آداب و رسوم ازدواج در تهران قدیم

[deltang]

یکی از اعتقادات در رابطه با بخت گشایی این بود که وقتی فرد پنبه زنی را به داخل خانه برای کار می آوردند . منتظر می شدند تا پنبه زن به منظور انجام عملی برای مدتی دست از کار بکشد و در این هنگام فوراٌ دختر دم بخت خانه را دور از چشم پنبه بزن آورده و از توی کمان پنبه زنی عبورش می دادند و معتقد بودند که به زودی زه کمان وی پاره خواهد شد و به این ترتیب نیز بخت دخترشان باز می شود . در صورت پاره شدن چله کمان ، جازدن آن کار بسیار مشکلی برای پنبه زن ها بود و به همین خاطر پنبه زن ها سعی می کردند تا جایی که ممکن است کمانشان را رها نکنند تا دست هیچ دختری به آنها نرسد و باعث پاره شدن زه کمان آنها نشود .
برای بخت گشایی کار دیگری نیز می کرده اند و آن اینکه هر گاه درون خانه و یا در منزل همسایگان ، برای نذر گوسفندی می کشتند . مادری که می خواست هر چه زودتر دخترش به خانه بخت برود . چادر دخترش را به همراه مقداری پول و با یک کله قند به قصاب می داد و از وی می خواست که چادر دخترش را از درون روده گوسفندی عبور دهد و بر این اعتقاد بودند که دختر با سر کردن آن چادر ، به زودی بختش باز می شود .


از دیگر معتقدات مردم برای بخت گشایی و همچنین برآورده شدن دیگر حاجات خویش ، دوختن پیراهن مراد بوده است . این مراسم به این شکل بود که در روز بیستم و هفتم ماه مبارک رمضان که روز قتل این منجم می باشد . زن ها آرایش کرده به مساجد می رفته اند تهرانی ها عموماٌ در مسجد شاه تجمع می کردند و با پارچه هایی که از قبل تهیه کرده بودند در بین دو نماز پیراهن مردا می دوختند و معتقد بودند که با پوشیدن این لباس کلیه حاجت های آنها از جلمه گشاده شدن بخت آنها برآورده خواهد شد و در بین بعضی از زنان این اعتقاد نیز بود که پارچه پیراهن ذکر شده را بهتر است که از پول حاصل از گدایی خریداری نمایند .

خواستگاری و بله بران

مراسم خواستگاری معمولاٌ بدین ترتیب بود که مادر داماد به چند تن از زنانی که کارشان پیدا کردن دختر بود می سپرد که اگر دختری را با شرایط مورد نظر وی در نظر دارند به وی معرفی کنند و یا درصدد پیدا کردن چنین دختری باشند . پس از مدتی یکی از زنان دختری را در نظر گرفته و به همراه یک یا چند تن از زنان خانواده داماد برای دیدن دختر مورد نظر سرزده به خانه او می رفتند دختر دم بخت بعد از مدتی با کاسه ای آب وارد اتاق خواستگاران می شد و آب را به آنها تعارف می کرد و پس از آن به کناری می نشست . در این هنگام یکی از خواستگاران که از همه با تجربه تر بود به طرف دختر رفته و چادر و یا چارقد دختر را کنار زده دستی به سر وی می کشید و موهای دختر را جابجا می کرد تا ببیند که مبادا دختر کچل باشد و موهاعاریه ای باشد . بعد از مطمئن شدن از موها ، شروع می کرد به بو کردن دهان و زیربغل و خلاصه تمامی بدن دختر ، که خدای ناکرده بوی بد ندهد . پس از انجام این تشریفات و مورد پسند واقع شدن دختر ، به خانه داماد برگشته و شرح ماجرا را توصیف می کرد و داماد نیز با شرحی که خواستگاران می دادند تصویر دختر را در ذهنش مجسم می کرد و آنگاه موافقت و یا عدم موافقت خود را اعلام می داشت .
در صورت موافقت داماد ، پدر وی به همراه چند تن از بزرگان فامیل به خانه دختر رفته و به اصطلاح شیرینی می خوردند فردای آن روز مادر و خاله و عمو و دیگر کسان نزدیک داماد برای بله برون به خانه عروس رفته و راجع به مهریه و شیربها و روز عروسی و مسائلی دیگر نظیر آن صحبت می کردند . پس از چند روز از خانه داماد هدایایی به وسیله چندین مجمع به منزل عروس فرستاده می شد که وسایل درون مجمع ها معمولاٌ عبارت بودند از : یک عدد انگشتر با حلقه طلا ، یک کاسه نبات ، دو کله قند ، تعدادی لباس برای پدر و مادر و خود عروس که بسته به فصول سال از جنس های مختلف انتخاب می شده است . البسه ای که برای عروس فرستاده می شد معمولاٌ عبارت بود از : یک چادر ، یک پیراهن ، یک تنبان با دامن ، یک جفت کفش ، دو جفت جوراب ، یک یا دو عدد چادر ، یک یا دو عدد پستان بند و زیرجامه همچنین مقداری از میوه های فصل و شیرینی نیز جزو اصلی این هدایا به شمار می آمده است

