غرب باید دست از انحصاری كردن انرژی هسته‌ای برداشته و به كشورهای در حال توسعه فرصت دهد تا امكانات لازم برای پیوستن به این معاهدات بین‌المللی را برای كشور خود فراهم آورند.

علی خلیلی

گزارش: همشهری آنلاین

[SonBol]

یک مهندس اتریشی سیستمی را طراحی کرده است که با استفاده از نور خورشید، چوب، روغن های گیاهی، زباله ها و ذرت انرژی مورد نیاز شهر کوچکی در اتریش را بدون تولید گازهای آلاینده تامین می کند.
رینهارد کخ، مهندس ۴۶ ساله اتریشی سیستمی را طراحی کرده است که انرژی گرمایشی، برق و سوخت خودروها را در شهر زادگاهش با تولید در حد صفر درصد گازهای آلاینده تامین می کند.
این شهر جزیره ای که "گوسینگ" نام دارد، در انتهای اتریش و در مرز مجارستان در میان جنگل های کاج و مزارع ذرت واقع شده است.
این مهندس سیستم خود را به گونه ای طراحی کرده است که با استفاده از انرژی خورشیدی، چوب درختان، روغن های گیاهی و زباله ها تمام انرژی های مورد نیاز شهروندان این شهر کوچک اعم از سوخت خودروها، انرژی گرمایشی و برق را تامین می کند.
کخ در این خصوص اظهار داشت:" بی شک این یک سیستم مطلوب و لازم است، به همین علت لابی ها آن را نمی خواهند. ما از پول زیادی صحبت می کنیم و پول زیاد قدرت زیاد می طلبد. اگر هر جامعه ای مثل ما عمل کند، قدرت لابی های مخالف کم می شود."
استفاده از مداوم از این انرژی زیستی موجب شده است که این شهر انتشار دی اکسید کربن را تا سقف ۹۰ درصد کاهش دهد و هرسال از فروش مازاد شبکه برق منطقه ای خود ۵۰۰ هزار یورو بدست آورد و بتواند از این درآمد در سرمایه گذاری روی پروژه های جدید استفاده کند.
در این شهر از سال ۱۹۹۵ تا امروز انتشار دی اکسید کربن ۹۳ درصد کاهش یافته است.
این درحالی است که "واکسیو"، شهر سوئدی که برنده جایزه Sustainable Community شد، در ۱۰ سال گذشته تنها توانسته است ۲۵ درصد در کاهش تولید این گاز موفق شود و دراینحال ال گور، برنده جایزه نوبل صلح نیز از جامعه جهانی خواسته است که تا سال ۲۰۵۰ به یک کاهش ۹۰درصدی انتشار گازهای گلخانه ای دست یابند.
براساس گزارش آنسا، ماجری انرژی زیستی این شهر در سال ۱۹۸۹ و از زمانی که "گوسینگ" پایتخت یکی از فقیرترین مناطق کشور اتریش بود، آغاز شد.
در آن زمان ۷۰ درصد از مردم این شهر به دلیل کمبود زمین های زراعی به مناطق دیگر مهاجرت کرده بودند. رینهارد کخ نیز باید به وین می رفت. بنابراین "هیر کررامر"، شهردار وقت از کخ خواست که سیستمی را به عنوان یک تکنیک محلی عرضه کند.
دراین خصوص کخ اظهار داشت:" از ما خواسته شد به دنبال ایده ای باشیم که کار و ثروت را به این شهر بازگرداند. به این ترتیب ما به فکر ایجاد سیستمی افتادیم که بتواند انرژی را با منابع محلی تامین کند تا پول مردم محلی در منطقه باقی بماند و شغل بوجود آورد ."
بنابراین گزارش، پس از راه اندازی این سیستم و در ۱۰ سال گذشته تاکنون در این شهر۶۰ شرکت با ایجاد هزار و ۲۰۰ شغل بوجود آمده است. درحال حاضر "گوسینگ" تبدیل به یک شهر کاملا خودکفا شده است و همه ساله در ۸ نیروگاه مختلف ۲۲ مگاوات بر ساعت برق تولید می کند که از این میزان، ۸ مگاوات برق مازاد را به فروش می رساند.

