تاپیک مخصوص زلزله و راههای مقابله با آن_زلزله_ایمنی در مقابل زلزله

[deltang]

تاپیک مخصوص زلزله و راههای مقابله با آن_زلزله_ایمنی در مقابل زلزله


زلزله تهران را جدی بگیریم-عکس های مثلث حیات

همانگونه كه مستحضريد همكنون به عنوان نكات ايمني هنگام زلزله اينگونه آموزش داده مي شود كه افراد در زير ميز و يا چارچوب در پناه بگيرند اما به تجربه و با آزمايشات شبيه سازي شده نشان داده شده است كه وقتي ساختمان فرومي ريزد و سقف پائين مي آيد، ميزها نيز له شده و فشرده مي شوند و بدين ترتيب افرادي كه در زير ميز پناه گرفته شده اند له شده و جان خود را از دست مي دهند . همچنين چارچوبهاي در نيز يا به طرف داخل خراب شده و يا به طرف خارج . و در هر دو صورت افراد در زير آنها جان خود را از دست مي دهند . اشيائي مانند ميزكار و نيمكت توانائي تحمل وزن يك ساختمان را ندارند . اين وسايل به منظور نگهداري اشياء كوچكي طراحي شده اند و بديهي است كه چنين وسايل شكننده اي له شده و افرادي كه زير آنها پناه گرفته اند نيز جان خود را از دست خواهندداد .
چه ( What):

آقاي داگلاس كاپ با توجه به تجربيات ( به عنوان رئيس پرتجربه ترين تيم جهان ) ، تخصص و انجام آزمايشات شبيه سازي زلزله، آموزشهاي فعلي نكات ايمني هنگام زلزله را رد كرده و مكانهاي جديدي را معرفي مي نمايد و ايشان معتقد است كه با قرار گرفتن در اين مكانهاي جديد %90 تلفات جاني به صفر خواهد رسيد . ايشان اين مكانهاي جديد را با عنوان " مثلث حيات " نامگذاري كرده و بيان مي كند كه هنگام فروريختن ساختمانهاي اسكلت بتوني و اسكلت فلزي، فضاهاي خالي كه به اندازه ي كافي بزرگ بوده و بتواند بدن يك انسان را پوشش دهد، در كنار اشياء حجيم و مستحكم تشكيل مي شوند . اشيائي مانند تخت خواب، خودرو، كاناپه، يخچال و ماشين لباس شوئي، فضائي خالي در كنار خود بعد از فروريختن ساختمان ايجاد مي كنند .
چگونه ( How)

در ساختمانهاي اسكلت فلزي و اسكلت بتوني هنگامي كه ساختمان فرو مي ريزد، وزن سقفي كه برروي اشياء و اسباب و اثاثيه ي منزل فرود مي آيد، باعث له شدن آنها گرديده و فضائي خالي را در كنار آن اجسام ايجاد مي نمايد . اين فضا چيزيست كه من آنرا " مثلث حيات " ناميده ام . هرقدر آن شيء بزرگتر و مقاومتر
باشد كمتر فشرده شده و بنابراين فضاي ايجادشده بزرگتر بوده و احتمال نجات يافتن و حتي زخمي نشدن افرادي كه از اين فضاها براي ايمني و حفظ جان خود استفاده نموده اند، بيشتر مي گردد .
نتيجه گيري ( Conclusion)

هدف اين مجموعه ارائه ي اطلاعاتي است كه در زلزله، تلفات جاني 98 درصد كنوني را به 90 درصد بازماندگان تغييردهد .همكنون به اينصورت آموزش داده مي شود كه در هنگام زلزله در زير ميز و يا چارچوب در پناه بگيرند كه هر دو اين مكانها خطرناك بوده و باعث مرگ افراد مي شود اما در عوض در كنار اشياء مستحكم و بزرگ، فضائي تشكيل مي شود كه نام آنرا مثلث حيات گذاشته اند . و افراد مي توانند با قرارگيري در اين فضاها جان خود را نجات دهند .

[deltang]

زلزله چیست؟

لرزش ناگهانی پوسته‌های جامد زمین ، زلزله یا زمین لرزه نامیده می‌شود. دلیل اصلی وقوع زلزله را می‌توان افزایش فشار بیش از حد داخل سنگها و طبقات درونی زمین بیان نمود. این فشار به حدی است که در سنگ گسستگی بوجود می‌آید و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت می‌کنند. به سطح شکستگی که توأم با جابجایی است، گسل گفته می‌شود. وقتی که سنگ شکسته می‌شود، مقدار انرژی که در زمان طولانی در برابر شکستگی حالتهای مختلفی را برای آزادسازی انر‍ژی نهفته شده بوجود می‌آورد.

بطوری که در ابتدا فشار و نیروهای درونی ممکن است باعث ایجاد یکسری لرزه‌های خفیف و کوچک در سنگها شود که پیش لرزه نامیده می‌شود. بعد از اینکه فشار درونی بر مقاومت سنگها غلبه کرد انرژی نهفته آزاد می‌گردد و زمین لرزه اصلی رخ می‌دهد، البته نباید از اثر لرزشهای کوچکی که بعد از زمین لرزه اصلی نیز اتفاق می‌افتد و به نام پس لرزه معروف هستند، چشم پوشی کرد. لرزه ، پیش لرزه ، لرزه اصلی و پس لرزه مجموعا یک زمین لرزه را نشان می‌دهند.

باید توجه داشت که تمام زلزله‌ها با پیش لرزه‌ها همراه نیست و همچنین پیش لرزه را نمی‌توان مقدمه وقوع یک زلزله بزرگ دانست، زیرا در بسیاری از موارد یک زلزله مخرب خود یک پیش لرزه فوق العاده مخربی بوده است که در تعقیب آن اتفاق افتاده است. همچنین در بسیاری از زمین لرزه‌ها زلزله اصلی بدون هیچ لرزه قبلی و یکباره اتفاق می‌افتند، زلزله‌هایی هم در اثر عوامل دیگر مثل ریزشها (مثلا ریزش سقف بخارهای آهکی و زمین لغزشها) و یا در بعضی موارد فعالیتهای آتشفشانی نیز بوجود می‌آید که مقدار و شدت آنها کمتر است.

چرا زلزله بوجود می‌آید؟

به درستی مشخص نیست که چرا زلزله بوجود می‌آید، اما همانطور که قبلا اشاره شد تجمع انر‍ژی در درون زمین از یک طرف و افزایش نیروی زیاد در درون زمین و عدم تحکمل طبقات زمین برای نگهداری این انرژی از طرف دیگر موجب شکسته شدن زمین در بعضی نقاط آن شده و انرژی از محل آن آزاد می شود. این شکستگی که اکثرا با جابجایی زمین اتفاق می‌افتد باعث خطرات و ایجاد لرزش زمین می‌شود که به آن زلزله گفته می‌شود.

اما این انرژی از کجا می آید؟ برخی معتقدند که زمین از ورقه‌هایی تشکیل شده است که این ورقه‌ها با صفحاتی که در کنار هم قرار دارند به یکدیگر فشار وارد کرده و باعث می‌شوند که ورقه‌هایی که دارای وزن کمتری هستند به داخل زمین فرو روند (این پدیده در اصطلاح علمی فرو رانش صفحات گفته می‌شود). همچنین ممکن است که ورقه‌ها در کنار یکدیگر به هم فشرده شوند. در اثر فرو رانش و پایین رفتن صفحه به درون زمین و به دلیل افزایش فشار و دمای طبقات درونی ، ورقه شروع به گرم شدن و ذوب شدن می‌کند و مواد مذاب حاصله سبک شده و مجددا به سمت بالا حرکت کرده و فشاری را به طبقات مجاور وارد می‌کند.

