نگاهی به جشنواره‌های معتبر سینمایی جهان

[دانه کولانه]

نگاهی به جشنواره‌های معتبر سینمایی جهان

باغ وحش طلایی
موفقیت‌های «درباره الی» با درخشش در جشنواره آسیا پاسیفیک و حضور در اسکار ادامه دارد
«این فیلم چی داشت که این همه جایزه گرفته؟» این جمله را چند بار تا به حال بعد از دیدن یک فیلم که کلی جایزه از جشنواره‌های ریز و درشت خارجی درو کرده به زبان آورده اید؟ راستش را بخواهید، خود ما تا حالا چند بار بعد دیدن یک فیلم که به قول معروف ترکونده و کلی هم سروصدا کرده بود، همین جمله را به زبان آورده ایم. اما بر خلاف این نظر، این فیلم‌ها که بین سینمایی‌ها به فیلم‌های هنری یا جشنواره پسند یا در چند سال گذشته معناگرا یا فیلم فرهنگی شناخته می‌شوند، کلی هم طرفدار دارند. حالا چه ما خوشمان بیاید و چه نیاید. شرکت کردن در بعضی از این جشنواره‌ها افتخار بزرگی برای سازندگانشان است. نمونه اش همین درباره الی که در 4 رشته کارگردانی، فیلم، فیلم‌نامه و بازیگر زن رکورددار نامزدی در جشنواره آسیا پاسیفیک شده و قرار است نماینده ما در اسکار هشتاد و دوم هم باشد.
هر سال کلی جشنواره ریز و درشت در دنیا برگزار می‌شود که اگر ما خیلی هم پیگیر باشیم، شاید تنها از یک دهم آن‌ها خبردار شویم. به این بهانه ما تصمیم گرفتیم چند تا از این جشنواره‌ها و مراسم اهدای جوایز سینمایی را معرفی کنیم.
1- کن
این جشنواره بزرگ‌ترین جشنواره بین‌المللی است که بیش از 30 هزار نفر از متخصصان، ستاره‌های سینما، کارگردان‌ها، پخش کنندگان، خریداران و خبرنگاران در آن شرکت می‌کنند و سختگیرترین جشنواره جهان است.
تاریخ تاسیس: سپتامبر 1939
نشانه: نخل طلا (به فرانسوی Palmedor)
زمان برگزاری: از 11 تا 22 مه (21 اردیبهشت تا اول خرداد)
مقررات: مهم ترین شرط جشنواره این است که اولا فیلم باید 12 ماه پیش از ارائه به جشنواره ساخته شده باشد و به جز نمایش در کشور سازنده در جشنواره‌های دیگر نمایش داده نشده و اولین نمایش خارجی‌اش در کن باشد.
بخش‌ها: هفت بخش اصلی دارد، بخش‌های مسابقه، خارج از مسابقه، نوعی نگاه، سینه فونداسیون (مسابقه فیلم‌های کوتاه) هفته منتقدان، دو هفته کارگردانان و بازار فیلم.
جوایز: نخل طلایی در بخش اصلی مسابقه فیلم‌های کوتاه و بلند و نوعی نگاه اهدا می‌شود (این جایزه در سال 1955 توسط هیات برگزار کننده جشنواره معرفی شد) دوربین طلا به بهترین فیلم بلند اول و سینه فونداسیون به بهترین فیلم سال آخری دانشجویی.

2- ونیز
قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی دنیا و یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان
تاریخ تاسیس: اولین بار در 1932 میلادی برگزار شد.
نشانه: شیر بالدار
زمان برگزاری: اول تا 11 سپتامبر (20- 10 شهریور)
مقررات: فیلم‌های کوتاه با زمانی کمتر از 30دقیقه پذیرفته می‌شوند. همه فیلم‌ها باید به زبان اصلی و با زیرنویس ایتالیایی ارائه شوند و فیلم‌های ایتالیایی هم باید زیرنویس انگلیسی داشته باشند. فیلم‌ها باید پس از اول سپتامبر دو سال قبل تولید و در هیچ جایی به نمایش در نیامده باشند.
بخش‌ها: بخش اصلی مسابقه فیلم‌های بلند و کوتاه و بخش جنبی انجمن منتقدان فیلم ایتالیا که هفت فیلم بلند را برای ارائه در بخش هفته منتقدان انتخاب می‌کند.
جوایز: شیر طلایی برای بهترین فیلم بلند سینمایی، شیر کور تو کور تیسیمو برای بهترین فیلم کوتاه سینمایی، شیر نقره ای و جایزه ویژه برای بهترین کارگردانی و جایزه کاپولا ولپی برای بهترین بازیگر در نظر گرفته شده است. علاوه بر این در بخش جنبی هم جوایزی اهدا می‌شود.