گزارش: خبرگزارى مهر

[SonBol]

سوراخ ایجاد شده در لایه اوزن نسبت به سال گذشته در حدود ۱۶ درصد جمع‌تر شده است.
به خبرگزاری آسوشیتدپرس، آژانس فضایی آمریكا «ناسا» از كوچك شدن ۱۶ درصدی سوراخ لایه اوزن در منطقه بالای قطب جنوب خبر داد و همچنین اعلام كرد هنوز اندازه این سوراخ هم اندازه شمال آمریكا است.
بر اساس این گزارش اندازه سوراخ لایه اوزن در اواسط ماه سپتامبر (شهریور) در حدود ۹.۷ میلیون مایل مربع بوده است و این در حالی است كه اندازه این سوراخ در سال گذشته در حدود ۱۱.۵ میلیون مایل مربع بود.
لایه اوزن محافظ زمین است و این لایه خاصیت حیاتی به كره زمین بخشیده‌ است، چون مقادیر بسیار زیادی از اشعه ماورای بنفش تابشی از سوی خورشید را جذب می‌كند و مانع از رسیدن آن به زمین می‌شود.
برخی از محصولات گازی بشر مانند گاز كلر و برم موجب تخریب این لایه می‌شود كه به آن سوراخ لایه ازن می‌گویند.
سوراخ لایه اوزن برای نخستین بار در سال ۱۹۸۵ كشف شده است.

خبرگزارى فارس

[SonBol]