ترکیب این نیروها در درون زمین باعث ایجاد یک حالت عدم تعادل انرژی می‌شود، این وضعیت تا زمانی که طبقات فوقانی و سطحی زمین تحمل مقاومت در برابر آن را داشته باشند حفظ می‌گردد. اما زمانی که سنگها دیگر تحمل این فشارها را نداشته باشند، انرژی به یکباره آزاد می‌گردد و زلزله بوجود می‌آید. البته این بدان مفهوم نیست که تمامی زلزله‌ها بدین طریق ایجاد می‌شوند، بلکه می‌توان گفت بخش اصلی زمین لرزه‌ها ، با این فرضیه قابل توجیه است.

رابطه گسل با زلزله

رابطه گسل - زلزله دو طرفه می‌باشد. یعنی وجود گسلهای فراوان در یک منطقه سبب بروز زلزله می‌گردد. این زلزله به نوبه خود سبب ایجاد گسل جدیدی گردیده و نتیجتا تعداد شکستگیها زیادتر شده و به این ترتیب قابلیت لزره خیزی منطقه افزایش می‌یابد.

نحوه آزاد شدن انرژی زلزله

ممکن است یک زلزله به همراه خود پیش لرزه و پس لرزه‌هایی داشته باشد، که این دو قبل و بعد از زلزله اصلی ممکن است وقوع یابند، به عبارتی دیگر این موضوع به نحوه آزاد شدن انرژی زلزله بستگی دارد. بطوری که انرژی زلزله بصورتهای زیر آزاد می‌گردند:

پیش لرزه

گاهی اوقات از بروز زلزله اصلی ، یکسری زلزله‌هایی با بزرگی کمتر از زلزله اصلی به وقوع می‌پیوندند که معمولا فراوانی آنها با نزدیک شدن به زمان وقوع لرزش اصلی ، افزایش می‌یابد.

لرزش اصلی

همان زلزله اصلی بوده که بواسطه آن اکثر انرژی ذخیره شده در سنگها یکباره آزاد می‌گردد و چنانچه داده‌های مربوط به یک زلزله بزرگ غیر دستگاهی باشد مهلرزه نامیده می‌شود.

پس لرزه

زلزله‌های خفیفتری که غالبا پس از لرزش اصلی ، از حوالی کانون زلزله اصلی منشأ می‌گیرند، را پس لرزه می‌گویند. پس لرزه‌ها می‌توانند حتی تا سالها پس از وقوع زلزله‌های اصلی نیز به طول انجامد.

دسته لرزه

مجموعه‌ای از تعداد زیادی زلزله که در یک منطقه محدود در مقطع زمانی در حد هفته تا چند ماه به وقوع می‌پیوندد. دسته لرزه‌ها غالبا در نواحی آتشفشانی دیده می‌شوند.

ریز لرزه

زلزله‌های ضعیفی هستند که بزرگی آنها 3 ریشتر و یا کمتر از 3 بوده و غالبا افزایش ناگهانی و نامنظم آنها نشانه قریب الوقوع بودن مهلرزه یا زلزله اصلی می‌باشند.


منبع ویکی پدیا

[deltang]

دید کلی:


در سالهای اخیر اطلاعات زیادی در مورد زلزله کسب کرده و فرآیند وقوع آن را بهتر از پیش درک نموده و با تلفات ناشی از آن آشنا هستیم. اما هنوز هم برای مقابله با آن کاری نمی توانیم انجام دهیم. البته دانش امروزی با توانی که دارد راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌کند که در برخی از شرایط مفید به نظر می‌رسد. با این وجود ، در حال حاضر این امکان وجود ندارد که به مردم گفت دقیقاً چه وقت زلزله روی می دهد.


منشا پیدایش زمین لرزه:


زمین لرزه ها توسط فرآیندهای بنیادین و قدرتمند زمین شناختی که خارج از حیطه کنترل ما هستند، به وجود می‌آیند. این فرآیندها نسبتا غیر قابل پیش بینی است که در اثر فعل و انفعالات درونی زمین و برهمکنش مواد مذاب داخلی زمین که آشوبهای شدیدی را در داخل زمین علاوه از بازتاب بیرونی آن به وجود می آورند. برای پی بردن به ماهیت وجودی ، علل پیدایش ، زمان وقوع و قدرت زلزله به تکنولوژیهای پیشرفته تری نیاز هست.


پیش بینی زلزله:


امواج زلزله‌ای ثبت شده، می تواند به ما اطلاع دهند که ارتعاش‌های بسیار قویتری در راه است، اما این اطلاعات می تواند فقط چند دقیقه پیش از وقوع زلزله به ما اخطار دهد. دانشمندان می‌توانند بر پایه حرکت‌های صفحه‌ها در زمین و موقعیت منطقه‌های گسل ، پیش بینی کنند که در کدام مناطق احتمال وقوع زلزله زیاد است. همچنین با تحقیق در تاریخ زمین لرزه‌های روی داده در منطقه مورد نظر، زمان احتمالی وقوع زلزله را پیش بینی کنند.

با این همه این پیش بینی ها معمولاً بسیار ضعیف هستند. اما پیش بینی دانشمندان در مورد پس لرزه ها دقیق‌تر است. پس لرزه‌ها ، لرزه‌هایی است که پس از زلزله اولیه روی می‌دهد. این پیش بینی‌ها براساس تحقیق‌های بسیار وسیعی که در مورد الگوهای پس لرزه‌ها انجام شده است، صورت می گیرد. زلزله شناسان در این مورد که چگونه زمین لرزه‌هایی که از یک گسل شروع شده اند، می توانند زلزله‌های دیگری را در گسل‌های متصل به یکدیگر به وجود آورند، پیش بینی‌های دقیقی انجام می‌دهند.


منبع دانشنامه (رشد)

[deltang]

آيا مي‌توان زلزله را پيش‌بيني كرد؟

پيش‌بيني زلزله به معناي تعيين زمان، مكان و شدت آن مي‌باشد. در اين ميان توجه عمومي به زمان وقوع مي‌باشد كه اتفاقاً تنها موردي است كه نمي توان آن را تعيين كرد اما تعيين مكان و شدت زلزله امكان‌پذير است.
اثرات كوتاه مدت و بلندمدت بسيار متفاوتي قبل از وقوع زلزله مشاهده شده است كه شامل تغييرات غيرمنتظره در شيب سطح، تغيير فشار مايعات، تغيير در ميدان الكتريكي و مغناطيسي و... است كه از آن مي‌توان به عنوان نشانه‌هاي قبل ازوقوع زلزله ياد كرد.

تلفات زلزله: به طور كلي تلفات زلزله ناشي از موارد ذيل است.

1- در زير آوار ماندن به خاطر تخريب ساختمان‌ها

2- سوختگي يا خفگي در نتيجه حريق ايجاد شده به دنبال زلزله

گاهي اوقات بشر خود نيز در ايجاد زلزله مؤثر است. مثلاً بستن سدهاي بزرگ روي رودخانه‌ها به علت ايجاد نيروهاي عظيمي كه زمين منطقه وارد مي‌كند، با بر هم زدن تعادل ساختمان زمين ممكن است زلزله‌هاي كوچك ايجاد كند يا وقوع زلزله مورد انتظار منطقه را تسريع نمايد.

مقياس‌هاي اندازه‌گيري شدت و بزرگي زلزله:

براي اندازه‌گيري بزرگي زلزله از مقياس «ريشتر» استفاده مي‌شود. با اندازه‌گيري بزرگي زلزله به آساني مي‌توان مقدار انرژي آزاد شده در جريان يك زلزله را محاسبه كرد.

رابطه زير بين انرژي آزاد شده ارگ (erg) و بزرگي آن بر حسب ريشتر برقرار است:

E: انرژي آزاد شده (ارگ)

M: بزرگي زلزله (ريشتر)

برخي تصور مي‌كنند كه قدرت زلزله 8 ريشتري فقط 2 برابر يك زلزله 4 ريشتري است. در صورتي كه با استفاده از فرمول فوق به راحتي مي‌توان دريافت كه قدرت يك زلزله 5 ريشتري 31 برابر يك زلزله 4 ريشتري است و انرژي آزاد شده يك زلزله 8 ريشتري تقريباً يك ميليون برابر انرژي رها شده يك زلزله 4 ريشتري است.