3- برلین
جشنواره بین‌المللی فیلم برلین یا برلینا له در کنار جشنواره فیلم ونیز و جشنواره فیلم کن، مهم‌ترین رویداد سینمایی اروپا به شمار می‌رود.
تایخ تاسیس: از 1950 در برلین غربی آغاز شد
نشانه: خرس نمادی از شهر برلین
زمان برگزاری: 10 تا 20 فوریه ( 21 بهمن- اول اسفند)
مقررات: مقرراتی که در ونیز وجود دارد، در برلین هم اعمال می‌شود و علاوه بر این، سازنده فیلم باید پوستر، هزینه ساخت فیلم، بیوگرافی،‌ فهرست عوامل و خلاصه داستان فیلمش به همراه فرم شرکت را برای جشنواره ارسال کند.
بخش‌ها: بخش اصلی مسابقه بین الملل، بخش ویژه برلین، سینمای امروز آلمان،‌ پانوراما، فیلم‌های کودکان، فیلم‌های کوتاه، نسل جدید سینمای آلمان و بخش مرور
جوایز: خرس طلا و نقره برای بهترین فیلم و کارگردانی در بخش مسابقه بین المللی و جایزه تدی در بخش پانوراما، کودکان و فیلم کوتاه و کمک هزینه 50 هزار دلاری برای ساخت فیلم.

4- لوکارنو
پس از جشنواره‌های کن، ونیز و برلین، چهارمین جشنواره معتبر فیلم اروپاست و مهم‌ترین ویژگی این جشنواره، نمایش فیلم‌ها در میدان معروف پیاتزاست. حدود 8 هزار تماشاگر در فضای باز و روی یک پرده بزرگ فیلم‌ها را تماشا می‌کنند.
تاریخ تاسیس: از 1946 در لوکارنو سوئیس برگزار می‌شود
نشانه: یوزپلنگ
زمان برگزاری: 4 تا 14 آگوست (23-13 مرداد)
مقررات: مقرراتی که در لوکارنو اعمال می‌شود، بیشتر برای کیفیت هنری آثار است تا فیلم‌ها از حدود استاندارد خارج نشوند.
بخش‌ها: بخش اصلی مسابقه بین الملل، بخش ویژه تجلیل، بخش مسابقه بین الملل، سینماگران زمان حال و یوزپلنگ‌های فردا.
جوایز: یوزپلنگ طلایی و جایزه ویژه شهر برای بهترین فیلم مسابقه بین الملل، جایزه ویژه هیات داوران برای بهترین فیلم که ارتباط بین مردم و فرهنگ‌ها را به نمایش بگذارد، ‌یوزپلنگ نقره ای برای بهترین فیلم اول و بهترین بازیگر زن و مرد و یوزپلنگ طلایی برای بهترین تله فیلم.

