آتشکده ها

**رزیتا** · #1 09-18-2009

آتشكده چهار قاپو

چهار قاپو به معني چهاردر از جمله آتشكده هاي دوره ساساني در شهر مرزي قصر شيرين است. اين آتشكده از نوع آتشكده هايي است كه داراي دالان طواف بوده و به مرور زمان رواق آن فرو ريخته است و تنها در برخي از قسمت ها، آثاري از آن ديده مي شود. اين آتشكده اتاقي مربع شكل به ابعاد 25 در 25 متر بوده و سقفي گنبدي شكل به قطر 16متر داشت كه متاسفانه اكنون اثري از آن باقي نمانده است و تنها بقاياي گوشواره ها در چهار گوشه آن ديده مي شود. اين اتاق مربع شكل داراي چهار درگاه ورودي است كه به رواق اطراف فضاي مركزي منتهي مي شوند.

**رزیتا** · #2 09-18-2009

آتشكده زرتشتيان

اين بنا در خيابان آيت الله كاشاني واقع گرديده و شامل ساختمان و باغ زيبايي است كه در قرن اخير ساخته شده است. در اين محل آتش مقدس كه براي زرتشتيان محترم مي باشد نگهداري و از آن مراقبت مي شود. ساختمان اصلي در وسط حياط قرار دارد و آن را درختاني هميشه سبز احاطه كرده اند. حوضي مدور و بزرگ در محور ورودي بنا به آن زيبايي خاصي بخشيده است

**رزیتا** · #3 09-18-2009

آتشكده آذرگشسب
يكي از مشهورترين و بزرگ ترين آتشكده هاي فلات ايران است كه در آذربايجان غربي در 49 كيلومتري شمال شرق شهر تكاب كنوني قرار دارد. امروزه به آن تخت سليمان مي گويند. ساخت اين بنا به بيش از 3000 سال قبل باز مي گردد. آذرگشسب در كنار درياچه اروميه: (همان درياچه چيچست اوستا) قرار دارد و در گذشته كاخ هاي بسيار باشكوه در اطراف آن بنا بوده آذرگشسب مخفف آذرگشنسب است كه يكي از سه آتشكده هاي مقدس حافظ جهان است. همچنين نام آتشكده گشتاسب است كه در بلخ قرار داشته است، گنج هاي گشتاسب نيز در آنجا بود كه اسكندآن را خراب كرده و گنج ها را برداشت و بعضي گفته اند كتاب زند و اوستا نيز بدانجا بوده است.
در باب سازنده آن بايد به نوشتار كتاب هفتم دينكرد بند 39 اشاره كرد كه سازنده آن را كيخسرو پسر سياوخش شناخته است كه فره ايزدي به او رسيده بود. جداي از آن نام فرشته اي است موكل بر آتش كه پيوسته در آتش مقام دارد و معني تركيبي آن آتش جهنده باشد چرا كه آذر آتش و گشسب به معني جهنده و خيزكننده آمده است و اين معني مناسبت تمامي با برق دارد. آتشكده آذرگشنسب جايگاه آشتي و آب و آتش است و پيوندي ديرين با باورها و فرهنگ ما ايرانيان دارد، نام آن 61 بار در شاهنامه آمده است و آن را آتش سلحشوران يا شهرياري خوانده اند. بايد گفت اين آتشكده يادگاري از بزرگ ترين مكان ديني نياكان ماست كه روزگاري جايگاه پادشاهان ايراني بوده است. خسروپرويزها و بهرام ها و شاپورها پاي به اين مكان گذاشتند و در اين مكان به بزرگي خداوند غبطه خورده اند. آذرگشسب نماد اقتدار ايران و ايراني محسوب مي شد به طوري كه بيشتر پادشاهان ايران پس از نشستن بر اريكه شاهنشاهي (جلوس) به نيايشگاه آذرگشسب مي رفتند و به درگاه خداوند نيايش و سپاس و درود مي فرستاده اند و سپس هدايايي تقديم مي كردند و يا شاهان محلي و شاه شاهان قبل از انجام كارهاي مهم كشوري به اين منطقه مي رفتند و از خداوند درخواست ياري مي كردند و هداياي بسياري تقديم آن مي كردند و سپس دست به انجام اقدامات بزرگ مي زدند. اين آتشكده بارها ويران و بازسازي شده است چرا كه در زمان ساخت آن در دوره هاي مختلف به آن حمله و تهاجم شده است. از جمله در زمان حمله روميان به ايران و غلبه بر خسروپرويز، غارت و ويران شد. آباداني آن از دوره پيش از نخستين سلسله ايراني (يعني ماد) آغاز مي شود و سپس دوران ديگر حكومت هاي ايراني را در برمي گيرد. پس از جنبش مزدكيان و سركوبي آن خسروانوشيروان به عمران و آبادي اين آتشكده با عنوان عامل وحدت ملي و يكسان سازي دين كشوري، توجه ويژه اي كرد به گونه اي كه از تاريخ طبري استنباط مي شود ظاهرا اين آتشكده قبل از ورود اعراب به ايران ويران شده است؛ چرا كه او بيان مي دارد كه در زمان حملات مسلمانان به آذربايجان در حالي كه آنها در پيشروي بودند از اين منطقه به آنها حمله شده و به اين مناسبت تا چندين قرن بعد از آن به عنوان قصر الطرسوس نام برده شده است. آتشكده ايراني آذرگشنسب كه از زمان حكومت ايلخانان به بعد <تخت سليمان> نام گرفت وسيع ترين تاسيسات مذهبي و اجتماعي مربوط به دوره ايران پيش از اسلام است كه تاكنون شناسايي و از زيرخاك بيرون آورده شده است. اين محوطه باستاني كه متاسفانه اكنون در وضعيت اسفباري به سرمي برد، با كمي رسيدگي مي تواند جاذب توريست و گردشگر باشد، چند سالي است كه در فهرست آثار جهاني يونسكو قرار گرفته است.