زلزله‌اي با بزرگي 2 ريشتر كوچك‌ترين زلزله‌اي است كه توسط انسان احساس مي‌شود.

زلزله‌هايي با بزرگي 5 ريشتر يا بزرگ‌تر تكان‌هاي شديد ايجاد مي‌كند كه به ساختمان‌ها صدمه مي‌زند.

زلزله‌هايي كه بزرگي آن از 5 ريشتر كمتر باشد معمولاً هيچگونه خسارتي به ساختمان‌ها به ويژه در مناطق شهري وارد نمي‌كند. اما گاهي ديده شده متأسفانه در ايران زلزله بين 4 تا 5 ريشتر نيز گاهي خساراتي داشته است.

جالب است بدانيد كه انرژي زلزله به بزرگي 5/8 ريشتر معادل انرژي 30 ميليون تن T.N.T است.

امواج زلزله:

امواج زلزله به دو دسته حجمي و سطحي تقسيم‌بندي مي‌شود.

امواج حجمي شامل دو دسته:

الف) دسته موج‌هاي اوليه

ب) موج‌هاي ثانويه (موج‌هاي برشي)

ما انسان‌ها نيز امواج اوليه و ثانويه را احساس مي‌كنيم همان حركت رفت و برگشت زمين است كه به فاصله چند ثانيه احساس مي‌شود. از آنجا كه در ارتباط با طراحي سازه‌هاي مقاوم در برابر زلزله به امواج سطحي نياز نيست و فقط به امواج حجمي نياز وجود دارد.


منبع ویکی پدیا

[deltang]

زلزله و خسارت وارد بر ساختمان‌ها:

طبق نقشه‌هاي زلزله‌نگاري در آيين نامه 2800 استان همدان روي كمربند زلزله با خطر نسبي كم قرار گرفته است ولي با اين حال بايد اصول ايمني در هر صورت رعايت گردد.

عوامل مهم خرابي‌هاي ناشي از زلزله:

ريزش ديوارها، ريزش سقف‌هاي مهار نشده به ديوارها و عدم استفاده از مصالح نامناسب و عدم استفاده مناسب از بادبندها و مهاربندي‌ها در دو جهت قاب‌هاي مورد استفاده در سازه‌ها كه متأسفانه همچنان در همدان در حال تكرار است.

عدم رعايت نكاتي ساده و ابتدايي در اجراي ساختمان‌هاي فلزي و نيمه فلزي باعث مي‌گردد عده زيادي بي‌گناه جان خود را از دست بدهند.

بررسي‌ ساختمان‌هاي مصالح بنايي غيرمسلح:

علل و عوامل اصلي تخريب اين گونه ساختمان‌ها:

1- عدم استفاده از كلاف‌هاي قائم و افقي پشت‌بند: البته گاهي اين كلاف‌ها بدون اصول اجرا مي‌گردند كه اصلاً كارآيي جهت مقابله با زلزله نخواهند داشت.

2- آجرچيني نامناسب ديوارها، هم بند بودن آجرها روي هم و خالي بودن بندهاي قائم از ملات (زيرا ملات را روي آجر مي‌ريزند نه روي درزها) عدم دوغاب‌ريزي ديوارها.

3- استفاده از مقاطع ضعيف براي نعل درگاه‌ها و عدم استفاده از مقاطع دوبل و عدم اتصال مناسب آن‌ها به اجزاي ساختمان.

4- عدم اجراي مناسب بتن‌ريزي در سقف تيرچه بلوك و اجراي نامناسب بتن ريخته شده روي سقف كه باعث جدايي بتن شده و عمل پيوستگي در موقع زلزله كارآيي خود را از دست مي‌دهد.

5- استفاده از مصالح نامناسب

6- عدم اجراي پشت بند

اجراي مناسب كلاف‌هاي افقي و قائم در ساختمان‌هايي با مصالح بنايي كه هزينه چندان زيادي را به پروژه تحميل نمي‌كند. آسيب‌هاي وارد بر ساختمان را بسيار ناچيز و در حد ترك جزيي در اطراف باز شده و ريزش سنگ‌هاي نما شده است.

بررسي ساختمان‌هاي فلزي:

1- ساختمان‌هاي اسكلت فلزي كه داراي مهاربند بوده‌اند خسارت جاني كمتري داشته ولي ترك‌ها و شكستگي‌هاي جزيي در آن‌ها ديده شده كه علت آن وجود بازشوها در ديوارها و اجراي نامناسب اتصالات است.

2- در ساختمان‌هاي فلزي، ديوارها نقش پركننده را دارند و در باربري دخالتي ندارند، بنابراين خرابي مؤثري در اثر به وجود آمدن اين ترك‌ها ايجاد نشده است.

نكاتي در مورد اجراي كنسول در ساختمان‌ها

1- در كنسول‌هايي كه با دستك تقويت شده اجرا شده باشد تغيير شكل قائم آن بسيار محدود بوده و وجود مهاربندها از تخريب ديوار جلوگيري مي‌كند.

2- در كنسول‌هايي كه دستك تقويت شده نداشته، ديوارهاي اطراف كنسول سقوط كرده و سقف آن آسيب ديوارهاي كناري ريزش دارند.

3- ديوارهاي آجري به اسكلت فلزي بايد به طرز مناسبي مهار شوند، عدم رعايت اين اصل باعث ايجاد تغيير شكل‌هاي خارج از صفحه شده و باعث جدا شدن ديوار و ريزش آن مي‌شود.

4- نحوه صحيح اجراي اتصالات (چه مفصلي، چه گيردار) و محل اتصال يا بريدگي در پروفيل از نقاط ضعف در زلزله است.

همچنين به دليل عدم اجراي اتصال مناسب تير بر روي ستون، گاهي اوقات مشاهده شده كه تنها جوش اين اتصال در يكي از نبشي‌هاي نشيمن تير سقف صورت گرفته و عدم تأمين ضخامت استاندارد جوش براي تحمل خمش ايجاد شده كافي نبوده و باعث چرخش تير و جدا شدن ستون در محل اتصال و ناپايداري سقف مي‌گردد.

5- استفاده از تيرهاي خورجيني و عدم مهار عرضي اين تيرها باعث مي‌شود كه انسجام سقف در محل تيرها از بين رفته و در نتيجه تغيير شكل‌ها موقع زلزله بسيار زياد است.

6- عدم توزيع مناسب مهاربندي‌ها در هر طبقه و در هر محور باعث ايجاد طبقه نرم يا سخت شده كه مثلاً در طبقه همكف به علت عدم وجود مهاربندي و پركننده و... طبقه نرم و ساير طبقات بسيار سخت شده كه شكست بيشتري در آن‌ها ايجاد مي‌شود.

[deltang]

آشنایی

در زلزله های اتفاق افتاده در دنیا بیش از 90 درصد مرگ و میرها به علت ویران شدن ساختمانهایی است که انسانها از آنها به عنوان محل زندگی و یا محل کار و غیره استفاده می کنند. بنابراین یکی از راههای مهم مقابله با زلزله کاهش و تلفات آن استفاده از ساختمانهایی استاندارد از نظر مهندسی زلزله می باشد. همچنین آموزش و آگاهی مردم در خصوص راههای مقابله با زلزله نیز حائز اهمیت می باشد.

چگونه خود را برای زلزله آماده کنیم؟

تا حال مطالب بسیار زیادی را درباره اینکه چگونه خود را برای زلزله آماده کنیم دیده و خوانده اید. متاسفانه بسیاری از این مطالب ترجمه متون مربوط به کشورهای پیشرفته است که بدلیل شرایط خاص کشور ایران چه از نظر روحی روانی و چه از نظر منطقه و آب هوا و نیز ساخت و ساز قابلیت اجرائی ندارند. جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران (www.EHRSI.com) دستور العمل جامعی را برای مردم ایران تهیه نموده است.

این دستورالعمل کاملتر خواهد شد و در نهایت میخواهیم آن را بصورت کتابچه ای در تمام خانه های ایران داشته باشیم.

