بانک مقالات مهندسی عمران

[deltang]

مشخصات فني عمومي كار هاي ساختماني


بطور كلي تمام كارها بايد با رعايت اصول فني انجام گيرد . مشخصات تعيين شده در اين دفترچه به منظور ارائه نكات فني لازم الاجرا در كارگاههاي ساختماني بوده وچنانچه مشخصات فني خصوصي پروژه هاي اجرايي مغاير با مفاد مندرج در اين دفتر چه باشد . مشخصات فني خصوصي اولويت داشته و اجرا كننده موظف به اجراي آن مي باشد . بطور خلاصه دفترچه مشخصات فني و عمومي حاضر راهنمائي براي كليه امور كه به تفضيل در پروژه مورد نظر ذكر نشده است مي باشد و هيچ اجرا كننده اي نمي تواند به استناد مندرجات اين دفترچه از مسئوليت حسن انجام كار خويش بكاهد .

سطح ايستايي

منظور از سطح ايستايي ، سطح طبيعي آب زير زميني منطقه اي با توجه به نوسانات فصلي مي باشد .

تاب زمين

منظور از تاب زمين حداكثر فشار قابل تحمل زمين بدون در نظر گرفتن ضريب اطمينان مي باشد .

تاب مجار زمين

منظور از تاب مجاز زمين حداكثر فشار قابل تحمل زمين با در نظر گرفتن ضريب اطمينان مي باشد .

وزن مخصوص ظاهري

وزن مخصوص ظاهري عبارت است از وزن واحد حجم قضائي

بار وارده

منظور از بار وارده بر آيند كليه نيروهاي وارده مي باشد .

آماده كردن كارگاه

تخريب

ساختمانهاي موجود و قديمي ( غير از آثار باستاني ) كه تخريب آنها به منظور احداث ساختمانهاي مورد پيمان ضروري است بايد قبل از خراب كردن اندازه گيري و صورت مجلس گردد . قبل از شروع به تخريب ابنيه و تاسيسات زائد بايد سرويسها و انشعابات مربوط به آن مانند آب ، فاضلاب ، برق ، تلفن ، سوخت و غيره قطع و بنحو اطمينان بخشي مسدود گردد . لوله هاي آتش نشاني نبايد بدون اطلاع و اجازه مقامات صلاحيتدار قطع شود . مصالح قابل استفاده حاصل از تخريب حتي الامكان بايد جمع اوري و دسته بندي شدهو سپس در محل مناسبي انبارگردد . قبل از تنظيم صورت مجلس و صدور دستور كار ، تخريب هيچ ساختماني مجاز نمي باشد در حين تخريب بايد مرتبا آبپاشي صورت گيرد و احتياطات لازم به منظور جلوگيري از ايجاد گردوغبار انجام شود . هنگام تخريب وهمچنين حين اجراي عمليات ساختماني علاوه بر رعايت مقررات ودستورات شهرداري و وزارت كار بايد ديواري موقت به منظور مجزا كردن محيط كارگاه از محوطه اطراف و تامين ايمني عابرين ساخته شود .

نقاط نشانه ومبدا

به منظور تعيين حجم عمليات و اجراي صحيح كار بايد به تعداي كافي نقاط نشانه و مبدا تعيين گردد نقاط اصلي نشانه ومبدا بايد روي پايه هاي بتني و بارنگ روغني مشخص و شماره گذاري شوند. سطح مقطع فوقاني پايه هاي بتني حداقل 10*10 سانتيمتر و ارتفاع آن حداقل بايد 70 سانتيمتر باشد و پس از نصف حدود 20 سانتيمتر از آن بالا از سطح زمين طبيعي قرار گيرد .

تسطيح محوطه :

در صورتي كه زمين تحويل شده براي ساختمان سنگلاخ بوده ويا داراي ناهمواريهاي زياد باشد كه مانع انجام عمليات ساختماني شود بايد محوطه كارگاه تا تراز مورد نظر پاك و هموار گردد . مصرف سنگهاي حاصله از اين عمليات در ساختمان به شرطي مجاز است كه بصورت قابل استفاده در آمده باشد . چنانچه زمي تحويل شده براي ساختمان آب خيز بوده واجراي كار در آن بدون زهكشي مقدور نباشد ، بايد نسبت به زهكشي كليه زمينهايي كه در آن بنا احداث مي گردد اقدام شود .

