اجرای رباعیات خیام با ارکستر سمفونیک آلنتون

[SHeRvin]

سومین موومان از «آوازهای ابدیت» (برای سوپرانو و ارکستر) ساخته بهزاد رنجبران، آهنگساز ایرانی مقیم نیویورک، در روزهای یازدهم و دوازدهم فوریه 2006 (برابر با 22 و 23 بهمن 1384) به وسیله ارکستر سمفونیک آلنتون (Allentown) در آمریکا اجرا خواهد شد. در این برنامه تامارا متیو Matthews) (Tamara به عنوان تکخوان با ارکستر همکاری خواهد داشت. در کنسرت علاوه بر اثر بهزاد رنجبران، سمفونی ششم (پاتتیک) از چایکوفسکی و پرلودهای لیست نیز اجرا خواهد شد.

در «آوازهای ابدیت» (Songs of Eternity) که برای نخستین بار در سال 1381/2002 توسط ارکستر سمفونیک سیاتل به رهبری گرهارد شوارتس (Gerard Schwarz) به اجرا درآمد، نُه بیت از رباعیات خیام که سالها مورد علاقه فراوان رنجبران بوده برای آواز و ارکستر نوشته شده است. رنه فلمینگ (Renee Fleming) ، خواننده نامدار سوپرانو، که این کار در اصل برای او نوشته شده نیز الهام بخش قسمت هایی از این اثر بوده است. یکی از دشواری های رنجبران در پدید آوردن این اثر، برگرداندن عینی واکنش احساسی خودش (به رباعیات) به صورت یک بیان فصیح موسیقایی بوده است. ولی برداشت های رنجبران در جریان گزینش نُه رباعی از میان صدها رباعی خیام برای ساخت «آوازهای ابدیت» دچار دگرگونی شد. وی می گوید:

«خیام در بسیاری از ارزش های فلسفی و اخلاقی، زندگی را مد نظر قرار داده است. ساخت اثر، مرا در حال و هوای یک سفر احساسی برای ابراز عشق، صلح و زندگی قرار داد. در نتیجه این اثر در واقع به حاصل کند و کاو شخصی من در رباعیات خیام بدل گشت...»

در «آوازهای ابدیت» یک موتیف چهار نوتی، روح آوازها را بدست می دهد که علاوه بر القای حس همبستگی، بیانگر یک نوع تضاد در میان آنها نیز هست. روزنامه سیاتل پُست اینتلیجنسر (Seattle Post Intelligencer) می نویسد: «قطعه در عظمت خود، ردپای تونال و همچنین نوانس های ظریف ارکستراسیون، به ساخته های مالر گریز می زند ولی اقتباسی در آن وجود ندارد. رنگ آمیزی و جلوه های دراماتیک این قطعه بسیار موفقیت آمیز بوده، بدون آنکه الزاما معنای دقیق واژه های رباعیات خیام را تداعی کند. »

بهزاد رنجبران، متولد 1334 در تهران، پس از دریافت دیپلم ویلن از هنرستان عالی موسیقی (کنسرواتوار تهران)، در سال 1352 راهی آمریکا شد. در آغاز در دانشگاه ایندیانا به تحصیل پرداخت و در نهایت از دانشگاه جولیارد در نیویورک موفق به دریافت دکترای آهنگسازی شد؛ مرکز آموزشی معتبری که اکنون در آن به عنوان استاد رسمی به تدریس اشتغال دارد. در سال های اخیر نه تنها بسیاری از آثار ارکستری، آوازی و مجلسی وی با ارکسترهای معتبر در کشورهای مختلف به اجرا درآمده، سه اثری که او با الهام از شاهنامه فردوسی به نام های «خون سیاوش»، «سیمرغ» و «هفت خوان» برای ارکستر بزرگ آفریده است به وسیله ارکستر سمفونیک لندن اجرا و صورت سی.دی در آمریکا و دیگر کشورها منتشر شد.

رنجبران از سوی شورای هنر ایالت نیوجرسی، «هنرمند برجسته» لقب گرفته و کنسرتو ویلن او نیز برنده جایزه آکادمی هنر آمریکا شده است که در اردیبهشت سال آینده با ارکستر سمفونیک دانشگاه جولیارد در نیویورک به عنوان کنسرتوی بخش مسابقه سالیانه جولیارد اجرا خواهد شد. وی در حال حاضر در حال ساخت یک کنسرتو برای پیانو و ارکستر به سفارش ژان ایو تیبودِ Jean-Yves Thibaudet (پیانیست نامدار فرانسوی) است که به زودی در ارواپا و آمریکا اجرا خواهد شد.

تامارا متیو که در کنسرت ارکستر سمفونیک آلنتون، «آوازهای ابدیت» را خواهد خواند فعالیت حرفه ای خود را از سال 1373/ 1994 با اجرای برنامه ای در کارنگی هال (نیویورک) آغاز کرد و چندی بعد برای اجرای آثار باخ جایزه نخست مسابقات مونیکای مقدس را به خود اختصاص داد و تا کنون افزون بر شرکت در جشنواره های گوناگون در سراسر جهان، با ارکستر سمفونیک فیلادلفیا، هیوستون و کلیولند نیز به عنوان تکخوان همکاری داشته است.

عکس یادگاری از کنسرت 2002
Schwarz , Fleming , Ranjbaran