مێژوو

[behnam5555]

مێژوو

زەردەشتی کۆنترین ئاینی ئیلاهیی میزۆپۆتامیا

ژیار عومەر:


ڕێگا زۆرە بەلام شارێ کەمە،ئاین زۆرە و بەلێشاو دروستەکرا و بە هەڵپە خەڵکی دەبونە پێغەمبەر بەلام کەمبون ئەوانەی کەخودا ناردنی و پەیامی ڕاستیان گەیاند،بە پەیامێک ژین لە تاریکیەوە گۆردرا بە ڕۆشنی و لە نەزانیوە هێدی هێدی بوە ژیری و ماریفەت، ئەگەر مرۆڤی کۆن ئەندێشەیەکی هەبوبێ ئەوا تەنها لە دروستکردنی پەیکەر و تاشراوەکان هیچیتر نەبوە یان 'لەجیاتی دانانێکی ناکامڵ' بۆ دروستکاری مەزن، بەکوردیەکەی کەڵکەڵەی سەر تەنها وجودی خوایەکبوە کە ڕۆژانە وەک باوباپیرانی خێر و بەخششی بۆ بەرێت و ئاو و گا و کاربەدەستە دینیەکانی پیرۆزبکات . ئەوەی کەخەڵکی بڕوایان پێهەبو لە دەستەیەک خودایەک و چەند کاهینێک زیاتر نەبون، ئەمانەش هەروا گوزەریان کردووە هەتا هاتنی نوری بەهدینی، ئەودەمانە لەهەر بستە زەویکەدا دەیان خودا،دەیان نێردراو دروستەبون، لەهەر پەیامبرێکیشەوە بۆ کوڕ و نەوەکانی تا دەگەییە ئەوەی لەوانیشەوە خوێندکار و فێرخوازی ئاینی پەیدابو، هەتا دەگاتە کۆتای سەردەمی پێش ' زەردەشت خان ' کۆمەڵێ زانستی خواناسی جادووی پەیداببو کە ئەوانە بەشێکبون لە پەیامی (لایەنی خراپ) بەگشتی خۆیان لە(ئەستێرە ناسی، پزیشکی، زانستی جادوو..)دا ئەبینیەوە، هەمیشە ئەو تەریقەتانە خوێنیان لا گرنگە،قوربانی و باجیان دەوێ،هەتا دەگاتە خواردنی رۆژانە هەمو شتێکیان لەخەڵکی کۆدەکردوە و ڕاشکاوانە چاویان لەدەستی بەخێوکەرەکانیانبو. سەرپەرشتیاران وا ڕاهاتبون کار بۆ کۆکردنەوی سەرانە و داهات بکەن،وا ڕاهاتبون لەباوانیانەوە مرۆڤ کۆیلە و نایەکسانن هەندێ بە شکۆوە لەدایکەبن بۆیە ناویان لێنان(شا یا خان)ەکان ئەمانە سەردار و خاوەن و دروستکاری هەموشتێكن و دەسەڵاتی ژیان و مردنی مرۆڤ و گیانەوەرانیان هەیە تەنانەت هاتنی شەو و ڕۆژ و باران و بەفر و کوڕی ژیکەڵ و بەجەرگ .. لەدەستی ئەماندایە بۆیە ڕازی کردنیان خێر و خۆشی بەدوای خۆیدا دێنێ! سەرداری دووەم کە چینی ناوەند پێکدێنن، پێکهاتەکەی پلەیەک لەخوار پاشاوەن و دەسەڵاتی ئاین و رامیاری ڕاوێژکاریان هەیە، ئەمانەن دەسەڵاتی مێژویان بۆخۆین قۆرخەکرد و هەمو نەهامەتیەکانی کوردساتانی کۆن لەسەر دەستی ئەم ئاینیە نەخوێنەوارانەوە درستبوە، کەواتە ئەمەنە پێیان ئەوتن 'موغ' لەبەر ئەوەی ئاگر لایان پیرۆزبووە و بەکاریانهێناوە لە تەڕدەستی و جادوەکاندا، خەڵکی فێرببون کڕنوش بۆ ئاگر بەرن،وایانەزانی و هەرواش فێرکرابون کە ئاگر خودایە،تەنها ئاگرە کەبتوانێ منداڵی کوڕ و ئازا و ڕەنجدەریان پێبات،تەنها ئاگرە کە دەروازەبێ بۆ لێخۆشبونیان ئەوەش لەکاتێکا کە ئاگرەکە پاک و پوختو