تغذيه رمضان - روزه سلامتي تغذيه و بهداشت در رمضان (تغذيه وبهداشت در رمضان)

**دانه کولانه** · #1 09-01-2008

lمبتغذيه رمضان - روزه سلامتي تغذيه و بهداشت در رمضان (تغذيه وبهداشت در رمضان)

در تاپيك زير با اين مطالب آشنا ميشويم

20 راهکار برای تغذیه درست در ماه رمضان
دانستنی های تغذیه در ماه رمضان
چند خبر در مورد تغذیه در ماه رمضان
توصیه های تغذیه ای در ماه مبارک رمضان
در مورد تغذیه در ماه مبارک رمضان بیشتر بدانیم
توصیه های سلامتی در ماه رمضان
روزه ماه رمضان و بيماريهاي قلبي
مصرف ميوه در سحري
رژيم لاغری مناسب در ماه مبارک رمضان
روزه زنان باردار - زنان باردار و رمضان ‌:روزه‌داري زنان شيرده با تغذيه مناسب اشکال ندارد

منابع

تبيان
نيكصالحي
مهر نيوز
iran4me.com
.irib.ir

===============================
================================
به نوشته هاي زير هم مراجعه كنين:

**دانه کولانه** · #2 09-01-2008

دانستنی های تغذیه در ماه رمضان ( تغذيه در رمضان)

دانستنی های تغذیه در ماه رمضان

هر ساله پس از ماه مبارک رمضان اکثراً یا افزایش وزن پیدا می کنیم یا ضعیف شده و دچار بیماری های گوارشی می شویم. این عوارض از آنجا ناشی می شود که یاد نگرفته ایم اصولی روزه بگیریم .

پرخوری و بدخوری دلیل عمده این عوارض است.
تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد.
مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد.مثلا اگر می گوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگ های مجاری ادراری را بسیار افزایش می دهد.
مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می شود.
در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می گیرند، باید تمام مواد مغذی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه هایی مثل هویج و گوجه فرنگی را بسیار مصرف نمایند.
چگونگی روزه گرفتن در ماه رمضان

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی ، فیزیکی ، روحی و اجتماعی به همراه دارد ، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست ، بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است.
بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است. اختلالات بوجود آمده در این ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا ، مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است .
سحر:
سحری را سبک مصرف کنید.
افطار:
نیاز فوری بدن در هنگام افطار به دست آوردن یک منبع انرژی به شکل گلوکز(قند خون) برای هر سلول زنده به خصوص سلول های مغز و اعصاب است. خرما و آب میوه منابع خوب قند هستند، لذا هنگام افطار مصرف خرما، آب میوه ، سوپ سبزیجات با رشته به منظور حفظ تعادل قند، آب و مایعات بدن توصیه می شود.
شام :
- گروه گوشت: مرغ ، گاو، گوساله، ماهی و ...
- گروه نان وغلات: این گروه منبع خوبی از کربوهیدرات های مرکب هستند و تأمین کننده انرژی ، پروتئین، مواد معدنی و فیبرهای غذایی می باشند.
- گروه لبنیات ( شیر ، ماست ، پنیر و...) شیر و محصلات لبنی منابع خوب پروتئین و کلسیم هستند که برای حفظ بافت بدن و عملکرد های متعدد فیزیولوژیک ضروری می باشد.
- گروه سبزیجات : سبزیجات منبع خوب فیبرهای غذایی ، ویتامین A و سایر مواد شیمیایی گیاهی که آنتی اکسیدان هستند، می باشد. این مواد در جلوگیری از سرطان، بیماری های قلبی-عروقی و بسیاری از بیماری های دیگر مفید است.
- گروه میوه ها : میوه را به عنوان آخرین قسمت شام یا فاصله کمی بعد ازشام مصرف کنید تا باعث سهولت هضم غذا شده و از بروز بسیاری از مسائل جلوگیری کند. میوه های ترش ، ویتامین C بدن را فراهم می کنند میوه ها منبع خوبی از فیبرهای غذایی هستند . میوه ها و مخلوطی از مغزها را می توان بعد از شام یا قبل از خواب مصرف کرد.
کاهش وزن و افزایش چربی خون به علت بدخوری و پُرخوری در ماه رمضان

بسیاری از افراد طی این ماه به لحاظ تغذیه دچار بد خوری و یا پُرخوری شده و در تغذیه افراط می کنند به گونه ای که ممکن است، حتی وزن فردی کاهش یافته، اما میزان چربی خونش افزایش یابد، بنابراین علت اصلی این مشکلات افراط در مصرف شیرینی جات است چون شیرینی جات، مواد قندی و چربی ها، به راحتی سلامت مصرف کنندگان را با خطر مواجه می کند. بنابراین باید از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ کرده به شدت خودداری کرد، چون برخلاف آنچه که مردم گمان می کنند که طی ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد کم می گردد و همچنین افرادی که دچار چربی خون بالا هستند ،چربی خون آنها کاهش می یابد، در بسیاری از موارد مشاهده شده که پس از ماه رمضان نه تنها باعث کاهش وزن نشده، بلکه موجب افزایش وزن و چربی هم می شود.
مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می شود، چون هضم چربی ها در بدن نیازمند مدت زمان طولانی تراست، استفاده از خوراکی ها و مواد غذایی تا دیر وقت و به تأخیر انداختن زمان خواب، موجب بی اشتهایی و بی حوصلگی هنگام سحر می شود، بنابراین اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشکلی برای وعده سحر ایجاد نخواهد شد.

اگر روزه به شیوه مناسب انجام نشود یعنی رژیم غذایی به گونه ای باشد که کالری بیش از حد ممکن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسیب می رسد. بنابراین اگر روزه داری به شیوه صحیح انجام شده باشد، می تواند با کاهش کالری در بدن، نوع خوب کلسترول یا HDL را در بدن افزایش داده و موجب کاهش کلسترول بد یا LDL شود. در غیر این صورت کلسترول بد خون افزایش می یابد.

**دانه کولانه** · #3 09-01-2008

تغذيه در ماه رمضان در مورد تغذیه در ماه مبارک رمضان بیشتر بدانیم

در ماه ضیافت الهی هستیم،‌ خوب است در مورد تغذیه در ماه مبارک رمضان بیشتر بدانیم

روزه علاوه بر اینکه موجب ارتقای سلامت فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد می‌گردد، خود آدابی دارد که رعایت آنها به‌ویژه در زمینه تغذیه سالم در ماه رمضان، موجب بهره‌‌وری بیشتر از فواید معنوی، بهداشتی و... در این ماه عزیز می‌شود.
در طول روزه‌داری دستگاه گوارش حدود چند ساعت خالی می‌ماند و در واقع این دستگاه و سایر دستگاه‌هایی که به نحوی در هضم و جذب مواد غذایی دخالت دارند استراحت می‌کنند و بعد از روزه‌داری به نحو بهتری اعمال خود را به انجام می‌رسانند.
مطالعات متعدد نقش موثر روزه‌داری را در بهبود بیماری‌های مختلف نشان می‌دهد. در اغلب بیماری‌هایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند روزه‌داری مفید است.
مطالعات نشان داده است روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم می‌کند و موجب افزایش میزان چربی‌های مفید خون می‌شود. علاوه بر این برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم به کمک پزشک معالج و یک متخصص تغذیه به راحتی می‌توانند در این ماه روزه بگیرند و از آثار مفید آن بهره کافی را ببرند.
به طور کلی پیروی از یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح کرد و هم از برکات معنوی این ماه بهره برد.