خرید عروسی

پس از خواستگاری و پسند طرفین و انجام مراسم بله برون ، را هر زمانی که طرفین موافقت کردند و مورد قبول واقع می شد و ایجاد اشکالی نمی کرد . جهت خرید وسایل عروسی تعیین می کردند . وسایلی که معمولاٌ در این زمان خریده می شد عبارت بود از : پارچه و با لباس دوخته شده ، آیینه و شمعدان ، وسایل آرایش عروس ، لباس های زیر برای عروس ، کفش و جوراب ، لوازم مربوط به سفره عقد و دیگر وسایل اینچنین ، نکته دیگر قابل ذکر آن که برای این خرید یک یا دو نفر از خانواده عروس و داماد انتخاب می شدند که معمولاٌ نیز در این خرید عروس و داماد شرکت نداشتند ( البته این قضیه جنبه همگانی نداشته و گاهی خود عروس و داماد شرکت می کردند ) و نمایندگان به سلیقه خود وسایل مورد نیاز را خریداری می کردند . در ضمن این نکته را نیز باید متذکر شد که خرج این دسته خریدها کلاٌ به عهده داماد بوده است .

جهازبران

چند روز قبل از عروسی و گاهی روز قبل از آن ، مراسم جهاز بران صورت می گرفت . برای جهاز بران چند نفر طبق کش به همراه چند قاطر اجیر می شدند تا وسایل جهیزیه عروس را به خانه داماد حمل کنند . علاوه بر طبق کش ها ، عده ای نقاره زن نیز استخدام می شدند تا در طول راه به هنرنمایی بپردازند . قبل از رسیدن گروه مزبور چند تن جلوتر به خانه داماد می رفتند و قسمتهایی از خانه داماد را که برای عروس در نظر گرفته شده بود ، نظافت کرده و به اصطلاح آب و جارو می کردند . هنگامی که جهیزیه در خانه داماد جای می گرفت . فردی از طرف خانواده عروس صورت اسبابی که آورده بودند را نشان داماد می داد و از وی بابت آنها رسیدی دریافت می کرد که به آن سیاهه می گفتند . علاوه بر آن دادن انعام به طبق کش ها و نقاره چی ها جزو وظایف داماد به حساب می آمد . طبق کش ها علاوه بر انعام مزبور اجازه داشتند که نقل ها و پارچه های کف طبق ها را که برای تزئین تدارک دیده شده بود را برای خود برداند . وسایل جهیزیه طبق توافقی که قبلاٌ بین خانواده های عروس و داماد صورت گرفته بود تهیه می شد . به عنوان مثال گاهی عبارت بود از : دیگ ، قابلمه ، ملاقه ، آبکش ، مجمع های مسی ، آفتابه لگن و اسباب دیگری همچون رختخواب ، متکا ، پشتی ، پرده ، سماور ، بلور و علاوه بر همه اینها ، آینه و قرآن جزو اصلی مهمترین وسایل جهیزیه به شمار می رفته است .