تاکنون تصور می شد تاثیر فعالیت های بشر بر آب و هوا به نسبت ناچیز و صرف نظر کردنی است. لیکن پیش بینی های بسیار نشان می دهند که نقش آن تا اواسط سده بیست ویکم، در تغییر محیط زیست درخور توجه و بسی فراتر از تمام ده هزار سال گذشته خواهد بود. اگرچه پاره یی از بخش ها در برخی مواقع از این تغییرات بهره مند خواهند شد، ولی در مجموع تغییرهای مورد انتظار ویرانگر و حتی بسیار شدید خواهند بود. تصور ما این است که بخش اعظم این تغییرات تا سال ۲۰۵۰ برملا خواهند شد؛ و این البته در صورتی است که توجه به محیط زیست را در اولویت قرار دهیم.
با وجود ابهام هایی که درباره جزئیات تغییرات آب وهوایی وجود دارد، این نکته مسلم است که فعالیت های بشر بی تردید از برخی جهت ها بر جو زمین موثر است. سوخت های فسیلی که در نیروگاه ها و خودرو ها می سوزند، ذرات و گازهایی را در هوا رها می کنند که به تدریج ترکیب جو را تغییر می دهد. شکی نیست که از زمان انقلاب صنعتی در سال های سده ۱۷۰۰ تاکنون، مواد و ذرات ناشی از سوخت های فسیلی به تنهایی تا ۳۰ درصد بر غلظت دی اکسیدکربن جو افزوده اند. از اوایل قرن هجدهم (آغاز عصر صنعتی شدن)، اقیانوس ها نزدیک به ۱۱۸ میلیارد تن کربن در خود جای داده اند. جذب این مقدار دی اکسیدکربن، آب اقیانوس ها را که به طور طبیعی حالت قلیایی دارند به تدریج اسیدی تر می کند. دانشمندان معتقدند اسیدی شدن آب اقیانوس ها نه تنها در پی افزایش سطح دی اکسیدکربن جو، بلکه به علت افزایش سطح گوگرد و نیتروژن جو نیز می تواند روی دهد.
نتایج تحقیقات دانشمندان امریکایی نشان می دهد که انتشار گوگرد و نیتروژن در جو زمین تا پایان قرن بیست ویکم باعث افزایش میزان اسیدی شدن اقیانوس ها تا صددرصد می شود. محققان امریکایی نشان داده اند که در سطح جهانی، انتشار گوگرد و نیتروژن در جو (که در اثر فعالیت های کشاورزی یا تولید جریان الکتریسته تولید می شوند) در افزایش میزان اسیدی شدن اقیانوس ها نقش ثانویه ایفا می کنند. اقیانوس ها زمانی اسیدی می شوند که برخی ترکیبات شیمیایی حاضر در جو مثل دی اکسیدکربن، گوگرد و نیتروژن در دریا فرود آیند و سطح PH را کاهش دهند. در حال حاضر کاهش PH آب اقیانوس ها چندان زیاد نیست، اما در صورتی که این کاهش PH ادامه پیدا کند می تواند حیات موجودات دریایی را با خطرهای جدی مواجه کند. «کن کالدیرا» و «مایکل ویکت» از آزمایشگاه ملی «لاورنس لایورمور» معتقدند با توجه به نقش مهم اقیانوس ها در سیستم اقلیمی زمین، اسیدی شدن آب اقیانوس ها را می توان یکی از معضلات زیست محیطی حال حاضر جهان در نظر گرفت.
بیشتر بررسی هایی که تاکنون در مورد اسیدی شدن اقیانوس ها انجام شده است، نقش انتشار سوخت های فسیلی و دی اکسیدکربن را بررسی کرده اند. در حقیقت انتشار این ترکیب شیمیایی در جو، عامل اصلی افزایش اسیدی شدن اقیانوس ها است، اما تاکنون هیچ کس به اثرهای گوگرد و نیتروژن در آب های ساحلی توجه نکرده بود. این در حالی است که افزایش میزان انتشار نیتروژن در آب های ساحلی می تواند به رشد بیش از اندازه ارگانیسم های تک سلولی (فیتوپلانکتون ها) و دیگر گیاهان دریایی منجر شود. این رشد فزاینده باعث می شود که این ارگانیسم ها تمام اکسیژن آب را مصرف کنند و دریا را برای زیستن گونه های جانوری آبی به یک منطقه مرده تبدیل کنند.
این گروه پژوهشی با ساخت مدل های نظری اطلاعاتی، مناطقی از اقیانوس را که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، شناسایی کردند. در این بررسی ها مشخص شد آب های ساحلی امریکای شمالی، اروپا و آسیای جنوب غربی بیش از دیگر مناطق در معرض خطر اسیدی شدن قرار دارند.
این دانشمندان پیش بینی کرده اند PH سطح اقیانوس که پس از انقلاب صنعتی ۱/۰ واحد کاهش یافته است، تا پایان قرن با کاهش ۳/۰ تا ۴/۰ واحدی دیگری روبه رو می شود و این مساله افزایش اسیدی شدن را تا صددرصد افزایش می دهد.
● خطر در کمین موجودات دریایی
در حال حاضر کاملاً مشخص نشده است که با کاهش PH آب چه خطرهایی محیط زیست دریایی را تهدید خواهد کرد. به رغم اینکه بیشتر ارگانیسم ها یا موجودات دریایی در نزدیکی سطح آب (که بیشترین تغییر در میزان PH آب را انتظار داریم) زندگی می کنند، اما به نظر می رسد شکل های حیاتی که در قسمت های عمیق اقیانوس ها زندگی می کنند، ممکن است نسبت به تغییرات PH آب حساس و حتی آسیب پذیرتر باشند.
بررسی های تجربی نشان داده است که با اسیدی شدن آب اقیانوس ها، ارگانیسم هایی که برای زندگی خود به کربنات کلسیم (کربنات های آهکی) نیاز دارند، به تدریج رشدشان کندتر و در نهایت بازمی ایستد. در این میان، تپه های مرجانی و دیگر موجوداتی که اسکلت یا پوسته آنها از کربنات کلسیم ساخته شده، ممکن است بیش از موجودات دیگر تحت تاثیر تغییرات PH قرار گیرند، چرا که امکان ساخت پوسته های آهکی برای این موجودات در آبی با PH پایین بسیار مشکل است.
● چه می توان کرد
در سال های اخیر عده یی از دانشمندان پیشنهاد دادند که با ذخیره گاز دی اکسیدکربن در قسمت های عمیق اقیانوس ها می توان گرمایش جهانی را مهار کرد. اما دکتر «کالدیرا» معتقد است این شیوه چندان کارآمد نبوده و باید در این راهکار بازنگری کرد. در گذشته، عده یی از کارشناسان اهل فن معتقد بودند که جذب دی اکسیدکربن در اقیانوس ها یک فرآیند مهم زیستی است، چرا که تنها نتیجه افزایش ورود گاز دی اکسیدکربن به جو افزایش درجه حرارت کره زمین است، اما با جذب این گاز در اقیانوس ها، میزان گرمایش حاصل از ورود گازهای گلخانه یی به جو کاهش می یابد. در حال حاضر دانشمندان متوجه شده اند جذب گاز دی اکسیدکربن به وسیله اقیانوس ها ممکن است آمیزه یی از وقایع خوب و بد باشد.