5- سن سباستین
بعداز لوکارنو، سن سباستین دومین جشنواره عجیب و غریب دنیاست چون بیشتر فیلم‌هایش قالبی فانتزی یا وحشتناک دارند.
تاریخ تاسیس: از 1953 در باسک برگزارمی‌شود
نشانه: صدف
زمان برگزاری: 18 تا26 سپتامبر( 27 مرداد تا 6 شهریور)
مقررات: همه فیلم‌ها باید به زبان اصلی و با زیرنویس اسپانیولی و انگلیسی ارائه شوند. فیلم‌ها باید 12 ماه پیش از ارائه فیلم به جشنواره ساخته شده و در هیچ جایی به نمایش در نیامده باشند.
بخش‌ها: مسابقه، فیلم سازان نوپا، فیلم سازان خاص، سینمای اسپانیا، بخش ویژه تجلیل از استادان سینمای کلاسیک، بخش مسابقه کوتاه، فیلم‌های دانشجویی،‌ کودک و ...
جوایز: صدف طلایی برای بهترین فیلم، صدف نقره ای برای بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر زن و مرد، جایزه ویژه هیات داوران برای بهترین فیلم نامه و فیلم برداری، جایزه نقدی هیات داوران برای کارگردان جوانی که ایده و فکر نوینی را ارائه کرده باشد و همچنین جایزه نقدی به ارزش 105 هزار یورو برای کارگردان جوانی که توانسته باشد خلاقانه تصویر و قصه را روایت کند.

6- تسالونیکی
بزرگ ترین جشنواره سینمایی منطقه بالکان است. این جشنواره نزدیک به نیم قرن پیش با نام «هفته فیلم یونان» متولد شد و به تدریج رشد کرد و تبدیل به عرصه مهمی جهت تولید سینماگران برجسته شد.
تاریخ تاسیس: از 1960 در تسالونیکی در شمال یونان برگزار می‌شود.
نشانه: اسکندر
زمان برگزاری: 14 تا 23 نوامبر (24 آبان تا سوم آذر)
مقررات: فیلم‌ها باید ساخته اول یا دوم کارگردان بوده و حداکثر 18 ماه پیش از جشنواره و خارج از یونان ساخته شده باشند. مدت زمان فیلم بیش از 60 دقیقه و با دی وی، 35 یا 36 میلی متری تحویل دفتر جشنواره شود.
بخش‌ها: مسابقه بین الملل، چشم اندازی به فیلم یونان، بررسی بالکان، نمایش آثار کلاسیک و تقدیر و تجلیل از سینما گران پیشرو. در این بین کار گاه‌ها و دوره‌های آموزشی هم از جمله بخش‌های جشنواره هستند.
جوایز: اسکندر طلایی به همراه جایزه نقدی 37 هزار یورو برای بهترین فیلم، جایزه ویژه اسکندر نقره‌ای به همراه 22 هزار یورو و جوایزی برای بهترین کارگردان، فیلم برداری، فیلم نامه، بهترین بازیگر مرد و زن و بهترین دستاورد هنری.

7- فجر
جشنواره فلیم فجر پس از انقلاب اسلامی و در روز‌های سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برگزار می‌شود. در چند سال اخیر تلاش‌های زیادی برای افزایش وجهه بین‌المللی این جشنواره صورت گرفته که هنوز جای کار دارد.
تاریخ تاسیس: از سال 1360 هر سال در دهه فجر برگزار می‌شود.
نشانه: سیمرغ
زمان برگزاری: 12 تا 22 بهمن (11- 1 فوریه)
مقررات: هرسال چند ماه قبل از جشنواره یک دستورالعمل منتشر می‌شود که شامل فیلم‌هایی است که در بخش‌هایی مثل مستند، کوتاه یا انیمیشن و درباره بعضی فیلم‌ها اعمال می‌شود.
بخش‌ها: سودای سیمرغ، چشم انداز، جلوه گاه شرق، جام جهان نما و جشنواره جشنواره‌ها...
جوایز: سیمرغ بلورین به همراه جایزه نقدی متغیر برای بهترین فیلم، کارگردانی، ‌ فیلم برداری، فیلم نامه، صدای فیلم، چهره پردازی، تدوین، جلوه‌های ویژه،‌ بهترین بازیگر مرد و زن و همچنین سیمرغ زرین سینمای ملی، سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن، فیلم کوتاه و بلند داستانی و مستند، سیمرغ بلورین بهترین تحقیق و پژوهش در بخش مستند.