ڕازوەبێ لەبەرئەوە خەڵکەکە وەک ئەوەی کردبێتیان بە خوو زۆرجار موناجاتی تایبەتیان دەخوێند بۆ مانگ و ئەستێرەو خۆر و ئاو و بەتایبەیش بۆ ئاگر و ڕەشەبا تەنانەت بۆ 'گا' و پەیکەرەکان دەچەمینەوە و پێ و پەلەکانیان ماچەکردن و گۆڤەندیان بۆ دەگێران و بەدەوریا هەڵەپەرین، هونەرنەدیش ئەم بەسەرهاتەیان دەماودەم دەگێرایەوە لەشیوەی بەیتێکی کەمێک خاو لەچوارچێوەی ئاوازیکی گژگیردا کەکەمیک لە لاوک و حەیرانی ئەمرۆ ئەچێ، لەسەروبەندی زیکردا هەمیشە مرۆڤ کاتی ئێستا ناناسێتەوە دەگاتە پلەی فەنابون و لە خوا نزیکەبێتەوە، ئاگایی ئادەمیزاد بەرزترین پلەی کامڵی وەرەگرێ، ڕاستە پەرستشەکەیان هەڵەیە بەلام نیەتی کارەکەیان بۆ هیلهام وەرگرتنە لە هەقیقەتەوە، بەدڵنیایەوە سوژدەبرن بۆ پەیکەرەکان کارێکی ناشایستە بەلام ئەودەمانە کە پێغەمبەرێک ناهاتوە لەوە زیاتر چاوەڕوانی چیتربین؟ . بەلام 'زەردەشت خان'* تەنها پەیکەری خواکانی تێکنەشکان بەڵکو ژیری چاند و ژێرخانی ئابوری و کۆمەڵایەتی دامەزراند و زانستی تێگەیشتن'فێربون'ی نۆژەنکردەوە کەواتە زەردەشت جگەلە پێغەمبەریەکەی فەیلەسوف و ڕامیاریزان و مامۆستایەکی بێهاوتای مرۆڤایەتیە لەکاتێکا ئەو داوای یەکسانی و سیستمی هاوسەنگی کۆمەڵایەتی کردوە و خەڵکی بۆ خوێندن و نوسین هانداوە لەجیهاندا کەسێک نەبوە ناوی کتێب و خوێندن و ماریفەتی زانیبێ. لەڕێگای ئەشقەوە(ئەشقیکی مەزدایی) دیسان وڵات و ئەندیشەیەکی نوێی دروست کرد خەڵکی هاندا بۆ تێگەیشتن،فێری کردن دیسان ئارامبن و تێڕامێنن
دواترین چینی جڤاک 'خەڵک'ین لەهەر سەردەمێکا، ئەمانە ئەو کەسانەن کە هەمیشە لە دواوەی هەمو دەسەڵاتێکن حوکمی چاو-ئەدەن و ئەیکەنە داردەستی زهنییان ئەوانەن کەسەردەمانی ڕابردوو ئەبونە قوربانی بۆ خواکان و دەیان کردنە دەستەی (پلە و ڕەگەز و تەمەن جیاواز )، جیالەوەش خوێنی ڕژاوی هەرزەکارەکانیان بۆ پاکبونەوەی کاهین و شکۆدارەکان لە گوناه و تاوانەکان بەکارەهێنا، لەهەموی گرنگتر دڵخۆشی خواوەندەکان چونکە پێیان وابو خودا تینوی خوێنە خوێن تاکە هۆکاری ئەو شادمانبونەیە! هەمو ئەمانە لەکۆتایدا نایەکسانی کۆمەڵایەتی ژنان و پیاوانی لێئەکەوتەوە و بێکەڵک و مەترسیدارەکان زیندەبەچاڵ ئەکران، هەرچی دەمایەوە بە بەرچاوی هەموانەوە سوکایەتی بە مرۆڤینیان دەکرا و کەرامەت و حورمەتیان ئەشکانن بەتایبەت ئەم ڕقە لەمێژینەیە بۆ ژنانە، کەواتە سەردەمی پێش زەردەشت هیچ کام لەخاسیەتە سەرەکیەکانی پەرەسەندن و ژیری پێوە دیارنیە، ئەوەی کەهەبوە و برەوی پێدراوە تەنها :
١-بون بە نیردراو لە باوانەوە واتە بون بە خان و پەیامبەر
٢-جادوبازی بەناوی یەزدانپەرستیەوە