برای آنکه بتوانید با زلزله روبرو شوید باید هر آنچه در مورد زلزله نیاز دارید را بیاموزید آنگاه دیگر روبرو شدن با آن غیر ممکن نخواهد بود !

برای مقابله با زلزله چگونه بسازیم؟

زلزله در کشورهای پیشرفته خصوصا درزمینه ساختمان که درگیری نزدیکی هم با زلزله دارند ، همچون ژاپن و امریکا تقریبا مهار شده است ، آنان توانسته اند با بهینه سازی ساختمانهایشان و رعایت اصول ایمنی در ساخت و نظارت بر اجرا به نقطه ای برسند که بگویند در کشور ما زلزله بلا نیست ، بنابراین در ابتدا به شما پیشنهاد می کنیم در بخش «چگونه بسازیم» سایت با اصول اولیه محاسبات، طراحی ، ساخت و چگونگی نظارت ویژه برمراحل فوق آشنا شوید تا اگر در حال ساخت خانه ای برای خود هستید آنگونه بسازید که پس از زلزله باز در منزل خود در کنار خانواده محترمتان صحیح و سالم باشید .

به طور کلی نکات ایمنی در ارتباط با کاهش خطرات زلزله که باید در نظر داشته باشیم شامل موارد زیر می باشد:

نکات مربوط به پیش از وقوع زلزله

ساختمانها را بایستی به دور از گسل بنا کرد و اگر مجبور شویم که ساختمانها ار بر روی گسلها بنا نماییم باید طوری ساخته شوند که در مقابل زلزله های قوی آن منطقه که بر اساس محاسبات زلزله شناسی مشخص می گردند، مقاومت داشته باشند.

-اصول مهندسی زلزله را در مورد کلیه ساختمانها باید اجرا کنیم.

-نصب و راه اندازی سیستمهای مربوط به برق و گاز و آب ساختمان با توجه به اصول مهندسی زلزله انجام گیرد.

-محکم کردن وسایل خانگی مانند کمد و یخچال و اشیا و ظروف سنگین وزن و لوازم سقوط کننده مانند لوسترها، ساعت دیواری و ...

-نگهداری مواد آتش زا و مواد شیمیایی در مکانهای مورد اطمینان و حتی الامکان به دور از محل زندگی و کار

-حداقل در یک سال یک وضعیت مشابه با زمان وقوع زلزله تمرین و تکرار گردد تا به هنگام وقوع زلزله دچار دست پاچگی و سردرگمی نشویم.

-کمکهای اولیه مربوط به زلزله زدگان را آموزش ببینیم.

نکات مربوط به هنگام وقوع زلزله

-اگر احساس می کنید که می توانید خودتان را به فضای خارج از ساختمان، حداکثر در مدت 10 ثانیه
برسانید، این کار را انجام دهید ولی اگر این عمل برایتان مقدور نمی باشد، سعی کنید در داخل ساختمان در جای مناسب پناه بگیرید. مثلا زیر میز محکمی، یا در وسط در یا چسبیده به دیوار

-کنار اشیا سنگین وزن و بدون تعادل و قابل سقوط پناه نگیرید.

-به هیچ وجه از آسانسور جهت فرار یا پناهگاه استفاده نکنید.

-از تیرهای برق و ایستگاه فشار قوی برق دور شوید.

-اگر دانش آموز هستید در زیر میز و نیمکت پناه بگیرید.

نکات قابل توجه پس از زلزله

پس از وقوع زلزله اگر سالم هستید باید موارد زیر را با سرعت و دقت اجرا نمایید:

-به فکر مصدومین و آسیب دیدگان باشید.

-برق و آب و گاز محل زندگی را قطع کنید.

-نیم نگاهی به پس لرزه ها داشته باشید، چون پس از وقوع هر زلزله اصلی معممولا پسلرزه هایی به وقوع می پیوندند و اگر چه از زلزله اصلی دارای بزرگی کمتری هستند ولی چون ساختمانها ترک برداشته اند، احتمال خسارت آفرینی بالاست، پس نکات ایمنی را رعایت کنید.

نحوه عملکرد شما در حین زلزله

اگر شما از قبل مسیرهای خروج از ساختمان را در ذهن تکرار کرده باشید و با خانواده به صورت یک مانور چند بار خروج سریع از منزل را انجام داده باشید ، میتوانید با اولین لرزش برای خروج از منزل اقدام کنید . البته این در صورتی امکان پذیر است که شما در یک برج و یا آپارتمان بلند مرتبه نباشید ، البته باز هم اگر زلزله ای ضعیف را تجربه کردید پس از پایان آن حتما از خانه بیرون بروید حتی اگر در برج زندگی میکنید !

نقاط امن: این نقاط میتوانند در صورتی که شما فرصت خروج از منزل را نداشته باشید به داد شما برسند به طور مثال یک میز محکم فلزی یا نهار خوری، گوشه های دیوارهای اصلی و چهار چوب در را میتوان از نقاط امن نامید شرح کامل این نقاط رامیتوانید با مطالعه بخش ایمن سازی سایت در منزلتان بیابید !


نقاط خطرناک به هنگام وقوع زلزله

خطرناکترین نقاط هنگام زلزله، بیرون ساختمان در راهروها و کوچه ها و در کنار بیرونی دیوارهاست. بیشترین جراحات و سوانح ناشی از زلزله، در نتیجه فرو ریختن دیوارها، پرت شدن خرده های شیشه و افتادن اجسام است.

بیشتر مرگ و میرها زمانی اتفاق می افتد که مردم به سمت بیرون ساختمان می روند. مرگ، معمولا در اثر افتادن اجسام، از دیوار در حال ریزش اتفاق می افتد. حرکات زمین حین زلزله بسیار بعید است که عامل مرگ یا جراحت باشد.

بهترین راه محافظت حین زلزله، قرار گرفتن در زیر مبلمان، میز یا نیمکت می باشد.


منبع دانشنامه (رشد)

[deltang]

مقابله با زلزله در منزل

با يادگيري توصيه هاي ايمني و به کار گيري آنها، هر شخصي قادر است که زندگي خود و خويشاوندانش را در برابر خطرات زلزله حفظ نمايد.

توصيه هاي ايمني قبل از وقوع زلزله

* آسيب پذيري منزل خود را در برابر زلزله برآورد نماييد. آتش سوزي ناشي از زلزله، مي تواند در اثر شکستگي لوله هاي روغن و گاز و يا جدايي اتصالات آنها اتفاق بيفتد. بنابراين بايد گرم کن و ساير تجهيزات نفت سوز و گازسوز را محکم در جايشان ببنديد و در صورت امکان از اتصالات انعطاف پذير استفاده کنيد.

* شما بايد اشياي سنگين مانند کتابخانه ها، گل هاي آويز و چراغ ها را در جاي خود محکم کنيد.

* اشياي سنگين و بزرگ را در رديف هاي پايين قفسه ها قرار دهيد و وسايل را بر اساس آيين نامه هاي ايمني به ديوار متصل نماييد. (البته در ايران براي اين گونه موارد آيين نامه اي وجود ندارد و معمولا بر اساس تجربه صنعتکاران انجام مي شود. لذا در صورت امکان بايد از آيين نامه ي ساير کشورها استفاده شود.)

* لوازم سنگين و بلند منزل مانند يخچال و فريزر، کمدهاي ديواري بلند و قفسه هاي کتاب به عنوان اشياي غير ايمن به حساب مي آيند که بايد آنها را در محل خود محکم ببنديد. در غير اين صورت بايد هنگام زلزله از آنها دور شويد.

* لوله هاي آبگرمکن و سقف هاي شيرواني را چک کنيد تا احتمال افتادن آنها را به هنگام زلزله کاهش دهيد. بايد مواظب اشياي موجود در قسمت هاي خارجي ساختمان مانند کولر و گياهان آويزان در کنار پنجره ها باشيد و آنها را کاملا ايمن نماييد يا به جاي ديگري منتقل کنيد.

