هنر در خدمت زیست‌بوم

[Romeo]

زمانی بود که بسته‌های مرغ صنعتی، دانه‌های لوبیا، ماهی ساردین و انواع میکروب‌ها را فقط می‌شد در آشپزخانه‌ها پیدا کرد؛ اما این روزها، هر یک از آن‌ها می‌توانند جزئی از موج نوی هنری باشند که می‌خواهد به انسان در مورد تهدید زیست‌بوم هشدار دهد. نمایشگاهی از این آثار با هدف افزایش آگاهی در زمینه تنوع‌زیستی، غذاهای اصلاح ژنتیکی‌شده، افزایش بی‌رویه جمعیت و تغییرات آب‌و‌هوایی در موزه هنر و طراحی نیویورک بر پا شده است. نیوساینتیست به سراغ نمایشگاه «مرده یا زنده» رفته تا ایده اولیه ساخت چند‌تایی از این طرح‌ها را از زبان خلق‌کنندگان این آثار بشنود.

دودو، پرنده منقرض‌شده ساکن جزیره موریس

این مجسمه در اندازه طبیعی از دودو، پرنده‌ای ساکن جزیره آفریقایی موریس است که نسل آن ‌اواخر قرن نوزدهم میلادی منقرض شده و برای ساخت آن از استخوان مرغ‌های صنعتی استفاده شده است. کریستی راپ، سازنده این اثر می‌گوید: «حدود شش‌هفته طول می‌کشد تا تخم‌مرغ به یک مرغ صنعتی فرآوری شده و آماده مصرف در یک پوشش پلاستیکی تبدیل و به بازار عرضه شود. این در حالی است که در هر 20 دقیقه، یک گونه گیاهی یا جانوری منقرض می‌شود. بد نیست در کنار افسوسی که برای از دست‌رفتن گونه‌های منقرض‌شده می‌خوریم، ارزش بیشتری هم برای گونه‌هایی که هنوز در این کره خاکی با ما زندگی می‌کنند قائل شویم».



تب طلا

در ساخت این اثر از دانه‌های لوبیای سیاه، لوبیای قرمز، ذرت و برنج استفاده شده است. لوسیا مادریز، سازنده این تابلو می‌گوید: «سال‌ها پیش ذرت گیاه بومی کرانه‌های رودخانه یوساماسینتا، جایی میان مکزیک و گواتمالا بود. کشاورزان می‌توانستند در پایان هر بار برداشت محصول، حاصل‌خیزترین دانه‌ها را برای کشت‌های بعدی ذخیره کنند. اما امروزه فرزندان همان کشاورزان تنها باید از دانه‌های اصلاح ژنتیکی شده ذرت استفاده کنند. محصول فاقد دانه‌های حاصل‌خیز ذرت است و هر باید هزینه گزافی بابت خرید دوباره دانه‌ها پرداخت شود. اغلب کشاورزانی که می‌بینم فقیر هستند، بخش عمده‌ای از نتیجه تلاش آن‌ها توسط شرکت‌های تولید‌کننده دانه‌های اصلاح ژنتیکی شده تصرف می‌شود. این همان چیزی است که می‌خواهم تب طلا بنامم. چرخ‌های اقتصاد مهندسی ژنتیک را به حرکت وامی‌دارند. من می‌خواهم مردم را به آگاهی بیشتر در مورد غذایی که می‌خورند تشویق کنم. ما در کاستاریکا حدود 20‌سال‌ است که داریم ذرت و برنج اصلاح ژنتیکی‌شده می‌خوریم. چرا چیزی روی بسته‌ها نوشته نشده است؟ ما حق داریم بدانیم غذایی که می‌خوریم طبیعی نیست».