ساختمانهاي موقت

براي انجام امور اداري و دفتري ضروري است بطور موقت اطاق يا اطاقهايي به وسعت لازم در محوطه كارگاه و با مجاورت آن تهيه و ساخته شود و همچنين تاسيسات روشنايي وحرارتي و بهداشتي و در صورت امكان وسائل ارتباطي براي كارمندان و كارگران تامين شود به منظور نگهداري و حفاظت مصالحي كه ممكن است در هواي آزاد فاسد شده و يا آسيب ببيند لازم است انبارهايي با وسعت مناسب با احتياجات كارگاه بندهاي زير انجام شود .

الف – عمق گود برداري ترانشه در نقاط زمين بايد به طوري باشد كه لوله و كابل دقيقا در ترازهاي داده شده در نقشه قرار گيرد .

ب – گودبرداري ترانشه بايد به نحوي صورت گيرد كه داراي عرض كافي براي اتصال لوله ها در داخل تراشه باشد .

پ – كندن تراشه ابتدا بايد تا 15 سانتيمتر عمق نهايي انجام شود و بقيه گود برداري توسط دست ودرست قبل از ريختن بتن كف و با ماسه و يا قرار دادن لوله ها صورت گيرد .

ت – كف ترانشه ها بايد به دقت طبق نقشه تنظيم شود به نحوي كه تكيه گاه يكنواختي باي كابل و لوله در تمام طول ايجاد گردد مگر در نقاطي كه براي سهولت اتصال گود برداري زيادتري لازم است .

هنگاميكه ايجاد ترانشه در زمين سنگي انجام مي شود بايد به منظور تنظيم كف ترانشه قشري از ماسه نرم به ضخامت حداقل 10 سانتيمتر در كف ترانشه زير لوله با كابل ريخته شود .




خاكريز

خاكريزي داخل تراشه

پر كردن ترانشه نبايد قبل از بازرسي و آزمايش و يا كابلهاي داخل آن انجام پذيرد . ترانشه بايد ابتدا تا ارتفاع 15 سانتيمتري روي لوله با ماسه پر شود و سپس خاكريزي داخل آن قشر به قشر طبق نقشه و مشخصات به آرامي انجام شود . از ريختن خاك از ارتفاع زياد بايد خود داري گردد كوبيدن قشر هاي خاكريزي ( به استثناي ماسه روي لوله ) بايد به وسيله مناسبي طبق نظر دستگاه نظارت انجام گيرد . خاكريزي داخل اطاق و ياكف پياده رو و يا پشت پي تا تراز مورد نظر بايد در قشرهاي حداكثر 30 سانيمتري انجام و پس از آبپاشي با وسيله دستي يا موتوري به خوبي كوبيده شود ولي در د رمورد كف انبارها ، يا سالنهايي كه ماشينهاي سنگين در آن رفت و آمد مي كنندبايد با غلطك موتوري تا حد تراكم لازم انجام شود . از ريختن خاكهاي نامناسب مانند خاك زراعتي ، لجن ، ماسه بادي وغيره در خاكريزي ها بايد خود داري شود .


پي سازي

كليات

قبل از اقدام به پي سازي ساختمان بايداطمينان حاصل گردد كه در طرح و محاسبات نكات زير رعايت شده باشد :

الف – نشست زمين بر اثر تغيير سطح ايستايي

ب – نشست زمين ناشي از حركت ولغزش كلي در زمينهاي ناپايدار

پ – نشست ناشي از ناپايداري زمين بر اثر گود برداري خاكهاي مجاور و حفر چاه .

ت – نشست ناشي از ارتعاشات احتمالي كه از تاسيسات خود ساختمان با ابنيه مجاور آن ممكن است ايجاد شود .