* در امر ساخت و ساز و همچنين بازسازي ساختمان هاي قديمي، براي کاهش خطرات زلزله بايد بر اساس آيين نامه هاي ساختماني عمل نماييد.

* براي شناسايي مکان هاي ايمن، راه هاي خروجي و شيرهاي اصلي آب و گاز و سويچ اصلي برق، يک نقشه از منزل خود تهيه نماييد.

* کيف حاوي وسايل ضروري را در مکاني مطمئن که دسترسي به آن آسان باشد، قرار دهيد و محل نگهداري آن را به ساير اعضاي خانواده نيز اطلاع دهيد.

افراد خانواده بايد:

- نحوه قطع جريان برق يا بستن فلکه اصلي آب، گاز و ... را ياد بگيرند.

- تا آنجا که ممکن است کمک هاي اوليه را ياد بگيرند، براي اينکه بعد از يک زلزله شديد، درمانگاه ها و بيمارستان ها به شدت شلوغ خواهند شد، بنابراين دسترسي به امکانات پزشکي بسيار دشوار مي گردد.

- هر از چندي با فرض يک زلزله در منزل، به تمرين عمليات ايمني و پيشگيري در مقابل آن بپردازند.

- اتفاقات ناگوار احتمالي که ممکن است در اثر زلزله در منزل روي دهند را از بين ببرند، براي مثال ممکن است مجبور شوند که محل خواب خود را از کنار پنجره ها دور کنند. خروجي ها و راهروها را چک کنند و اشيايي را که ممکن است باعث مسدود شدن آنها شوند، به محل ديگري منتقل نمايند.

- محل درب هاي خروج اضطراري، زنگ هاي اعلام خطر و کپسول آتش نشاني را بدانند تا در زمان مناسب از آنها استفاده کنند.

- از مهارت همسايگان خود اطلاع داشته باشند، چرا که اين امر مي تواند تعداد روزهاي زنده ماندن آنها را تا رسيدن نيروهاي امداد افزايش دهد.

- هر از چند گاهي بايد بحث زلزله و ساير خطرات طبيعي را در خانواده مطرح و توصيه هاي لازم را يادآوري کنند.
توصيه هاي ايمني حين وقوع زلزله

اگر هنگام وقوع زلزله در خانه هستيد، مي توانيد جان خود و بستگانتان را با داشتن آگاهي در مورد پناه گرفتن و انجام عکس العمل سريع و مناسب نجات دهيد. بنابراين لازم است که نکات ذيل را مد نظر داشته باشيد:

*از پنجره ها و کمدهاي بلند و همچنين اشيايي که ممکن است بر روي شما سقوط کنند، دور شويد.

* در زير ميز ناهارخوري يا ميز تحرير و يا تخت خواب پناه بگيريد و چنانچه در اثر زلزله حرکت کردند، پايه هاي آنها را با دستانتان محکم بگيريد.

* در کنج ديوارها پناه بگيريد و در حالي که سر خود را با بازوهايتان گرفته ايد، حرکت کنيد.

* از پله ها يا آسانسور استفاده نکنيد.

* اگر محل ايمن وجود ندارد و شما در راهرو هستيد، به کنار ديوار رفته و در حالي که نشسته ايد سر خود را بر روي زانوها خم نموده و ضمن اينکه با کف دست ها، پشت سر خود را گرفته ايد، با کمک بازوها از سر خود محافظت کنيد.



منبع: پايگاه ملي داده هاي علوم زمين کشور

[deltang]

وسایل ضروری برای زلزله

به کارهایی که هنگام زلزله باید انجام دهید، کاملا فکر کنید.
ممکن است در منزل، یا در سالن اجتماعات، در حال تماشای تئاتر، در استادیوم، با دوستانتان، در حال رانندگی و یا مشغول انجام سایر کارهای روزمره باشید.

برنامه ریزی و آمادگی باعث می شود که شما هنگام زلزله، فردی خونسرد و آرام، ولی موثر باشید.

باید نزدیک ترین مراکز امداد و نجات مانند کلینیک ها، آتش نشانی و مراکز پلیس را بشناسید.

یک کیف شامل ضروری ترین وسایل را آماده کرده و در یک مکان امن و قابل دسترس قرار دهید تا بعد از زلزله مورد استفاده قرار دهید.

مهم ترین نیازها بعد از زلزله عبارتند از:

تغذیه، بهداشت، عملیات نجات و کمک به دیگران که برای این عملیات نیاز به تجهیزاتی داریم که جمع آوری آنها بعد از زلزله می تواند غیر ممکن باشد. پس بهتر است قبل از وقوع زلزله آنها را آماده کنید و در یک کیسه و در یک مکان امن قرار دهید.

با این تجهیزات می توانید خود و خانواده خود را بعد از زلزله تا رسیدن نیروهای امداد و نجات تا 72 ساعت و یا بیشتر در خانه، محل کار یا اتومبیل خود حفظ کنید.

شما باید مایحتاج خود را بر اساس تشخیص خود در منزل، محل کار و در اتومبیل شخصیتان آماده نمایید.
وسایل ضروری

1. جعبه کمک های اولیه شامل باند و گاز، ابزار استریل، پماد سوختگی، آنتی بیوتیک، آسپیرین، یک قیچی کوچک، قطره چشمی، و داروهای مورد نیاز که هر کدام از اعضای خانواده به طور معمول از آن استفاده می کنند.

2. یک دفتر یادداشت شامل شماره تلفن های ضروری مراکز امداد و نجات، چراغ قوه و باتری های نو

3. رادیوی ترازیستوری با باتری های شارژ شده

4. یک کپسول کوچک آتش خاموش کن

5. دستکش ضخیم و کفش سبک

6. وسایل بهداشت فردی مانند حوله، صابون، مسواک، خمیر دندان، پودر شوینده و دستمال

7. انبردست و پیچ گوشتی، بیل و یک کلنگ کوچک

8. حداقل 4 لیتر آب برای هر کدام از افراد در یک ظرف بزرگ ذخیره کنید. ظرف ها باید به طور مرتب از نظر تازگی و سلامت کنترل شده و تعویض شوند.

9. مواد غذایی برای سه روز بر اساس تعداد اعضای خانواده، مانند غذاهای کنسروی، کمپوت، بیسکوییت، آب نبات و ... .


منبع: پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور

[deltang]

میزان زلزله در ایران


سرزمین ایران از لحاظ لرزه خیزی در یکی از مناطق فعال کره ی زمین قرار دارد. اگر زمین لرزه های رخ داده در جهان طی سالیان اخیر را بر روی نقشه ای پیاده کنیم، با دو کمربند عمده و بزرگ لرزه خیزی روبرو می شویم که شامل کمربند دور اقیانوس آرام و کمربند آلپ – هیمالیاست.

ایران بر روی قسمت میانی کمربند لرزه خیزی آلپ – هیمالیا قرار دارد.

همان طور که قبلاً اشاره شد، روند حرکت قاره ها نسبت به هم در حال حاضر نیز ادامه داشته که یکی از این حرکات مربوط به باز شدن بین دو لبه در بستر دریای سرخ می باشد. این عمل باعث حرکت و تصادم صفحه ی عربستان به سمت ایران و فشردگی پوسته ی فلات ایران بین دو صفحه ی آفریقایی – عربی در جنوب و روسیه در شمال می شود.

در نتیجه، این فشردگی باعث تجمع انرژی در گسل های پوسته ی ایران و در نهایت ایجاد زمین لرزه های کوچک و بزرگ در نقاط مختلف کشور می شود. تصویر بالا، نقشه لرزه خیر را در ایران نشان می دهد.
ساز و کار این فشردگی به گونه ای است که ایران را به سه منطقه ی متمایز لرزه خیز تقسیم می کند. این مناطق وسیع شامل: زاگرس، ایران مرکزی (لوت) و البرز است.

