سیستم عامل

[deltang]

در فرهنگ رایانه سیستم عامل (به انگلیسی: Operating System) نرم‌افزاری است که مدیریت منابع رایانه را به عهده گرفته و بستری را فراهم می‌سازد که برنامه‌های کاربردی اجرا شده و از خدمات آن استفاده کنند.
فهرست مندرجات

1. دلایل ایجاد سیستم عامل
2. وظایف سیستم عامل
3. سیستم عامل‌های فعلی
4. انواع سیستم عامل

• • ۴.۱ سیستم عامل تک پردازنده
  • ۴.۲ سیستم عامل شبکه‌ای
    
  • ۴.۳ سیستم عامل توزیع شده
  • ۴.۴ سیستم عامل بی درنگ
• 5. منابع

دلایل ایجاد سیستم عامل
یک سیستم کامپیوتری پیشرفته از یک یا چند پردازنده، مقداری حافظه اصلی، دیسک‌ها، چاپگرها، صفحه‌کلید، صفحه‌نمایش، واسط‌های شبکه‌ای و دیگر دستگاه‌های ورودی و خروجی تشکیل شده‌است. اگر سیستم یکپارچه‌ای برای مدیریت این منابع وجود نداشته باشد، هر برنامه باید به تنهایی این کار را انجام دهد. سیستم عامل یک لایه نرم‌افزاری فراهم می‌کند که وظیفه مدیریت منابع سیستم را از دوش برنامه‌های کاربردی رهانیده و کار برنامه‌نویسی را ساده‌تر می‌نماید.

وظایف سیستم عامل

سیستم عامل دو کار عمده انجام می‌دهد: در نگرش پایین به بالا، منابع منطقی (مانند فایل‌ها) و منابع فیزیکی (مانند دستگاه‌های سخت افزاری) رایانه را مدیریت و کنترل می‌کند.
در نگرش بالا به پایین، وظیفه سیستم عامل این است که یک ماشین توسعه یافته (Extended Machine) یا ماشین مجازی (Virtual Machine) را به کاربران ارائه کند تا آنها بتوانند آسان تر برنامه نویسی نمایند و درگیر پیچیدگی‌های سخت افزاری رایانه نشوند.
به طور کلی، وظایف سیستم عامل شامل موارد زیر است :

• استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از به هدر رفتن آنها
• تخصیص و آزاد سازی منابع
• اداره صف‌ها و زمان بندی استفاده از منابع
• حساب داری (Accounting) میزان استفاده از منابع
• ایجاد امنیت (security)
• ایجاد، حذف و اداره فرایند‌ها
• ایجاد مکانیسم‌های ارتباط بین فرایند‌ها و همگام سازی آنها
• مدیریت فایل‌ها و پوشه‌ها
• مدیریت حافظه‌های اصلی و جانبی
• برقراری امکان دسترسی چندتایی (Multiaccess) و اجرای هم روند (Concurrent) فرایند‌ها
• به اشتراک گذاری منابع (Resource Sharing)
• تعیین راهکار‌هایی برای اداره بن بست (deadlock)‌ها
• جلوگیری از شرایط رقابتی (Race Condition) و تداخل یا در هم قفل شدن (Interlock) فرایند‌ها
• جلوگیری از گرسنگی (Starvation)

سیستم عامل‌های فعلی
امروزه پرکاربردترین سیستم عامل جهان، ویندوز است که بر روی بیشتر رایانه‌های شخصی نصب شده‌است.
نام چند سیستم عامل معروف جهان در زیر آمده‌است:

• یونیکس
• لینوکس
• سولاریس (سیستم عامل)
• بی اس دی
• سیستم عامل داس
• مک اواس ده
• ام وی اس
• ویلز (سیستم عامل)
• ویندوز اکس‌پی
• ویندوز ویستا
• ویندوز ان‌تی
• ویندوز سی‌ئی
• آی‌فون اواس
• پالم (سیستم عامل)
• سیمبیان (سیستم عامل)
• گوگل اندروید

انواع سیستم عامل

سیستم عامل تک پردازنده

این نوع سیستم عامل‌ها، سیستم عامل‌های نسل چهارم (نسل فعلی) هستند که بر روی یک پردازنده اجرا می‌شوند

سیستم عامل شبکه‌ای
این نوع سیستم عامل‌ها، از کنترل کننده‌های واسط شبکه و نرم افزار‌های سطح پایین به عنوان گرداننده استفاده می‌کنند و برنامه‌هایی برای ورود به سیستم‌های راه دور و دسترسی به فایل از راه دور در آنها به کار گرفته می‌شود.

سیستم عامل توزیع شده
این سیستم عامل‌ها خود را مانند سیستم عامل‌های تک پردازنده به کاربر معرفی می‌کنند، اما در عمل از چندین پردازنده استفاده می‌کنند. این نوع سیستم عامل در یک محیط شبکه‌ای اجرا می‌شود در این نوع سیستم یک برنامه پس از اجرا در کامپوترهای مختلف جواب نهایی به سیستم اصلی کاربر بر می‌گردد سرعت پردازش در این نوع سیستم بسیار بالاست.

سیستم عامل بی درنگ
از این نوع سیستم‌های عامل برای کنترل ماشین آلات صنعتی، تجهیزات علمی و سیستم‌های صنعتی استفاده می‌گردد. یک سیستم عامل بلادرنگ دارای امکانات محدود در رابطه با بخش رابط کاربر و برنامه‌های کاربردی مختص کاربران هستند. یکی از بخش‌های مهم این نوع سیستم‌های عامل، مدیریت منابع موجود کامپیوتری بگونه‌ای است که یک عملیات خاص در زمانی که می‌بایست، اجراء خواهند شد , مهم‌تر اینکه مدیریت منابع بگونه ایست که این عمل در هر بار وقوع, مقدار زمان یکسانی بگیرد