دانستنی های تاریخی

[shabhaye_mahtabi]

شواهد زندگي بيرحمانه كارگران سازنده اهرام مصر

شواهد زندگي بي رحمانه اي كه كارگران مصر باستان هنگام احداث بناهاي به يادماندني فراعنه متحمل مي شدند توسط باستان شناسان كشف شده است.

بسياري از ساكنان آمارنا از جراحات كمر، تغذيه بد و رشد ناقص رنج مي بردند

بقاياي اسكلت هاي شهر گمشده اي در بخش مياني مصر حاكي از آن است كه بسياري از مردم اين شهر در سال هاي نوجواني جان مي باختند و زندگي پرمشقتي داشتند.

بسياري از آنها از جراحات كمر، تغذيه بد و رشد ناقص رنج مي بردند.

اين بقايا در آمارنا كه 3500 سال قبل به فرمان فرعون آخِناتن به عنوان يك پايتخت جديد بنا شد كشف شده است.

در اسناد آن زمان به خط هيروگليف آمده است كه انگيزه آخِناتن، پدر "توت عنخ آمون"، از ايجاد اين شهر با معابد، كاخ ها و مقبره هاي مجلل، اداي احترام به خداي محبوبش، آتن، بود.

وي همراه با همسرش، نِفِرتيتي، شهر تِبِس با خدايان كهنه اش را رها كرد و مردم خود را 320 كيلومتر به سوي شمال به يك بيابان غيرقابل سكونت در كنار رود نيل هدايت كرد.

شهر تازه كه حداكثر 50 هزار نفر در آن سكونت داشتند ظرف 15 سال ساخته شد؛ اما چند سال پس از مرگ فرعون آخِناتن، شهر رها شد تا طعمه باد و شن شود.

تلاش باستان شناسان براي يافتن هر گونه اثري از مردگان آمارنا براي بيش از يك قرن بي ثمر ماند.

اما اخيرا تيمي از باستان شناسان بريتانيايي استخوان هاي انساني كه در اثر سيل به سطح آمده بود را در بيابان يافتند.

اينها نخستين استخوان هايي است كه آشكارا به عنوان بقاياي كارگراني كه در اين شهر كار مي كردند قابل شناسايي بود؛ و همين ها بهاي هولناكي كه بايد براي تحقق رؤياي فرعون پرداخت مي شد را آشكار مي كنند.

استخوان ها روي تاريك تر زندگي را آشكار مي كند، نقطه عكس تصويري كه آخناتن تبليغ مي كرد، گريزي به آفتاب و طبيعت

بري كمپ

پروفسور بري كِمپ، كه هدايت اين حفاري ها را به عهده دارد گفت: "استخوان ها روي تاريك تر زندگي را آشكار مي كند، نقطه عكس تصويري كه آخناتن تبليغ مي كرد، گريزي به آفتاب و طبيعت."

نقش هاي ديواري در مقبره مقام هاي بلندپايه آن زمان طبق هاي پيشكشي كه غذا روي آنها پشته شده است را نشان مي دهد. اما استخوان مردم عادي كه در شهر زندگي مي كردند تصوير متفاوتي را آشكار مي كند.

پروفسور جري رز از دانشگاه آركانزاس در آمريكا كه تيم مردم شناسي او استخوان هاي كشف شده در آمارنا را تحليل مي كند گفت: "اسكلت هايي كه مي بينيم مسلما از آن سبك زندگي نصيبي نبرده اند."

"غذا فراوان نيست و مسلما مواد خوراكي داراي كيفيت غذايي بالايي هم نيست. اينجا شهري نيست كه كسي در آن مراقبت شود."

جمعيت آمارنا داراي كوتاه ترين متوسط قد ثبت شده در ميان مردمان گذشته مصر بوده اند. اما آنها به سختي براي تحقق طرح هاي بلندپروازانه فرعون در پايتخت تازه اش زحمت كشيدند.

لازمه بنا كردن اين معابد و كاخ ها هزاران بلوك سنگي بزرگ بود. كارگران در گرماي 40 درجه سانتيگرادي تابستان مجبور بودند اين سنگ ها را از درون صخره ها بتراشند و دو كيلومتر و نيم از محل كار تا شهر حمل كنند.

استخوان هاي به جا مانده نشان مي دهد بسياري از كارگران از جراحات ستون فقرات و ساير نقاط بدن رنج مي بردند. پروفسور رز گفت: "اين مردم در سنين خيلي كم خيلي سخت كار مي كردند و بارهاي سنگين مي بردند."

طول و عرض شهر آمارنا به 10 كيلومتر مي رسيد

وي افزود: "مرگ و مير در ميان جوانان آمارنا با هر معياري كه حساب كنيد به طور تكان دهنده اي بالا بود."

عمر خيلي از آنها از 35 سال فراتر نمي رفت و دو سوم آنها در 20 سالگي جان مي باختند.

اما حتي اين برنامه كاري كمرشكن نيز ممكن است براي توضيح آمار بالاي مرگ در شهر كافي نباشد.

حتي توت عنخ آمون، فرزند آخناتن، در سن 20 سالگي درگذشت؛ و باستان شناسان اكنون به تدريج به اين باور نزديك شده اند كه احتمال يك بيماري همه گير در شهر وجود داشته است.

اين موضوع مؤيد ركوردهاي تاريخي به جا مانده از هيتيت ها، دشمنان اصلي مصر در آن زمان، است كه از ويراني ناشي از يك بيماري همه گير كه سربازان اسير شده مصري در نبردهاي دوره توت عنخ آمون عامل آن بودند صحبت مي كند.

به نظر مي رسد كه اين بيماري ممكن است ضربه نهايي را به مردم آمارنا وارد كرده باشد.
اينها نشان ميدهد كه بناهاي شكوهمند ايران افزون بر اينكه از ديد معماري شاهكارست ، از ديد انساني نيز قابل احترام است چون بنا به مداركي كه به دست آمده كارگران تخت جمشيد
داراي حقوق بوده اند البته نه تنها داراي حقوق بوده اند بلكه بر اساس ترجمه كتيبه هاي كشف شده در تخت جمشيد داراي مزايايي از قبيل بيمه هم بوده اند.
با تشکر فریبا