ویژگی های زلزله های احتمالی در این مناطق از نظر بزرگی و عمق با هم متفاوت هستند. برای مثال، زلزله ی منطقه ی زاگرس، عموماً عمیق با بزرگی کم و تعداد رخداد زیاد است و به عکس در منطقه ی شرق کشور عموماً زلزله ها با دوره ی بازگشت طولانی (تعداد رخداد کم در سال)، ولیکن بزرگی زیاد و عمق کم هستند.

لرزه خیزی شهر تهران


اکثر شهرهای کشور، در معرض تهدید زمین لرزه قرار دارند، اما برخی از این شهرها با دارا بودن ویژگی های خاص، پتانسیل خطر بالاتری دارند. شهر تهران با دارا بودن بیشترین جمعیت شهری در کشور، تمرکز اکثر مراکز اداری و اقتصادی در آن و موقعیت ویژه ی زمین شناسی، از جمله نقاط بسیار حساس و در معرض خطرهای ناشی از رویداد زمین لرزه های بزرگ می باشد.

تهران در دامنه ی جنوبی رشته کوه های البرز، بر روی رسوبات آبرفتی بنا شده است. این شهر اگر چه بیش از 200 سال سابقه ی شهرنشینی ندارد، تجسم شگرفی از ری باستان را که از بزرگ ترین شهرهای تاریخ ایران بوده و در طول قرن ها، بارها شاهد رویداد زمین لرزه های مخرب بوده است، به دست می دهد.
علاوه بر سابقه ی لرزه خیزی تاریخی تهران و پیرامون، وجود گسل های متعدد در اطراف این شهر باعث شده تا خطر رویداد زمین لرزه به صورت تهدیدی جدی برای این شهر و ساکنان شان در آید.

گسل های اصلی سطحی منطقه ی تهران و پیرامون آن عبارتند از:

گسل مشا

این گسل طویل ترین گسل لرزه زای نزدیک به شهر تهران محسوب می شود. زمین شناسان اعتقاد دارند با توجه به روند این گسل و شواهد فعالیت آن، در حال حاضر این گسل خطر بالقوه ای برای شهر تهران محسوب می شود. برخی از محققان طول این گسل را حدود 400 کیلومتر برآورد کرده اند.

گسل شمال تهران

این گسل همان طور که از نام آن برمی آید، در شمال تهران قرار داشته و به نظر محققان علوم زمین، بر اثر فعالیت های این گسل اختلاف ارتفاع بین شهر تهران و ارتفاعات نزدیک آن به وجود آمده است. طول این گسل بیش از 58 کیلومتر برآورد شده است و مطالعات زمین شناسی و لرزه خیزی نشان می دهد که این گسل، گسلی جوان و لرزه زاست که احتمالاً در سال های گذشته باعث رویداد زمین لرزه های چندی شده است.

گسل های شمال و جنوب ری و کهریزک

این سه گسل که در جنوب تهران قرار دارند، هر سه جزو گسل های فعال اند و به لحاظ محاسبات زمین لرزه، خطری جدی برای جنوب شهر تهران محسوب می شوند.

نکته ی حایز اهمیت در مورد گسل های شهر تهران این است که علاوه بر این گسل های اصلی، تعدادی گسل های فرعی و کوچک نیز در اطراف و بستر شهر تهران وجود دارد، و احتمال اینکه بر اثر فعال شدن گسل های اصلی، این گسل ها نیز فعال شوند، وجود دارد.

با توجه به مطالب ذکر شده باید به این موضوع توجه کنیم که ما در شهری زندگی می کنیم که در آن احتمال وقوع زلزله وجود دارد. لذا می بایست هر شهروند با مد نظر قرار دادن این موضوع، این مسئله را به موازات سایر مسائل روزمره ی خود بدون هیچ ترس و واهمه ای به طور پیوسته دنبال کند و آگاهی های لازم را تا رسیدن به مرز آمادگی کسب نماید.


منبع تبیان

[deltang]

پیش از آن كه زلزله اتفاق بیفتد...

این نوشته خاص زلزله در تهران نوشته ‌شده‌ كه به گفته بسیاری از كارشناسان حدود بیست و دو سال تأخیر داشته‌است و این تأخیر اصلاً خبر خوبی نیست، چون تاخیر باعث انباشته ‌شدن انرژی می‌شود. انتظار می‌رود زلزله -اگر بیاید- با قدرتی بالاتر از 7 (در مقیاس ریشتر) خواهدبود.


پیش از آن كه زلزله اتفاق بیفتد...


• اول از همه به فكر مكانی باشید كه در آن زندگی می‌كنید. بسیاری از بناهای تهران خصوصاً در مركز و جنوب شهر قدیمی هستند، خانه‌هایی بدون اسكلت فلزی. تا قبل از تصویب قانون ایمن‌سازی منازل در دهه شصت، بسیاری از خانه‌هایی كه با اسكلت فلزی ساخته‌می‌شدند هم اصول ایمن‌سازی را رعایت نمی‌كردند. ضمن اینكه اصولاً بساز و بفروش‌های تهران افرادی هستند كه صلاحیت ساخت مسكن را ندارند و غالباً عده ایی از افراد كم‌سواد و سودجو هستند كه برای سود بیشتر حاضرند با جان شما معامله كنند. اما چیزی كه مسلم است خانه‌های قدیمی حتی تاب مقاومت در برابر زلزله پنج ریشتری را ندارند. اگر در چنین مكانی زندگی می‌كنید حتماً به فكر تهیه یك مكان ایمن باشید. شاید یك روز معیار انتخاب مسكن مناسب را برایتان نوشتم، اما فعلاً دست ‌به ‌نقد اگر می‌توانید نقشه‌ای از گسل‌های تهران تهیه كنید و به شدت از تهیه مسكن روی مرز گسل‌ها خودداری كنید. هیچ ساختمانی با هر درجه ضریب ایمنی در مرز گسل‌ها سالم نخواهندماند.


• شصت در صد زلزله‌ها در نیمه‌شب اتفاق افتاده‌است. بعید نیست كه زلزله تهران هم جزو همین شصت‌درصدی‌ها باشد. فراموش نكنید كه بعد از این لباس كامل را در كنار تخت و در دسترس قرار دهید.


• همین الان كه این نوشته را تمام كردید بروید دو تا بطری نوشابه خانواده خالی را از آب پر كنید و داخل ماشین بگذارید. حواستان باشد كه همیشه آن را پر نگه دارید و دو بطری دیگر هم پر آب كنید و در مكانی امن در خانه قرار دهید. من فكر می‌كنم كابینت‌های آشپزخانه جای بدی نباشد.


• مكان‌های امن خانه را از همین الان شناسایی كنید.


• یك ساك كوچك تهیه كنید. سعی كنید از نوعی باشد كه دسته بلند دارند و روی دوش قرار می‌گیرند. یا یكی از این كوله‌پشتی‌ها كه قدیم‌ها برای كوه ‌نوردی و در حال حاضر برای مدارس استفاده می‌شود. چند تا كنسرو تن ماهی، كمی خشكبار، قند، یك رادیوی كوچك و یك چراغ قوه داخل آن بگذارید. برای تمام این وسایل باطری تهیه كنید و حواس‌تان باشد هر دو ماه باطری را عوض كنید. قوطی‌های تن ماهی را قبل از سررسید مهلت مصرف عوض كنید. اگر جا شد بطری‌های آب را هم داخل همین ساك قرار دهید. پیچ‌گوشتی، شمع، چاقو، سوت، آچار فرانسه را هم داخل همین ساك قرار دهید. لوازم كمك‌های اولیه را در این ساك قرار بدهید. شامل یك قیچی كوچك، باند استریل، چسب، قرص آنتی‌بیوتیك و استامینوفن، قرص اسهال، الكل و داروی مسكن. اگر دارویی دارید كه مصرف نكردنش باعث مرگتان می‌شود از آنها هم چند عددی در ساك قرار دهید. اگر از سوییچ ماشینتان دو عدد دارید یكی را داخل ساك قرار دهید. اگر ندارید ، یكی تهیه كنید بعد آن را داخل این ساك قرار دهید. یك بسته دستمال كاغذی رولی فراموش نشود. چند متر طناب، حوله كوچك، مقداری پول و طلا یك یا دو قطعه خیلی كوچك از یادگاری كه خیلی برایتان ارزش دارد. (بیخود بارتون رو سنگین نكنین. شاید ناچار بشین روزها این ساك رو حمل كنین. به نظر من اگر ازدواج كردین سی‌دی عروسیتون، بهترین چیزه.)