تعيين تاب فشاري زمين :

براي روشن كردن وضع زمين در عمق ، بايد چاه هاي آزمايشي ايجاد گردد اين چاهها بايد به عمق لازم و به تعداد كافي احداث گردد و تغييرات نوع خاك طبقات مختلف زمين بلافاصله مورد مطالعه قرار گيرد و نمونه هاي كافي جهت بررسي دقيق به آزمايشگاه فرستاده شود . براي بررسي و تعيين تاب فشاري زمين در مورد خاكهاي چسبنده نمونه هاي دست نخورده جهت آزمايشگاه لازم تهيه مي گردد و براي خاكهاي غير چسبنده آزمايشهاي تعيين دانه بندي و تعيين وزن مخصوص خاك و آزمايش بوسيله دستگاه ضربه دار در مح لانجام مي گيرد در حين گمانه زني بايد تعيين كرد كه آيا زمين محل ساختمان خاك دستي است يا طبيعي و تشخيص اين امر حين عمليات خاكبرداري با مشاهده مواد متشكله جدا محل خاكبرداري و وجود سوراخها ومواد خارجي ( نظير آجر ، چوب ، زباله و غيره ) مشخص مي شود . به منظور تعيين تاب مجاز زمين مي توان از تجربيات محلي مشروط بر آن كه كافي بوده باشد استفاده كرد . ابعاد پي ساختمانهاي ساخته شده قرينه اي براي تعيين تاب مجاز زمين خواهد بود . هنگامي كه نتايج تجربي در دسترس نباشد و از طرف تعيين تاب مجاز زمين با توجه به اهميت ساختمان مورد نياز نباشد ، مي توان تاب مجاز را با تعيين نوع خاك توسط متخصص با استفاده از جدول شماره 2-19 ايران تعيين نمود . قراردادن پي ساختمان روي خاكريزهايي كه داراي مقدار قابل توجهي مواد رسي بوده ويا به خوبي متراكم نشده باشد صحيح نبوده و بايد از آن خود داري كرد در صورتي كه پي سازي در اين نوع زمين به عللي اجباري باشد ، بايد نوع و جنس زمين مورد مطالعه و آزمايش قرار گرفته و سپس نسبت به پي سازي متناسب با اين نوع زمين اقدام گردد .

لغزش زمين :

از احداث ساختمان روي شيبهاي ناپايدار و همچنين زمينهاي كه داراي لغزش كلي مي باشند بايد خود داري نمود ، زيرا جلوگيري از لغزش اين نوع زمينها تقريبا غير ممكن است و اين گونه زمينها غالبا با مطالعات زمين شناسي قابل تشخيص مي باشند .

چنانچه احداث ساختمان در اينگونه زمينه ضرورت داشته باشد بايد تدابيري لازم پيش بيني شود تا حركات لفزشي زمين موجب بروز خرابي در ساختمان نگردد .

بتن و بتن آرمه

مصالح

سيمان

سيمان پرتلند مورد مصرف در بتن بايد مطابق ويژگيهاي استانداردهاي زير باشد :

الف – سيمان پرتلند، قسمت دوم تعيين و يژگيها، شماره 389 ايران .

ب – سيمان پرتلند ، قسمت دوم تعيين نرمي ، شماره 390 ايران .

پ – سيمان پرتلند قسمت سوم تعيين انبساط ، شماره 391 ايران .

ت – سيمان پرتلند ، قسمت چهارم تعيين زمان گيرش ، شماره 392 ايران .

ث – سيمان پرتلند ، قسمت پنجم تعيين تاب فشاري و تاب خمشي شماره 393 ايران .