سحری و افطاری سالم

در ماه مبارک رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها، گوشت و حبوبات و تخم‌مرغ، شیر و لبنیات) ضروری است. با رعایت تنوع و تعادل در مصرف غذا نیازهای تغذیه‌ای شامل آب، املاح، ویتامین ها، ‌پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.
توصیه می‌شود افراد روزه‌دار همانند زمانی که روزه نیستند سه وعده غذا بخورند که وعده شامل افطار، شام و سحر است، اما در ماه مبارک رمضان سرو غذا در دفعات کمتر برای مثال دو بار در روز نیز اشکال ندارد و به شرایط جسمی و توانایی فرد بستگی دارد.
بهتر است غذای مصرفی در وعده سحری خصوصیات و ویژگی وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود.
با توجه به اینکه ساعت سرو افطار حدود ساعت ۱۸ است و تا وعده سحری فاصله طولانی است، می‌توان در فاصله افطار تا سحر یک وعده غذایی مثل شام سبک را سرو کرد که البته این به وضعیت خود شخص و تمایل او به سرو غذا بستگی دارد.

در هنگام افطار مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه‌‌های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر و ماست و پنیر) میوه‌ها و سبزی‌ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) توصیه می‌شود، مانند نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است.
نکته مهم شست‌وشوی کامل و ضد عفونی‌کردن سبزی مصرفی است که در این دوران باید بیش از پیش به آن توجه کرد. علاوه بر آن مصرف شیر گرم و فرنی و یا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است. استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بدون روغن (حلیم منبع خوبی از مواد نشاسته‌ای، فیبر، پتاسیم و منیزیم است) و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه‌دار می‌شود.

سبزی و میوه فراموش نشود

استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند، برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود. توصیه می‌شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی‌های گوناگون مصرف شود. سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تأمین ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می‌کنند.

اعتدال در مصرف شیرینی‌ها

مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی‌شود. مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتیجه کاهش قند خون می‌شود. به این ترتیب مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی قندهای ساده مثل شیرینی و شکلات در وعده سحری موجب می‌شود شخص زودتر گرسنه شود. انواع میوه را که حاوی مواد مغذی بسیار مفید برای سلامت بدن است بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.
از کربوهیدرات‌های پیچیده مثل غلات از جمله گندم، جو و... حبوبات مثل عدس، لوبیا،‌ نان‌های سبوس‌دار و غذاهای حاوی فیبر مثل سبزی‌ها، حبوبات، غلات، میوه‌های با پوست، میوه‌های خشک مانند گلابی، آلو و انجیر و بادام در وعده‌های غذایی به خصوص سحری بیشتر استفاده کنید. این غذاها باعث می‌شوند احساس گرسنگی کمتری کنید، چون به آهستگی هضم می‌شوند.
توصیه می‌شود برای تأمین آب مورد نیاز پس از سرو افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.
در طول روزه‌داری دستگاه گوارش حدود چند ساعت خالی می‌ماند و در واقع این دستگاه و سایر دستگاه‌هایی که به نحوی در هضم و جذب مواد غذایی دخالت دارند استراحت می‌کنند و بعد از روزه‌داری به نحو بهتری اعمال خود را به انجام می‌رسانند.

خلاصه

در ماه مبارک رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها، ‌گوشت و حبوبات و تخم‌مرغ، شیر و لبنیات)‌ ضروری است.
با رعایت تنوع و تعادل در مصرف غذا نیازهای تغذیه‌ای شامل آب، املاح، ‌ویتامین ها، پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.

**رزیتا** · #4 10-02-2009

توصیه های تغذیه ای در ماه مبارک رمضان

تیتر : توصیه های تغذیه ای در ماه مبارک رمضان
خلاصه : دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران با توجه به فرا رسیدن ایام ماه مبارک و با عنایت به اینکه این ماه زمان مناسبی برای برقراری تعادل غذایی در بدن است، رعایت برخی نکات تغذیه ای را به هموطنان توصیه کرد.
متن کل خبر : دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران با توجه به فرا رسیدن ایام ماه مبارک و با عنایت به اینکه این ماه زمان مناسبی برای برقراری تعادل غذایی در بدن است، رعایت برخی نکات تغذیه ای را به هموطنان توصیه کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، نکاتی که از سوی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران مورد تأکید قرار گرفته است به این شرح است:

- در این ماه در زمان افطار از مصرف غذاهای پرحجم و چرب خودداری گردد.

- از مواد غذایی طبیعی مثل شیر، پنیر، نان، گردو، خرما و سبزیجات استفاده گردد.

- افطار خود را با چای ولرم و نان و پنیر آغاز کنند.

- با توجه به اینکه زولیبا و بامیه از جمله مواد قندی است که دراین ماه مصرف بیشتری دارد، لذا توصیه می گردد علاوه بر مصرف کم این مواد از خرما و کشمش به عنوان مواد جایگزین استفاده گردد.

- همچنین توصیه می شود هنگام سحری از مصرف غذای شیرین و پرخوری خودداری گردد و برای جبران کمبود آب و املاح مورد نیاز بدن ( در فاصله زمانی بین سحر تا افطار ) به جای مصرف غذاهای چرب و شیرین از میوه و سبزیجات استفاده شود.

**رزیتا** · #5 10-02-2009

تیتر : باز كردن روزه با مايعات گرم از نفخ پس از افطار پيشگيري مي‌كند
خلاصه : باز كردن روزه با مايعات گرم از نفخ پس از افطار پيشگيري مي‌كند
متن کل خبر : يك فوق تخصص گوارش و كبد مركز آموزشي و درماني قزوين گفت: باز كردن روزه با مايعات گرم از نفخ پس از افطار پيشگيري مي‌كند.

دكتر علي‌اكبر حاج‌آقامحمدي روز يكشنبه در گفت وگو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: خالي بودن معده و پر شدن معده پس از چند ساعت نخوردن غذا علت اصلي نفخ پس از افطار است، زيرا معده آمادگي تحمل حجم غذاي زياد را ندارد.

وي افزود: خوردن مقدار زياد غذا در ابتداي افطار به معده فشار آورده و باعث نفخ شكم مي‌شود، برهمين اساس بهترين توصيه باز كردن روزه با مايعات گرم است.

اين پزشك خاطرنشان كرد: پس از نوشيدن مايعات گرم استفاده از غذاهاي آبكي مثل سوپ، همچنين نان، خرما، پنير و سبزي به علت حجم كم و انرژي مناسب مفيد مي‌باشد.

حاج‌آقامحمدي به روزه‌داران توصيه كرد وعده شام را چند ساعت بعد از افطار صرف كنند.

وي با بيان اين كه "نفخ و تورم شكم شايعترين بيماري گوراشي است"، گفت:
خوردن بيش از اندازه غذا و تحمل نكردن قند لاكتوز يا آلرژي غذايي از عوامل شايع بروز نفخ و تورم شكم است.

اين فوق تخصص گوارش و كبد، به روزه‌داران سفارش كرد: درصورت رعايت توصيه‌هاي ياد شده، اگر باز دچار نفخ شكم شدند، از عصاره‌هايي نظير عصاره نعنا و زيره استفاده كنند.

حاج‌آقامحمدي يادآور شد: روزه‌داران از نوشيدن آب هنگام صرف غذا به دليل رقيق شدن آنزيم‌هاي گوارشي و اختلال در هضم خودداري كنند و همچنين روزه خود را با مايعات و نوشابه‌هاي سرد باز نكنند.

**مهدی** · #6 08-07-2010

مصرف ميوه در وعده سحر ماه مبارك رمضان، به دليل وجود فيبر در آن، موجب پايداري بيشتر مايعات در بدن و تحمل تشنگي مي شود.

تيرنگ نيستاني، متخصص تغذيه در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران، گفت: روزه داري در فصل تابستان به دليل تبخير بيشتر آب بدن براي افرادي كه در بيرون از منزل فعاليت دارند، موجب افزايش احساس تشنگي مي شود.

وي ادامه داد: نوشيدن آب فراوان به ويژه در وعده سحري مشكل تشنگي را حل نكرده؛ چرا كه دو ساعت بعد از آشاميدن، آب به شكل عرق و ادرار از بدن خارج مي شود.
نيستاني خاطرنشان كرد: توصيه ما براي جلوگيري از احساس تشنگي براي روزه داران در فصل تابستان، مصرف ميوه در وعده سحري بوده كه افراد مي توانند از ميوه ها و يا خيار و گوجه فرنگي به همراه پنير و نان در اين وعده استفاده كنند.

