پاتوق ادبی - مباحثه و پرسش و پاسخ در مورد سوالهامون-نظرخواهی و معنی ابیات دشوار

[ساقي]

آريانا جان اين مطالب رو چند جا جستجو کردم و برات يجا نوشتم ولي چيزي که نميفهمش اينه که چرا خداوند بندشو
جواب نميده اين همه فرياد و زجه اين همه دعا و نيايش آيا
خداوند دوست داره بندشو نالان و رنجور ببينه !!! چرا؟

پدربزرگی درحیاط قدم می زدکه شنید نوه اش حروف الفبا را با صدایی که شبیه به دعاست تکرار می کند.ازاوپرسید چه می گوید؟دخترکوچولو توضیح داد"دارم دعا می کنم،ولی نمی توانم کلمات درستی برای دعا بیابم،بنابراین همه ی حروف را می گویم و خداوند خودش آنها را برای من مرتب خواهد کرد،زیرا او می داند به چه می اندیشم."
ای کاش ما هم مانند این دختر کوچولو قدرت روحی امون در حدی بود که برای خواسته ی دلمون دنبال کلمات نمی گشتیم و ذهن و روحمان را متمرکز خدا می کردیم و کلمات رابه خود خدا می سپردیم.

مولانا اسرار دعا را به زبان شعر بيان كرده است...

يعني همين كه انسان به دعا مي پردازد هم سؤال كننده و هم اجابت كننده از اوست. اول و آخر اوست. اين از اسرار دعاست. ..
اگر نماز واقعي باشد گوينده سمع الله لمن حمده هم خداست. هم شاهد و مجري اوست. ...

اول اوست، جز تو پيش كه برآرد بنده دست
هم دعا و هم اجابت از تو هست
هم از اول مي دهي ميل دعا
تو دهي آخر دعاها را جزا
اول و آخر تويي، ما در ميان
هيچ هيچي كه نيايد در بيان

دعاي حقيقي آن است كه خود بنده در ميان نباشد، بلكه در حال اضطرار و فنا قرار گرفته باشد.
آن دعاي بي خودان، خود ديگر است.
يعني آني كه از خودي خودش فاني شده، دعايش چيز ديگري است....
حکیم افضل الدین محمد مرفی کاشانی در این معنا سروده است...

برخیز که عاشقان به شب راز کنند
گرد در و بام دوست پرواز کنند
هر جا که دری بود به شب دربندند
الا در دوست را که شب باز کنند

خواجه شیراز که لذت مناجات با خدا را در سحرها چشیده و از این خوان کرم بهره ها برده است در احوال خویش چنین می سراید:

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند
واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
بیخود از شعشه ی پرتو ذاتم گردند
باده از جام تجلی صفاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن شب قدر که این تازه براتم دادند

«مولوی» هم که با سحر پیوندی ناگسستنی داشته و اهمیت آن را به خوبی دریافته است، بر خفتگان نهیب می زند و آنان را به شب زنده داری فرا می خواند. او متذکرمی شود که انسان آن هنگام که سر برخاک تیره نهاد. حسرت این ایام خوش را خواهد خورد، زمانی که دیگر اندوه سودی نخواهد داشت. وی در غزلی پرشور چنین می گوید:

ای خفته شب تیره، هنگام دعا آمد
وی نفس جفا پیشه، هنگام وفا آمد
بنگر به سوی روزن، بگشای در توبه
پرداخته کن خانه، هین نوبت ما آمد
از جرم و جفاجویی چون دست نمی شویی؟
بر روی بزن آبی، میقات صلا آمد
زین قبله به یاد آری، چون رو به لحد آری
سودت نکند حسرت آنکه که قضا آمد
زین قبله بجو نوری تا شمع لحد باشد
آن نور شود گلشن چون نور خدا آمد

....

من غلام آنکه نفروشد وجود
جز بدان سلطان یا افضال وجود
چون بگیرید آسمان گریان شود
چون بنالد چرخ یا رب خوان شود
من غلام آن مس همت پرست
کو به غیر کیمیا نارد شکست
دست اشکسته برآور در دعا
سوی اشکسته برد فضل خدا

مثنوی، همان، دفتر پنجم

...

دعا کردن، ابراز بندگی و اظهار عجز و ناتوانی در پیشگاه خالق یکتاست...

در کوی عشق شوکت شاهی نمی خرند
ابراز بندگی کن و اظهار چاکری

حافظ، دیوان
...

سعدی هم در کتاب بوستان به این نکته توجه می دهد که باید به درگاه خداوند متعال، بنده وار نیایش کرد و چون گدایان سریر آستان بی نیاز او سایید:

چو طاعت کنی لبس شاهی مپوش
چو درویش مخلص برآور خروش
که پروردگارا توانگر تویی
توانای درویش پرور تویی
نه کشور خدایم، نه فرماندهم
یکی از گدایان این درگهم
تو برخیر و نیکی دهم دسترس
وگرنه چه خیر آید از من به کس
دعا کن به شب چون گدایان به سوز
اگر می کنی پادشاهی به روز
کمر بسته گردنکشان بر درت
تو بر آستان عبادت سرت

بوستان سعدي