حنابندان

سه یا چهار روز به عقد مانده حنابندان انجام می گرفت که اولین آرایش عروس را انجام می دادند .

آرایش عروس ( بزک عروس )

پس از پایان استحمام عروس را با ساز و ذهل به خانه می آوردند و در این هنگام مشاطه ای که از قبل فراخوانده شده بود شروع به آرایش عروس می کرد .
آرایش های گذشتگان در فرهنگ های فارسی تحت عنوان ( هر هفت ) معرفی شده است و هر هفت یعنی لوازم آرایش زنانه که در قدیم عبارت بود از هفت چیز : سرخاب ، سفیدآب ، حنا ، وسمه ، سرمه ، زرک ، غالیه و خال ، بنابراین هر هفت کردن به معنی آرایش کردن است و مترادف آن نیز همان اصطلاح هفت قلم آرایش کردن می باشد

مراسم عقد کنان

مراسم عقدکنان را معمولاٌ در خانه عروس انجام می دادند و برای انجام این امر اتاقی را در نظر می گرفتند که مراسم عقدکنان در آن اجرا می شد . قبل از شروع مراسم چند تن از زنان خوش سلیقه و خوشبخت فامیل ، برای تزئین سفره عقد در اتاق مزبور حاضر می شدند و با ظرافت خاصی اسباب سفره را در سرجای خود می چیدند . اسباب سفره عقد عموماٌ عبارت بود از : نقل و شیرینی ، چند کله قند ، چند لاله یا جار ، گلابدان ، خنچه ، اسپند ، کاسه ای آب که رویش یک برگ سبز باشد و .... به هنگام عقد عروس را مقابل آیینه و رو به قبله می نشاندند و به هنگامی که عاقد در حال خواندن خطبه عقد بود لازم می دانستند که عروس خانم حتماٌ در آیینه نگاه کند تا بدین ترتیب بختش همچون آیینه صاف و روشن باشد و همچنین در موقع خواندن خطبه دو زن سپیدبخت دو سر پارچه ای سفید را گرفته و در بالای سر عروس نگاه می داشتند و زن سپیدبخت دیگری به نیت شیرین شدن زندگی عروس بر سر او قند می سایید و در این هنگام فرد دیگری با یک سوزن و نخ هفت رنگ جلو آمده و تعدادی کوک بر پارچه مزبور می زد . به هنگام این کار زیر لب می خواندند : دوختم ، دوختم ، زبان مادر شوهر ، خواهر شوهر ، جاری و پدرشوهر را دوختم .

بردن عروس

پس از جاری شدن خطبه عقد و مراسم عقد کنان چند ساعتی را به زدن ساز و رقص و شادمانی سپری می کردند . آنگاه چند نفر از خانه داماد با اسب سفیدی برای بردن عروس می آمدند . عروس را سوار بر اسب کرده و در جلوی آنها عمله جات طرب و پشت سر آنها نیز جاروکشان و سپس اسب عروس حرکت می کرده است . وقتی قافله عروس به خانه داماد می رسید باید داماد به پیشواز عروس می رفت و نارنجی به طرف وی پرتاب می کرد . اگر عروس می توانست نارنج را در هوا بگیرد نشانه آن بود که عروس بر سر داماد مسلط خواهد شد . هنگامی که می خواستند عروس را به خانه داماد ببرند پسربچه نابالغی را آورده و یک بقچه حاوی نان و پنیر را به وی می دادند و بچه موظف بود که این بقچه را به کمر عروس ببندد و با این نان و پنیر عروس را روانه خانه داماد می کردند . وقتی که عروس می خواست پایش را در آستانه در خانه داماد بگذارد . فندق یا گردویی را زیر پایش قرار می دادند تا به این ترتیب هر گونه طلسمی که برای عروس شده از بین برود در هنگام ورود ، عروس زیر لب می گفت یا عزیزالله ، به این نیت که عزیز شوهرش بشود و در این موقع داماد باید با بالای سر در خانه برود تا عروس از زیر پاهای او عبور کند تا بدین طریق در زندگی بر سر عروس مسلط باشد در موقع ورود داما به اتاق عروس نیز ، کفش های عروس را در بالای در قرار می دادند تا بدین ترتیب عروس بر سر داماد مسلط باشد . بعد از اینکه عروس به خانه داماد وارد شد زن های فامیل می آمدند و شروع به شادمانی می کردند . آنان بر سر عروس و داماد مانند سرعقد نقل و پول می ریختند و می گفتند که هر گاه از این نقل دختر دم بختی بخورد به زودی بختش باز می شود .
مسأله دیگر اینکه داماد نیز می تواند در این مجلس زنانه حضور داشته باشد و بر این عقیده بودند که در این شب داماد به تمامی زنان محرم می باشد .