ج سيمان پرتلند ،قسمت سوم تعيين ئيدارتاسيون ، شماره 394 ايران

سيمان مصرفي بايد فاسد نبوده ودركيسه هاي سالم و يا قمرنهاي مخصوص سيمان تحويل و در سيلو ويا محلي محفوظ از بارندگي و رطوبت نگهداري شود. سيماني كه بواسطه عدم دقت در نگهداري و يا هر علت ديگر فاسد شده باشد بايد فورا از محوطه كارگاه خارج شود . مدت سفت شدن سيمان پرتلند خالص در شرايط متعارف جوي بايد از 45 دقيقه زودتر و سفت شدن نهايي آن از 12 ساعت ديرتر نباشد در انبار كردن كيسه هاي سيمان بايد مراقبت شود كه كيسه هاي سيمان طبقات تحتاني تحت فشار زياد كيسه هايي كه روي آن قرار گرفته است واقع نشود در نقاط خشك قرار دادن كيسه ها روي يك ديگر نبايد از رده رديف و در نقاط مرطوب حداكثر از 4 رديف بيشتر باشد . محل نگهداري سيمان بايد كاملا خشك باشد تا رطوبت به آن نفوذ ننمايد .

شن وماسه

شن وماسه بايد از سنگهاي سخت مانند گرانيت ، سيليس و غيره ، باشد . بكار بردن ماسه هاي شيستي يا آهكي سست ممنوع است . ويژگيهاي شن وماسه مصرفي بايد مطابق با استاندارد هاي زير باشد :

الف – استاندارد شن براي بتن وبتن مسلح شماره 302 ايران .

ب – استاندارد مصالح سنگي ريز دانه براي بتن و بتن مسلح شماره 300 ايران .

مصالح سنگي بتن را مي توان از شن وماسه طبيعي و رود خانه اي تهيه نمود . به جز موارد زير كه در آن صورت بايد مصالح شكسته مصرف گردد :

در مواردي كه بكار بردن مصالح شكسته طبق نقشه و مشخصات و يا دستور دستگاه نظارت خواسته شده باشد .

هر گاه مصالح طبيعي و يا رودخانه اي طبق مشخصات نبود ه و يا مقاومت مورد نياز را دارد .

در صورتي كه بتن از نوع مارك 350 و يا بالاتر باشد .

چنانچه مخلوط دانه بندي شده با ويژگيهاي استاندارد مطابقت نكند ولي بتن ساخته شده با آن داراي مشخصات مورد لزوم از قبيل تاب ، وزن مخصوص و غيره باشد ، دستگاه نظارت مي تواند با مصرف بتن مزبور موافقت نمايد .

شن وماسه بايد تميز بوده ودانه هاي آن پهن و نازك و يا دراز نباشد . مقامت سنگهايي كه باري تهيه شن وماسه شكسته مورد استفاده قرار مي گيرند نبايد داراي مقاومت فشار كمتر از 300 كيلوگرم بر سانيتمتر مربع باشد .

دانه بندي ماسه بايد طبق اصول فني باشد .ماسه اي كه براي كارهاي بتن مسلح بكار مي روند نود وپنج درصد آن بايد از الك 76/4 ميليمتر عبور كند و تمام دانه هاي ماسه بايد از سرندي كه قطر سوراخهاي آن 5/9 ميليمتر است عبور نمايد . دانه بندي ماسه براي بتن و بتن مسلح بايد طبق جدول (4 -1-2 الف ) باشد .


جدول شماره ( 4-1-2 – الف )

اندازه الكهاي استاندارد

درصد رد شده از الكهاي استاندارد

9500 ميگرن

4760 ميگرن

2380 ميگرن

1190 ميگرن

595 ميگرن

297 ميگرن

149 ميگرن

100

95 تا 100

80 تا 100

50 تا 85

25 تا 60

10 تا 30

2تا 10


باقيمانده مصالح بين هر دو الك متوالي جدول فوق نبايد بيش از 45 درصد وزن كل نمونه باشد .