وي يادآور شد: ميوه ها به دليل وجود فيبر، آب را در خود ذخيره كرده و هنگامي كه روزه دار از آن به عنوان وعده سحري استفاده كرد، مدت زمان زيادي طول مي كشد كه به روده بزرگ رسيده و در آن جا مقدار بيشتري از مايعات به وسيله روده بزرگ جذب بدن شده و به دليل پايداري بيشتر مايعات در بدن، توان فرد را در تحمل تشنگي افزايش مي دهد.
همچنين؛ حفظ عادت به خوردن ميوه ها به جاي صبحانه پس از ماه مبارك رمضان، به سلامت بدن افراد كمك خواهد كرد.

**دانه کولانه** · #7 09-01-2008

توصیه های سلامتی در ماه رمضان (سلامتي در ماه رمضان)

توصیه های سلامتی در ماه رمضان

برنامه غذایی ما در ماه مبارک رمضان نباید نسبت به قبل خیلی تغییر کند و در صورت امکان باید ساده باشد. همچنین باید طوری تنظیم شود که بر روی وزن طبیعی تأثیر زیادی نداشته باشد .
با توجه به ساعات طولانی گرسنگی در روز ، باید غذاهایی را مصرف کنیم که به کندی و دیر هضم می شوند مثل غذاهای حاوی فیبر زیاد . غذاهای دیرهضم معمولاً 8 ساعت در دستگاه گوارش می مانند، در حالیکه غذاهای زود هضم فقط3 تا4 ساعت در معده باقی می مانند و فرد خیلی زود احساس گرسنگی خواهد کرد.
غذاهای دیر هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبیا ، عدس ، آرد سبوس دار ،‌ برنج با پوست و غیره ( که کربوهیدرات های پیچیده نامیده می شوند ) .
غذاهای زود هضم عبارتند از : غذاهایی که حاوی قند ، آرد سفید و غیره هستند ( که به این گروه کربوهیدرات های تصفیه شده گفته می شود ).
غذاهای حاوی فیبر غذایی عبارتند از : غذاهای حاوی سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، انواع سبزی ها مانند لوبیای سبز ، نخود ، ‌ ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، میوه های با پوست ، میوه خشک شده مثل برگه زردآلو ، انجیر ،‌ آلو خشک ، بادام و غیره .
غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند و از همه گروه های غذایی مثل میوه، سبزیجات ،‌گوشت و مرغ و ماهی ، نان و غلات و گروه شیر و لبنیات باید در برنامه غذایی ما وجود داشته باشد .
غذاهای سرخ شده باید به مقدار کم مصرف شوند، زیرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن مناسب می شوند .
از چه غذاهایی پرهیز کنیم ؟

1 - غذاهای سرخ کردنی و چرب
2- غذاهای حاوی قند زیاد
3 - خوردن غذای زیاد بخصوص هنگام سحر
4 - خوردن چای زیاد هنگام سحر. چای باعث افزایش ادرار شده و از این طریق نمک های معدنی که در طول روز بدن به آنها نیاز دارد، دفع می شوند .
5 - سیگار : اگر شما نمی توانید کشیدن سیگار را یک دفعه قطع کنید از هفته های قبل از ماه رمضان مصرف آن را به تدریج کاهش دهید.
چه غذاهایی را مصرف کنیم ؟

1 - مصرف کربوهیدرات های مرکب در سحر که مدت طولانی تری هضم می شوند و باعث می شوند که کمتر گرسنه شوید .
2- حلیم یک منبع عالی پروتئین بوده و از غذاهائی است که دیر هضم می شود .
3 - خرما منبع عالی قند ، ‌فیبر ، کربوهیدرات ، پتاسیم و منیزیم می باشد .
4 - مغز بادام غنی از املاح خصوصا کلسیم و فیبر می باشد .
5 - موز منبع غنی پتاسیم ، منیزیم و کربوهیدرات می باشد .
6- مصرف زیاد آب یا آب میوه در فاصله بین افطار و زمان خواب باعث تأمین آب مورد نیاز بدن می شود .
مشکلات سلامتی ، علل و درمان آن

یبوست

یبوست می تواند باعث ایجاد بواسیر ، شقاق های دردناک مقعد و سوء هاضمه به همراه نفخ شود .
علل : مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده ، مصرف کم آب و فیبر غذایی.
درمان : مصرف کم کربوهیدرات های تصفیه شده ، افزایش مصرف آب ، استفاده از سبوس در پخت نان ها ، استفاده از آردهای قهوه ای و سبوس دار
سوء هاضمه و نفخ

علل : پرخوری ، مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده ، غذاهای تند و ادویه دار، غذاهایی که ایجاد نفخ می کنند مثل تخم مرغ ،‌ کلم ، لوبیا، عدس و نوشابه های گازدار
درمان : پرخوری نکنید ، آب میوه یا آب بنوشید . از غذاهای سرخ کردنی اجتناب کنید .
ضعف ( افت فشار خون )

علائم : افزایش تعریق ، ضعف ، خستگی ، کم شدن انرژی ، سرگیجه بخصوص هنگام برخاستن ، ظاهر رنگ پریده و احساس افتادن که این علائم بیشتر هنگام بعد از ظهر اتفاق می افتند .
علل : مصرف کم مایعات و کاهش مصرف نمک
درمان :به مکان های گرم نروید . مصرف نمک و مایعات را افزایش دهید .
توجه : افت فشار خون باید با گرفتن فشار خون در هنگام بروز علائم تأیید شود . افراد دارای فشار خون بالا ممکن است در طول ماه رمضان نیاز به تنظیم مجدد داروهای خود توسط پزشک داشته باشند .
سردرد

علل : عدم مصرف کافئین و تنباکو ،‌انجام کار زیاد در طول روز ، کم خوابی ، گرسنگی که معمولاً در طول روز بیشتر شده و در انتهای روز بدتر می شود . سردرد وقتی با افت فشار خون همراه شود، می تواند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شود .
درمان : در طول یک تا دو هفته قبل از ماه رمضان به تدریج مصرف کافئین و تنباکو را قطع کنید . چای سبز و بدون کافئین ممکن است جایگزین خوبی باشد . همچنین برنامه خود را در طول ماه رمضان طوری ترتیب دهید تا خواب کافی داشته باشید .
کاهش قند خون

علائم : ضعف ، سرگیجه ، خستگی ،‌کاهش تمرکز ،‌ تعریق زیاد ، لرزش بدن ، عدم توانائی برای انجام فعالیت های بدنی ، سردرد و تپش قلب.
علل در افراد غیر دیابتی : مصرف زیاد قند مثل کربوهیدرات های تصفیه شده مخصوصاً در هنگام سحر باعث می شود که بدن مقدار زیادی انسولین تولید کرده و باعث افت قند خون شود .
درمان : خوردن غذا هنگام سحر و کاهش مصرف نوشیدنی ها و غذاهای حاوی قند .
توجه : افراد دیابتی ممکن است به تنظیم مجدد داروهای خود در ماه رمضان احتیاج داشته باشند و باید با پزشک خود مشورت کنند .
انقباضات عضلانی

علل : مصرف کم غذاهای حاوی کلسیم ، پتاسیم و منیزیم
درمان : خوردن غذاهای غنی از املاح بالا مثل : سبزیجات ، میوه جات ، شیر و لبنیات ، گوشت و خرما
توجه : افراد دارای فشار خون بالا که تحت درمان هستند و افراد دچار سنگ کلیه ، باید با پزشک خود مشورت کنند .
زخم معده ،‌ سوزش سردل ، التهاب معده

افزایش سطح اسید در معده خالی در ماه رمضان باعث تشدید زخم و التهاب معده می شود که به صورت احساس سوزش در ناحیه معده و زیر دنده ها ظاهر شده و می تواند بطرف حلق گسترش یابد . غذاهای تند ، قهوه و نوشابه های سیاه این حالت را بدتر می کنند .
درمان های پزشکی برای کنترل سطح اسید معده وجود دارند وافراد مبتلا، قبل از روزه گرفتن باید با پزشک خود مشورت کنند .
سنگ کلیه