پاتختی و مادر زن سلام

یکی از مجالسی که پس از عروسی به اجرا در می آمد مراسم پاتختی بود که بلافاصله بعد از شب عروسی و در اولین صبح برگزار می شد . در این مراسم عموماٌ نزدیکان عروس و داماد شرکت داشتند و عده ای مطرب نیز دعوت می شدند تا برای شادمانی مهمانان هنرنمایی و نوازندگی کنند . همچنین در صبح بعد از عروسی ، داماد موظف بود که با مادر زن خود ملاقاتی داشته باشد و از او به خاطر دختر پاکی که به او داده تشکر کند .


پاگشا

مراسمی بود که چهل روز بعد از عروسی در خانه مادر عروس برپا می شد و در آن عروس و داماد و فامیل های نزدیک دو طرف شرکت داشتند . برگزاری این مجلس به این علت بود که دو فامیل بیشتر با هم آشنا شود و نیز دختر بتواند بعد از گذشت زمانی دوباره به خانه مادرش بیاید .

[ابریشم]

سفره عقد و تزیین آن
وسايل سفره عقد معمولا عبارتند از:

آئينه بخت و دو شمعدان: سمبل روشنائی و شفافیت آینده عروس و داماد هستند


سينی عاطل و باطل: خشخاش, برنج , نمک (برای دور کردن چشم شيطان) رازيانه, چای, کندر (برای دور کردن چشم شيطان)

نان سنگک که معمولا با خط خوش بر روی آن می نويسند "مبارک باد" که همراه با سبزی و پنير است. (عروس و داماد بايد از آن بخورند تا شادی به خانه آنها بيايد)

گردو و بادام: نشانه باروری می باشند.

انار و سیب: سمبل میوه های بهشتی و تندرستی و شادابی هستند.

گلاب: سمبل عطر و تقدیس محیط.

شاخه نبات: سمبل شیرینی زندگیַ

اسپند: دور نگاه داشتن چشم شیطانַ

تخم مرغ: نموداری از سرپرستی پدر و مادر بر عروس و داماد است.

ساییدن کله قند: دستمالی سفيد بالای سر عروس (دستمالی که معمولا بر روی سر عروس و داماد گرفته می شود و با سوزن و نخ هفت رنگ به نشانه بستن دهان خانواده شوهر دوخته می شود) ַ

ظرف عسل : سمبل به مناسبت شروع زندگی شيرينַ

قرآن: سمبل براي بركت خداوند استַ

سجاده , تسبیح , مهر: نمایانگر اهمیت نماز و عبادت و برکت زندگیַ

نقل , باقلوا , توت , نان برنجی, نان نخودچی , سوهان عسلی: معمولا" با شیرینی های سنتی در مراسم عقد و عروسی از میهمانان پذیرایی می گرددַ

این عکس تغییر سایز داده شده است. برای مشاهده در سایز اصلی ( 560‍‍×746 ) کلیک کنید.