• داخل اتاق خواب را از لوستر و تابلو و اكواریوم و آینه و هر چه وسایل این چنینی است خالی كنید. تنها یك تخت برای اتاق خواب كافی است و احیاناً یك میز آرایش بدون آینه. همین لوازم را از اتاق خواب بچه بردارید. در مورد اتاق خواب او با سخت گیری بیشتری عمل كنید.


• با خیال نسبتاً راحت بخوابید.

اگر زلزله اتفاق افتاد...


• قبلاً برایتان گفتم تمام جاهای امن خانه را مشخص كنید. چهارچوب درها، زیر میز نهارخوری و كنار ستون‌ها بهترین مكان‌ها هستند.


• اگر هنگامی كه خواب بودید دیدید كه زمین می‌لرزد زیاد به خودتان زحمت ندهید، تا از گیجی خواب بیدار شوید زلزله تمام شده‌است. مدت زلزله بین سی ثانیه تا یك دقیقه است. اگر از شانس بدمان زلزله یك دقیقه‌ای نصیبمان شد باز هم از جایتان تكان نخورید در جایی كه هستید بمانید و سرتان را حفظ كنید. چون ساختمانی كه سی ثانیه جلوی زلزله ایستادگی كرده‌است سی ثانیه دیگر هم ایستادگی خواهدكرد (انشاء الله). اگر دسترسی شما به یكی از این نقاط امن فقط با یك گام امكان‌پذیر است به طرف آن بروید. اگر قرار است چند قدم تا آن مكان بردارید شاید بهتر باشد در جای خود سنگر بگیرید. حركت در هنگام زمین‌لرزه كار بسیار سختی است.


• اگر هنگامی كه سرگرم شمارش گوسفندان بودید ( سعی می كنید بخوابید ) این اتفاق افتاد به سرعت به طرف نزدیكترین مكان امن در داخل آپارتمانتان بروید. حتما به همسر و فرزندان و كسانی كه با شما زندگی می‌كنند این مكان را یاد بدهید. حتی اگر فرصت كردید چند بار این كار را تمرین كنید.


• اگر عادت دارید كنار تختتان پارچ آب بگذارید حتما از این به بعد از پارچ و لیوان پلاستیكی استفاده كنید.

بعد از این كه زلزله اتفاق افتاد...


• بعد از زلزله بسیار دقت كنید بیشتر آسیب‌ها از این زمان به بعد شروع میشود.


• اول اینكه مراقب هر حركت خود باشید. به هیچ وجه از تخت خارج نشوید. احتمالاً این نوشته را در مورد پاكسازی اتاق خواب از تابلو و آینه زیاد جدی نگرفتید، یا شب قبل پارچ آب و لیوان را كنار تخت گذاشته‌اید و اینها حالا تبدیل شده‌اند به بلورهای زیبای شیشه. بعد از زلزله برق‌ها قطع شده‌است و از نور خبری نیست. حواستان باشد كه یك حركت اضافی می‌تواند باعث بریدگی بسیار بد در پایتان بشود. باز هم حواستان باشد كه در این شرایط كه شهر به تل عظیمی از خاك تبدیل شده ، زخم بسیار راحت عفونی می‌شود. تا حالا اسم كزاز و قانقاریا به گوشتان خورده؟ دارو هم كه دیگر خوابش را ببینید. پس حواستان باشد به این راحتی خودتان را زخمی نكنید.


• اگر دمپایی روفرشی‌تان را پیدا نمی‌كنید، یك تكه از ملافه روی دشكتان را بكنید و دور پایتان بپیچید. سعی كنید قسمت كف را بسیار كلفت بپیچید. اگر همسر دارید به او هم توصیه كنید همین كار را بكند. بسیار سریع عمل كنید اما هول نشوید تا حال هر چه می‌خواست بشود شده.


• به سرعت فرزند كوچكتان (تا ده سال) را بغل كنید و به طرف در بروید به همسرتان ماموریت بدهید به طرف ساك و آب برود. اگر فرزندتان بزرگتر از ده سال است اجازه بدهید خودش راه برود.


• احتمالاً چهارچوب در خانه از شكل خارج شده‌است. شاید ناچار شدید با كمی زور آن را باز كنید. اگر خواستید با زور شانه آنرا باز كنید، دقت كنید كه خیلی محكم ضربه نزنید. هیچ كس از آن سمت در خبر ندارد.


• زیاد نگران بسته‌نشدن در خانه نشوید. نسبت خانه های نیمه ویران به افراد دزد بیشتر از آن است كه به خانه شما هم دستبرد بزنند.


• به هیچ وجه به این تصور نباشید كه خانه شما كه جلوی زلزله ایستادگی كرده بعد از این هم جای امنی است. از خانه خارج شوید. حتماً حتماً با لباس گرم خارج شوید. اگر توانستید یك پتو هم همراه بردارید، سرما هم به اندازه زلزله كشنده است. به گونه‌ای از خانه خارج شوید كه گویی بار آخر است كه این خانه را ترك می‌كنید.


• شما جلو حركت كنید. بعد فرزندتان بعد همسرتان. اگر ناچار شدید كودكتان را در بغل بگیرید بهتر است فردی كه كودك را در بغل می‌گیرد از عقب حركت كند. در حین حركت بسیار دقت كنید حتما دستان خود را به دیوار (اگر باقی مانده‌باشد) یا نرده یا به چیزی بگیرید. بسیار احتمال دارد كه زیر پایتان ناگهان خالی شود و این دست گرفتن كمك می‌كند كه پرتاب نشوید.


• اگر در طبقات بالا زندگی می‌كنید به آرامی سقوط را شروع كنید. چراغ قوه را شما در دست بگیرید و هر قدم را حساب‌شده بردارید و بعد نور را به عقب بیندازید كه همسر و فرزندتان بتوانند شما را تعقیب كند. به هیچ وجه ندوید.


• اگر بوی گاز به مشامتان رسید چراغ قوه را خاموش كنید و سعی كنید در تاریكی راهتان را پیدا كنید. به هیچ عنوان از كبریت یا فندك استفاده نكنید.


• اگر در طی حركت از كنار واحدهای همسایه صدای ناله یا كمك آنها را شنیدید توجه نكنید. دقت كنید كه در حال حاضر نجات جان خودتان و خانواده‌تان در اولویت قرار دارد. یك مكث كوچك برای نجات جان آنان می‌تواند به قیمت جان افراد خانواده خودتان تمام شود.


• در حیاط آپارتمان بسیار مراقب باشید. دهانه تمام چاه‌ها حالا دیگر باز شده‌است، ممكن است با كمی آجر یا سیمان پوشیده‌شده و شكل كامل یك دام را برای فرو بردن شما تشكیل داده ‌باشد. از كنار دیوار حركت كنید تا به در برسید و زیاد سرعت نداشته‌باشید. اگر برایتان امكان دارد همین الان مكان چاه منزلتان را پیدا كنید و آنرا شناسایی كنید.


وقتی به محوطه بیرون خانه رسیدید...


• اگر فكر می‌كنید كه می‌توانید با دست خالی به كمك همسایه بروید حتماً این كار را بكنید.


• خیلی خیلی خیلی مراقب بوی گاز باشید. اگر این بو را حس كردید به سرعت به طرف جهت مخالف آن فرار كنید. هنگام حركت سعی كنید از وسط خیابان یا كوچه عبور كنید (كنارهای پیاده‌رو معمولاً یكی از هزاران دهانه چاهی هستند كه حالا دیگر سرپوش ندارند.)




زمانی كه از كار نجات همسایه فارغ شدید به دقت این اعمال را انجام دهید.