٣-داتاشینی پەیکەری خودا{ لە دوای کۆچی زەردەشتەوە موبدەکان بریاریاندا ئاگر بکەنە هێمای سەرەکی ئاینیان و فاراڤاهار یان فرۆهەر(ئەوەی کە دوو باڵی هەیە و ئەمرۆ پێی دەلێن زەردەشت یان ئاهۆرا مەزدا) وەک سیما دیارەکەی ئەقیدەیان بێت، لەهەندێ سەرچاوەی دیرۆکیشا وەک وێنەبەرداری یەزدان ناسێنراوە و لەچەند نیگاوە خاسیەت و تایبەتمەندیان بۆ داڕشتوە بەلام لەڕستیا فاراڤاهار نە وێنەی مەزدائاهۆرایە نە سیمای ئەشو زەردەشتە! هیچ کەس بە 'زەردەشت خان'یشەوە کە کامڵترین ئادەیزادە نەیتوایوە و ناشتوانێ سیمایەک بۆ خودا دابێ ئیتر چۆن دەگونجێ یاوەرەکانی ئەوکارەبکەن لەکاتێکا وەک ئەو'زەردەشت' نەگەیشتون بە تێگەیشتنی تەواوەتی؟
فاراڤاهار واتا ڕۆح پارێز بەکاردێت وەک پارێزەری (نەفس-گیان) لە هێزی خراپە و کاریگەریە دەرونیە شەرانگێزیەکان،کۆن فاراڤاهار لەسەر قەڵا و کێوەکان هەروەها لەنزیک ئاوەدانیەکانەوە دروست ئەکرا ئەمە مانای ئەوەناگەیەنێ کەخەڵکی ئەوناوچانە وێنەی خواوەندیان کێشابێ بەڵکو سیمای پارێزەریان درورست کردوە بۆ سوپاس گوزاری یەزدان و بۆ داواکردنی پارێزگاری لە ژین و ڕەنج و مادوبونی جوتیار و خەڵکەکە ئەمە وەک ئەوە وایە کە مسوڵمانان تاک چاو بەکاردێنن بۆ چاونفوس و دورکەوتنەوە لە تیشک و نیەتی شەیتانی، زەردەشتی یەکێکە لەئاینە مەزەکانی جیهان و تاک و تەنها ترین ئەندێشەی ناتوندوتیژی ئاینە رۆژهەڵاتیەکانە بەدوای ئەمدا هیندۆسەکان پەیدابون وەک ئەقیدەی (ئاهیمسا) لەکاتێکا زەردەشتی لە لوتکەی باوەڕداری خۆیدابوە لە تەواوی خاکی میزۆپۆتامیادا بلاوئەبێتەوە و تەشەنەئەسێنێ بەهۆی تاک خوای و دورکەوتنەوە لە سوکایەتی و خوێن ڕێژی و لەکەدارکردنی هەستی مرۆڤینی خەڵکی . دواتریش لەوانەوە دەگوازرێتەوە بۆ بوداییەکان و لەلێکەوتەبونی هیندۆی و بودای 'سیخیزم' پەیدائەبێ و پاشان گەورە ڕابەری جین(کۆنفۆشیوس)پەیرەوی کۆمەڵایەتی ژیانی تاکەکان دائەمەزرێنێ بەشێوەکی نایەکسان {کۆنگ تزوو ناوی دامەزرێنەری ئەقیدەی کۆنفۆشیزمە لە( ٥٥١ بۆ٤٧٩ پ.ز ) بەشێکە لە کلتوری کۆنی چین و لە کۆبونەوەی فەلسەفە ئاریایەکانەوە سەرچاوە دەگرێ،تاکە ڕمانی کۆنی چینە لەبارەی یاسا کۆمەڵایەتیەکانەوە بەتایبەتر گرنگیدان بە جوتیار و ڕیزبەندی پلەکانی کۆمەڵگا} کەواتە لقی سەرەکی ئاینەکان لە زەردەشتیەوە سەری هەڵداوە و لەگەڵ بلاوبونەوەی یەشتەکانی زەردەشتدا گۆڕانێکی حەتمی لە کار و ژیانی تەواوی خەڵکی- ڕۆژ هەلات و ناوەڕاست و رۆژئاوای ئاسیا – ڕوئەیات و داستانە نوێ یەکە لێرەوە دەست پێئەکا ..}
٤- فرە ژنی و ژن گۆرینەوە و گاپەرستی و خۆشۆردن بە میزەکەی و دروستکردنی دەرمان لێی هەروەها مارەکردنی هاوشیرە تادەگاتە گەورەبەبچوک و کوشتن و هاوڕەگەزبازی ....