[ابریشم]

نمونه هایی از سفره عقد را براتون میگذارم:

[ابریشم]

حکایت سفره عقد

یه سفره رنگین، یه سفره خوش آب و رنگ، سفره ای که برای شروع یک زندگی مشترک تنها یکبار پهن می شود.
سفره ای یادگار از دوران باستان و آیین زرتشت و در این حین که بسیار پرمعنا هم است.
رنگ آمیزی اجزای سفره و نوع چیدمان آنها زینت بخش سفره است. سفره ای به نام سفره عقد، سفره عقد به گواهی تاریخ، یکی از آداب و رسوم پیشینیان ما بوده که اجزای آن نماد آرزوهای خوب برای یک زندگی مشترک است.
این سفره متناسب با تعداد اجزایش، پر از معناهای ویژه و زیبا است که هرکدام پیامی را به همراه خود دارند.
سفره عقد در مراسم عقد پهن می شود و عروس و داماد بر سر آن می نشینند و به خطبه عقد گوش می دهند.

سفره عقد: معمولا شامل پارچه ترمه ای است که به روی یک پارچه سفید پهن می شود و تمامی اجزا بر روی آن قرار می گیرند.

آینه و شمعدان: آینه در بالای سفره، روبه روی عروس و داماد قرار داده می شود تا آنها یکدیگر را در آینه ببینند تا دل هایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و یک جفت شمعدان که در دو طرف آینه قرار می گیرند که شمع های روشن شمعدان ها نمایانگر روشنایی و گرمی پیوند عقد بین عروس و داماد است.

قرآن مجید و جانماز: قرآن مجید نشانه ای از تایید وصلت از سوی خدا و جانماز گواهی برای پایبند بودن عروس و داماد به اصول دینی است.

نبات: به عنوان شیرینی دوران زندگی است و اغلب از نوع زعفران و اعلا در یک ظرف بسیار زیبا و یا در یک ظرف چندطبقه چیدمان می شود و گاهی اوقات از روبان و یا تورهای زیبا برای تزئین آن استفاده می کنند.

نان و پنیر و سبزی: برای برکت زندگی در سفره استفاده می شود و اغلب اوقات در کنار نان، پنیر می گذارند و آن را نشانه وسعت روزی می دانند و سبزی هم نشانه سرسبزی و سلامتی است. امروزه برای ایجاد جلوه زیباتر، نان و پنیر و سبزی را به صورت لقمه های کوچک و با اشکال مختلف تزئین می کنند.

عسل: مراسم عسل در دهان یکدیگر گذاشتند مانند قولی است که عروس و داماد به یکدیگر می دهند تا در آینده مایه شیرین کامی یکدیگر باشند و معمولا عسل را در جامی کوچک می ریزند.

تخم مرغ: نمادی از تولید و تداوم نسل است و تعداد آن بستگی به سلیقه و اعتقادات افراد دارد. تخم مرغ ها به هر نحوی تزئین می شوند (رنگ آمیزی، چسباندن گل چینی و پولک و...)

سکه: ممکن است از سکه طلا یا سکه هایی با رنگ مجازی طلایی در سفره استفاده شود، بدین معنا که سکه نمادی است برای افزایش رزق و روزی عروس و داماد.

گردو: به علت آنکه درخت گردو از عمر طولانی برخوردار است، نماد افزایش بقای عمر عروس و داماد را به همراه خواهد داشت.

بادام: بادام را به نیت نوه دار شدن بر سر سفره می گذارند که البته آن را یک اعتقاد قدیمی می دانند.

وجود گردو، بادام و فندق را نیز نشان گسترده بودن سفره عقد به علت خوراکی های مقوی الهی می دانند و اعتقاداتی بیان کننده این مساله است که این خوراکی ها باید بدون شکاف باشند تا خللی با نام جدایی در زندگی عروس و داماد پیش نیاید.

سیب سرخ: میوه های رنگینی مانند انار و سیب سرخ یا میوه های دیگر به منزله برخورداری عروس و داماد از همه مواهب رنگارنگ و نعمت های طبیعی خداوند است.

