سوره هاي قرآن به دست چه کسي و بر اساس چه معياري ، نامگذاري شده است ؟

[deltang]

سوره هاي قرآن به دست چه کسي و بر اساس چه معياري ، نامگذاري شده است ؟

برخي از مفسران در رابطه با نام گذاري سوره هاي قرآني ، معيارهاي زير را ارائه داده اند :

1 ـ نام سوره گاهي با عنواني که در آن سوره واقع شده يا با موضوعي که در آن سوره از آن بحث شده ، انتخاب مي شود . براي مثال : نام گذاري سوره «نساء » به اعتبار بيان احکام زنان ، سوره «مائده » به لحاظ سخن رفتن از مائده آسماني ، سوره ي «انعام » به جهت سخن از چهارپايان ، سوره «نحل » به علت تکيه بر زنبور عسل و سوره «نمل » به جهت به ميان آمدن نام مورچگان در آن است .در قرآن هاي قديمي ، ابتداي سوره مي نويسند :سوره تذکر فيها البقره ؛ سوره اي که در آن گاو ذکر مي گردد و سوره يذکر فيها آل عمران ؛ سوره اي که در آن از آل عمران سخن به ميان مي آيد .
2 ـ گاهي جمله اي از اول سوره را معرف و نام آن سوره قرار مي دهند ، چنان که گفته مي شود :سوره «اقرا باسم ربک » ، «انا انزلناه » ، « لم يکن » و نظاير آنها .
3 ـ گاهي با وصفي که سوره دارد ، به معرفي آن مي پردازند . براي مثال سوره حمد به مناسبت اينکه در اول قرآن آمده « فاتحه الکتاب » و به مناسبت هفت آيه بودنش «سبع المثاني » ناميده مي شود و ياسوره « قل هو الله » به لحاظ اينکه مشتمل بر توحيد خالص است «سوره ي اخلاص » ناميده مي شود .
4 ـ گاهي تسميه سوره به لحاظ نوع و حروف مقطعه موجود در آن است مانند : سوره ي ق ، ص ، حم ، عسق و ...

حاصل سخن اينکه اين عمل به صورت طبيعي ، شکل گرفته و نمي توان گفت به دستور رسول اکرم (ص) بوده است . به همين دليل بسياري از سوره ها ، بيش از يک اسم دارند ؛ مانند بقره، آل عمران ، نحل ، توبه ، غاشيه و ...
اما بر اساس نظريه ديگر ـ که نام گذاري را توفيقي مي داند ـ هر سوره اي در قرآن کريم ، همزمان با حيات رسول اکرم (ص) داراي نام و عنوان و يا نام ها و عناويني است که از طريق وحي معين و مشخص شده بود .
در نظريه ي سومي ، علاوه برمعين بودن اسامي سوره ها در زمان حيات پيامبر (ص)پس از وفات آن حضرت نيز هر سوره اي داراي عناوين و اسامي ديگري از جانب علما گرديد . حتي بسياري از آيات نيز به جهت خصوصيات و مزايا يا به جهت مشتمل شدن شان بر موضوع خاصي داراي عناوين گرديدند .