بەگشتی هۆکارەکانی سەرکەوتنی بیروڕای زەردەشت بۆ ئەوە دەگەرێتەوە کە کراوەیە بەڕوی ئاینەکاندا،کراوەیە بەڕوی ژین، پەنجەرەکەی ئاواڵایە بۆ ئاشقبونی ئاهۆرا مەزدا، تاکە رێگای ئەودەمانەبوە بۆ فێربون لە بەرگێکی حەڵاڵدا چونکە لەوەو پێش تەنها جادوباز و کاربەدەستان بۆیان هەبوە سەرەتەقێیەک لەگەل ماریفەتابکەن و خەلکەکەش لەکڵۆڵی و جەهالەتابوە هەتا هاتنی یەکەمین سروشی مەزدائاهۆرا ...
رێگای کۆتایی ' ڕاستی'بۆتێگەیستن لە (بون-وجود) لێوردبونەوەیە، پێویستە لە هەمو 'هەبوەکان' بکۆڵینەوە، کاڵترین و زەقترین تەوەرەکان بوروژێنین و بەراوردی مانا و ئاماجەکانی بکرێن تا لەکۆتاییدا بگەینە دەروازەیەک بۆ هەقیقەت . لە ئیسلامدا وتنەوەی( لا الە الا اللە...) بەنرخترین شتە لای یەزدان 'اللە' و قورسترین سەنگیشە بۆ رۆژی دووای کەواتە زاتی اللە گەورەترینی هەمو شکۆییەکانە تاک و تەنهایە و لەهەمو شوینێکە و بۆ هەمو شتێکە بە بون و نەبونەوە . ئەوانەی کە دەخوازن لە میهری یەزدان حاڵی ببن دەکرێ تێڕامێنن لە هەمو ئاین و کتێب و فەرمودە و ئەقیدەکان چونکە هەمو دەقێکی ئاینی کە جوبرەئیل و وەهومەن هێناویانە لەقودرەتی هەڵگر و پێدراوەکانی زیاترنیە! دەوترێ هەمو ئاینەکان تەواون بەلام لەکۆی هەمو ئاینەکان تەوەوەتی و کامڵ دروستەبێ کە ڕەهایە ئەوەش گرنگترین مەفهومی کتێبەکانە و ئەسڵی دابەزینی قورئان و تەورات و ئاڤێستا و مزگێنی و زەبور ...ە . لێگەڕین با ئادەمیزاد کەڵک لە هەمو شتێک وەرگرێ با لەبری شەڕی مەزهەبی لەمینبەرەکانەوە بانگی ئازادی بدرێ، دەکرێ خۆشەویستی خودا لە خۆشویستنی دروستکراوەکانیدا بدۆزینەوە
زەردەشتی بە بەراورد لەگەڵ ئاینە ئیبراهیمیەکاندا
کاتێک باس لە ڕەچەڵەکی ئاینی ئیبراهیمی دەکەین پێویستە بگەرێینەوە بۆ ( ١٦٨٠) ساڵ پ.ز لەودەمانەی ئازەری باوکی ئیبراهیم بتی دروستەکرد و کوڕەکەشی نەیدەپەرست هەتا دەگاتە کۆتای 'ڕەچەلەک'ەکە کە هاتنی ئیسلامە لەونێوەندەدا کۆمەڵێ تایبەتمەندی زۆرزەبەند هەن کەهیشتا ڕەنگە ون و نادیاربن لەوانە بەلاڕێدابردنی ئاینی پێغەمبەرەکان (موسا یەسوع زەردەشت داود تەنانەت بە خودی ئیبراهیمیشەوە) میزۆپۆتامیاییەکانی کۆن دەیان جار قودرەتی خوداکەی موسایان بینی دەیان جار هێزی خوای داود و ئیبراهیم و عیسا و زەردەشت و ...