اصفهــــان،نصف جهــــان

[Omid7]

خلاصه ای از تاریخچه اصفهان

سابقه تاريخ اصفهان به قدمت تاريخ ايران است.بناي اصفهان را به طهمورث، سومين پادشاه از سلسله پيشداديان نسبت داده اند، اصفهان در تاريخ قديم به نام (گي) در پارس عليا معرفي گرديده، اين شهر محل تقتطه رههاي عمده و اقامتگاه سلطنتي پادشاهان هخامنشي بوده است.استرابون جغرافيدان يوناني در 2000 سال قبل، از اصفهان به عنوان مرکز کشور ايران نام برد.مسلمانان اين شهر را (جي) و در طول تاريخ به نام هاي اسپاهان يا شهر سواران و همچنين صفاهان و صفاهون گفته شده.

از مراجعه به منابع موجود تاريخي چنين بر مي آيد كه كلمه ” اسپاران “ بطلميوس, ” سپاهان “ پهلوي و”اصفهان“ عرب و ” اصفهان “ امروز لفظي قديمي است و به احتمال قريب به يقين كلمه اي پهلوي است و ريشه قديمي تر از پهلوي آن مكشوف نيست . در عهد اشكانيان اصفهان مركز و پايتخت يكي از ايالت هاي وسيعي بود كه تحت فرمان ملوك اشكاني قرار داشت . در دوره ساسانيان, اصفهان محل سكونت و قلمرو و نفوذ ”اسپوهران“ يا اعضاي هفت خانواده بزرگ ايراني كه مشاغل عمده و مناسب سلطنتي در اختيار داشتند, بود. بعد از اسلام, اصفهان مانند ديگر شهرهاي ايران تا اوايل قرن چهارم تحت سلطه اعراب بود و در زمان منصور خليفه عباسي, مورد توجه قرار گرفت و به حاكم اين شهر دستور داده شد در عمران و آباداني آن كوشا باشد. در سال 319 هـ. ق. مرداويج زياري اصفهان را متصرف شد و آن را به پايتختي برگزيد و جشن سده را هرچه باشكوه تر در اين شهر برپا كرد. در سال 327 هـ .ق. اصفهان به تصرف ركن الدوله ديلمي در آمد و آن را به پايتختي انتخاب كرد و اصفهان دوباره رونق خود را گرفت. در سال 443 هـ . ق. اصفهان به دست طغرل پادشاه سلجوقي فتح شد. در سال 639 هـ. ق. تحت سلطه مغولها قرار گرفت. پس از بازگشت سپاه مغول شهر اصفهان مجدداُ رونق يافت. سقوط شهر اصفهان و انقراض سلسله صفويه كه پس از 6 ماه محاصره به دست محمود افغان, انجام گرفت . با سقوط شهر اصفهان سلسله صفوي نيز منقرض شد و اصفهان دچار انحطاط شد. در دوران زنديه و قاجاريه پايتخت كشور به شيراز و تهران انتقال يافت در زمان قاجار پسر ناصرالدين شاه, ظل السطان زمين و مصالح و آثار تاريخي شهر را به مردم مي فروخت و مي خواست به هرترتيبي كه شده مخارج قشون خود را كه از واحدهاي بسيار قوي و منظم كشور بود, تاْمين كند .از ويژگي هاي اقتصادي شهر اصفهان در دوره قاجار, درآمد ناچيز زمين و عدم امنيت ملاكين بود. در دوره پهلوي با توجه به شرايط تاريخي و جغرافيايي, شهر اصفهان موردتوجه قرار گرفت, دربازسازي آثار تاريخي آن كوشش هايي به عمل آمد و توسعه صنعتي شهر و منطقه آغاز شد. اصفهان يكي از شهرهاي بزرگ و سياحتي ايران است.

ورود اسلام و گسترش آن و تاثير عميق فرهنگ اسلامي در زير بناي ساخت شهر اصفهان و وجود هنرمندان ايراني باعث گرديد تا يکي از زيباترين شهرهاي مذهبي جهان که در ان نمودهاي فرهنگي با ارزش از جمله مساجد و مناره ها و مدارس علميه بود، شکل بگيرد.در دوره ديالمه، صاحب بن عباد که مردي کريم و فاضل بود، اصفهان را به مرکز علم و ادب و هنر تبديل کرد و فضلا و دانشمندان را به انجا کشاند، در همان زمان بود که بارويي با بيست و يک هزار گام به دور اصفهان ساخته شد. در دوران سلجوقيان آباداني اصفهان با ساخت مساجد، کوشک ها، باغستان ها و عمارت هاي با شکوه رونق گرفت و مرکزيت يافت.با حمله مغول صدمات بسياري به اين شهر وارد شد، واز رونق و حشمت آن کاسته گرديد.



اصفهان در قلب ايران واقع شده و از نظر موقعيت جقرافيايي در 51 درجه 29 دقيقه طول شرقي و 32 درجه 38 دقيقه عرض شمالي در جلگه سبز و خرم زاينده رود و دامنه کوههاي زاگرس قرار دارد.اين شهر در فاصله 414 کيلومتري جنوب تهران واقع شده ، اب و هواي اصفهان معتدل و فصول چهار گانه ان منظم است، شمال اصفهان تا 90 کيلومتري باز و بادهاي خنک شمالياز اين طريق مي وزد.جنوب و مغرب اصفهان، کوهستاني وشمال و مشرق ان جلگه است به همين علت داراي اختلاف هوا و بارندگي است.
متوسط ميزان بارندگي در اصفهان حدود 100 تا 150 ميليمتر است.

مهمترين رودخانه اي که در مرکز فلات ايران جاري است، زاينده رود نام دارد که از ارتفاعات زردکوه بختياري(کوهرنگ) سرچشمه گرفته و پس از طي مسافتي در حدود 360 کيلومتر از مغرب به مشرق منطقه اصفهان را ابياري مي کندودر 140 کيلومتري مشرق اصفهان در باتلاق گاوخوني فرو مي رود

اصفهان در مرکز فلات ایران واقع شده و منطقه ای است نسبتا کوهستانی، ارتفاع متوسط ان از سطح دریا 1500 متر و کوههای ان از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارد.
ارتفاع کوه صفه در جنوب شرق اصفهان به 2232 متر می رسد . کوه معروف به کرکس به ارتفاع 3350 متر به خط مستقیم در 50 کیلومتری شمال اصفهان واقع شده که اغلب پوشیده از برف است.