روانشناسی کودک

[رزیتا]

آرام آرام ، زندگي بدون خجالت

تا فرزندتان را با فرد جديدي آشنا مي‌کنيد، او پشت شما مخفي مي‌شود؟ تا سوالي از او مي‌پرسند، سرخ مي‌شود؟ از جواب دادن طفره مي‌رود؟ خجالت کشيدن در کودکان معمولا در سن 5 تا 7 سالگي به اوج مي‌رسد و اگر درمان نشود، در آينده مي‌تواند مشکلاتي را براي کودک به وجود بياورد. خوشبختانه هيچ‌گاه براي درمان خجالت دير نيست. 10 راهکار زير در برطرف کردن خجالت کودکتان به شما کمک مي‌کند...

کمکش کنيد احساساتش را بيان کند
کودکان خجالتي از اينکه مورد قضاوت ديگران قرار بگيرند، ترسان‌اند. اضطراب ناشي از اين موضوع سبب بروز حس حقارت در آنها مي‌شود. لازم است به طور مرتب به حرف‌هاي کودک و چيزهايي که از اطرافيان شنيده گوش کنيد. به او اعتماد به نفس بدهيد. هر چه شما بيشتر با او صحبت کنيد، برقراري ارتباط با ديگران نيز براي او راحت‌تر خواهد شد. در جمع هاي خانوادگي او را شرکت دهيد و با او مشورت کنيد . از تحميل کردن نظرات به او بپرهيزيد و اجازه فکر کردن و تصميم گيري به او بدهيد.

به او بفهمانيد که خجالت خيلي هم بد نيست!
خجالت کشيدن به عنوان يک مکانيسم دفاعي خيلي هم بد نيست. يک ويژگي انساني است که معمولا با خصوصيات ديگري نظير احساساتي بودن همراه است. بدون آنکه اين موضوع را در نظر کودکان خيلي خوب جلوه دهيد، سعي کنيد آن را از شکل يک نقص، عيب و گناه نابخشودني درآوريد و به کودک بفهمانيد که بايد به آنچه هست احترام بگذارد. از تجربيات خود براي او بگوييد و اجازه بدهيد او کم‌کم از اين حالت روحي فاصله بگيرد.
اگر هر تغيير کوچک در رفتار کودک را در جهت ورود به گروه مورد تشويق قرار دهيد باعث مي شد و که اين تغييرات گسترده تر شود.




از برچسب زدن به کودک پرهيز کنيد

از گفتن جملاتي نظير «او را ببخشيد، کمي خجالتي است!» خودداري کنيد. بيان چنين جملاتي سبب مي‌شود کودک شما گمان کند دچار مرضي درمان‌ناپذير است و خجالتي بودن جزو ذات اوست. بيان اين جملات حتي توجيهي براي او مي‌شود تا نخواهد تغيير کند و از هر موقعيت اجتماعي که برايش سخت است، بگريزد.

از خجالتي بودن او در جمع حرفي به ميان نياوريد
کودکان خجالتي در برابر حرف‌هاي اطرافيان بسيار حساس‌اند. حرف زدن در مقابل او با مادر دوستش تنها وضعيت را وخيم‌تر خواهد کرد. کودکان خجالتي بيش از قضاوت‌هاي منفي به قضاوت‌هاي مثبت محتاج‌اند.

او را مجبور به برقراري ارتباط نکنيد
تشويق کردن کودکان خجالتي براي پيوستن به ديگران تنها وضعيت را بدتر مي‌کند. باعث مي‌شود اين حس به کودک منتقل شود که والدين او را نمي‌فهمند و او بيشتر در خود فرو مي‌رود و منزوي مي‌شود. کنار آمدن با خجالت بايد به تدريج و به آرامي صورت پذيرد.


حامي خجالت او نباشيد
ثبت‌نام نکردن کودک در کلاس ورزش به اين بهانه که او خجالتي است، موضوع را اسفناک‌تر از آن چيزي مي‌کند که هست. ترس والدين به کودک القا مي‌شود و همين امر سبب ترس او و خجالتي‌تر شدنش مي‌شود. بايد اجازه داد کودک با مشکلاتش کنار بيايد و جايگاهي در ميان ديگران براي خود باز کند. مراقب نکته‌اي ديگر نيز باشيد. خجالتي بودن نبايد ادب را از کودک بگيرد. وقتي جايي مي‌رويد يا با کسي روبه‌رو مي‌شويد، از او بخواهيد سلام کند يا بابت کادويي که دريافت کرده تشکر کند.


از او بخواهيد برايتان شعر بخواند يا تئاتر بازي کند
در خانه، خاله‌بازي کنيد. اجازه بدهيد در قالب يک بازي صحنه‌هاي زندگي واقعي تکرار شود. اين نوع بازي‌ها اضطراب او را کم کرده و سبب صميمي شدن او مي‌شود. خواندن شعر يا تئاتر بازي کردن سبب مي‌شود به مرور اعتماد به نفس بيشتري پيدا کند.


براي او ارزش قايل شويد
در پي هر پيشرفت کوچکي او را تحسين کنيد. کودکان خجالتي هميشه فکر مي‌کنند ديگران در مورد آنها بد قضاوت مي‌کنند. پس هر بار کار درستي انجام مي‌دهد، او را تشويق کنيد. مثلا بگوييد «من به تو افتخار مي‌کنم. تو توانستي از ترست فاصله بگيري.»، «چه‌قدر شجاعي!» و ... اين امر سبب مي‌شود حس عشق در او جان بگيرد واعتماد به نفسش افزايش يابد.
از گفتن جملاتي نظير «او را ببخشيد، کمي خجالتي است!» خودداري کنيد. بيان چنين جملاتي سبب مي‌شود کودک شما گمان کند دچار مرضي درمان‌ناپذير است و خجالتي بودن جزو ذات اوست



او را در کلاس‌هاي متفرقه ثبت‌نام کنيد
ورزش مي‌تواند به کودکان خجالتي کمکي کند با احساس حقارت مبارزه کنند. کلاس‌هاي هنري نيز باعث مي‌شود احساسات خود را نشان داده و رنج‌هايشان را بيرون بريزند. نکته مهم اين است که اگر خود کودکتان علاقه نشان مي‌دهد نامش را در اين کلاس‌ها ثبت‌نام کنيد، در غير اين صورت احتمال دارد کودکتان منزوي‌تر از قبل شود.

نگذاريد منزوي شود
لازم نيست برايش تولد بگيريد و تمامي دوستان را دعوت کنيد. او را مجبور نکنيد به تولد دوستانش برود و در جمعي از بچه‌ها حاضر شود. معمولا کودکان خجالتي ترجيح مي‌دهند فقط با يک نفر بازي کنند. سعي کنيد کودکي که به عنوان هم‌بازي براي او انتخاب مي‌کنيد کوچک‌تر از او باشد تا بتواند بر وي تسلط يابد و اعتماد به نفس پيدا کند. در صورتي که بيش از حد خجالتي شده او را پيش يک روان‌شناس ببريد و مشورت کنيد.

منبع: Parents همراه با اضافات