سنگ کلیه ممکن است در افرادی که به مقدار کم آب می نوشند ایجاد شود . بنابراین مصرف زیاد مایعات برای جلوگیری از تشکیل سنگ ضروری می باشد .
درد مفاصل

علل : در طول ماه رمضان که نمازهای بیشتری خوانده می شود، فشار روی مفاصل زانو افزایش می یابد . در افراد مسن و یا افراد دچار التهاب مفاصل این مسئله باعث درد ، سفتی ، تورم و احساس ناراحتی می شود.
درمان : وزن را کم کنید تا زانوها مجبور نباشند وزن زیادی را تحمل کنند . قبل از ماه رمضان اندام تحتانی را ورزش دهید تا برای فشار اضافی وارده، آماده باشند . آمادگی بدنی باعث می شود تا نماز راحت تر خوانده شود .
منبع : WWW.CRESCENTLIFE.COM
کارشناس تغذیه تبیان

**دانه کولانه** · #8 09-01-2008

20 راهکار برای تغذیه درست در ماه رمضان

20 راهکار برای تغذیه درست در ماه رمضان

ماه رمضان، ماه نیایش با خداست. بهتر است با استفاده از اصول تغذیه ای زیر احساس ضعف ناشی از نخوردن غذا را در خود از بین ببریم تا بتوانیم به خوبی عبادت کنیم.
عادت تغذیه ای درست آن نیست که خود را از غذا خوردن محروم کنیم و یا یک نوع غذای خاص را بخوریم و غذاهایی را که دوست نداریم، مصرف نکنیم.
اولین و مهم ترین مورد در رژیم غذایی صحیح آن است که غذاهای متنوعی بخوریم. این امر بسیار مهم است، زیرا غذاهای گوناگون، دارای مواد مغذی مختلفی می باشند که هر کدام از آن ها برای سلامتی بدن لازم هستند.
میوه ها، سبزیجات ، غلات و حبوبات همه این ها دارای کربوهیدرات پیچیده، فیبر، ویتامین، عناصر معدنی هستند و کم چرب و بدون کلسترول می باشند. گذشته از این، کالری زیادی را برای بدن فراهم می آورند. بقیه انرژی را باید از لبنیات کم چرب، گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی به دست آورید.
شما باید بین کالری ورودی به بدن و کالری خروجی از بدن تعادل برقرار کنید، زیرا در غیر این صورت دچار اضافه وزن خواهید شد.

برای جلوگیری از اضافه وزن، باید ورزش کنید. در این صورت با وجودی که غذا می خورید، اما تعادل در بدنتان برقرارخواهد بود.
بر طبق این نظریه، هر غذایی که به خوردن آن تمایل دارید را مصرف کنید. اگر رژیم غذایی شما متعادل و محتوی مواد مغذی و فیبر باشد، حتی مواد غذایی غیر مغذی را نیز می توانید بخورید فقط به اندازه ی کم و به ندرت تا موجب بروز مشکلاتی در سلامتی شما نگردد.

راهنمای داده شده در زیر، سازنده رژیم غذایی می باشد.

1- از غذاهای پُر فیبر، زیاد مصرف کنید. این غذاها شامل: میوه ها، سبزیجات، حبوبات و تمامی غلات می باشد. این ها جزو گروه کربوهیدرات های مفید می باشند. فواید آنها بسیار است، از جمله اینکه:
مغذی می باشند، باعث احساس سیری می شوند، نسبتا کم کالری می باشند، 30-20 گرم فیبر مورد نیاز در روز را تامین می کنند، به آرامی هضم می شوند، بنابراین اثر کمتری روی انسولین و قند خون دارند. همچنین دارای ویتامین ها و عناصر معدنی مفید برای سلامتی بدن هستند، مانند: ویتامین C ، ویتامین های گروه B و آهن .
2- در رژیم غذایی خود انواع سبزیجات و میوه های سبز، زرد و نارنجی را قرار دهید. مانند: کلم بروکلی ، هویج و لیمو. این گروه دارای آنتی اکسیدان می باشند که برای حفاظت از بدن در برابر سرطان و بیماری های دیگر بسیار مهم می باشند. بهتر است روزانه 5-4 عدد میوه و سبزی فراوانی مصرف کنید.
3- خوردن شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده نظیر: نان سفید و همین طور میان وعده های شور و چرب و چاشنی های تند را در رژیم خود کاهش دهید. بسیاری از غذاهای شیرین، چربی زیادی هم دارند، بنابراین کالری زیادی به بدن فرد می رسانند و فرد میل کمتری به غذاهای مفید پیدا می کند.
4- چربی های حیوانی را مصرف نکنید، زیرا دارای چربی اشباع می باشند که باعث افزایش مقدار کلسترول خون می گردند و مضرات فوق العاده زیادی برای سلامتی دارند. گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست و لبنیات کم چرب یا بدون چربی را مصرف کنید.
5- از روغن های نباتی جامد (روغن های مایع گیاهی هیدروژنه شده) در پخت غذا استفاده نکنید، زیرا این ها تبدیل به چربی های نوع ترانس(چربی های اشباع شده) می گردند. این نوع چربی ها در غذاهای آماده بیرون(فست فودها) نیز یافت می شوند.
6- آجیل و ماهی زیاد مصرف کنید، زیرا دارای چربی غیراشباع(چربی خوب) می باشند.
7- بشقاب خود را پُر نکنید. نه آن قدر غذا زیاد بریزید که نتوانید بخورید و نه آن قدر کم، که گرسنه بمانید. این امر را خصوصا در مورد غذاهای پُر کالری رعایت کنید.
8- کلسترول دریافتی را پایین تر از 300 میلی گرم در روز نگاه دارید. کلسترول در غذاهای حیوانی مانند: گوشت قرمز، مرغ، لبنیات و زرده تخم مرغ یافت می شود.
9- تنوع را در رژیم غذایی رعایت کنید. سعی نکنید احتیاجات غذایی خود را با خوردن یک نوع غذا تامین کنید، زیرا ممکن است شما به ماده مغذی ای احتیاج داشته باشید که در آن غذا موجود نباشد، بنابراین با مصرف انواع غذاها می توانید مطمئن باشید که تمام نیازهای تغذیه ای خود را تامین کرده اید.

10- به مقدار کافی کلسیم مصرف کنید. کلسیم برای استحکام استخوان ها و تقویت دندان ها بسیار مهم است. کلسیم را از منابع کم چرب نظیر: شیر کم چرب یا ماست کم چرب فراهم کنید. اگر شما به مقدار کافی کلسیم را از غذا دریافت نمی کنید، می توانید از مکمل کلسیم(با مشورت پزشک) استفاده کنید.
11- سعی کنید احتیاجات ویتامینی و عناصر معدنی خود را از طریق غذاها برآورده کنید، نه از مکمل های دارویی، زیرا مکمل ها نمی توانند جای غذا را بگیرند.
12- وزن خود را ثابت نگه دارید. ورزش کردن و اصولا فعال بودن را در زندگی روزمره خود فراموش نکنید. در ماه رمضان نیز ورزش کردن را فراموش نکنید. شما می توانید ورزش های کششی انجام دهید یا به پیاده روی بروید. رژیم غذایی+ ورزش= کنترل وزن و سلامتی.
13- در ماه رمضان، مصرف چای و قهوه را محدود کنید، زیرا این مواد باعث افزایش ادرار و از دست دادن آب بدن می شوند.
14- بهتر است مانند سایر اوقات، سه وعده غذایی داشته باشید: سحری، افطار و شام. همچنین بین افطار و شام باید فاصله باشد.
15- برای رفع یبوست و بوی بد دهان ، بهتر است میوه و سبزی را در سه وعده غذایی خود منظور کنید. بهتر است بعد از خوردن سحری، 2-1 عدد میوه و مقداری سبزی مصرف کنید و بقیه میوه و سبزی را در زمان شام مصرف کنید.
16- برای ثابت نگه داشتن قند خون، شیرینی و مواد غذایی ناسالم را استفاده نکنید، بلکه خرما بخورید.
17- در افطار از غذاهای حجیم استفاده نکنید، بلکه بدن خود را آرام آرام برای شام آماده کنید. در غیر این صورت شما دچار انواع بیماری های گوارشی از قبیل: سوزش معده ، نفخ و... می گردید.