8- ترابیکا
با بها دادن به فیلم‌هایی که به حوادث بعد از 11 سپتامبر و جنگ‌های عراق و افغانستان می‌پردازند، به یکی از سیاسی‌ترین جشنواره‌های جهان بدل شده و هر سال رویکردی ویژه به مسائل جهان از جمله گرم شدن جهان دارد. پس از هفت سال این جشنواره به یک جشنواره بزرگ بین المللی تبدیل شده که بیش از 2 میلیون تماشاگر و حدود 420 میلیون دلار درآمد دارد.
تاریخ تاسیس: 25 آوریل 2002 رابرت دنیرو و جین زرنتال و همسرش کریگ هتکاف برای همدردی با بازماندگان حادثه 11 سپتامبر در محله ترابیکای منهتن نیویورک، این جشنواره را به منظور کمک به شناساندن دوباره نیویورک به عنوان یک مرکز فیلم سازی راه اندازی کردند.
زمان برگزاری: 24 آوریل تا 4 مه (4 تا 14 اردیبهشت)
جوایز: این جشنواره هرساله در ماه مه در بخش‌های بهترین فیلم داستانی، فیلمساز جوان، بازیگر مرد و زن، مستند و مستندساز اهدا می‌شوند.

اسکار
به دنبال تندیس
درتمام این سال‌ها، جایزه اسکار نشان دهنده وضعیت کلی سینما بوده و به عنوان پاداشی به فیلم‌ها، بازیگران و کارگردانانی که دستاورد‌های پایداری داشته اند اهدا شده است.
تاریخچه: اولین مراسم اسکار در روز پنج شنبه، 16 مه 1929( 26 اردیبهشت 1308) در هتل روزولت در‌ هالیوود به افتخار فیلم‌های برجسته سال 1927 و 1928 برگزار شد از 1934 سال تقویمی در نظر گرفته شد و تا امروز هم پا برجا ماند.
نشانه: تندیس اسکار؛ تندیسی از یک مرد است که شمشیری به دست دارد و روی یک حلقه فیلم ایستاده است. طولش 13 اینچ و وزن آن 11 پوند است. چون شمایل تندیس به عموی خانم مارگریت هریک (Margaret Herrice) – مدیر عامل آکادمی- شبیه بود از سال 1931 این جایزه را اسکار نامیدند.
زمان برگزاری: 22 فوریه (3 اسفند)
مقررات: یک فیلم باید در سال قبل (از نیمه شب اول ژوئن تا نیمه شب 31 دسامبر) در لس آنجلس و کالیفرنیا نمایش داده شده باشد تا شرایط شرکت را داشته باشد. یک فیلم باید «فیلم بلند» (حداقل 40 دقیقه) باشد تا برای کسب جایزه شرکت داده شود.
جوایز: اسکار تنها جایزه ای است که در همه بخش‌ها و به صورت کامل اهدا می‌شود، حتی بهترین ترانه هم از این قاعده مستثنی نیست.

مابقی جشنواره‌ها
طعم خوش جایزه
جشنواره بین المللی فیلم مسکو: از سال 1978 کار خود را آغاز کرد و از معتبرترین جشنواره‌های سینمایی جهان است. جایزه اصلی این جشنواره که هر سال در ماه ژوئن برگزار می‌شود سینت جورج طلایی است که به بهترین فیلم اهدا می‌شود.
جشنواره فیلم جیفونی: بزرگ ترین و معتبرترین رویداد سینمایی کودکان و نوجوانان در جهان از سال 1971 هر ساله در دهکده کوچکی به نام جیفونی واله پیانا در نزدیکی سالرنو در جنوب ایتالیا برگزار می‌شود.
جشنواره فیلم ساندنس: این جشنواره از سال 1991 میلادی در پارک سیتی ایالت یوتا آمریکا برای حمایت از فیلم‌ها و فیلم سازان مستقل تاسیس شد. خیلی از کارگردان‌های مشهور‌ هالیوود مثل تارانتینو، سودربرگ، جارموش و برادران کوئن با ساندنس معروف شدند.
جشنواره فیلم پوسان: به عنوان نخستین جشنواره بین المللی شبه جزیره کره، از سپتامبر 1996 آغاز به کار کرد و یکی از جشنواره‌های مهم فیلم آسیاست که هر ساله در ماه اکتبر در پوسان کره جنوبی برگزار می‌شود.

منبع پی سی پارسی دات کام