Apothecarium Moderne

این نمونه که به بحث افزایش بی‌رویه جمعیت می‌پردازد، توسط تام تیت تهیه شده است. او می‌گوید: «شهر من واشینگتن هر 17‌سال یک‌بار مورد هجوم جمعیت عظیمی از ملخ‌ها قرار می‌گیرد. من فکر می‌کنم این می‌تواند دورنمای ساده‌ای را از آن‌چه سال‌های بعد در اثر افزایش جمعیت انسانی زمین رخ خواهد داد، برای هر یک از ما ترسیم کند. اگر جمعیت انسانی کره زمین هر 30‌سال یک‌بار دوبرابر شود، منابع طبیعی به سرعت رو به اتمام خواهند گذاشت و زندگی روز‌به‌روز سخت‌تر خواهد شد. من تلاش کرده‌ام این دیدگاه را در Apothecarium Moderne مطرح کنم. در این فضا دستی شیشه‌ای کره زمین را از میان دریایی از ملخ‌ها بالا نگاه داشته تا از غرق‌شدن آن جلوگیری کند. در ظرف از ابزارهای کنترل جمعیت پر شده و در اطراف شیشه هم آمارهای نگران‌کننده‌ای در مورد افزایش جمعیت نوشته شده‌اند، مانند این‌که تا سال 2012 / 1391 جمعیت جهان به ‌ 7میلیارد انسان خواهد رسید. اگر این قطعه نتواند آگاهی افراد را در مورد تهدیدهای افزایش جمعیت بالا ببرد، هیچ اثر دیگری نمی‌‌تواند».





بازیچه

مواد طبیعی به کار رفته در این اثر استخوان سر ماهی‌های ساردین و بریده‌های بامبو هستند. استخوان ماهی روی هر یک از قطعات بامبو سوار شده و در نهایت با استفاده از لاک و اپوکسی ابزاری مانند یک چرخ نخ‌ریسی خلق شده است. تریسی هننبرگر، سازنده این اثر می‌گوید: «من این قطعه را بازیچه نام‌گذاری کردم چون فکر می‌کنم انسان طبیعت و آینده‌اش را بازیچه قرار داده و تنها به دنبال منافع کوتاه‌مدت است. نکته دیگری هم وجود دارد. من عمیقا نگران اقیانوس‌ها و آبزیان ساکن این زیست‌بوم هستم. بسیاری از مردم نمی‌دانند افزایش دی‌اکسید‌کربن نه‌تنها به تغییرات آب‌و‌هوایی دامن می‌زند بلکه موجب اسیدی‌شدن اقیانوس‌ها نیز شده است. اولین قربانیان این پدیده جزایر مرجانی سراسر جهان هستند اما نمی‌‌شود آنها را تنها قربانیان این تغییر دانست»






زمین ما

این تصویر زیبا از زمین حاصل رشد و تکثیر پرگنه‌های میکروبی خاک است. دارو مونتاگ می‌گوید: «اگر بخواهم منصف باشم، باید بگویم این اثر را میکروارگانیسم‌های موجود در باغ من خلق کرده‌اند. تنها تلاش من برای خلق این اثر پاشیدن کمی خاک روی یک فیلم عکاسی مرطوب بوده است. در شرایط مناسب این جمعیت میکروبی می‌تواند رشد کند و به واسطه فعالیت‌های حیاتی‌اش ژلاتین موجود در سطح فیلم رنگی را تحت‌تأثیر قرار دهد. من می‌خواهم با این اثر توجه افراد را به پتانسیل نامرئی موجود در خاک سالم جلب کنم. ما برای ادامه حیات به خاک نیاز داریم اما اهمیت چندانی به آن نمی‌دهیم. خاک سالم و زنده لازمه رشد گیاهان و برداشت غلات است. بدون خاک خوب نمی‌توانیم به حیات روی زمین ادامه بدهیم. علاوه بر این خاک سالم نقشی غیرقابل انکار در نگهداری کربن دارد. خاک موجود در سراسر کره زمین چیزی حدود 2هزار ‌میلیارد تن کربن را به اشکال متفاوت در خود جاداده است و می‌توان با تثبیت کربن اضافی در خاک به راهی مطمئن برای کاهش گرمایش جهانی دست یافت».






مرغ مگس‌خوار میان شکوفه‌های بهاری

این اثر بسیار‌زیبا با استفاده از پرهای قو و آکریلیک خلق شده است. یان دیوی که این اثر را خلق کرده، می‌گوید: «من یکی از طرفداران سرسخت محیط‌زیست هستم. رویه انسان در برابر طبیعت، زیست‌بوم و حیات‌وحش مرا عمیقا نگران کرده است. به همین دلیل از هر قدم کوچکی در جهت تغییر این شیوه، مانند حضور در گروه‌های کوچک حافظ محیط‌زیست یا حتی نقاشی با استفاده از ترکیباتی که در تولید آنها هیچ ترکیب شیمیایی یا انرژی الکتریکی به کار گرفته نشده، استقبال می‌کنم. پرهایی که استفاده کرده‌ام توسط محیط‌بانان و در حین پرریزی سالیانه قوها جمع‌آوری شده‌اند».