18- آب را فراموش نکنید. آب در حدود دو سوم وزن بدن را تشکیل می دهد. آب باعث سرحالی و سرزندگی می شود و همچنین برای رساندن مواد غذایی به اندام های بدن لازم است. لذا توصیه می شود که بعد از افطار آب بنوشید.
آب بهتر است ولرم باشد، تا مواد سمی را از راه ادرار و تنفس از بدن خارج کند و همچنین جلوی ورود باکتری های مضر به بدن را بگیرد.
19- برای خوردن سحری وقت کافی قرار دهید و با آرامش و دور از استرس غذای خود را بخورید.
20- بهتر است در وقت سحر از کربوهیدرات های پیچیده استفاده کنید، زیرا این گروه تا 8 ساعت در بدن باقی می مانند. این در حالی است که کربوهیدرات های ساده(مانند: شکر) فقط 3 تا 4 ساعت در بدن می مانند. کربوهیدرات های پیچیده شامل: نان، عدس، جو، غلات، برنج، سیب زمینی ، میوه، سبزیجات و حبوبات می باشند.
ماهی پُربرکت همراه با سلامتی و تندرستی را برای شما آرزومندیم.
مریم سجادپور - کارشناس تغذیه

**دانه کولانه** · #9 09-01-2008

تغذيه -رمضان - روزه داري

گرفتن روزه چه فوايدى براى بدن و سلامتى دارد؟
- روزه دارى مى تواند به تغذيه مناسب كمك شايانى نمايد، بدن انسان براى حفظ سلامتى خود همواره مقدارى از چربى موادغذايى را در نقاط مختلف ذخيره مى كند به مرور زمان چربى هاى ذخيره شده تغيير رنگ داده و فشرده مى شوند و احتمال اينكه مورد استفاده مجدد قرار بگيرند بسيار كمتر مى شود. روزه دارى حتى در افراد لاغر و يا با وزن طبيعى به بدن فرصتى مى دهد تا اين چربى ها را از ذخاير آن آزاد كرده و مصرف نمايد و پس از پايان روزه دارى به جاى آن چربى هاى تازه و مناسب ترى را جايگزين نمايد. غذا خوردن سبب مى شود خون فراوانى به دستگاه گوارش سرازير شود كه به دنبال آن بى حالى و كاهش توان فعاليتهاى دقيق فكرى اتفاق مى افتد. روزه با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون كافى به سراسر بدن بالاخص به سيستم اعصاب مى تواند به سلامتى بدن كمك شايانى بنمايد. از نظر روانى هم روزه دارى بسيار مفيد است چرا كه مبارزه با خود در زمينه جلوگيرى از خوردن سبب افزايش اعتماد به نفس مى شود كه عامل اساسى در پيشگيرى از مشكلات روانى است.
چه غذاهايى براى سحرى و چه غذاهايى براى افطارى مناسب است و اساساً آيا بدن ميان اين دو وعده تفاوتى از لحاظ موادغذايى كه مورد استفاده قرار مى گيرد قائل شد يا خير؟
- بسيارى از افراد معتقدند هنگام سحرى بايستى از موادغذايى كه انرژى بالايى دارند استفاده كنند تا در طول روز احساس گرسنگى نكنند به خاطر همين مسأله خوردن غذاهاى چرب را ترجيح مى دهند ولى بايستى توجه داشت كه به دنبال مصرف موادغذايى پرچرب، تشنگى شديدى عارض شده كه باعث ايجاد مشكلات عديده اى در اين افراد مى گردد. از طرف ديگر عده اى موادقندى را ترجيح مى دهند كه ذكر اين نكته ضرورى است كه مصرف مواد قندى و شيرينى به مقدار زياد و در يك وعده باعث افزايش ناگهانى هورمون انسولين در خون شده و با توجه به اينكه اين هورمون باعث كاهش قند خون مى گردد ممكن است عوارضى چون سرگيجه، بى حالى، پرخاشگرى، عصبانيت و ضعف ناگهانى به وجود آيد. پس بهتر است در وعده غذايى سحرى از موادغذايى استفاده شود كه بتواند هم انرژى روزانه را تأمين كند و هم از افت ناگهانى قند خون جلوگيرى كند و مهمتر از همه اينكه باعث ايجاد تشنگى شديد نشود.
آيا مى شود سحرى را به طور كلى حذف كرد؟
بسيارى از افراد هستند كه وعده سحرى را به دليل مختلف از جمله عدم توانايى در بيدار شدن صبحگاهى حذف مى كنند. بايستى توجه داشت كه در روزهاى عادى فاصله زمانى بين دو وعده غذايى شام و صبحانه روز بعد حدود ۱۰ساعت است كه تقريباً هفت ساعت از آن در حالت خواب مى گذرد. در ماه مبارك رمضان هم بايستى سعى شود همين حداكثر فاصله زمانى بين وعده هاى غذايى رعايت شود. در صورت عدم مصرف موادغذايى در سحرى و حذف آن فاصله بين وعده افطار و شام تا وعده افطار بعدى حدود ۲۴-۲۰ساعت مى شود كه خالى ماندن دستگاه گوارش و نداشتن منبع انرژى براى اين مدت زمان طولانى بسيار مضر است چرا كه كليه فعل و انفعالات بدنى از جمله روند ترشح اسيد و آنزيمهاى گوارشى، عدم در دسترس بودن آب براى فعل و انفعالات حياتى و اتمام انرژى به علت مصرف يك وعده غذا دچار اختلال شده وعوارض مختلفى چون سوزش سردل، زخم معده، عدم تمركز فكرى، بيخوابى و عصبانيت ديده مى شود. چرا كه در اين حالت در كمترين زمان فعاليت (شب) بيشترين غذا خورده مى شود و در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كه بدن ما نيازمند به سوخت و ساز فعال براى انجام فعاليتهاى روزمره هست هيچ گونه منبع انرژى در دسترس نيست و اين مسأله سبب افت در ميزان و كيفيت فعاليتهاى مورد نياز مى گردد.
تفاوت بين وعده سحرى و افطارى را لطفاً بفرماييد.
- بدن ما در زمان افطار در حالت استراحت كامل است بنابراين هنگام افطار بايستى از موادغذايى استفاده شود كه به طور ناگهانى به دستگاه گوارش فشار وارد نشود بنابراين توصيه مى كنيم در زمان افطار روزه خود را با چند عدد خرما همراه با يك استكان چاى يا شير ولرم باز كنيد و بين افطارى و شام خود فاصله اى را در نظر بگيريد مثلاً در اين فاصله مى توانيد وضو گرفته و نمازتان را بخوانيد كه هم ثواب نماز اول وقت را برده و هم حركات نماز باعث شود بدنتان كمى از حالت استراحت درآيد. توصيه مى شود كه شام را با غذاهاى سبك، كم قند و فيبردار مثل سوپ و سبزيجات يا سالاد كه فشار چندانى به معده وارد نمى كنند شروع كرده و سپس به سراغ شام اصلى برويد. چرا كه مصرف بيش از حد موادغذايى شيرين و پرچرب هنگام افطار منجر به تشنگى مى شود و مصرف نوشيدنيهاى زياد بالاخص مايعات خنك با رقيق كردن اسيد و آنزيمهاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب موادغذايى مى گردد، اين مسأله پيامدهاى مهمى چون درد شكم و نفخ پيش مى آورد.
براى از بين بردن يا كمتر كردن عطش شديد در اين ماه چه بايد كرد؟
- براى فهم اين سؤال به اين مثال توجه كنيد. مزرعه اى را در نظر بگيريد كه در كنار يك رودخانه پرآب است براى اينكه بتوانيم اين مزرعه به صورت دائم آبيارى شده و از حملات احتمالى آب در فصول گوناگون در امان باشد، سدى مقابل آب مى زنيم تا بتوانيم آب را مهار كرده و با ايجاد روزنه هايى در سد به صورت دائم و كنترل شده مزرعه مان را آبيارى كنيم. در ماه مبارك رمضان نيز بايستى سدى در بدنمان بسازيم كه بتوانيم آب و موادغذايى را كه در سحرى مصرف كرده ايم به صورت يكنواخت ودائم در طول روز به قسمتهاى مختلف بدنمان برساند. اين كار را مى توانيم با مصرف مواد غذايى پرفيبر (سبزيجات و ميوه ها) انجام دهيم. اين دسته از موادغذايى با احاطه ساير گروههاى غذايى خورده شده اولاً باعث مى شود آنزيمهاى گوارشى به صورت آرام آرام روى موادغذايى اثر كند و ثانياً با كم كردن سرعت جذب مواد غذايى باعث مى شود كه بدن به آهستگى و در فراخى وقت اقدام به جذب مواد غذايى بكند كه هم دچار خستگى كمترى مى شود وهم از آن توفان قندى و انسولين بالاى بعد از آن جلوگيرى مى كند بنابراين توصيه مى شود در سحرى از مواد غذايى پرفيبر مثل سبزيجات و بالاخص ميوه ها استفاده كنيد چرا كه ميوه ها اولاً منبع سرشارى از فيبر هستند و ثانياً قند موجود در ميوه ها در حالت خالص و بدون فيبر هم ديرتر از قندهاى ساده جذب مى گردد كه اين امر سبب مى گردد فرد ديرتر احساس گرسنگى نمايد. مواد غذايى پرفيبر آب زيادى را در خود جذب كرده و بدن مى تواند آن را به آهستگى جذب كند و احساس تشنگى ديرتر عارض مى گردد. يكى از مكانيسم هاى احساس گرسنگى، خالى بودن معده است فيبرها سرعت حركت مواد غذايى را نيز كاهش مى دهند و اين مسأله باعث مى شود كه مكانيسم مذكور ديرتر شروع شود. مصرف آب به مقدار فراوان در وعده سحرى و بالاخص ما بين غذا توصيه نمى شود چرا كه طى اشاره اى كه قبلاً شد باعث رقت اسيد و آنزيمهاى گوارشى شده و اختلال در روند هضم را باعث مى شود.