ترجمه؛ زینب همتی

گزارش: روزنامه اعتماد

[رزیتا]

شکار و تخریب

در مرز خطر

علی رغم برنامه های فشرده حفاظتی،
ببرهای وحشی در خطر تبدیل شدن
به موجوداتی مربوط به
گذشته تاریخ ، قرار دارند.


در سال 1900 احتمالاَ 50000 ببر در جهان وجود داشته است. امروزه فقط در حدود 6000 ببر در جهان وجود دارد و تعداد آنها رو به کاهش است . ببرها نیز مثل بسیاری از حیوانات در خطر انقراض ، نتوانسته اند در مقابل تهدید دو جانبه نابودی محیط زیست و شکار انسانها جان سالم به در ببرند.
بعضی انسانها به دلیل لذت بردن از کشتن حیوانات وحشی ، شکار می کنند . دیگران به دلیل انکه شکار تنها راه گذران عمر یا پیدا کردن غذا برای آنان است ، شکار می کنند. با استفاده از اعضاء و قسمتهای بدن حیوانات ، محصولاتی تولید می شود . برای مثال ، ببرها به خاطر پوستشان و همچنین استخوانهایشان و اعضاء بدنشان که در داروسازی سنتی شرقی مورد استفاده قرار می گیرد ، شکار می شوند.

هدف اسان

در بسیاری از مناطق آفریقا همه فیلهای
نر با عاجهای بزرگ کشته شده اند.



هنگامی که یک گونه حیوانی بیش از حد معمول شکار شود ، نمی تواند به ان سرعت برای جبران کمبود نسل خود ، تولید مثل نماید . مطمئن ترین روش عملی محدود کردن تعداد شکار این گونه ها می باشد تا آنها بتوانند با تولید مثل جایگزین تعداد شکار شده را به دنیا بیاورند. بسیاری از گونه های در معرض خطر ، شامل والها ، ببرها ، کرگدنها و فیلها با استفاده از قوانینسخت محافظت می شوند . اما این قوانین غالباَ نادیده گرفته می شوند. تولیدات حیوانات مثل عاج فیلها ، در بازارهای غیر قانونی سود اوری زیادی دارند و به قیمتهای گران فروخته می شوند . یک جفت عاج فیل می تواند برای یک شکارچی غیر قانونی درآمد یک سال را به ارمغان بیاورد . تا زمانی که امکان فروش محصولات حیوانی وجود دارد ، شکارچیان وسوسه نادیده گرفتن مقررات وضع شده را خواهند داشت.


شکارچیان آمریکایی در قرن اخیر کبوتران مهاجر را نابود کردند . این کبوتران زمانی جزء پر تعدادترین پرندگان جهان بودند . و شکارچیان به مرز نابودی گاومیشهای کوهاندار آمریکایی نزدیک شده اند و از چهل میلیون گاو میش فقط پانصد گاومیش باقی گذاشته اند. در ابتدا هشت گونه فرعی از ببرها در جهان وجود داشت. 3 گونه از این تعداد تا کنون به طور کامل منقرض شده است.
چند دهه آینده نشان خواهند داد که کدام یک از گونه های متنوع و در خطر امروزی حیوانات قادر خواهند بود زنده بمانند.

شکار وال

در جزایر فارو والهای خلبان والهای خلبان
در آبهای کم عمق به دام افتاده
و بعد کشته می شوند . بسیاری
از حفاظت کنندگان فکرمی کنند که
شکار وال باید کاملاَ متوقف گردد.

[SonBol]