**رزیتا** · #4 09-18-2009

آتشكده آتشكوه معبدي در مركز ايران

ايران سرزمين پهناوري است كه گذشته از حوزه هاي تاريخي خود در گستره فرهنگي آن مي توان آثار بزرگ و گران سنگي را يافت كه در نوع خود بي نظير است. با توجه به آنكه در ايران باستان مردم اين خاك در باورهاي ديني خود آتش را نشانه پاكي دانسته بودند، نسبت به برپايي اين گونه معابد اقدام مي كردند تا به اين ترتيب بتوانند آداب مذهبي خود را ادا كنند.

بدون شك يكي از مهم ترين آثار بجا مانده از دوران باستان در سرزمين كهن ايران، بقاياي آتشكده آتشكوه نيمور محلات در استان مركزي است. عظمت بنا به حدي است كه قطعا جزء برترين آتشكده هاي زردتشتيان جهان بشمار مي رود، چنانچه ابن فقيه همداني بناي اين آتشكده را هم طراز با ايوان كسري، قصر شيرين و معبد آناهيتاي كنگاور مي داند. اين آتشكده در پنج كيلومتري جاده نيمور و نزديكي روستاي آتشكوه نيمور قرار دارد و مورخان بناي اين آتشكده را متعلق به دوره ساسانيان دانسته و معتقدند كه بر اساس شواهد و قرائن تا قرن چهارم هجري سالم بوده است. حكيم محمدتقي خان در كتاب گنج دانش در مورد بناي آتشكده آورده است كه، گويند جاسب، از بناهاي يكي از امراي عسگريه هماي دختر بهمن بن اسفنديار مشهور به نيم ور مي باشد و اين امير در نراق و دليجان ودهات پشت گدار حكومت داشته و امير مذكور آتشكده اي در دوفرسخي نيم ور در كوه آتشكوه ساخته و به وضع چهار صفه بنا شده است. هنوز پايه هايش برقرار است ودر آن سنگ هاي عريض و طويل به كار برده اند كه هرقطعه سنگي ازآن، يك زرع ونيم عرض و سه زرع طول دارد و دوازده گره كلفتي هر پارچه سنگ مي شود. بناي آتشكده در دامنه كوه آتشكوه و در كنار رودخانه اي به همين نام، در مساحتي حدود 600 متر مربع ساخته شده، طول بنا 28/40 متر و عرض آن در بخش شرقي 12/60 ودر بخش غربي 25 متر مي باشد، مجموع آتشكده از سه بخش تالار اصلي (شرقي)، تالار غربي و راهرو تشكيل شده است. تالار اصلي يا شرقي آتشكده كه احتمالامحل آتشدان و نيايش بوده و شامل تالاري مربع شكل است، كه هر ضلع آن از بيرون 12/60 متر طول دارد. اين تالار داراي چهارستون مستحكم به ابعاد 2/70 در 2/70 متر و به ارتفاع شش متر تا پاي طاق بوده كه از سنگ و ساروج ساخته شده و گنبد و طاق اين بناي عظيم بر روي اين چهار ستون استوار است. دو سوي ستون ها به طرف داخل تالار بصورت نيم دايره و دوسوي ديگر آنها به صورت مستقيم و داراي زاويه بوده و روي ستون ها سردرهايي هلالي و گنبدي شكل وجود داشته كه بخش عمده آن فرو ريخته است. به