خانمهاى شيرده با رعايت چه تغذيه اى در هنگام روزه دارى سلامت شان تضمين مى شود؟
دركتب تخصصى تغذيه آمده است كه حدود يك سوم نياز براى ترشح شير از ذخاير چربى بدن كه در سه ماهه سوم حاملگى تشكيل شده است تأمين مى گردد و دو سوم ديگر از طريق تغذيه بايستى مهيا گردد رژيم غذايى مادر شيرده بايستى غنى از پروتئين، كلسيم، آهن و ويتامين ها باشد و در صورت لحاظ نكردن اين مواد در رژيم غذايى وى دچار كمبودهاى شديد و نهايتاً عوارض خطرناكى چون پوكى استخوان، خرابى دندانها، كم خونى و ريزش مو مى شود. طبق فتاوى مراجع عظام مادران شيرده مى توانند روزه بگيرند ولى اگر بعد از چند روز احساس كردند كه روزه سبب كاهش در مقدار شير آنها شده است روزه گرفتن جايز نيست. به مادران در دوران شيردهى توصيه مى شود در وعده هاى غذايى سحرى، افطار و شام از مواد سرشار از آهن (مثل گوشت و حبوبات) و كلسيم (مثل شير و لبنيات) بيشتر استفاده كنند و از خوردن ادويه جات، فلفل، سير، پياز و زيره كه سبب بد بو شدن شير مى شود پرهيز كنند چرا كه مكيدن فرزند يكى از عوامل مؤثر در ترشح شير است و بد بو شدن شير سبب عدم مكش نوزاد شده ومنجر به كاهش يا قطع شير مى گردد.
آيا در سنين مختلف هنگام روزه دارى بايد تغذيه متفاوت باشد؟
نيازهاى تغذيه اى در سنين مختلف متفاوت است نياز به انرژى با افزايش سن كاهش مى يابد كه در ارتباط با كاهش اندازه بدن، كاهش توده چربى و كاهش فعاليت فيزيكى است. نيازهاى پروتئينى در سالمندان كمى بيشتر از افراد جوانتر مى باشد چرا كه براى حفظ تعادل نيتروژنى و پيشگيرى از تعادل منفى نيتروژنى وجلوگيرى از تحليل عضلات لازم است. با توجه به اينكه افراد سالمند به علت كم تحركى اكثراً دچار يبوست هستند مصرف كربوهيدراتهاى پيچيده مثل سبزيجات، غلات كامل و ميوه ها در وعده هاى سحرى و افطارى نسبت به سنين جوان بيشتر توصيه مى شود چرا كه اين گروه از مواد غذايى ذكر شده باعث جلوگيرى از يبوست مى شوند.
در افرادى كه از رژيم هاى غذايى استفاده مى كنند، بايد به چه صورت در مدت اين ماه عمل كنند؟
افرادى كه به جهت كاهش يا افزايش وزن از رژيم هاى غذايى استفاده مى كنند بايستى ناهار رژيم را در سحرى ميل كنند و وعده غذايى مربوط به صبحانه رژيم را براى افطار در نظر گرفته و شام رژيم را هم در جاى خود و به جاى شام ماه مبارك رمضان استفاده كنند.
زولبيا وباميه به صورت سنتى از قديم سر سفره هاى افطار است، ضرورتى در مصرف آن وجود دارد؟
همانگونه كه قبلاً نيز عرض كردم هنگام افطار ذخيره قندى بدن بسيار كم است و به همين دليل بهتر است در زمان افطار با خوردن مواد قندى اين كمبود جبران شود هنگام افطار توصيه مى شود زولبيا يا باميه البته به مقدار كم مصرف شود چرا كه مصرف بيش از حد آن به خاطر استفاده از روغن، كره و ماست و ادويه جات مختلف درتركيبات اين نوع شيرينى جات و عدم اطمينان كافى به منابع مذكور ممكن است سبب مسموميت هاى غذايى شود. علاوه بر آن مصرف بيش از حد زولبيا و باميه با توجه به اينكه اشتها را كاهش مى دهد باعث عدم مصرف مواد مورد نياز ديگر مى شود.
احتياجات كالرى در زنان و مردان به چه ميزانى است؟
لازم به توضيح است كه در ماه مبارك رمضان ميزان نياز به كالرى تفاوت چندانى باحالات غير روزه نداشته و فقط نحوه زمان بندى مصرف مواد غذايى در جهت آزاد شدن ذخاير چربى فشرده و قديمى و جايگزين شدن آنها با بافت جديد و قابل دسترسى متفاوت است كه در جدول زير براساس وزن و ميزان فعاليت نشان داده شده است.
ميزان كاهش وزن در ماه مبارك رمضان تا چه حدى بايد باشد؟
با توجه به اينكه در ماه مبارك رمضان در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كمترين مصرف مواد غذايى را داريم به همين خاطر با توجه به اينكه فعاليتهاى روزمره سبب از دست رفتن كالرى مى شود و وزن كم خواهد شد اين مسأله در مورد افراد مختلف با توجه به جنس (مرد يا زن) ، وزن و سن متفاوت است ولى در حالت معمول بين ۲ الى ۴كيلوگرم كاهش وزن وجود دارد كه اين كاهش قسمتى به از دست دادن كالرى و قسمتى هم به عدم دريافت مواد غذايى و آب مربوط است.
چه مواد غذايى را در اين ماه بهتر است در رژيم غذايى و تغذيه خانواده قرار داد؟
به طور خلاصه توصيه مى شود از مواد غذايى زير در ماه مبارك رمضان بيشتر استفاده شود:
در وعده سحرى:
از غذاهايى كه داراى قندهاى مركب هستند مثل ميوه جات بيشتر استفاده شود.
- ازغذاهاى حاوى فيبر مثل سبزيجات وميوه جات بايستى بيشتر استفاده شود.
- از موادغذايى سرخ كرده، پرچرب و شيرينى پرهيز گردد.
- از غلات و حبوبات به ميزان دلخواه در تركيبات غذاى سحرى لحاظ گردد.
- مصرف بيش از حدگوشت در سحرى توصيه نمى گردد.
- مصرف آب قبل از شروع سحرى و در مابين وعده هاى غذايى توصيه نمى شود.
- مصرف ادويه جات وغذاهايى مثل كله پاچه، سيرابى و... در سحرى توصيه نمى شود.
در وعده افطارى وشام :
- شروع افطارى بايستى با چند عدد خرما همراه كمى آب ولرم يا شير ولرم باشد
- سعى شود بين افطارى و شام فاصله وجود داشته باشد.
- شروع افطارى با نوشيدنى هاى خنك نباشد بلكه حتماً بايست ولرم يا سوپ باشد.
- مصرف بيش از حد مواد غذايى پرچرب و شيرين در افطار سبب تشنگى شده و به دنبال آن آب زيادمصرف مى شود و در نتيجه با كاهش غلظت اسيد و آنزيمهاى گوارشى موجب اختلال در هضم و جذب مواد غذايى مى شود.
در پسران ودخترانى كه مى خواهند براى نخستين بار روزه بگيرند آيا تفاوتى در نوع مواد غذايى مصرفى شان وجود دارد؟
نياز به انرژى در خانمها و آقايان متفاوت است كه مربوط به ميزان فعاليتهاى آنها و اثرات هورمونهاى مختلف مى باشد. در خانمها با توجه به اينكه در دوره عادات ماهيانه كمبودهايى از قبيل آهن ممكن است ديده شود ميزان نياز به برخى از مواد غذايى بيشتر است بنابراين توصيه مى شود خانمها بالاخص افرادى كه تازه به سن بلوغ رسيده وتوفيق روزه دارى در ماه رمضان را كسب كرده اند نسبت به تغذيه خود دقت بيشترى نموده و با مصرف بيشتر مواد سرشار از آهن مثل پروتئينها (نسبت به آقايان) باعث جلوگيرى از عوارضى مثل كم خونى، ريزش مو و... شوند.
========================================================