یان بینی بەلام نەیانتوانی باوەڕ بەوە بکەن کە 'سەروەری زانا' کەدواتر زەردەشت بە(ئاهۆرا مەزدا) و عیسا بە (باوکی ئاسمانی) بانگیان کرد بڕوابێن کە ئەوە خالقی مەخلوقەکان، لەگەڵ ئەوەشا ڕێبازی هەریەک لە پێغەمبەرەکانیان تێکدا و ئەقیدەکانیان شێواند، چەندان نەریتی کۆنی لەوەو پێشیان دوبارە تێهەڵكیشیان کردوە بەلام ئەمجارە بەویستی پاشا و حاخام و کەی و موبد و موغەکان.. توانیان دەقێکی نوێتر بۆخۆیان دارێژن کە هەڵبژاردەی پەیامە دێرینەکان بوو .. لە میزۆپۆتامیا لەدایکبو هەرلێرەشەوە بانگەشەی خواپەرستی کرد و لێرەشەوەبو بەنیەتی سوتاندنی ئاگریان بۆ کردوە بەلام یەزدان پاراستی . ئیبراهیم بەپێی فەرمایشتەکان لە هەمان زیدی زەردەشتەوە گەشەی کرد جا لێرەدا ڕوبەڕوی سەرلیشێوانێکی حەتمی ئەبینەوە لەسەر مژاری سەردەمی ژیانی زەردەشت چونکە دوو ڕا هەن و هەریەکەیان زەمەنێکی دیاری کردوە کۆمەڵەی یەکەمیان کە زیاتر نەژاد فارسەکان لایەنگیری دەکەن دەلێن لە دەوروبەری ٦٥٠ی پ.ز لەدایک بوە لە خۆراسان، کۆمەڵەی دوەمیشیان کە زیاتر لۆژیکی دەروانن،تاکە شت کەبۆیان یەکالانابێتەوە دیاری کردنێکی سەداسەدی زەمەنی ژیانی زەردەشتە بۆیە ماوەی(١٥٠٠ بۆ ٥٠٠٠ پ.ز) دیاریەکەن بەنزیکەیی، لێرەدا ئەوەی کەنادیارە ئایا ئیبراهمی دامەزرینەری ڕەچەلەکی ئاینی ئیبراهیمی کۆنترە یان زەردەشت ؟ وەک هەموکات پێمانوایە دیاری کردنی کاتێک بۆ ژیانی پێغەمبەر کارێکی خوگیریە و تەنها جەنجاڵ کردنی مژارەکەیە هاوکات کاتێکی زۆری دەوێ بۆ یەکلای کردنەوەی کەئەمەش لە توانای ئیمەدا نیە! گرنگنیە کێ کۆنتر و کێ نوێترە گرنگ ئەوەیە ئێستا لەپاش زیاتر لە (١٠٠٠٠)ساڵ چیمان هەیە لە ژیانی ڕۆحیدا؟ ئاینەکان هەریەک پەیامن، خودا یەک پەیامی بەدەیان جۆر و زمان و دیالیکت نارد و لەهەمویاندا ئەفەرموێ ؛ئەڤینداری لەگەڵ دروستکراوەکان وەک ئەوە وایە بەدیهێنەرەکەیتان خۆشویستبێ، پەرستش و زیکرەکان بۆ هێنانەکایەی جیهانێکی گەورەی دەرونیە کەتێیدا ئازدەمیزدا کاهینیکی بێ زیانی تەواوەتیە....بەڵام ئایا ئێستا ئێمە واین؟
خاڵە هاوبەشە سەرەکیەکانی زەردەشتی و ئیبراهیمی بەمجۆرە دائەڕێژین:
١-یەکتا پەرستی(جگە لە ئاهۆرامەزدا هیچ یەزدانێکیتر نیە...) جگەلە اللە هیچ یەزدانێکییر نیە، جگەلە باوک یان رۆحی پاک هیچ یەزدانێکیتر نیە¹ ....
٢- بەهەشت و دۆزەخ ( بەرزەخ)²
٣-نویژ-رۆژو-زەکات
٤-حەج و سەردانی 'مزگە' یان ئاتەشگاو مزگەوت و کڵێساکان ....
٥- پاکوخاوێنی و خەتەنە و کاری ئاینی لەسەر ڕێنومایی یەزدان
٦-گرنگترین کاری ئەم ئاینانە هاندانی خەڵکیە بۆ ئازادی خۆیان و خەڵکی چونکە یەزدان ئازادی بەخشیوەتە جینشینەکا وەک ئەوەی کەلەهەمو کتێبەکاندا مرۆڤ وەک جێنشینی خودا لەسەر زەوی ناوبراوە و سەرپشکە لە ئەقیدەی...