گل: گل نشانی از طراوت و شادابی است و اکثر افراد برای گل آرایی سفره های عقد از رز قرمز که نماد عشق و محبت است استفاده می کنند و گاهی اوقات هم گل های زیبای دیگری در کنار این گل مورد استفاده قرار می گیرد.

حلقه: حلقه عضو رسمی و اولیه یک سفره عقد به حساب می آید که معمولا حلقه عروس و داماد یک شکل هستند و در جعبه ای زیبا قرار می گیرند و در سفر یک جایگاه خاص را به او می دهند که جایگاه آنها را می توان به طرق مختلفی تزئین کرد. حلقه را فقط در انگشت دست چپ می کنند زیرا تنها انگشتی است که یک رگ مستقیم به قلب دارد.

اسپند: البته دود کردن اسپند در منقل کوچک و فانتزی آتش یک افتتاحیه برای نشستن عروس و داماد بر سر سفره عقد است و هدف از آن دور شدن چشم بد و حسود از این وصلت برای تازه عروس و داماد است تا آنها از گزندی در امان باشند.

کله قند: ساییدن دو کله قند کوچک و هم اندازه به روی تور قند که در بالای سر عروس و داماد گرفته شده نمایانگر باریدن شادی و شیرینی بر سر آنها است.

قو: همیشه دو قو بر سر سفره عقد ایرانیان دیده می شود. دلیل وجود این پرنده بر سر سفره عقد این است که قو تنها حیوانی است که پس از مرگ جفتش با جفت دیگری هم نشین نمی شود.

خلاصه یک سفره عقد هست و چندین حرف و حدیث که البته بهتر است بگوییم اعتقادات زیبایی که پشت پرده هر یک از اجزای سفره پنهان شده اند. در خانواده های ایرانی این سفره بیشتر بنا به اعتقاداتش پهن می شود تا زیبایی اش چرا که اعتقادات بسیار شکیل تر از نما هستند.
اما شما از این جشن دست خالی بر نمی گردید زیرا عروس و داماد به رسم یادگاری تحفه ای ناقابل به شما هدیه می دهند.

مقداری نقل رنگی، سکه طلایی رنگ و حتی قندهای مخروطی شکل داخل بسته های کوچک که با تورها و شکوفه های زیبا تزیین شده اند به شما هدیه می دهند.

امروزه سفره عقد که بیشتر معروف است به خنچه عقد در طرح های گوناگونی در بازار برای فروش عرضه می شوند که در برگیرنده مدل های کلاسیک، سنتی، مدرن و با قیمت های متفاوت هستند.

[ابریشم]

تاريخچه سفره گواه گيري (سفره عقد) درايران باستان

درگذشته ايرانيان باستان به جشن عروسي سور ميگفتند عروس لباس سبز مي پوشيده وتور یا پارچه اي سبزرنگ روي سرمي انداخته،داماد نيزعرقچين سبز بر سر و روي شانه راست او چادرشب يا دستمال سبزانداخته مي شده در پشت سرداماد برادر يا يكي ازبستگان بسيارنزديك او مي ايستاده و دردست(يادرسيني كوچك)يك دستمال سبز،يك انارشيرين يك تخم مرغ يك قيچي وكمي نقل وشيريني وآويشن همراه با نخ وسوزن سبز رابالاي سرداماد نگه مي داشته،يادرداخل سفره اي به نام سفره گواه(سفره عقد)قرار مي دادند. (شايان ذكراست كه زرتشتيان عزيزكشورمان هم اكنون نيز به همين شيوه مراسم برگزار مينمايند.)

سفره گواه معمولا سبزرنگ وشامل مواردزيراست.

نگاره اشو زرتشت-كتاب اوستا و كُشتي باز نشده-شمع يالاله ياچراغ روشن-قند سبز-گلدان گل و سرو-نقل وشيريني-انارشيرين-يك تخم مرغ-يك عدد قيچي-يك ظرف كوچك آويشن مخلوط با برنج وسنجد-نخ وسوزن سبز-لورك عروسي(مخلوط هفت نوع آجيل شيرين) كه روي آن نقل وشيريني ريخته شده-گلاب وآينه.