چند خبر در مورد تغذيه در ماه رمضان

نخوردن سحرى موجب سردرد مى ‌شود

دكتر حسن مظفرى متخصص تغذيه درباره نخوردن ‌سحرى در ماه مبارك رمضان گفت: از نظر تغذيه‌اى روزه بى سحرى توصيه نمى ‌شود. در افرادى که بى ‌سحرى روزه مى ‌گيرند، کمبود بيش از حد انرژى باعث مى شود، بدن از منابع چربى براى تامين انرژى استفاده کند و در اثر سوخت ناقص چربى ها ، ترکيبات ستونى در بدن ايجاد مى شوند که منجر به ايجاد بوى بد دهان، سردرد، دردهاى عضلانى مى ‌شوند و فرد احساس مى ‌كند كه سالم نيست.

دكتر افرا درخشى متخصص تغذيه نيز گفت: صرف سحرى براى همه روزه‌داران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضرورى بوده و سحرى بايد شامل يك وعده غذاى كامل براى هر فرد باشد.

يك روزه‌دار در طول روز با كمبود آب و نمك‌ها يا الكتروليت و قند مواجه است، بنابراين در هنگام افطار به نحو شايسته‌اى اين كمبودها بايد جبران شود. شروع افطار با مايعات گرمى مانند آب، چاى، شير، سوپ سبزيجات به همراه چند عدد خرما مناسب است.

وى افزود: مصرف نان، پنير، سبزى و مايعات، به همراه خرما بهترين افطار به شمار مى ‌رود و صرف شام به منظور جلوگيرى از ولع بعد از افطار دو ساعت بعد توصيه مى ‌شود. اما درمورد نوجوانان و افرادى كه تازه به سن تكليف رسيده‌اند (چون در دوران رشد هستند) بايد افطار و شام در يک وعده با هم خورده شوند. غذاى شام بايد شامل مواد گوشتى، مرغ، ماهي، تخم مرغ، سالاد و ماست باشد.

كشمش و خرما جايگزين زولبيا و باميه شود

يك متخصص تغذيه توصيه كرد كه به جاى مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترين قندهاى طبيعي هستند ، مصرف کنند كه اثرات جانبى بسيار كمى هم دارند.

دكتر مظفرى در مورد مصرف و توليد بسيار بالاى زولبيا، باميه و نقل و نبات در ماه رمضان گفت: بايد مصرف شيريني بخصوص شيرينی‌هايى مصنوعى متعادل باشد، چون مصرف بيش از حد قند در بروز بيمارى هاى قلبى و عروقى نقش دارد و به نسبت افزايش مصرف آن، بدن از دريافت مواد غذايى ديگر محروم مى ‌شود.

وى درمورد فوايد و مضرات مصرف غذاهايى نظير سوپ و آش در هنگام افطار گفت: اينكه برخي افراد هنگام افطار غذاهاى بسيار ساده‌اى نظير آش و سوپ مصرف مى ‌كنند و بعد از چند ساعت شام مى ‌خورند، بد نيست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمى از غذا آماده فعاليت مى ‌شود و از ميزان عطش نيز كاسته مى ‌شود و بدن با دست آوردن حالت ثبات آماده شام مى ‌شود؛ اما اينكه برخى از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف مى ‌كنند و يك دفعه مواد غذايى بسيارى را وارد دستگاه گوارش مى ‌كنند زياد مطلوب نيست و روش اول بسيار بهتر است.

زنان شيرده روزه‌دار مواد غذايى با كيفيت بخورند

دکتر مظفرى در پاسخ به اين سوال كه زنان شيرده روزه دار چه نكات غذايى را بايد رعايت كنند، گفت: چون بخش عمده‌اى از مواد غذايى كه زنان شيرده مصرف مى ‌كنند، وارد شير شده و به كودك مى ‌رسد، نيازهاى تغذيه‌اى آنها بالا مى ‌رود. لذا براى شيردهى موفق نيازمند مصرف مواد غذايى بيشترى از نظر كمى و كيفى هستند و در صورت روزه‌دار شدن بايد هنگام سحر و افطار، مواد غذايي را با كميت و كيفيت مطلوبى مصرف كنند تا لطمه‌اى به كودك وارد نشود.

نمی ‌توان براى همه افراد در ماه رمضان يك الگوى تغذيه‌اى واحد پياده كرد

يك متخصص تغذيه و عضو هيات علمى دانشگاه علوم پزشكى مشهد اعتقاد دارد كه در ماه مبارك رمضان نمى ‌توان براى افراد يك الگوى تغذيه‌اى واحد پياده كرد.

وى اظهارداشت: هرگونه نياز بدن به غذا بايد تامين شود كه حجم آن را خود فرد تعيين می ‌كند. لذا افرادى هستند كه در وقت سحر نمى توانند غذا بخورند، به هر حال بايد غذا به اندازه مورد نياز مصرف شود و اگر بتوانيم آگاهي مردم را نسبت به منابع غذايى مواد مغذى افزايش دهيم، مى ‌توانيم سلامت بدن را حفظ نماييم.

اين عضو هيات علمی دانشگاه علوم پزشكى مشهد به سحرى به عنوان وعده مهمى در ماه رمضان اشاره كرد و گفت: بايد سحرى غذاى كاملى باشد زيرا در طول روز بدن به پروتئين نيازمند است كه مى ‌توان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزيجات در سحرى پروتئين‌هاى مورد نياز بدن را تامين كرد.

براى شروع افطار بهتر است از خرما، شير گرم يا چاى استفاده شود تا معده به آرامى كار خود را شروع كند يا بهتر است از مايعات و موادي مثل شله زرد استفاده كرد.

بيماران گوارشی از گرفتن روزه خودداری كنند

چنانچه بيماران گوارشی در حين روزه‌دارى دچار علائمى چون دل درد خصوصا هنگام ظهر شوند، نشانه فعاليت بيمارى بوده و بايد از روزه‌دارى پرهيز كنند.