سالانه ۴۰ میلیون حیوان از جمله گربه چین چیلا، روباه، مینک، خرگوش، سمور، راکون و.... برای تولید پالتو و کت پوست خانم های متشخص و پولدار و آلامد در مزارع تولید پوست در شرایط هولناک پرورش یافته و به طرق گوناگون کشته می شوند. در طول زمان پرورش، حیوانات در قفس های فلزی نگهداری شده و به دلیل نداشتن حق زندگی و رفتار طبیعی دچار استرس شدید روانی می شوند. تولید مثل مداوم و پرورش حیوانات جهت تولید رنگ های خاص باعث ناهنجاری های شدید جسمی و روحی در آنان می شود. کشتن حیوانات با برق جهت جلوگیری از آسیب به پوست یکی از روش های متداول پرورش پوست است.روباه ها بیشتر توسط برق کشته می شوند. معمولاً با اتصال الکترود به حیوان و در نهایت وارد کردن ۲۴۰ ولت برق به بدن حیوان. حیوان فریاد می زند... می لرزد... بدنش سفت و خشک می شود و دندان هایش بیرون می ریزد. اتصال برق به عنوان یک فلج کننده عمل می کند و حیوان بعد از گذشت حدود ۵ دقیقه دچار حمله قلبی شده و می میرد.
روش دیگر برای کشتن حیوانات دارای جثه کوچک از روش آسان و ارزان شکستن گردن استفاده می شود. قاتل یک دست خود را دور گردن حیوان حلقه می کند و با دست دیگر قسمت پایین بدن حیوان را می گیرد و گردن را به شدت می پیچاند. حیوان ۵ دقیقه بعد از شکسته شدن گردن می میرد.مزارع تولید پوست حق استفاده از سم (سدیم پنتوباربیتال) را که برای از بین بردن بدون درد حیوانات خانگی توسط دامپزشکان استفاده می شود ندارند، زیرا این سم از نظر قانونی تحت کنترل بوده و فقط در اختیار دامپزشکان و مراکز مجاز گذاشته می شود و از طرفی از نظر قیمت بسیار گران است، لذا برای از بین بردن حیوانات در مزارع تهیه پوست استفاده نمی شود. در این موارد برای از بین بردن حیوانات با سم از سولفات منیزیم، هیدرات کلرال و سولفات نیکوتین (اغلب مخلوط شده با الکل) استفاده می شود که مرگی بسیار دردناک را به دنبال دارد.
استفاده از گاز دی اکسید کربن یا منوکسید کربن بیشتر برای کشتن مینک ها (خزها) استفاده می شود. گاز دی اکسید کربن با غلظت صددرصد حیوان را زود از بین می برد ولی قبل از آن باعث سوزش بسیار شدید و سوخته شدن دماغ حیوان می شود. حیوان در اتاقک گاز دور خود می چرخد و سرش را برای دوری از گاز بالا نگه می دارد. محققان به این نتیجه رسیده اند که به دلیل اینکه مینک ها می توانند نفس خود را به مدت طولانی نگه دارند استفاده از این گاز بسیار غیرانسانی است. منوکسید کربن معمولاً از طریق اگزوز موتور تراکتور وارد اتاقک گاز می شود. این گاز باعث بیهوش شدن حیوان بعد از ۴۰ ثانیه می شود، لذا معمولاً بعد از استشمام گاز پوست شان درحالی که هنوز زنده هستند کنده می شود. تله پابند فلزی مخصوص حیواناتی از قبیل راکون، روباه، باب کت، لینکس و... است. اگر حیوان بعد از چند روز بر اثر گرسنگی یا حمله حیوانات دیگر (قبل از رسیدن قاتل اصلی) از بین نرود معمولاً برای فرار کردن یکی از پاهای خود را با دندان می کند ولی دورتر به دلیل عفونت یا خونریزی شدید جانش را از دست می دهد. معمولاً اینگونه تله ها را نزدیک دریاچه یا رودخانه عمیق می گذارند تا حیوان بعد از فرار در آب غرق شود.از آنجایی که حیوانات اسیر در اینگونه تله ها معمولاً زنده می مانند، دام گذاران از خرد کردن سر حیوان با چماق و چوب دستی، خفه کردن حیوان با طناب، خفه کردن حیوان در آب، شلیک تیر به مغز حیوان برای کشتن حیوانات گرفتار شده در دام استفاده می کنند.بچه سیل های مظلوم و بی گناه نیز توسط شکارچیان با خرد کردن مغزشان توسط چماق کشته می شوند.در ایالات متحده امریکا و اروپا و کشورهای متمدن آسیایی معیار اجتماعی بر این منوال است که موجودات بی گناه نباید مورد سوءاستفاده و آزار و اذیت قرار گیرند و در راستای این معیار انجمن ها و موسسات بسیاری جهت جلوگیری از ظلم و ستم به حیوانات فعال هستند. تا جایی که حتی انسان هایی که از گوشت حیوانات تغذیه می کنند اصرار دارند که حیوانات با تحمل کمترین درد و رنج ممکنه کشته شوند. در کشورهای پیشرفته انسان های متمدن دوستان پشمالوی خود را دوست دارند و حیوانات خانگی را از اعضای خانواده خود به حساب می آورند.

ژاله ف

گزارش: روزنامه اعتماد