گزارش ايرنا با توجه به اينكه در پاطاق ها آجر پخته بكار رفته، اين احتمال وجود دارد كه تمام سقف هم از آجر پخته درست شده باشد. ظرافت بكار رفته در استفاده از سنگ هاي پاستون ها و ستون ها به حدي است كه هيچگاه دو بند سنگ بر روي هم قرار نگرفته است. در ساخت بنا از آجرهاي چهار گوش با نماي سنگ استفاده شده وبراي استحكام بيشتر بنا در داخل ديوارها تيرچه چوبي به كار رفته است. تالار غربي ساختمان تالاري بطول 10/30 در 5/6 متر بناشده كه از طريق راهرويي به تالار اصلي متصل مي شود. ديوارهاي شمالي و جنوبي اين تالار از سنگ و ساروج ساخته و حدود 1/40 متر عرض و ورودي اصلي به تالار شرقي به پهناي 5/60 متر قرار گرفته است. در دو طرف ورودي اصلي، دو ستون به قطر 3/40 و ديگري 4/40 متر با نماي بيروني به شكل نيمدايره بصورت برج ديده باني ساخته شده و در اطراف دو ستون اصلي، دوستون ديگر در جوانب آنها به طول 3/20 در 2/20 متر وجود دارد. از ضلع غربي كه به آتشكده مي نگريم، چهارستون بزرگ نمايان است كه ورودي اصلي و دو ورودي فرعي دراطراف را شامل مي شود و به احتمال زياد اين ورودي ها داراي سردر و سقف و طاق آجري بوده كه فرو ريخته است. راهروي اصلي كه تالار مربع شكلي است كه درضلع شرقي مجموعه ساختمان آتشكده قرار دارد، توسط راهرو اصلي به تالار غربي مستطيل شكل ارتباط مي يابد. اين راهرو هفت متر طول و 2/80 متر عرض دارد و احتمالابه دليل بالابودن سطح تالار اصلي از تالار غربي، چند پله استفاده مي شده است. اين راهرو علاوه بر اينكه ارتباطدهنده دو تالار بوده به مجموعه هاي شمالي و جنوبي هم ارتباط داشته، اين راهرو مسقف بوده كه تمامي آن به مرور زمان ريخته شده است. باتوجه به اينكه روستاي آتشكوه از قدمت زيادي برخوردار نيست، اين احتمال وجود دارد كه در گذشته دراطراف آتشكده، شهروآباديهايي وجود داشته كه هنوز بقاياي آن كشف نشده و اين آتشكده به شماره 311 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. راههاي دسترسي آتشكده آتشكوه، پنج كيلومتري جاده نيمور به دليجان، به سوي معدن سنگ آتشكوه، روستاي آتشكوه، ضلع شرقي جاده به فاصله 300 متري بناي آتشكده تا جاده مزرعه كشاورزي، چشمه آب و رودخانه كوچكي است. از ديگر آتشكده هاي استان مي توان به بقاياي آتشكده ميل ميلونه نيمور، بقاياي آتشكده فردجان در شمال غربي فراهان و آتشكده روستاي راهگرد اراك اشاره نمود. دو آتشكده فرد جان و راهگرد متعلق به دوره ساسانيان بوده اما از تاريخ آتشكده نيمور يا ميل ميلونه اطلاعات دقيقي در دسترس نيست.