دكتر على فانى متخصص بيمارى هاى گوارشى در مورد تغذيه افرادى كه براى اولين بار روزه مى ‌گيرند، گفت: غذاها خصوصا در موقع افطار بايد سبك، نسبتا كم حجم و پركالرى باشند، مثل لبنيات، عسل، خرما، برخي از شيرينى ‌هاى ساده و مواد پروتئينى مثل گوشت و پرهيز از مصرف غذاهاى پرحجم و نفاخ به دليل استراحت معده در شب و نيز پرهيز از غذاهاى چرب، سرخ كرده و چاشنی ها.

وى افزود: يك سوپ مناسب براى افطار، يك پيش غذاى مناسب است چون آب بدن را تامين مى ‌كند و هضم خوبى دارد، ولى آش رشته كه هم كشك دارد و هم سنگين و نفاخ است بايد مصرف نشود.

وى در مورد روزه گرفتن افرادى كه به بيمارى‌ گوارشى مبتلا هستند، گفت: افرادى كه مبتلا به زخم هاى فعال سيستم گوارشى فوقانى مثل معده و اثنى عشر هستند، ترجيحا از روزه‌دارى معاف هستند چون روزه دارى با تشديد ترشح اسيد معده منجر به فعال سازى زخم و عوارضى چون خونريزى مى ‌شود.

سنگ كليه بيمارى نيست كه مانع روزه‌دارى شود

بيماران مبتلا به سنگ كليه مى ‌توانند با نوشيدن 8 ليوان آب يا مايعات در فواصل افطار تا سحر روزه بگيرند.

دكتر روشنى متخصص بيمارى هاى كليوى تاكيد كرد: سنگ كليه بيمارى نيست كه مانع روزه‌دارى شود.

وى ‌افزود: همانطور كه به چنين بيمارانى در ايام غير از ماه رمضان توصيه مي‌شود 8 ليوان آب يا مايعات بنوشند، در ماه رمضان هم با تقسيم دفعات نوشيدن آب و مايعات در ساعات بين افطار تا سحر، می ‌توانند روزه خود را بگيرند.

وى توصيه كرد كه افراد از نوشيدن نوشابه‌هاى گازدار در ابتداى افطار بپرهيزند، چرا كه اين نوشابه‌ها هم موجب كمبود كلسيم در بدن و هم باعث تورم معده و ايجاد سيرى كاذب مى شوند.

* منبع: سايت ايسنا ( خبرگزاري دانشجويان ايران

**دانه کولانه** · #10 09-01-2008

روزه ماه رمضان و بيماريهاي قلبي

اثرات سلامتي روزه ماه رمضان بر روي سيستم قلبي عروقي افراد کاملاً واضح مي باشد . عوامل ديگري نيز روي سيستم قلبي عروقي اثر مثبت دارند که اين عوامل نيز تحت تأثير روزه هستند . در حقيقت روزه ماه رمضان اثرات مفيدي روي اکثريت عوامل اوليه و ثانويه ايجاد کننده بيماريهاي قلبي دارد . سه فاکتور اوليه وجود دارد که فرد را مستعد بيماري عروق کرونر قلب مي کند . اين فاکتورها عبارتند از افزايش فشار خون ، افزايش کلسترول خون و استعمال دخانيات که روزه ماه رمضان اثر مطلوبي روي هر سه عامل دارد .

در مورد فشار خون کاملاً مشخص است که پرهيز کامل از غذا براي حدود ۱۵-۱۴ ساعت در هر روز در ماه رمضان ، باعث کاهش سطح سديم خون شده در نتيجه باعث کاهش فشار خون نسبت به قبل مي شود .

چون تمامي داروهاي ضدفشارخون داراي عوارض جانبي مخصوص بخود هستند . بنابراين بعنوان يک قانون بايد حتي المقدور از روش هاي غيرداروئي براي کنترل فشارخون استفاده کرد و در اينجا نقش روزه ماه رمضان کاملاً مشخص است .

عوامل غيرداروئي مهم و مؤثر بر فشارخون عبارتند از کنترل وزن ، ورزش ، عدم استفاده از الکل و سيگار، کاهش مصرف گوشت و محصولات حيواني در رژيم غذائي و کاهش استرس .

روزه ماه رمضان اثر مثبت بر روي تمام عوامل فوق دارد . چون در بيشتر ساعات افراد روزه هستند در نتيجه در ماه رمضان وزن کاهش مي يابد . مصرف الکل براي مسلمانان ممنوع است و ماه رمضان مجدداً اين نکته را ثابت مي کند که پرهيز از اين سموم کيفيت زندگي را بهتر مي کند . همچنين کاهش آشکار در مصرف سيگار و مصرف غذا وجود دارد .

از طرفي مسلمانان در ماه رمضان شادتر بوده و استرس کمتري دارند . چون دراين ماه خداوند براي عبادات و ساير اعمال خوب ( از جمله روزه ) چندين مرتبه بيشتر پاداش مي دهد بنابراين يک نوع تسکين و تسلي روحي در افراد بوجود مي آيد . اين ديانت و تقوا يک رضايت دروني به آنها ميدهد که حداقل تا حدي تمايلات دنيوي و اضطراب را در آنها کاهش مي دهد . قابل ذکر است که روزه به شکل روزه ماه رمضان مخصوصاً براي کنترل فشارخون خفيف که معمولاً از داروها براي کنترل آن استفاده نمي شود مفيد است . گزارشي از WHO ذکر مي کند که کوشش براي کاهش فشار خون بوسيله تعديل روش زندگي معمولاً بايد قبل از هر گونه تصميم در مورد لزوم درمان داروئي فشارخون خفيف باشد .

انجمن بين المللي فشارخون توصيه مي کند که بيماران مبتلا به فشارخون بخصوص نوع خفيف بايد مصرف چربي ، الکل و نمک را کاهش دهند . اين بيماران بايد سيگار را ترک کرده و به تمرينات ورزشي سبک و منظم بپردازند . همانطور که قبلاً ذکر شده ماه رمضان انجام تمام اين اعمال را تضمين مي کند .

دومين عامل اوليه مستعد کننده فرد براي بيماريهاي کرونر قلب افزايش چربي خون مي باشد . ارتباط بين افزايش چربي خون و بيماريهاي قلبي قبلاً اثبات شده است . کاملاً مشخص است که روزه ماه رمضان باعث کاهش سطح کلسترول خون مي شود .

بطور قطع روزه ماه رمضان غير از کاهش سطح کلسترول خون ،‌ سطح ( LDL ليپوپروتئين با دانسيته کم ) که اثر مخرب بر روي قلب دارد را کاهش مي دهد .

و در همان حال روزه ماه رمضان سطح ( HDL ) ليپوپروتئين با دانسيته بالا را افزايش ميدهد که اثر محافظتي بر روي قلب دارد . در يک مطالعه ديده شده است که سطح HDL مسلماناني که در ماه رمضان فقط يک وعده غذا مي خورند بالا مي رود ولي بعد از ماه رمضان که آنها ۳ يا ۴ وعده غذا در روزه مي خورند سطح HDL تا ۳۰ درصد کاهش مي يابد . بنابراين مطرح شده است که روزه در طي روز و صرف يک وعده غذاي کامل در هنگام افطار براي سلامتي قلب مفيد است .

اهميت HDL با اين حقيقت مشخص مي شود که کاهش سطح HDL خون يک عامل خطر براي بيماري کرونري قلب محسوب مي شود .

در اينجا مناسب است که به يک جنبه ديگر ماه رمضان دقت کنيم . ديده شده است که مسلمانان در تمام دنيا در ماه رمضان به نسبت ساير ماهها ميوه بيشتري مصرف مي کنند .

ميوه هاي تازه يکي از اجزاء معمولي افطار مي باشد . بنابراين چون اکثريت ميوه ها منابع غني ويتامين C محسوب مي شوند . مصرف ويتامين C در طي ماه رمضان به ميزان قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد . مطالعات جديد نشان داده است که ويتامين C يک ويتامين محافظت کننده قلبي مي باشد .