توضيحات موارد بالا:



1- كتاب اوستا(كتاب آسماني)وكشتي:

اين دونشان اين است كه عروس وداماد وبعدها فرزندانشان تابع قوانين دين بوده وبايد برابردستورات آن رفتار كنند.



2- قند سبز:

نشان سبزبختی وشيرين كامي است كه بعد از گواه گيري(عقد) به عنوان هديه به موبدي كه گواه گرفته ميدهند.



3- چادرشب يا شال سبز:

كه برروی شانه داماد می اندازند نشانه اين است كه از اين به بعد مخارج زندگي بردوش داماد است و انداختن پارچه سبزبرروي سفره عقد به جای آن به همين مفهوم مي باشد.



4- تخم مرغ:

به اين معنا است كه همه اختياراتي كه پدر ومادرعروس و داماد درحق فرزندانشان داشته اندرا ازخود سلب كرده وبه يك تخم مرغ مصالحه كرده وآن را بيرون مي اندازند وازآن به بعد درصورتي كه ازآنها خواسته شود راهنمايي خواهند كرد ولي زوج جوان را مجبورنمي كنند كه مطابق ميل ايشان رفتاركنند.



5- انارشيرين:

نشانه شيرين كامي وفرزندان زياداست



6- برگ آويشن مخلوط با برنج وسنجد ونقل ريز:

نقل نشان شيرين كامي-برنج(درگذشته جو بكارمي بردند)نشانه بركت زندگي-سنجد محرك عشق ودلدادگي وآويشن خوش بويي وسرزندگي است كه موبد هنگام خواندن اوستاي تندرستي روي شانه عروس وداماد ميريزد.



7- نخ وسوزن:

نشان پيوند ودوختن است،اگردرزندگي زناشويي رخنه اي پديد آيد يا فاصله اي ايجاد شود بايد بانخ وسوزن مینوی(معنوی) آن را بدوزند ونگذارند بزرگترشود.



8- قيچي:

ازدو تيغه درست شده و زماني كه دو تيغه با هم كاركنند برش ايجاد مي شود يعني عروس و داماد نقش دوتيغه قيچي رادارند كه با همدلي وهم انديشي وهمكاري مي توانند زندگي را پيش ببرند.

[ابریشم]

سفره عقد

سفره عقد یکی از سفره های سنتی ایرانی است که در مراسم عقد و یا هنگام عروسی پهن می شود و عروس و داماد بر سر آن می‌نشینند و به خطبه عقد گوش فرا می‌دهند.

مراسم سفره عقد باز می گردد به دوران باستان و آئین زرتشت که معمولاً بعد از مراسم شیرینی خوران و آشنایی دو خانواده با هم ، صورت می گیرد. لباس عروس و داماد از قدیم سفید بوده و هر دو گل به گردن داشتند. این رسم آئین زرتشتی است و اکنون در هند و پاکستان هنوز پابرجاست. رنگ سفید سمبل پاکی ، بی گناهی و خلوص است سفره عقد باید بر روی زمین چیده شود. عروس و داماد پائین سفره می نشینند. سفره باید در خانه خانواده عروس انداخته شود.عروس زمانی وارد مهمانی می شود که همه مهمانها آمده باشند. داماد باید طرف راست عروس بنشیند که این نیز به آئین زرتشتی باز می گردد.

در سفره عقد، یک پارچه ترمه که نسل اندر نسل در خانواده عروس بوده گذاشته می شود که معمولاً این پارچه ترمه را در پارچه ای سفیدی که وسایل بر روی آن چیده می شود می گذارند.

