بازار سنتي تبريز؛بزرگترين بازار مسقف جهان

[SonBol]

بازار سنتي تبريز؛
بزرگترين بازار مسقف جهان

بازار سنتي تبريز يكي از نمونه‌هاي منحصر به فرد از لحاظ معماري بوده و بزرگترين بازار مسقف جهان است.
بازار تبريز خاطرات ناگفته فراواني در دل خود دارد و كوچه‌پس كوچه‌هاي پيچ در پيچ آن، آشناي هر كودك و پير تبريزي است.
مجموعه بازارتبريز كه قدمت آن به قرن چهارم هجري- قمري مي‌رسد، به‌عنوان يكي‌از زيباترين و بزرگترين بازارهاي به هم پيوسته ، گواهي زنده بر اصالت تجارت و معماري در مشرق زمين است.
سبك معماري،آرايش مغازه‌ها،تيمچه‌ها، كاروانسراها،دالان‌ها،راسته‌ها ، انواع مشاغل و وجود تعدادي مدرسه و مسجد كه پيشينه تاريخي دارند ، بازار تبريز را نمونه عالي يك محيط تجاري و معماري اسلامي و شرقي كرده است.
جايگاه و اهميت تبريز در تجارت و كسب و كار، ايجاب مي‌كرد بازاري بزرگ و مراكزي براي مبادله، فروش و انبار كالاهاي شرقي و غربي به وجود آيد كه اين امر در طول تاريخ تحقق پيدا كرد.
در طول تاريخ، بازار تبريز همواره مورد توجه جهانگردان ايراني، عرب و اروپايي بوده و افرادي همچون مقدسي ، ياقوت حموي، زكريا محمود قزويني و ابن بطوطه، حمدالله مستوفي، اوليا چلبي، ماركوپولو، اودريك، كلاويخو، جان كارت رانت، كنتاريني، تاورنيه، شاردن، پير ژوبر، فردريك ريچاردز و دورتي اسميت درباره آن مطالب ارزنده‌اي بيان كرده‌اند.
با توجه به فراواني سراها و تيمچه‌هاي بازار تبريز به معرفي برخي‌از آنها مي‌پردازيم:

* بازار امير *
از زيباترين و مهمترين بازارهاي تبريز، بازار، كاروانسرا و تيمچه امير مي‌باشد كه در زمان حاضر از مراكز اصلي تجارت و صادرات فرش و بورس طلا و جواهرات و منسوجات است.
باني اين بازار ميرزامحمدخان اميرنظام زنگنه بوده و تاريخ بناي آن ‪۱۲۵۵‬ هجري - قمري است.
در بازار امير از ‪ ۱۱۲‬مغازه داير،‪ ۱۰۲‬مغازه به زرگري و جواهرفروشي، هشت مغازه به بزازي و فروش پارچه، يك مغازه به آيينه فروشي و يك مغازه به عطر فروشي اشتغال دارند.

* تيمچه مظفريه *
معروفترين بخش بازار تبريز، تيمچه مظفريه است كه در زمان وليعهدي مظفر- الدين ميرزاي قاجار به سال ‪ ۱۳۰۵‬هجري - قمري، ساختمان بسيار ديدني آن به اتمام رسيده است.
باني اين بازار بزرگ حاج شيخ محمد جعفر قزويني از بازرگانان نيكوكار و كاردان تبريز است.
هم‌اكنون تيمچه مظفريه يكي از مراكز عمده تجارت فرش آذربايجان و مركز صادرات قالي اين خطه و ايران بوده و از شهرت جهاني برخوردار است.
بازار مظفريه تبريز دو طبقه است كه هر طبقه آن ‪ ۲۶‬حجره فرش فروشي را در خود جاي داده است.

* راسته بازار *
شايد بزرگترين و كامل‌ترين بازار تبريز از نظر تنوع اصناف و اجناس، راسته بازار باشد كه در آن سراي حاج حسين ميانه،حاج سيدحسين كهنه، سراي كمپاني، سراي خان،سراي دودري ميانه، دودري مدقالچي، سراي كچه چيلر، سراي درعباسي، سراي ميرزاجليل،تيمچه حاج شيخ اول، حاج شيخ دوم و سوم،تيمچه حاج صفرعلي و جعفريه قرار دارد.
همچنين در اين بازار،تيمچه‌هاي خرازي لر،قيزبسدي، مقبره، كفاشان، سراجان، كلاهدوزان، پنبه فروشان، دله زن و بازار شريف العلما قرار دارد.

* بازار شيشه‌گرخانه *
از مهمترين و ثروتمندترين بازارهاي تبريز، بازار شيشه‌گرخانه است كه در بين خيابان تربيت و خيابان شهدا قرار گرفته است.
در گذشته، اين بازار محل توليد و فروش انواع شيشه و بلور بوده است، اما امروز اثري از اين صنف در آن ديده نمي‌شود.

* دالان‌هاي بازار تبريز *
خوني، خان، ميانه،شازده‌زرگ، شعر بافان، ميرزا محمد، اميرآقا، حاج شيخ، حاج ابوالقاسم و حاج رحيم از دالان‌هاي معروف بازار تبريز هستند.

مجموعه بازار تبريز داراي ‪ ۲۰‬راسته و بازار، ‪ ۳۵‬سرا، ‪ ۲۵‬تيمچه،‪ ۱۱‬دالان و حدود پنج هزار و ‪ ۵۰۰‬مغازه و ‪ ۴۰‬نوع صنف مي‌باشد.
بازار تبريز تنها محلي است كه درآن تجارت، مذهب، فرهنگ و عوامل اجتماعي به هم پيوسته است.
استانداري و ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي اخيرا تلاش مي‌كنند تا اين بازار تاريخي را در يونسكو به ثبت برسانند و براي اين هدف اقدامات موثري از طرف آنها صورت گرفته است