یافتن راه به کمک قطب نما

[رزیتا]

یافتن راه به کمک قطب نما

مقدمه

یافتن راه به کمک قطب ‌نمای مغناطیسی آسانترین روش برای ناوبری است. می توانید قطب نما را شب هنگام یا در ماه گرفتگی نیز به کار برید. نقشه‌های مغناطیسی ، معیارهایی هستند که ابزارهای ناوبری رادیویی یا ماهواره‌ای بر آنها مبتنی هستند، اینکه مبدأ حرکت یا مقصد کجا است، مهم نیست. بلکه مهم بکار بردن قطب نمای مغناطیسی است برای تنظیم از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر در هر وضع و حال ، حتی دستگاههای پیشرفته هدایت کشتیها و هواپیماها ، تا حدی بستگی به میدان مغناطیسی دارند.

انواع قطب نماها

قطب نماهای زیروسکوپی در سیستم کنترل خود ، قطب نمای مغناطیسی دارند که هم برای ثبات آنها و هم مقابله با نیروهایی که زاده حرکت وضعی زمین هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. دستگاههای پیچیده ناوبری رادیویی ، که از راه مقایسه فازهای علائم رادیویی دو یا چند فرستنده ثابت کار می‌کنند، وقتی که طوفانهای مغناطیسی بر یونکره (یونسفر) اثر می‌گذارد و فازهای علائم رادیویی را تغییر مکان می‌دهند، از دقتشان کاسته می‌شود، بدین دلیل است که همه کشتیهای بالاتر از 150 تنی موظف به داشتن قطب نما و نقشه‌های مغناطیسی را خود را با دقت نیم درجه بیابند. هر چه باشد یک خطای یک درجه ، موجب می‌شود که هواپیما بعد از فقط یک دقیقه ، 300 متر از مسیر خود دور شود.

ساده ترین صورت قطب نمای مغناطیسی ، عقربه آهن ربایی است که چنان کار گذاشته شده باشد که بتواند آزادانه با 360 درجه بچرخد. انتهای شمال و جنوب عقربه می‌تواند بسوی شمال مغناطیسی اشاره کند و بیشترین ارزش قطب نمای مغناطیسی در قابل اعتماد بودن ذاتی آن است و آزاد بودنش در بیشتر اقسام تداخلها و نیز سادگی‌اش. هر چند عقربه قطب نما به نحوی قابل اعتماد و همواره متوجه قطب شمال مغناطیسی است حتما موضع این قطب بر اثر افت و خیز در میدان مغناطیسی پیوسته در حرکت است. اگر می‌خواهید سرانجام به محل جغرافیایی معینی برسید، باید به مقدار محلی انحراف مغناطیسی واقف باشید. بدین دلیل است که داشتن نقشه‌های دقیق از میدان مغناطیسی زمین واجب است.

نقشه‌های مغناطیسی

نقشه‌های جدید مغناطیسی زمین بر اساس معلومهایی ترسیم می‌شوند که یک شبکه از رصدخانه‌های سراسر جهان ، هر چند یک بار ، میدان مغناطیسی زمین را اندازه می‌گیرند. نقشه‌های سراسر کره زمین هر پنج سال یک بار تجدید می‌شوند. اما چون جهت مغناطیسی پیوسته تغییر مکان می‌دهد، نقشه‌های عمده میدان پیش از آنکه انتشار یابند، کهنه می‌شوند. مدلهای تغییر قرنی یعنی تغییرات دراز مدتی که بر اثر دگرگونیها در جریانهای همرفت ، در زمین رخ می‌دهند، بکار برده می‌شوند تا نقشه‌ها با وضع روز مطابقت داده شوند. برای ناوبری معمولی ، کسی نقشه‌های واقعی میدان مغناطیسی زمین را بکار نمی‌برند. اطلاعات محلی استخراج می‌شوند و به عنوان تصحیحی در قطب نما روی نقشه‌های زمینی یا دریایی نقل می‌شوند. اما کامپیوترهای هواپیمایی دور پرواز می‌توانند مستقیما نمونه‌های ریاضی را بکار برند، اینگونه دستگاه راه یابی و ناوبری در شاتل فضایی بکار می‌رود.