وسایل سفره عقد: 1- آینه و شمعدان: سمبل روشنایی - داماد باید ورود عروس به مجلس را در درون آینه ببیند. 2- یک سینی که پر شده از: هفت دانه-ادویه-خشخاش-برنج-سبزی خوردن-نمک(سمبلی برای دور کردن چشم شیطان) 3- نان سنگک که معمولاً بر روی آن می نویسند"مبارک باد" به همراه پنیر و سبزی که عروس و داماد باید از آن بخورند تا شادی به خانه آنها بیاید. 4- یک ظرف انار یا یک ظرف سیب 5- تخم مرغ نمادی برای بچه دار شدن عروس و داماد 6- بادام 7- فندق که نباید شکاف داشته باشد 8- گلاب 9- شاخه نبات برای شروع زندگی شیرین 10- منقل آتش برای دور نگهداشتن چشم بد از عروس 11- سکه طلا 12- اسپند 13- دو عدد کله قند 14- نقل - باقلوا - توت شکری - نان برنجی - نان نخودچی - نان بادامی - سوهان عسلی 15 - کتاب آسمانی (در باستان اوستا گذاشته می شد و اکنون ایرانیانی که پیرو قرآن شده اند، قرآن را می گذارند) 16- جانماز 17- گردو (که ممکن است از باستان نبوده باشد)

البته امروزه سفره عقد تشکیل شده از 6 پایه اصلی: 1- بادام(می گویند نوه مغز بادام است . طبق همین گفته بادام را به نیت نوه دار شدن عروس و داماد می گذارند) 2- فندق ( که نباید شکاف داشته باشد به این نیت گذاشته می شود که زندگی عروس و داماد بدون حتی شکافی از مشکل باشد) 3- گردو (درخت گردو عمر طولانی دارد. گذاشتن گردو به نیت عمر بلند عروس و داماد است) 4- نبات (به نیت شیرینی زندگی) 5- نان (به نیت برکت زندگی) 6- تخم مرغ (به نیت بچه دار شدن عروس و داماد) که کتاب دینی، جانماز، پارچه ترمه، آینه و شمدان، نان و پنیر و سبزی، و اسپند را نیز به طور معمول در سفره به عنوان وسایل فرعی بکار می برند. بقیه وسایل سنتی را عده ای استفاده می کنند.

خطبه عقد در حضور بزرگان خوانده می شود. سپس عروس و داماد عسل را با انگشت به دهان هم می گذارند. پس از آن، اقوام و دوستان عروس و داماد به آندو طلا و جواهر هدیه می دهند پس از آن، عروس و داماد به همراه نزدیکان وارد مجلس عروسی می شوند و به جمع مهمانان دیگر می پیوندند. در این مجلس مهمانان با رقص شادی خود را به عروس و داماد ابراز می کنند. سپس، عروس و داماد برای خوردن شام به مکان درنظر گرفته شده می روند. و مهمانان بعد از شام خوردن عروس و داماد، به خوردن شام می پردازند. سپس، عروس و داماد کیک می خورند.و معمولاً خودشان کیک مهمانان را به مهمانان می دهند.و بعد از آن عروس و داماد به خانه خودشان می روند.

امروزه، آداب و رسوم غربی ها برای ازدواج با آداب و رسوم قدیمی ایران، ادغام شده و در ایران اجرا می شود. تزیین ماشین عروس و تزیین اتاق عقد از مراسمی است که از غرب وارد ایران شده است. امروزه در ایران خواهر عروس یا خواهر داماد چاقوی کیک را رقص کنان به طرف داماد می برد و از او هدیه ای که معمولاً پول است دریافت می کند تا چاقو را برای بریدن کیک به داماد بدهد. این رسم مشخص نیست چگونه به آئین ازدواج ایرانی افزوده شده. همچنین امروزه شمعی که در سفره عقد می گذارند را گاهی بعد از خواندن خطبه عقد و دریافت هدایای مهمانان خاموش می کنند که این کار توسط عروس و داماد با کفش عروس و یا با گلبرگی انجام می شود. این رسم احتمالاً در آیین زرتشتی نبوده چون زرتشتیان چنین کاری را بی احترامی به آتش می دانند.

[ابریشم]

[ابریشم]

--

[ابریشم]

[ابریشم]

نمونه تزئين سيني حنا براي حنابندان