حداكثر لاي و ذرات ريز در ماسه نبايد از مقادير زير تجاوز نمايد :

الف – در ماسه طبيعي و يا ماسه بدست آمده از شن طبيعي 3% حجم

ب – در ماسه تهيه شده از سنگ شكسته 10% حجم

براي كنترل ارقام فوق بايد آزمايش زير در محل انجام گيرد :

در يك استوانه شيشه اي مدرج به گنجايش 200 سانتيمتر مكعب مقدار 100 سانتيمتر مكعب ماسه ريخته و سپس آب تميز به آن اضافه كنيد تا مجموع حجم 150 سانتيمتر مكعب برسد ، بعد آنرا بشدت تكان داده و براي سه ساعت به حال خود باقي گذاريد . پس از سه ساعت ارتفاع ذرات ريز كه بر روي ماسه ته نشين شده و بخوبي از آن متمايز است از روي درجات خوانده مي شود و برحسب درصد ارتفاع ماسه دراستوانه محاسبه مي گردد در صد رسد ولاي ذرات ريز كه بدين ترتيب بدست مي آيد نبايد از مقادير مشخص شده در بالا تجاوز نمايد .

مصرف شن وماسه اي كه از خرد كردن سنگهاي مرغوب و سخت در كارخانه بدست مي آيد مشروط بر آنكه ابعاد دانه هاي آنها در جدول دانه بندي فوق قرار گرفته باشند ، نسبت به شن وماسه طبيعي ارجحيت دارد .

شن وماسه بصورت حجمي و يا وزني با پيمانه ها ويا ترازوهائي كه بدين منظور تهيه شده اند اندازه گيري مي شوند . مقدار شن وماسه مصرفي در بتن جدولي كه بعدا خواهد آمد مشخص شده است .

ابعاد شن مصرفي براي بتن بايد طوري باشد كه 90 درصد دانه هاي آن بر روي الك 76/4 ميليمتري باقي بماند . دانه بندي شن نبايد از حدود مشخص شده در جدول شماره ( 4-1-2- ب ) تجاوز نمايد . اندازه الك طبق استاندارد شماره 295 ايران خواهد بود . انبار كردن شن وماسه بايد به نحوي باشد كه موارد خارجي وزيان آور به آنها نفوذ نكنند . مصالح سنگي بايد بر حسب اندازه دانه ها تهيه و در محلهاي مختلف انباشته شوند . مصالح درشت دانه ( شن ) بايد حداقل دردو اندازه جداگانه تهيه وانباشته گردد . مصالحي كه دانه بندي آنها حدودا بين 76-4 تا 1/38 ميلي متر است بايد از مرز دانه هاي 05/19 ميليمتري و مصالحي كه دانه بندي آنها بين 76/4 تا 8/50 يا 5/64 ميليمتر است بايد از مرز دانه هاي 4/25 ميليمتري به دو گروه تقسيم گردند .

آب

آب مصرفي بتن بايد تميز و عاري از روغن و اسيد و قليائي ها واملاح و مواد قندي و آلي و يا مواد ديگر يكه براي بتن وفولاد زيانبخش است ، باشد . منبع تامين آب بايد به تائيد دستگاه نظارت برسد . آب مورد مصرف بايد در مخازني نگهداري شوند كه از آلودگي با مواد مضر محافظت گردد :

حداكثر مقدار مواد خارجي موجود در آب بشرح زير است :

الف – حداكثر مواد اسيدي موجود در آب بايد به اندازه اي باشد كه 10 ميليمتر مكعب سود سوز آور سي نرمال بتواند يك سانتيمتر مكعب آب را خنثي كند .

ب - حداكثر مواد قليايي موجود در آببايد به اندازه اي باشد كه 50 ميليمتر مكعب اسدي كلريدريك دسي نرمال بتواند يك سانتيمتر مكعب آب را خنثي كند .

پ – درصد مواد موجود در آب نبايد از مقادير زير تجاوز كند :

مواد آلي – دو دهم در هزار

مواد معدني – سه در هزار

مواد قليائي – يك درهزار

سولفاتها – نيم در هزا ر

در حالتي كه كيفيت آب مصرفي مورد ترديد باشد در صورتي مي توان از آن استفاده نمود كه تاب فشاري بتن نمونه ساخته شده با اين آب حداقل 90 درصد تاب فشاري بتن نمونه ساخته شده با آب مقطر باشد . بطور كلي مصرف آبهاي آشاميدني تصفيه شده براي ساختن بتن بلامانع است .