٧-ڕامیاری لە کاروباری کۆمەڵگادا و یەکسانی و دادپەروەری
٨-دزی نەکردن و دۆرنەکردن نەکوشتن و جەڵد نەکردنی خەڵکی بێتاوان
٩- دورکەوتنەوە شایەتیدانی درۆ و ڕامانی نادروست و کردار و وتەی ناڕەوا و ناباش
١٠-وەک ئەو دەقەی زەردەشتیان کەدەفەرموێ(ڕاستی چاکترین چاکەیە....) باشترین ڕەوشتە بۆ مرۆڤ
زەردەشت لە ئەزەلەوە بۆ تاهەتایە
لە مژاری هاتنەبونی 'سیمیار' باسکراوە کە ڕوداوگەلی جۆربەجۆر و پەیام بەخش ڕویانداوە وەک ئەوەی کە خودابیەوێ بڵێ ئەوکەسەی کەبیری ڕاستی و حەقی پێیە بەرەو لای ئیوە دێ!! کاتێ ڕۆشنیەک لە تاریکی پشتەوەی تاریکیەکانەوە پەیدابو وەک ڕوناهی'تەقینەوە مەزنەکە' پەیامی نوێ و مۆردێنی بۆ هەتایە ڕاگەیاند، هاوشێوەی لەدایک بونی عیسای ناسڕی شەوگار دەگۆڕێ بۆ سپێدە و روناهی تەنی بە گەردەکانی تاریکی هەڵدەچنێ،وەهومەنی نێردەی مەزدائاهۆرا 'نامەی زەمینی' بۆ جوتیاران ڕادەگەیەنێت. چاکترین چاکە بەرەو لای ئێوە هات ....
گەر هەڵەنەبم هەڵکەوتەبون گرنگترین نازناوی زاتێکی ئەفسانەیی مرۆڤایەتیە،تاکە دەروازەی ناسینی وجودێکە لە ئارامی و ناتوندوتیژی . هەمشە ئاینزاکان لە شوناسی مەزهەبی خۆیاندا دەلێن: زاتێک لە نور،پێغەمبەرێکی سروشت دۆست،پەیامێک لە دیلیەوە بۆ ڕزگاری و لە بێ ئاگاییەوە بۆ ئاگایی و میدیتەیشن!! زەردەشت خان گەورە توێژەر و فەیلسەوفی (ماد-ەکان) لە وەسفی خوداوەندە زۆر و زەبەندەکادا ئەفەرموێ:ئەوانە تەنانەت قودەرەتی پشکوتنی گولێکیان نیە کەواتە چۆن ئەتوانن خودایەک بپەرستن کە بەدەستی خۆتان دروستان کردوە ؟ چۆن ئەتوانن لە ڕاستی ئافرێنەرێک یاخیبن کە هەرئەوە دروستکار و بەدیهێنەری هەمو شتێک !! ژیانی خوداکان ژیانێکی سامدار و ئەفسوناویە ئەوان کە چاوەڕوانی خوانی شوێنکەوتوانیانن چۆن ئەتوانن ببنە شارێ بۆ گەیشتنتان بە ئاگایی؟...
¹( تەوەرەی 'تاک خوایی' مێژوەکەی لە زەردەشتەوە دەست پێئەکا چونکە بەهەمان شێوەی ئیبراهیم زەردەشتیش تێکشکێنەری بتەکانە و چەند هەزار ساڵ پێش زاین باسی لەیەک خواکردوە کە وەک لەسەرەوە باسی لیوەکرا بە(مەزدائاهۆرا)بانگی کرد هەروەها دانەر یەکەمین سروتی نوسراو و گوتراوی مێژوە کە باس لە خۆشویستنی ئاهۆرا و جیاکردنەوەی وەهم لە هەقیقەت ئەکات )
²(بێگومان هەمو ئاینێکی ئیلاهی هەریەک مانا لەخۆ ئەگرێ ئەوەی کەدەگۆرێ تەنها نەریتی ناوچەکان و زمانی نوسراوە . بەهەمان شیوە مۆرکی زەردەشت بەسەر ناوی بەهەشت و دۆزەخەوە دیارە،ئەوە کە ناوهێنەر و پەیام هێنەری ڕاستیەکانە، هەر ئەوە دەروازەی ئیلاهی نامەی زەمینی و هەرلەویشەوە بۆیەکەمجار 'بەرزەخ' ناسێنرا...لەم وتوێژە هەرگیز مەبەست لێی ئاینچێتی نیە بەپێچەوانەوە پاڵنەری سەرەکی بۆ یەکێتی ئاینەکانە ! )
* خان بەمانای (بەڕیز یان خاوەن شکۆ ) دێت لە مێژودا وەک دەستەواژەی ناساندن بەکرادەهێنرا بەرامبەر پیاوان

ماڵپه‌ڕی قه‌ڵادزێ