• اگر در مركز شهر هستید هر چه سریعتر خود را به سمت خارج شهر برسانید. به ذهنتان هم خطور نكند كه به همراه زن و بچه برای نجات برادر یا خواهر یا پدر و مادری كه دو خیابان بالاتر یا پایینتر هستند بروید. من شما را درك می‌كنم كه دوست دارید برادر، خواهر، مادر یا پدر خود را هم نجات دهید، اما فرزندان خود را فراموش نكنید. شما سوپرمن نیستید. در ضمن اگر مجرد هستید حتماً برای نجات افراد خانواده اقدام كنید. عموماً خطاب من در این نوشته افراد متأهل است.


• در صورت بروز زلزله بیش از سیصد هزار علمك گاز در تهران منفجر خواهدشد. همانطور كه می‌دانید برای اینكه گاز در لوله‌ها جریان پیدا كند تحت فشار به مایع تبدیل می‌شود و شكستن لوله باعث انفجار آن خواهدشد. چون در آن زمان در تهران آبی پیدا نمی‌شود كه آتش را مهار كند رفته رفته همه چیزهای سوختنی در تهران خواهدسوخت. حواستان باشد كه حتی آسفالت خیابان هم كه از مواد قیری تهیه شده‌اند در حرارت خاصی شروع به سوختن میكند. اما بهترین هیزم دم دست برای آتش‌سوزی وسایل خانه و اتومبیل‌های پر از بنزین هستند. زمانی كه آبی برای خاموشی این آتش نباشد آتش‌های كوچك با هم متحد می‌شوند و آتش بزرگتر تشكیل می‌دهند و این روند ادامه دارد. احتمالاً كمتر از دوازده ساعت بعد از زلزله آتش‌سوزی‌های بزرگ تمام سطح شهر را پوشانده. اگر در فرار به فضای باز تعلل كنید احتمالاً در حلقه این آتش گرفتار خواهیدشد. فرار از این حلقه‌های آتش چندان كار راحتی نخواهدبود. دودی كه از این آتش‌سوزی بلند خواهدشد به‌شدت مسموم‌كننده و كشنده است. پس اگر در حلقه آتش گرفتار شدید زیاد نگران نباشید؛ قبل از اینكه زنده زنده بسوزید خفه خواهیدشد.


• نمی‌توانید زیاد به ماشینتان امید داشته‌باشید، اما اگر در حاشیه شهر زندگی می‌كنید و به فرض محال دیدید كه خیابان‌ها باز هستند حتماً از ماشینتان استفاده كنید و به طرف خروجی‌های شهر در جنوب یا غرب شهر بروید. زیاد به خروجی‌های شرق تهران امید نداشته‌باشید. احتمالاً تمام جاده‌های كوهستانی مسدود خواهدشد.


• حتماً حتماً حتماً همین الان با تك تك افراد خانواده كه می‌شناسید قرار یك فضای باز كه بعد از زلزله بتوانید همدیگر را در آنجا ملاقات كنید بگذارید. مثل خروجی اتوبان كرج یا ورزشگاه آزادی یا پارك ملت یا .... ناچارید از چند پارك بزرگ و ورزشگاه‌ها برای اینگونه قرارها استفاده كنید. بعد از زلزله نه اتوبوسی هست كه به طرف آن بروید نه تلفنی هست كه از هم خبردار شوید. این بهترین راه برای پیدا كردن یكدیگر است. بهتر است قرار ملاقات را برای تنها یك یا دو روز بعد از زلزله بگذارید، اما اگر فكر می‌كنید كه در محل امنی زندگی می‌كنید می‌توانید قرار را برای اولین ساعات بعد از زلزله بگذارید. اگر فضای خاصی را مشخص نكرده‌باشید بعید است به این سادگی از زنده بودن آنان باخبر شوید.


• اگر فكر می‌كنید كه نیاز دارید برای برداشتن پاره‌ای وسایل به داخل ساختمان بازگردید حتماً تا صبح صبر كنید. روشنایی هوا بسیاری از خطرهای ناپدید را آشكار خواهدكرد.


• به هیچ وجه در طی مراسم زلزله و بعد از آن برای نظافت شخصی از آب استفاده نكنید. آب موجود را فقط برای آشامیدن استفاده كنید.


• هر از گاهی به رادیوتان سر بزنید اما بعید است برنامه‌ای از تهران برایتان پخش شود. به فرض محال اگر ایستگاه پانزده خرداد سالم بماند مجری باید خیلی بیرحم باشد كه زن و بچه‌اش را ول كند و بیاید برای شما موسیقی بگذارد. اما ممكن است دو روز بعد از زلزله بتوانند یك جوری رادیو را راه بیندازند.


• اگر آنقدر شانس داشتید كه ماشینتان سالم و مسیر باز بود، در حركت از تهران درنگ نكنید. برای اینكه شك شما را به یقین تبدیل كنم چند نكته را یادآوری می‌كنم:

از جمعیت دوازده ملیونی تهران حدود هشت ملیون نفر بعد از زلزله زنده خواهندماند. هر سه سد اطراف تهران ضد زلزله نیستند و از بین خواهندرفت. حتی دسترسی به چاه‌ها برای استفاده از آب آنها غیرممكن خواهدبود. برای تأمین آب این جمعیت عظیم هیچ كاروان تانكری روی زمین كافی نخواهدبود. در نتیجه استفاده از آب غیربهداشتی اجتناب‌ناپذیر خواهدشد. ضمن اینكه مسئله اسكان و تغذیه این جمعیت عظیم بعد از چند روز مشكلی غیرقابل‌حل خواهدشد. از طرفی استفاده از آب آلوده باعث همه‌گیر شدن بیماری‌های عفونی و اسهال و وبا خواهدشد و ...

چاره‌ای نیست. باید این شهر را به قصد یكی از شهرهای نزدیك تهران ترك كرد. می‌توانید بعد از اینكه همراهانتان را در آنجا اسكان دادید برای كمك به عملیات نجات بازگردید.


• در حین عملیات نجات حواستان به آتش باشد. از دست شما كار زیادی برنمی‌آید. اگر با مصالح ساختمانی سر و كار داشته‌باشید منظور من را خوب درك می‌كنید. به همین جهت اگر در جایی دیدید كه چند نفر سعی می‌كنند فردی را از خاك بیرون بكشند به كمك آنها بروید. می‌توانید بعد از آنها خواهش كنید كه برای كمك عزیزان شما بشتابند. بسیاری از نجات‌ها در این زمان با همكاری جمعی معنی پیدا می‌كند.


• اگر خواستید برای خروج فردی كه از زیر آوار فریاد می‌كشد بروید دو نكته را فراموش نكنید:

اگر واقعا فكر می‌كنید می‌توانید اینكار را بكنید، حتماً یك كلنگ داخل ماشینتان بگذارید. بعد از زلزله می‌فهمید مخترع آن چه نعمتی را اختراع كرده‌است.

اگر نیمی از بدن فردی را بیرون از آوار دیدید با كمك كلنگ و احتمالاً دو سه نفر دیگر شاید بتوانید از زیر خاك خارجش كنید. اگر تنها از زیر هزاران كیلو آوار صدایش را شنیدید بهتر است دست به هیچ اقدامی نزنید تا شاید كمك‌های خاص با وسایل ویژه برسند.

هنگام خروج همان فردی كه نیمه در آوار قرار دارد بسیار حساب‌شده عمل كنید. یك حركت اشتباه می‌تواند باعث شود كه دیوار نیمه‌خراب روی سرش خراب شود و برای همیشه صدایش قطع شود. آیا می‌دانید یكی از بیماری‌های روانی رایج بعد از زلزله مختص كسانی است كه با همین حركت اشتباه باعث مرگ عزیزی شده اند و تا آخر عمر خود را سرزنش می‌كنند كه چرا آن روز آن حركت اشتباه را كردند؟

• یك نكته دیگر: همین الآن به همه دوستانی كه دوستشان دارید این نكته ها را بگویید. به برادر، خواهر و مادر و پدر.